امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 276699
۱۴۲۷
۱
۰
نسخه چاپی

کلیه ها را باید مورد محافظت قرار داد؛ اما چگونه؟

کلیه ها را باید مورد محافظت قرار داد؛ اما چگونه؟

وظایف کلیه ها

کلیه ها ضایعات سمی را که از نابودی سلول های بدن و هضم مواد خوراکی ایجاد می‌شوند، از بدن خارج می‌کنند.

کلیه ها کارخانه های شیمیایی قدرتمندی هستند که عملکردهای زیر را انجام می دهند:‏

• مواد زائد را از بدن خارج می کنند

• داروها را از بدن خارج می کنند

• میزان مایعات بدن را تعدیل می کنند

• هورمون هایی ترشح می کند که باعث تنظیم فشار خون می شوند

• نوع فعال ویتامین ‏D ‎‏ را تولید می کند که باعث تقویت استخوان ها می شوند

• تولید گلبول های قرمز خون را کنترل می کنند

راهکارهایی مهم برای محافظت از کلیه ها

1- یک برنامه کاهش وزن تنظیم کنید.

به خاطر داشته باشید که اضافه وزن بسیار زیاد باعث پایین آوردن عملکرد کلیه ها می شود. شاخص توده بدنتان (BMI) را اندازه بگیرید و آنرا با وزن سالمتان مقایسه کنید. مراقب رژیم غذاییتان باشید و منظم ورزش کنید.

باید کاری کنید که ورزش جزئی از برنامه زندگیتان درآید. منظورم از ورزش فقط پیاده روی، دویدن یا تمرین با وزنه نیست، حتی باغبانی، کاریهای خانه داری، بالا و پایین رفتن از پله ها یا بازی کردن با بچه ها هم نوعی فعالیت فیزیکی به حساب می آید.

2-  مراقب کلسترولتان باشید.

کلسترول بالا همیشه با بیماری قلبی، سکته و بیماری های کلیوی همراه است. به همین دلیل است که کنترل سطح کلسترول خونتان برای سلامت شما ضروری است. سعی کنید یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و مصرف داروهایی که پزشک برایتان تجویز می کند را رعایت کنید.

کلیه ها را باید مورد محافظت قرار داد؛ اما چگونه؟

3- سیگار را ترک کنید.

سیگار کشیدن یا استفاده از سایر دخانیات یکی از عوامل مهم در بیماری های کلیوی مزمن می باشد.

پس همین امروز سیگارتان را ترک کنید تا خطر ابتلا به نارسایی های کلیوی را در خودتان پایین بیاورید. علاوه بر این سیگار ضربان قلب و فشار خونتان را هم بالا می برد. درست است که ترک کردن سیگار کار سختی است اما اگر می خواهید از سلامتیتان مراقبت کنید، هیچ انتخاب دیگری ندارید.

4- آب بدنتان را تامین کنید.

خیلی افراد دچار کم آبی مزمن هستند. نوشیدن مقدار کافی آب اهمیت بسیار زیادی دارد مخصوصاً درگرمای تابستان. کسانیکه دچار سنگ کلیه هستند یا در گذشته سنگ کلیه داشته اند، باید برای تامین آب بدنشان برنامه درستی داشته باشند. البته باید مراقب باشید بیش از اندازه هم آب مصرف نکنید. درصورت نیاز با پزشک خود مشورت کنید.

5- یک رژیم غذایی متوازن داشته باشید.

یک رژیم غذایی پرکربوهیدرات کنترل دیابت را سخت تر می کند. موادغذایی پر کربوهیدرات عبارتند از نان، پاستا، حبوبات، سیب زمینی، برنج و سیریال. مصرف زیاد نمک هم با فشارخون ارتباط مستقیم دارد. بسیاری از افراد مبتلا به بیماری های کلیوی به مصرف زیاد نمک حساس هستند، بدنشان ورم کرده و فشارخونشان هم بالا می رود. علاوه بر این، همیشه به خاطر داشته باشید که رژیم های غذایی پرچربی نیز می تواند موجب تصلب شریان شود که یکی از بزرگترین عوامل بیماری های کلیوی است.

6- از مصرف برخی داروهای خاص و مواد مضر خودداری کنید.

مصرف مواد ممنوعه عملکرد کلیه ها را ضعیف می کند، پس مراقب باشید. حتی برخی داروهای متداول موجود در داروخانه ها مثل داروهای ضدالتهاب غیراستیروئیدی (مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن سدیم) می تواند موجب ناراحتی های کلیوی جدی شود. گاهی اوقات برخی داروها (مثل آنتی بیوتیک ها) برای افرادیکه ناراحتی کلیوی دارند باید با دوز متفاوتی تجویز شود. حتی برخی گیاهان و مکمل ها می تواند به کلیه ها ضرر برساند.

کلیه ها را باید مورد محافظت قرار داد؛ اما چگونه؟

7- برای کنترل دیابت خود اقدام کنید.

دیابت یکی از متداولترین عوامل بیماری کلیه ای مرحله آخر (ESRD) می باشد که از مرحله ۱ شروع شده و تا مرحله ۵ پیش می رود. اینجاست که عملکرد کلیه ها تا جایی پیش می رود که نیاز به درمان جایگزین کردن کلیه می شود. این درمان شامل دیالیز یا پیوند می شود.

اگر به دقت قند خونتان را تحت کنترل داشته باشید بهتر می توانید از بروز بیماری شریان های کوچک خون  که بیماری شریانی میکرو نامیده می شود جلوگیری کنید. این اختلال معمولاً همراه با کمبود پروتئین در ادرار همراه است و در آخر منجر به آسیب کلیوی دیابتی می شود.

8- فشارخونتان را کنترل کنید.

فشارخون دومین عامل متداول بیماری های کلیوی است. خیلی اوقات فشارخون بالا موجب حمله های قلبی، نارسایی قلبی، سکته یا بیماری کلیوی هم می شود. برای جلوگیری از ضعیف شدن عملکرد کلیه ها و مراقبت از مغز و قلبتان باید بطور مداوم فشارخونتان را تحت کنترل داشته باشید.

9- میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهید.‏

میزان نمک توصیه شده کمتر از دو گرم در روز است. برای کاهش مصرف نمک، از خوردن غذا های فوری و ‏فرآوری شده و افزودن نمک اضافی به غذا تا حد امکان خودداری کنید.

اگر خودتان غذا را طبخ کنید؛ بهترمی ‏توانید میزان مصرف نمک را کنترل کنید. برای داشتن رژیم سالم که برای سلامت کلیه ها نیز مفید باشد می ‏توانید با پزشک خود مشورت کنید.‏

10- شکر را در برنامه غذایی‌تان به حداقل برسانید.

افرادی که بیش از دو نوشیدنی شیرین در طول روز مصرف می‌کنند بیش از دیگران در معرض دفع پروتئین از ادرار هستند که چنین حالتی نشان‌دهنده این است که کلیه‌ها عملکرد درست و طبیعی ندارند. به‌علاوه، شکر مانع جذب کلسیم و منیزیم در بدن درنتیجه تشکیل سنگ‌های کلیه می‌شود. در کل، تعادل در مصرف شکر، شکلات، نان، کیک، پاستا و نوشیدنی‌های شیرین کنار کنترل قندخون از بروز بیماری‌های مزمن و جدی مانند دیابت و همچنین نارسایی کلیوی پیشگیری می‌کند.

11- بیش از حد قهوه ننوشید.

اگر کافئین در حد متعادل مصرف شود هیچ خطری برای سلامت نخواهد داشت، اما باید توجه داشت دریافت مقدار بالای کافئین ناشی از مصرف قهوه، چای و نوشابه‌های گازدار می‌تواند زمینه‌ساز پرفشاری خون و درنتیجه عملکرد بیشتر کلیه‌ها شود که به‌تدریج باعث بروز بیماری‌های کلیوی خواهد شد. اگر دوست دارید کلیه‌های سالمی داشته باشید، مصرف چای و قهوه را در حد متعادل در برنامه خود بگنجانید و حتی‌الامکان از نوشیدنی‌های گازدار و انرژی‌زا اجتناب کنید.

کلیه ها را باید مورد محافظت قرار داد؛ اما چگونه؟

12- هیچ‌وقت از دستشویی رفتن خجالت نکشید.

بسیاری از افراد در طول روز ساعت‌های طولانی رفتن به دستشویی را به دلایل گوناگون مانند مشغله‌های کاری، احساس شرم از ترک جلسات مختلف، عدم تمایل به استفاده از سرویس بهداشتی عمومی، خرید و... به تأخیر می‌اندازند. این عادت برای سلامت کلیه‌ها بسیار آسیب‌زاست زیرا افزایش فشار ادرار به بخش‌های مختلف کلیه زمینه‌ساز نارسایی کلیوی، تشکیل سنگ و بی‌اختیاری ادرار می‌شود.

13- به اندازه کافی بخوابید.

علاوه بر اصول تغذیه درست برای حفظ سلامت باید به خواب مطلوب شبانه نیز توجه داشت. کمبود خواب می‌تواند سبب بروز بیماری‌های مختلفی شود که از جمله برای سلامت کلیه‌ها بسیار مضر است. در زمان استراحت بدن، سلول‌های بافت آسیب‌دیده کلیه‌ها فرصت ترمیم و بازسازی خواهند داشت. از این رو، خواب مطلوب شبانه را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین لازمه‌های سلامت کلیه‌ها در نظر داشته باشید.

14- مصرف پروتئین حیوانی را به حداقل برسانید.

زیاده‌روی در مصرف پروتئین‌های حیوانی به‌خصوص گوشت قرمز فعالیت متابولیکی کلیه‌ها را افزایش می‌دهد زیرا این منابع غذایی حاوی مقدار زیادی چربی هستند. در واقع، هر چه مصرف پروتئین‌های حیوانی بیشتر باشد، کلیه‌ها مجبور به فعالیت بیشتری خواهند بود. این مسئله در طولانی‌مدت به نارسایی و دیگر آسیب‌های کلیوی می‌انجامد زیرا کلیه‌ها دیگر قادر به تصفیه خون نخواهند بود. در صورت امکان بهتر است به جای پروتئین‌های حیوانی، منابع پروتئین گیاهی را در برنامه غذایی‌تان بگنجانید.

15- مراقب کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی باشید.

تغذیه درست و متعادل حاوی مقدار فراوانی میوه و سبزی‌های تازه باعث حفظ سلامت عمومی بدن می‌شود که در این‌باره سلامت کلیه‌ها نیز مستثنی نیست. بی‌توجهی به چنین اصولی موجب کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن می‌شود که یکی از عوارض آن افزایش خطر تشکیل سنگ‌های کلیه و نارسایی کلیوی است. برای پیشگیری از این بیماری‌ها، مصرف کافی منابع غذایی ویتامین‌ها به‌خصوص B۶ و منیزیم توصیه می‌شود.

12- الکل ننوشید.

نوشیدنی‌های الکلی حاوی مواد سمی هستند که در صورت مصرف فشار زیادی به کبد و کلیه‌ها وارد می‌کنند و مانع عملکرد طبیعی و درست این اندام‌ها می‌شوند. در صورت ابتلا به پرفشاری خون و دیابت باید از مصرف چنین نوشیدنی‌هایی جدا خودداری کنید.

13- درمان هر بیماری را پشت گوش نیندازید.

بعضی افراد به درمان بیماری‌های شایعی مانند سرماخوردگی، آنفلوانزا و... توجهی ندارند و بدن مجبور است بدون دریافت داروی ضروری با عوامل بیماری‌زا مقابله کند. اگر شما هم‌چنین رویه‌ای دارید باید بدانید با هر بار بی‌اهمیت دانستن سلامت، کلیه‌ها ضعیف می‌شوند و به‌تدریج عملکرد و قابلیت‌های خود را از دست می‌دهند. مطالعات نشان می‌دهد، عدم درمان درست یک بیماری فرد را بیش از دیگران مستعد ابتلا به بیماری‌های کلیوی می‌کند.

کلیه ها را باید مورد محافظت قرار داد؛ اما چگونه؟

14- مواد غذایی مفید برای کلیه‌ها را بیشتر میل کنید.

میوه‌ها و سبزی‌ها به‌خصوص کلم برگ، گل کلم، زغال‌اخته، بلوبری، فلفل دلمه‌ای قرمز، پیاز و مارچوبه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که برای کلیه‌ها بسیار مفیدند و عملکرد آن را بهبود می‌بخشند. مرکبات، انگور، لیموترش، طالبی، موز، کیوی، آلو و زردآلو منابع سرشار از پتاسیم هستند که روند پاکسازی و سم‌زدایی کلیه‌ها را آسان می‌کنند. گنجاندن این خوراکی‌ها در برنامه روزانه سطح الکترولیت‌های خون را متعادل نگه می‌دارد و به عملکرد مطلوب کلیه‌ها کمک می‌کند.

در این‌باره نوشیدن یک لیوان آب انگور دفع مقدار اضافی اسید اوریک را آسان می‌کند. البته مصرف خوراکی‌های حاوی پتاسیم نیز باید در حد متعادل باشد زیرا افراط در دریافت، بدن را در معرض بالا رفتن سطح پتاسیم خون که منجر به ایست قلبی و مرگ می‌شود، قرار می‌دهد. این مسئله به‌خصوص در مورد مبتلایان به نارسایی کلیه اهمیت بیشتری دارد. نیاز روزانه یک فرد سالم به پتاسیم روزانه ۷/۴ گرم است.

15- به اندازه کافی کلسیم دریافت کنید.

گرچه تصور می‌شود کاهش مصرف کلسیم روش خوبی برای پیشگیری از تشکیل سنگ‌های کلیه به‌خصوص در افراد مستعد است، بررسی‌ها نشان داده رژیم غذایی حاوی مقدار خیلی کم کلسیم می‌تواند عامل خطر فزاینده این مشکل باشد. مصرف متعادل و کافی منابع کلسیم به‌خصوص شیر و لبنیات یکی از نیازهای اصلی بدن خواهد بود که مسلماً زیاده‌روی در مصرف یا انتخاب خودسرانه مکمل‌های کلسیم می‌تواند زمینه‌ساز مشکلاتی از جمله برای کلیه‌ها شود.

16- به دریافت کافی ویتامین D توجه داشته باشید.

کمبود ویتامین D در بروز بیماری‌های کلیوی تأیید شده است. یکی از وظایف کلیه‌ها فعال کردن ویتامین D است و به همین دلیل زمانی که این ویتامین تحت تأثیر نور خورشید، به اندازه کافی به بدن برسد، فشار کمتری به کلیه وارد می‌شود. از این رو، انجام حداقل ۱۵ دقیقه ورزش در هوای باز و زیر نور خورشید می‌تواند به عملکرد مطلوب کلیه‌ها کمک کند.

17- از چکاپ های منظم سر باز نزنید.

اهمیت ویزیت منظم پزشکتان کاملاً آشکار است و نیاز به توضیح ندارد. برای کنترل وضعیت سلامتیتان باید مرتب نزد پزشک بروید و آزمایش های مربوطه را انجام دهید.

18- با متخصص کلیه تان پیش بروید.

تحقیقات نشان می دهد که افراد مبتلا به بیماری های کلیوی درصورت دنبال کردن دستورات پزشک متخصص خود وضعیت بهتری پیدا می کنند. علاوه بر این، مراحل پایانی نارسایی کلیه معمولاً مشکلات دیگری مثل کم خونی، متابولیسم موادمعدنی استخوان و آماده سازی برای درمان جایگزین کلیه را همراه دارد. به همین دلیل است که ویزیت پزشک متخصصتان باعث می شود از یکی از مهمترین اندام های بدنتان که کلیه است مراقبت کنید.

  • منبع
  • بیمارستان والفجر تفرش
  • انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی ایران
  • سلام سلامت
  • رکنا

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید