غده تیروئید برای تنظیم سوخت و ساز بدن به طور طبیعی هورمونی به نام تیروکسین تولید میکند که با نام T4 هم شناخته میشود. رنج نرمال T4 تاثیر زیادی بر عملکرد بسیاری از اندامها دارد. به طوریکه حتی تغییر بسیار جزئی این هورمون باعث ایجاد اختلال در متابولیسم، وزن، عملکرد قلب، دمای بدن، قدرت عضلانی و حتی خلق و خو خواهد شد.
پزشکان برای پی بردن به میزان هورمونهای تیروئیدی در خون، آزمایش T4 را تجویز میکنند.
آزمایش T4 چیست؟
آزمایش T4 با بررسی هورمونی بنام تیروکسین، عملکرد غده تیروئید را مورد بررسی قرار میدهد. دو شکل از T4 در خون وجود دارد که شامل موارد زیر است:
- هورمون T4 آزاد که شکل فعال هورمون تیروکسین است و با ورود به بافتها اثر خود را اعمال میکند.
- هورمون T4متصل یا غیرآزاد که به پروتئینهای خاصی در خون متصل است و به بافتها ورود نمیکند.
هدف از انجام آزمایش T4، تعیین میزان T4 در خون است و این کار با استفاده از دو نوع آزمایش شامل آزمایش T4 آزاد یا Free T4 و آزمایش T4 کل صورت میگیرد. رنج نرمال T4 برای پزشکان بسیار اهمیت دارد و معمولا آزمایش T4 آزاد بدین منظور تجویز میشود زیرا غالبا اندازهگیری میزان هورمون تیروکسین فعال مورد هدف است. با اندازهگیری میزان هورمون تیروکسین در بدن، میزان سلامت غده تیروئید ارزیابی میشود. اگر T4 در رنج نرمال خود قرار نداشته باشد پزشکان بر اساس نوع اختلال داروی متناسب را تجویز میکنند.
علت تجویز آزمایش T4 چیست؟
آزمایش T4 برای بررسی عملکرد تیروئید تجویز میشود. با نتایج آزمایش T4 میتوان به بیماریهای زیر پی برد:
کم کاری تیروئید: هیپوتیروئیدیسم یا کم کاری تیروئید زمانی ایجاد میشود که T4 در رنج نرمال خود قرار ندارد، به طوریکه غده تیروئید به مقدار کافی هورمونهای تیروئیدی برای رفع نیازهای بدن تولید نمیکند.
پرکاری تیروئید: در هایپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید نیز T4 در رنج نرمال خود قرار ندارد و غده تیروئید بیش از نیاز بدن هورمون تولید میکند.
اختلالات غده هیپوفیز: غده هیپوفیز در ساقه مغز قرار دارد و هورمون TSH (هورمون محرک تیروئید) را به جریان خون آزاد میکند. TSH رنج نرمال T4 غده تیروئید را کنترل میکند. اگر نتایج آزمایش TSH طبیعی نباشد، آزمایش T4 میتواند به تشخیص بهتر مشکل تیروئید کمک کند.
با بروز چه علائمی آزمایش T4 تجویز میشود؟
اگر پزشک در معاینه بالینی به مشکلات تیروئیدی مشکوک شود، ممکن است آزمایش T4 را تجویز نماید. البته معمولاً در ابتدا آزمایش TSH تجویز میشود و اگر نتایج TSH طبیعی نباشد، ممکن است آزمایش T4 نیز جهت بررسیهای بیشتر تجویز گردد. مشکلات تیروئید تا حدود زیادی زمینه ارثی و ژنتیکی دارند بنابراین اگر یکی از اعضای خانواده به بیماری تیروئید مبتلا باشد، احتمال تجویز آزمایش T4 توسط پزشک وجود دارد. بروز علائم زیر حاکی از آن است که رنج نرمال T4 ممکن است تحت تاثیر عوامل ژنتیکی یا محیطی قرار گرفته باشد:
علائم کم کاری تیروئید:
- افزایش وزن
- خستگی
- خشکی پوست
- موهای خشک و نازک
- حساسیت بالا به دمای سرد
- قاعدگیهای سنگین و نامنظم و مشکلات باروری
علائم پرکاری تیروئید و نشانه های اختلال در رنج نرمال T4:
- اضطراب، عصبی بودن، تحریک پذیری
- کاهش وزن با وجود اشتهای کافی
- لرزش دستها و ضعف عضلانی
- تعریق و حساس بودن به گرما
- آریتمی قلبی
شرایط انجام آزمایش T4 چیست؟
در بیشتر موارد، برای انجام آزمایش T4 نیازی به آمادگی و شرایط خاصی نیست اما بعضی از داروها و مکملها مانند داروهای تشنج، داروهای قلبی، استروئیدها، قرصهای ضد بارداری و حتی آسپیرین ممکن است بر نتایج آزمایش و رنج نرمال T4 تأثیر منفی بگذارند. بنابراین قبل از آزمایش T4 اگر دارو یا مکمل مصرف میکنید به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر علاوه بر آزمایش T4 آزمایشهای بیشتری تجویز شده باشد ممکن است لازم باشد چند ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید. از اینرو لازم است که پیش از آزمایش شرایط لازم را از پزشک خود سوال کنید.
تفسیر جواب آزمایش T4
رنج نرمال T4 کل در بزرگسالان در محدوده ۵ تا ۱۲ میکروگرم در دسیلیتر (μg/dL) قرار دارد. نتایج برای کودکان بر اساس سن متفاوت است و پزشکان بر اساس رده سنی کودک آن را تفسیر میکنند. رنج نرمال T4 آزاد در بزرگسالان در محدوده از ۰.۸ تا ۱.۸ نانوگرم در دسیلیتر (ng/dL) قرار دارد. بازه طبیعی T4 آزاد در کودکان همانند T4 کل به رده سنی کودک بستگی دارد. اگر T4 در جواب آزمایش کمتر از حد طبیعی باشد ممکن است یکی از موارد زیر محتمل است:
- کم کاری تیروئید ناشی از بیماری هاشیموتو
- تیروئیدیت (التهاب تیروئید)
- عوارض جانبی بعضی از داروها
- کم کاری مادرزادی تیروئید
- بالاتر از حد طبیعی بودن T4 ممکن است نشانه یکی از موارد زیر باشد:
- پرکاری تیروئید ناشی از بیماری گریوز
- تیروئیدیت (التهاب تیروئید)
- گواتر سمی (بزرگ شدن غده تیروئید و تولید هورمون تیروئید اضافی)
- ابتلا به ندولهای تیروئید
- وجود ید بیش از حد در رژیم غذایی
- وجود تومور غیر سرطانی در غده هیپوفیز
بهتر است بدانید که استفاده از روش تست تیروئید در منزل به آسانی برای شما فراهم است. میتوانید آزمایش T4 یا سایر آزمایشات خون خود را بدون مراجعه به آزمایشگاه و به صورت آزمایش در منزل درخواست دهید. برای این کار با مجموعههای ارائه دهنده خدمات آزمایش در منزل در ارتباط باشید.
هومکا و انجام آزمایش T4 در منزل
برای انجام آزمایش T4 دیگر لازم نیست که شیوه سنتی مراجعه به آزمایشگاه را طی کنید، بلکه می توانید با انتخاب روش آزمایش در منزل، بدون دغدغه و با آرامش خاطر آزمایشات مورد نیاز خورد را درخواست دهید. هم اکنون ساکنین استان تهران و شهرهای کرج، مشهد، تبریز، شیراز، اصفهان، قم، قزوین، اهواز و رشت قادر به ثبت آزمایش خود تحت پوشش بیمه پایه و تکمیلی هستند تا در کوتاهترین زمان ممکن و در زمان مقرر آزمایش آنها در منزل انجام شود. برای بهرهمند شدن از خدمات آزمایش در منزل هومکا به وبسایت این مجموعه به آدرس www.homeca.ir مراجعه نمائید یا با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱ در تماس باشید. آزمایش خون در منزل قزوین نیز به تازگی به خدمات هومکا اضافه شده است و شهروندان قزوینی از هم اکنون قادرند با ورود به سایت هومکا درخواست آزمایشات خود را ثبت کنند.
دیدگاه