کاخ ورسای فرانسه محل اصلی زندگی پادشاهان فرانسه از سال ۱۶۸۲ تا زمان آغاز انقلاب فرانسه در سال ۱۷۸۹ بوده است. این کاخ در بخش یولینز در حدود ۲۰ کیلومتری جنوب غربی مرکز پاریس واقع شده است. کاخ ورسای در حال حاضر یکی از بناهای تاریخی فرانسه به شمار می‌رود و در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت اثر شده است. کاخ ورسای یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین قصر‌های جهان است و یکی از برترین نمونه‌های معماری فرانسه در قرن هجدهم نیز محسوب می‌شود.
کاخ ورسای
کاخ ورسای فرانسه به داشتن اتاق‌های باشکوه، باغ‌های بسیار بزرگ و نقش مهمی که در انقلاب فرانسه داشته، معروف است
کاخ ورسای که نمونه‌ای باشکوه از معماری باروک فرانسه است، اقامتگاه سلطنتی و مرکز فرمانروایی سابق فرانسه بوده و حالا یک نماد ملی محسوب می‌شود.
ورسای در ابتدا یک شکارگاه و اقامتگاه اختصاصی برای لویی سیزدهم و خانواده‌ی وی بود. او در سال ۱۶۲۴ به ژاک لومرسیه (Jacques Lemercier) فرمان داد تا کار ساخت کاخی در این محوطه را آغاز کند. دیوارهای این کاخ امروز نیز به‌عنوان نمای بیرونی مشرف به کاخ مرمر حفظ شده‌اند.
تحت سلطنت لویی چهاردهم بود که این اقامتگاه بین سال‌های ۱۶۶۱ تا ۱۷۱۰ تبدیل به مجموعه‌ای باشکوه و عظیم با باغ‌هایی فرانسوی و انگلیسی در اطراف آن شد. تمامی جزئیات این بنا هدفی جز تکریم و احترام به شاه نداشتند.
قسمت‌های بعدی کاخ به دست معماران برجسته‌ای چون ژول هاردون مُنسار، روبرت دو کوت و لویی لو وُو تکمیل شدند. شارل لو برون بر ساخت دکوراسیون داخلی کاخ نظارت می‌کرد. هنرمند طراحی باغ، آندره لو نوتر، باغ‌هایی فرانسوی و قرینه ساخت که فواره‌هایی زیبا داشتند و قدرت انسان، به‌خصوص شاه بر طبیعت را ابراز می‌کردند.
كاخ ورسای و فضای سبز اطرافش با ٨٠٠ هكتار وسعت، ٧٠٠ اتاق، ١٢ مایل جاده، ٢٠٠ هزار اصله درخت، ۵۰ فواره، ۲۱۵۰ پنجره، ۶۷ راه‌پله، ۶ هزار تابلوی نقاشی، ۱۵۰۰ طراحی، ٢١٠٠ مجسمه و ۵ هزار قطعه مبلمان، پس از بیش از سه قرن كه از زمان ساخت آن می‌گذرد هنوز چشم هر بازدیدكننده‌ای را خیره می‌كند.
تاریخچه کاخ ورسای
بر اساس مدارک تاریخی آثار وجود کاخ در دهکده ورسای به حدود سال ۱۰۳۸ میلادی بر می‌گردد. اما این کاخ جایگاه رسمی و سلطنتی نداشته است. بعدها از دهکده ورسای به عنوان شکارگاه استفاده می‌شد. به همین منظور لویی سیزدهم دستور ساخت بنایی را در این شکارگاه در سال ۱۶۲۴ داد. این شکارگاه به وسیله «فیلیبرت لروی» طراحی و به وسیله سنگ و آجر سرخ ساخته شد. لوئی سیزدهم معمولا در جنگل‌های اطراف دهكده ورسای در حومه پاریس به شكار می‌رفت و در سال ۱۶۲۴ دستور داد تا كلبه شكاری در این مكان ساخته شود.
هنگامی كه لوئی چهاردهم در سال ۱۶۶۰ به قدرت رسید، به جستجوی مكانی در نزدیكی پاریس اما دور از هیاهوی شهر برآمد تا كاخ سلطنتی عظیمی در آن بنا كند. لوئی چهاردهم كه در میان جنگ‌های داخلی و جنگ قدرت اشراف فرانسه بزرگ شده بود، قصد داشت با گرد هم آوردن همه اشراف و درباریان زیر یک سقف، كنترل كامل دربار فرانسه را به دست بگیرد. او بالاخره تصمیم گرفت كلبه شكار كوچک ورسای را به كاخی عظیم تبدیل كند.
لویی لووا، معمار مشهور فرانسوی، عملیات ساخت قصر را عهده‌دار شد و تا سال ۱۶۷۸ بر عملیات ساخت قصر نظارت داشت. در سال ۱۶۷۸ ژول هاردون مانسارت، دیگر آرشیتكت فرانسوی، سرپرستی ساخت ورسای را بر عهده گرفت. از جمله بناهای مهمی كه او به نقشه اصلی كاخ اضافه كرد، می‌توان به كلیسا و تالار آینه‌ها اشاره كرد.
بالاخره لوئی چهاردهم در ۶ می سال ۱۶۸۲ به همراه بیست هزار نفر از اطرافیانش به این كاخ نقل مكان كرد. اما تكمیل ساخت و ساز قصر تا سال ۱۶۸۸ به طول انجامید. تكمیل این قصر محصول همكاری سه مغز متفكر اصلی طرح، یعنی لوئی لووو (آرشیتكت و طراح اصلی)، شارل لوبرون (طراح باغ) و آندره لونوتر (مدیر تزئینات داخلی) بود.
ورسای خانه هزاران نفر از اشراف و نیز محل كار دربار و كارگزاران حكومت فرانسه بود. لوئی چهاردهم با كشاندن بخش اعظم اشراف به ورسای، از مقاومت آنها در برابر ایجاد یک نظام پادشاهی قدرتمند و مركزیت یافتن قدرت جلوگیری كرد. کاخ ورسای در تاریخ ۶ مه ۱۶۸۲ افتتاح شد. لویی چهاردهم با ساخت این کاخ در نظر داشت هم از شلوغی پاریس دور شود و هم با یکجا جمع کردن دستگاه‌های دولتی و دربار در ورسای کنترل بیشتری را بر آنها داشته باشد. علاوه بر کاخ سلطنتی و اماکن دولتی نظیر دیوان‌ها و دادگاه‌ها، منازل هزاران نفر از درباریان، فرمانداران، قضات، وزرا و شخصیت‌های حکومتی در ورسای قرار داشت. لویی چهاردهم درباریان را وادار ساخت که در ورسای زندگی کنند و از افزایش حضور، قدرت و املاکشان در دیگر مکان‌ها بپرهیزند. با این کار لویی قدرت کنترل زیادی بر تمام درباریان پیدا کرد.
با این حال كاخ ورسای، كاخی بزرگ و مجلل بود و نگهداری آن هزینه‌های خاص خودش را هم داشت. در برخی منابع آمده است كه نگهداری از قصر و هزینه خورد و خوراک مستخدمان و خانواده سلطنتی، در مجموع ۲۵ درصد كل درآمد حكومت فرانسه را به خود اختصاص می‌داده است. اما به گفته مورخان، این اعداد و ارقام ساخته و پرداخته ذهن كسانی است كه می‌خواهند زیاده‌روی‌های خاندان سلطنتی فرانسه را دلیل اصلی انقلاب كبیر این كشور نشان دهند. بنا بر محاسبات كارشناسی، به نظر می‌رسد هزینه اداره و نگهداری ورسای كمتر از ۶ درصد درآمد كل حكومت فرانسه در آن زمان باشد.
اما گذشته از این هزینه‌ها، كارشناسان نقش ورسای در كاهش قدرت اشراف و مركزیت یافتن قدرت اداره كشور و نیز تأثیر این كاخ بر هنر و معماری فرانسه و كل اروپا را از جمله فواید آن برای كشور فرانسه ذكر می‌كنند.
بخش های اختصاصی کاخ ورسای
لویی لووا به منظور اقامت شاه و ملکه، آپارتمانی را طراحی کرد که «شتو نف» (در فرانسه به معنی کاخ نو) نامیده می‌شد. علاوه بر این دو آپارتمان قسمت‌های خصوصی و خوابگاه‌های دیگری هم در این کاخ برای شاه و ملکه فراهم شد.
آپارتمان شاه
وی برای طراحی این بخش از اصول معماری ایتالیایی رایج در قرن ۱۶ و ۱۷ استفاده کرد. او نقشه‌ای کشید که از هفت سالن تشکیل شده بود. این ۷ سالن از منظومه شمسی و خدایان (رب النوع) رومی الهام گرفته شده بودند. همه سالن‌ها دور تا دور سالن مرکزی به نام سالن آپولون که خوابگاه لویی چهاردهم بود قرار داشتند. به این نوع طراحی، طراحی «هلیوسنتریک» می‌گویند. این سالن‌ها به شکل زیر نامیده می‌شدند:
- سالن دیان (برگرفته از خدای شکار روم و سیاره ماه)
- سالن مارس (برگرفته از خدای جنگ روم و سیاره مریخ)
- سالن مرکوری (برگرفته از خدای تجارت، بازرگانی و هنرهای آزاد رومی و سیاره عطارد)
- سالن آپولون (برگرفته از خدای هنرهای زیبا رومی و خورشید)
- سالن ژوپیتر (برگرفته از خدای حقوق و قانون رومی و سیاره مشتری)
- سالن ساترن (برگرفته از خدای کشاورزی و کشت و کار رومی و سیاره زحل)
- سالن ونوس (برگرفته از خدای عشق رومی و سیاره زهره)
این سالن‌ها به وسیله شارل لبران بر اساس طراحی ایتالیایی مزیین شد. (وی دوست و همکار پیترو دو کورتونا معمار ایتالیایی و طراح کاخ پیتی در فلورانس بود.) برای طراحی سقف سالن‌ها از نقاشی‌های زیبایی استفاده شد. به نظر آندره فلبین طرح‌هایی انتخاب شد که به اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم همخوانی داشته باشد. در این نقاشی‌ها از شخصیت‌هایی همچون آگوست، اسکندر و کوروش بهره گرفته شد. مثلا در سالن آپولون طرحی از آگوست بود که در آن وی در حال ساخت دروازه مزنوس بود این نقاشی اشاره به ساخت دروازه لاروش به دستور لویی چهاردهم داشت یا در سالن مرکور تصویری از اسکندر در حال ساخت کتابخانه عظیم اسکندریه نقش بسته بود که اشاره به ساخت کتابخانه سلطنتی توسط لویی چهاردهم داشت.
سالن‌ها به وسیله مبلمان نقره آراسته شدند ولی این مبلمان طی جنگ آگزبورگ در سال ۱۶۸۹ به دستور لویی چهاردهم برای تامین بخشی از هزینه جنگ ذوب و به سکه تبدیل شدند. اما این طراحی صورت گرفته توسط لویی لووا دیری نپایید. به این شکل که طبقه‌ای بر کاخ افزوده شد و تراسی برای آن ساخته شد که آپارتمان‌های شاه و ملکه را به هم متصل می‌کرد. با این تغییرات سالن‌های ژوپیتر، ساترن و ونوس تغییر شکل یافتند. سالن‌های ونوس، ساترن و ژوپیتر به سالن آیینه‌ها تبدیل شد. سالنی نیز در قسمت پشت تراس طراحی شد که ونوس نام گرفت. از وسایل و دکورهای سالن اولیه برای تزیین سالن ونوس ثانویه استفاده شد. از سال افتتاح تا پایان سلطنت لویی چهاردهم از سالن‌ها به شکل اختصاصی استفاده می‌شد:
- سالن ونوس به عنوان سالن غذاخوری میهمانان شاه و بار
- سالن دیان به عنوان سالن بیلیارد
- سالن آپولون به عنوان سالن موسیقی و کنسرت
آپارتمان ملکه
این بخش در طول تاریخ خود منزلگاه سه ملکه فرانسه بوده‌است: ماری ترز همسر لویی چهاردهم، ماری لسزِسزیسکا همسر لویی پانزدهم و ماری آنتوانت همسر لویی شانزدهم. پس از طراحی این آپارتمان توسط لویی لووا این آپارتمان شامل هفت سالن بود که متقارن با آپارتمان شاه بود:
- شاپل متقارن با سالن دیان در آپارتمان شاه
- سالن گارد متقارن با سالن مارس در آپارتمان شاه
- آنتی‌شامبر متقارن با سالن مرکور در آپارتمان شاه
- شامبر متقارن با سالن آپولون در آپارتمان شاه
- گراند کابینت متقارن با سالن ژوپیتر در آپارتمان شاه
- اوراتوری متقارن با سالن ساترن در آپارتمان شاه
- پتیت کابینت متقارن با سالن ونوس در آپارتمان شاه
خوابگاه ملکه همانطور که طراحی سقف سالن‌های آپارتمان شاه از اعمال قهرمانانه لویی چهاردهم الهام گرفته و از شخصیت‌های تاریخی استفاده شده بود در آپارتمان ملکه نیز از این قبیل تصاویر متناسب با دکوراسیون اتاق بهره گرفته شد. بعدها برای ساخت سالن آینه بخشی از آپارتمان ملکه تغییر یافت. با این تغییرات سالن‌ها به شکل زیر در آمدند:
- سالن گارد دولارن
- آنتی‌شامبر
- گراند کابینت
- شامبر دولارن
- این سالن‌ها تقریبا تا زمان ماری آنتوانت همین شکل را داشت تا اینکه وی دستور تغییر شکل آن را داد و این سالن‌ها به شکلی که امروز می‌بینیم درآمدند:
سالن گارد دولارن بدون تغییر باقی ماند.
سالن آنتی‌شامبر به آنتی‌شامبر دو گرند کوورت تبدیل شد. اینجا به محل اجتماعات عمومی شاه، ملکه و درباریان و تئاتر تبدیل شد.
گراند کابینت به سالن دنوبل تبدیل شد. اینجا به عنوان سالن انتظار خوابگاه ملکه تبدیل شد.
شامبر دولارن به عنوان خوابگاه ملکه مورد استفاده قرار گرفت.
دیگر اختصاصات و جزئیات کاخ ورسای
علاوه بر آپارتمان‌های سلطنتی ۵ کاخ یا چپل در ورسای ساخته شد.
سالن اپرای زیبایی نیز در ورسای جهت استفاده شاه و درباریان ساخته شد.
باغ‌ها و فضای سبز
ورسای دارای بزرگ‌ترین مجموعه باغ‌ها و فضای سبزی است که تاکنون در جهان ساخته شده است.
در میان این باغ‌ها، آبراه‌ها، حوض‌ها، فواره‌ها و مجسمه‌های زیبایی طراحی شده‌اند.
طراحی تمام این قسمت‌ها توسط آندره لونتر صورت گرفته است. طراحی فضای سبز به شکلی است که نمای بسیار وسیع و بی‌انتهایی را به ذهن می‌آورد.
باغ‌ها نیز در قسمت جنوبی کاخ قرار گرفته‌اند که نمای فوق‌العاده‌ای را از تراس کاخ سلطنتی فراهم می‌کند. تمامی این فضاها بر دو سوی کانال محوری ورسای قرار گرفته‌اند. در چهار سوی این کانال نیز فواره‌ها و استخرهای عظیمی پدید آمده‌اند که بعضی از آنها نظیر استخر آپولون یا استخر لاتونا شهرت جهانی دارند.
کاخ‌های جانبی
علاوه بر کاخ سلطنتی، کاخ‌ها و عمارت‌های دیگری نیز در محوطه ورسای ساخته شده‌اند که از معروف‌ترین آنها می‌توان از گراند تریانون و پتیت تریانون نام برد.
تالار آینه‌های کاخ ورسای
تالار آینه‌ها، زیباترین و مهم‌ترین بخش كاخ ورسای است. این تالار كه در سال ۱۶۷۸ ساخته شده است، در طبقه اول كاخ ورسای قرار دارد و ۵۷۸ آینه در آن نصب شده است. تالار آینه‌ها ۷۳ متر طول، ۱۱ متر عرض و ١٢ متر ارتفاع دارد. این تالار ۱۷ پنجره دارد كه به سوی باغ باز می‌شوند و از هر پنجره می‌توان بخشی از باغ را مشاهده كرد. در واقع از این تالار می‌توان كل باغ اطراف كاخ را دید. روبروی پنجره‌ها آینه‌های بلند قدی قرار دارد كه تصویر باغ در آنها منعكس می‌شود. چهل لوستر بزرگ از سقف بلند تالار آویزان است. مجسمه‌ای مرمرین از لوئی چهاردهم نیز زینت‌بخش این تالار است. تمام عروسی‌ها، جشن‌ها و مراسم تاجگذاری، از جمله تاجگذاری ژوزفین در زمان ناپلئون بناپارت در این تالار صورت می‌گرفته است.
تالار آینه‌ها نه تنها سمبل اقتدار پادشاهان فرانسه است، بلكه در دوران بعد از انقلاب فرانسه نیز نقشی كلیدی داشته است. در سال ۱۹۱۹ و در جریان جنگ جهانی اول اغلب تصمیم‌های مهم و قراردادها در این سالن منعقد می‌شد.
کلیساهای کاخ ورسای
به طور کلی پنج کلیسا در فضای داخلی کاخ ورسای ساخته شده بودند که از میان آنها تنها یک کلیسا باقی مانده است و در حقیقت آخرین کلیسایی است که ساخته شده است. جالب است بدانید که این کلیسا در زمان ساخت به نام لویی نهم فرانسه وقف شده است.
از ساختمان‌های دیگری که در قصر ورسای ساخته شده، می‌توانیم به آپارتمان‌های گراند پادشاه و ملکه اشاره کنیم. این آپارتمان‌ها شامل تعدادی سالن پی‌درپی هستند که جلسه‌های دربار و جلسات حکومتی در آن برگزار می‌شد. علاوه بر آنها، آپارتمان‌های ملکه هستند که از تعدادی اتاق خصوصی و اتاق خواب طلایی ملکه تشکیل شده‌اند.
یک نکته جالب که بد نیست بدانید این است که این اتاق‌ها یک در مخفی داشت که در حقیقت برای مواقع اضطراری ساخته شده بود؛ چون ممکن بود کاخ ورسای مورد حمله قرار گیرد. ماری آنتوانت آخرین ملکه پیش از انقلاب فرانسه و همسر لویی شانزدهم، با استفاده از همین در مخفی توانست از دست انقلابیون پاریسی فرار کند.
سالن اپرای سلطنتی
سالن اپرای سلطنتی ورسای محل اصلی برگزاری نمایش‌های تئاتر و اپرای کاخ ورسای بود. طراحی این سالن بسیار ویژه و شگفت‌انگیز بوده است و به عهده معمار مشهور فرانسوی، آنژ ژاک گابریل بود و به همین خاطر از آن با نام تئاترِ گابریل هم یاد می‌شود.
طراحی داخلی سالن به عهده آگوستین پاژو بود که تقریبا تمام قسمت‌های فضای داخلی را با چوب کار کرده است. همچنین سعی شده رنگی برای این سالن انتخاب شود که شبیه سنگ مرمر شوند. جالب است بدانید که این سالن از نظر ویژگی صداهای صوتی بسیار مناسب طراحی شده و بخش اعظم این ویژگی به‌خاطر استفاده از چوب در طراحی داخلی آن است. یکی از چیز‌های جالبی که بد نیست به آن اشاره کنیم ظرفیت این سالن است.
گفتنی است که ظرفیت سالن اپرای سلطنتی ورسای بیش از هفتصد نفر است.
حقایقی درباره کاخ ورسای
۱. داستان‌های زیادی در مورد پول و زمانی که صرف ساخت این کاخ باشکوه در پاریس و در قرن هفدهم میلادی شده است، وجود دارد. تصور اینکه برای ساخت این کاخ تشریفاتی که قرار بود محلی برای مبارزه با بیگانگان باشد، چه زحمتی کشیده شده دشوار است. این کاخ سمبل ثروت بوده و چنان باشکوه بود که مردم به راحتی فریب آن را خوردند و حاضر شدند انقلاب کنند.
۲. با توجه به عظمت، شکوه و وسعت کاخ ورسای، هزینه نگهداری این کاخ بسیار بالا بود. به طوری که طی یک برآورد گفته می‌شود که حدود ۲۵٪ درآمد ملی فرانسه در آن زمان صرف فراهم کردن هزینه زندگی شاه در این کاخ می‌شد. در طی تحقیقات امروزی هزینه ساخت ساختمان‌های این کاخ بالغ بر ۲ میلیارد دلار و قیمت طلا و نقره به کار رفته در این کاخ بر اساس قیمت طلا و نقره در سال ۲۰۰۶ به حدود ۶۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. به همین خاطر تعدادی از تاریخ‌نگاران، زندگی در ورسای را زندگی طلایی نامیده‌اند.
۳. بیش از ۳۵۰۰ کارگر برای ساخت این کاخ بزرگ کمک کرده‌اند. کاخ ورسای ۷۰۰ اتاق، ۶۷ راه‌پله و ۱۲۰۰ شومینه داشته و مساحتی بیش از ۲۰۰۰ هکتار دارد.
۴. ماری آنتوانت، همسر پادشاه لویی، در کاخ برای خود محلی دست و پا کرده و نام آن را پتی تغیانو (The Petit Trianon) گذاشته بود. این منطقه از کاخ، شامل یک سالن تئاتر و مزرعه‌ای برای کشت سبزیجات تازه بود. او همچنین معبدی در کاخ ساخته بود که شامل تعدادی ستون بود و نام آن را معبد عشق گذاشته بود و مجسمه‌ی الهه‌ی عشق را در این محل قرار داده بود.
۵. ماری آنتوانت در کاخ، محلی مخفی مخصوص به خود داشته که این محل دو ورودی به باغ داشت و با گیاهان پوشش داده شده بود تا از دید پنهان باشد. او در این محل تخت خوابی برای خود تعبیه کرده بود. هنوز نامعلوم است که چرا ماری آنتوانت محلی مخفی داشته است.
۶. در غرب باغ‌های کاخ ورسای، کانالی بزرگ به طول بیش از ۱۶۰۰ متر و عرض ۳۲۰ متر وجود دارد. این کانال پرآب و عمیق بوده و برای نمایش‌های دریایی و قایق‌های پادشاه لویی از آن استفاده می‌شده است. در این کانال و دو استخر بزرگ نزدیک به آن، بیش از ۱۵ مجسمه‌ی زیبا وجود دارد.
۷. باغ‌های کاخ ورسای از بزرگ‌ترین باغ‌های جهان هستند که بیش از ۳۷۲ مجسمه، ۵۵ کانال و آبراهه، ۶۰۰ آب‌نما و بیش از ۳۲ کیلومتر کانال در آن تعبیه شده است.
۸. هر سال بیش از ۲۱۰۰۰۰ گل و ۲۰۰۰۰۰ درخت در این باغ‌ها کاشته می‌شوند. جالب است که بوی گل‌ها در قرن هفدهم میلادی بیش از اندازه‌ی مطلوب شده بود، به گونه‌ای که موجب ناراحتی مهمان‌های باغ شده بود. مادام دو منتونن (Madame de Maintenon) در نامه‌ای به تاریخ آگوست سال ۱۶۸۹ نوشته است:
بوی زیاد گل‌ها، ما را از باغ‌ها فراری می‌داد و عصرها، به خانم‌ها و آقایان حس مریضی دست می‌داد.
۹. بیش از ۳۵۷ آیینه در سالن آیینه‌ها تعبیه شده است. در سالی که ساخت سالن آیینه‌ها در فرانسه شروع شد، چنین تصمیمی در ونیز هم گرفته شده بود، ولی پاریس اصلا عقب نماند و به آیینه‌کاران دستور دادند که بهترین آیینه‌ها را در پاریس نصب کنند. بعدها هنرمندان آیینه‌کار توسط ایتالیایی‌ها در مورد رازهای کارشان مورد بازجویی قرار گرفتند. اتاق آیینه‌ها توسط بیش از ۲۰۰۰۰ شمع روشن می‌شود که آن را معروف به گذرگاه نور کرده است.
۱۰. قرار داد کاخ ورسای که مربوط به آتش‌بس جنگ جهانی اول بین آلمانی‌ها و بقیه بود، در سالن این کاخ و در سال ۱۹۱۹ میلادی امضا شد.
۱۱. لویی سیزدهم، به شکار بسیار علاقه‌مند بود. او در واقع این محل را برای شکار و دوری از شهر خریداری کرد. لویی قبل از مرگش زمین‌های بیشتری در همین اطراف خرید.
۱۲. لویی چهاردهم ورسای را تبدیل به کاخی مجلل کرد. او حتی در سال ۱۶۸۲ دولت فرانسه و دادگاه رسمی کشور را هم به این محل منتقل کرد.
۱۳. زمانی که کاخ ورسای تکمیل شد به جز خدمه، بیش از ۵۰۰۰ مهمان می‌توانستند به‌طور همزمان در این کاخ سکونت کنند.
۱۴. برای جلب توجه بیشتر مهمان‌ها، بیش از ۵۰ آب‌نما که شامل ۶۲۰ فواره‌ی آب بود، در باغ تعبیه شده بود که به علت محدودیت در منبع آب فقط در مراسم خاص از آنها استفاده می‌شد. سیستم هیدرولیکی اکثر آب‌نماهای جهان، امروزه هم مانند آب‌نماهای کاخ ورسای است که ۳۰۰ سال پیش ساخته شده‌اند.
۱۵. با توجه به اینکه کاخ گنجایش بیش از ۵۰۰۰ مهمان را به‌صورت همزمان داشت، برای پذیرایی از این مهمان‌ها تعداد زیادی آشپزخانه در نظر گرفته شده بود. تعداد زیادی خدمتکار هم برای سرو شام همیشه در کاخ حضور داشتند، ولی مسئله‌ی عجیب اینجا بود که آشپزخانه‌ها از سالن غذاخوری شاه بسیار دور بودند و به همین علت او اکثرا غذای خود را سرد میل می‌کرد. معماران این نکته‌ی ریز را فراموش کرده بودند.
۱۶. در سال ۱۷۶۸ میلادی لویی پانزدهم اتاق اپرا را با در نظر گرفتن نکات ظریفی ساخت. برای مثال سیستمی روی صحنه تعبیه کرد که گروه نوازنده از پایین روی صحنه آورده می‌شدند. این سالن گنجایش ۱۲۰۰ مهمان را داشت که با تعداد زیادی شمع زینت داده می‌شد.
۱۷. سالن اپرای کاخ ورسای با قابلیت خوب آکوستیک ساخته شده و برای ساخت آن از چوب و مرمرهای نقاشی شده استفاده کرده‌اند. امروزه هم کنسرت‌هایی در این سالن برگزار می‌شود.
۱۸. مردم فرانسه از سبک زندگی کاخ ورسای و ماری آنتوانت متنفر بودند، زیرا علی‌رغم زندگی لوکس پادشاهان در کاخ، مردم فقیر و گرسنه بودند.
۱۹. در زمان انقلاب فرانسه مردم دروازه‌ی کاخ را که کلا از طلا ساخته شده بود، خراب کردند. در سال ۲۰۰۸ میلادی دروازه کاخ بازسازی شد و هزینه‌ی بازسازی آن ۸ میلیون دلار شده بود.
۲۰. به آپارتمان شاه و آپارتمان ملکه، آپارتمان دولتی گفته می‌شد. آپارتمان لویی چهاردهم به آپارتمان سیاره‌ها معروف بود. هر اتاق این آپارتمان نام یکی از هفت سیاره‌ی شناخته شده در آن زمان را داشت. اتاق ملکه ماری آنتوانت دری مخفی داشت که او از راه این در، در زمان انقلاب فرانسه توانست فرار کند.
۲۱. لویی شانزدهم یکی از اختراعات بنجامین فرانکلین (Benjamin Franklin) را در کاخ استفاده کرده بود. دودکش فرانکلین به گونه‌ای طراحی شده بود که کمتر دود را در اتاق پخش می‌کرد، پس برای کاخ ورسای مناسب بود.
۲۲. بعد از جنگ جهانی اول یک ثروتمند آمریکایی به نام جان راکفلر (John D. Rockefeller Jr) از کاخ دیدن کرد و به شدت تحت تاثیر آسیبی که به کاخ وارد شده بود، قرار گرفت. او تصمیم گرفت که برای بازسازی کاخ کمک کند و هزینه‌ی بازسازی سقف کاخ را بر عهده گرفت.
۲۳. بیش از ۳۵۰ اتاق در کاخ وجود داشت که اندازه‌ی اتاق‌ها بسته به مقام شخصی که در آن سکونت داشت متفاوت بود. برای مثال شاهزاده اتاق بزرگی در طبقه‌ی همکف داشت، در حالی که شاید خدمتکاران فقط یک تخت خواب زیر راه‌پله‌ها داشتند.
۲۴. اتاق خواب لویی چهاردهم مهم‌ترین اتاق کاخ است. دو اتفاق مهم هر روز در این اتاق رخ می‌داد. او از خواب بیدار شده و شب هم در این اتاق به خواب می‌رفت و همین‌طور مراسم مهم پوشیدن چکمه‌های او هر روز در این اتاق تکرار می‌شد.
۲۵. درست است که مرمرین بودن کاخ از نظر زیبایی اهمیت بسیار داشت، ولی از نظر راحتی مشکلاتی را در پی داشت. در ماه‌های سرد سال مرمرها باعث اذیت ساکنین کاخ می‌شدند. با اینکه تعداد زیادی شومینه در کاخ وجود داشت، ولی این شومینه‌ها قادر نبودند سطح سرد مرمرها و فلزات به کار گرفته شده در دکور اتاق‌ها را گرم کنند. گزارشی حاکی از این موضوع است که لیوان آبی روی میز پادشاه در سال ۱۹۶۵ یخ زده بود.
۲۶. کارگران و مستخدمانی که در کاخ مشغول به کار بودند، در وضعیت بسیار بدی زندگی می‌کردند. آپارتمان‌ها به شمالی و جنوبی تقسیم می‌شدند و طبقه‌ی همکف مخصوص شاه بود؛ در حالیکه همه‌ی خدمتکاران در طبقات بالاتر و در اتاق‌های کوچک و با ازدحام بالا زندگی می‌کردند.
۲۷. هنرمندانی که مسئولیت آیینه‌کاری را بر عهده داشتند، وظیفه‌ی خود را بسیار عالی انجام دادند، به همین خاطر پادشاه دستور کشتن آنها را صادر کرد.
کاخ‌های الهام گرفته از کاخ ورسای
بناها و کاخ‌های زیادی در جهان از ورسای الهام گرفته‌اند. شاید کمتر بنایی در جهان به این حد مورد تقلید و الهام در طول تاریخ قرار گرفته باشد. از جمله این مکان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاخ سلطنتی روسیه به نام کاخ پتروف، ساخته شده به دستور پطر کبیر
- کاخ سفید در آمریکا
- کاخ سلطنتی هرنشیمزی در آلمان، ساخته شده به دستور لودویگ دوم پادشاه باواریا
- کاخ همپتون کورت در انگلیس
- کاخ چت وورث در انگلیس
- کاخ بلن هیم در انگلیس، ساخته شده به دستور دوک مارلبورو
- کاخ شلوس ویلهمشوس در آلمان
- کاخ شلوس آگوستوسبورگ در آلمان
- کاخ لودویگزبورگ در آلمان
- کاخ شلوس شلیسهلم در آلمان
- کاخ وورزبورگر در آلمان
- کاخ دروتهیلنگم در سوئد
- کاخ شونبرون در اتریش
- کاخ استرازا در مجارستان
- کاخ کاسرتا در ایتالیا
- کاخ دوکال در ایتالیا
- کاخ استیپینیجی در ایتالیا
- کاخ لا گرانجا در نزدیکی مادرید اسپانیا
- کاخ کوئلوز در اسپانیا
- کاخ جاگاتجیت در پنجاب هند
- کاخ لازینکی در لهستان
- کاخ برانیسکی در لهستان
- کاخ پاورکورت هووس در ایرلند
دیدگاه