قله اورست بلندترین کوه جهان است که آن را با نام “سقف دنیا” هم می‌شناسند. بسیاری از ما، حداقل یکبار اسم این کوه مشهور را شنیده‌ایم؛ اما خیلی از افراد همچنان نمی‌دانند که قله اورست در کدام کشور است؟
زمین‌شناسان معتقدند که اورست بیش از ۶۰ میلیون سال قدمت دارد! زمانی که شبه قاره هند به سمت شمال حرکت کرد و با اوراسیا برخورد کرد، رشته کوه هیمالیا (که اورست بخشی از آن است) شکل گرفت.
در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل قله اورست، حقایق جالب درباره آن، موقعیت جغرافیایی و تاریخچه این کوه بپردازیم. حتما تا انتها با ما همراه باشید.
قله اورست در کدام کشور است؟
همان‌طور که اشاره شد، اورست در رشته کوه هیمالیا قرار دارد و بلندترین قله آن به شمار می‌رود. هیمالیا رشته کوهی است که دشت‌های شبه قاره هند را از فلات تبت جدا می‌کند.
این رشته کوه در ۶ کشور نپال، بوتان، چین، پاکستان، افغانستان و هند امتداد دارد. در این میان، اورست در مرز بین نپال و چین قرار دارد. در سال ۲۰۰۵ موقعیت دقیق این قله به صورت ۲۷ درجه و ۵۹ دقیقه عرض شمالی و ۸۶ درجه و ۵۵ دقیقه طول شرقی مشخص شد.
اگرچه از هر دو سمت نپال و تبت میتوان به اورست دسترسی داشت، اما رفتن به این قله از نپال راحت‌تر است. بنابراین میتوان گفت که قله اورست در پارک ملی ساگارماتا در منطقه سولوخومبو در کشور نپال قرار دارد.
ارتفاع اورست چقدر است؟
قله اورست در ارتفاع ۸۸۴۸ متری از سطح دریا قرار گرفته است. این ارتفاع به صورت رسمی و در سال ۱۹۵۵ توسط دو کشور نپال و چین، به رسمیت شناخته شد. با این‌حال، هنوز بحث‌های زیادی درباره ارتفاع این قله وجود دارد.
از آنجایی که تکنولوژی از قرن ۱۸ تا قرن ۲۱ به سرعت تکامل یافته است، در این دوره ابزارها و تکنیک‌های زیادی برای اندازه‌گیری ارتفاع دقیق اورست، مورد استفاده قرار گرفته‌اند. جالب است بدانید که هر بار هم نتایج متفاوتی به دست آمده‌اند!
یکی از دلایل اصلی نتایج مختلف درباره ارتفاع قله اورست، حرکت تکتونیکی است. بر اساس این پدیده، ارتفاع کوه‌ها، هرساله مقداری رشد می‌کند.
نکته: حرکت تکتونیکی باعث می‌شود که قله اورست، هر سال ۴۴ میلی‌متر رشد کند.
با وجود اختلاف نظرهای بسیار، همچنان ارتفاع مورد پذیرش برای اورست، همان ۸۸۴۸ متر است که در سال ۱۹۵۵، به رسمیت شناخته شد.
قله اورست در چه سالی کشف شد؟
در سال ۱۸۰۲ انگلیسی‌ها به منظور ترسیم شبه قاره هند، اقدامی را تحت عنوان بررسی مثلثاتی بزرگ راه‌اندازی کردند. تجهیزات سنگین، زمین های ناهموار، بادهای موسمی، مالاریا و عقرب کار را بسیار دشوار می‌کرد. با این وجود، نقشه برداران توانستند اندازه گیری‌های بسیار دقیقی انجام دهند.
این اندازه‌گیری‌ها در نهایت منجر به این نظریه شد که هیمالیا، بلندترین رشته کوه جهان است. این در حالیست که تا قبل از آن، آند به عنوان بلندترین رشته کوه جهان شناخته می‌شد.
در سال ۱۸۵۲ قله اورست به عنوان بام جهان و مرتفع‌ترین کوه دنیا شناخته شد. جالب است بدانید که اورست در آن زمان، قله پانزدهم نامیده می‌شد.
بنابراین میتوان ادعا کرد که اورست به عنوان بلندترین قله جهان، تا قرن نوزدهم برای جهانیان کاملا ناشناخته باقی مانده بود. البته امروزه، کمتر کسی است که حداقل یکبار نام این قله را نشنیده باشد!
نام های دیگر اورست کدامند؟
اورست در کشور نپال، به نام “ساگارماتا” معروف است که در زبان محلی، معنی “پیشانی آسمان” می‌دهد. این در حالیست که نام تبتی اورست، “قومولانگما” به معنی مادر مقدس است.
قبل از این‌که این قله به افتخار “سر جورج اورست” (اولین کسی که موقعیت دقیق آن را پیدا کرد) اورست نامیده شود، آن را با نام “قطب سوم” می‌شناختند.
جالب است بدانید که از سال ۱۹۶۰ نام نپالی اورست یعنی Sagarmatha (ساگارماتا) در سطح بین‌المللی برای این قله به کار برده می‌شود. با این حال، در سراسر جهان، همچنان بام جهان را با نام اورست می‌شناسند.
اولین کسی که قله اورست را فتح کرد
از اواسط قرن ۱۹ و بعد از شناخته شدن اورست به عنوان بلندترین قله جهان، ورزشکاران و ماجراجوهای زیادی به امید فتح این قله، راهی نپال شدند. با این حال و بر اساس منابع تاریخی، نخستین کسی که بر بام این کوه ایستاد، ادموند هیلاری (Edmund Hillary) بود.
اولین فتح موفیت‌آمیز اورست، توسط سر ادموند هیلاری از کشور نیوزیلند و در تاریخ ۲۹ می ۱۹۵۳ به ثبت رسید. البته برخی از ادعاهای تاریخی، نشان می‌دهند که این قله، چند سال قبل هم فتح شده بود!
جورج مالوری و اندرو اروین در سال ۱۹۲۴ تلاش کردند به قله اورست صعود کنند، اما آخرین بار در ۸ ژوئیه همان سال، درست در زیر قله برای همیشه ناپدید شدند!
اگرچه مشخص نیست که این دو نفر موفق شدند به قله صعود کنند یا خیر، با این‌حال، همچنان از ادموند هیلاری به عنوان نخستین فاتح قله اورست یاد می‌شود.
حقایق جالب درباره قله اورست
خب اکنون به بخش جذاب مقاله رسیدیم! بعد از بررسی دقیق جغرافیایی و تاریخی اورست، نوبت به معرفی چند حقیقت جالب درباره این قله می‌رسد. با ما همراه باشید:
- صخره بالای اورست از یک سنگ آهک دریایی تشکیل شده است که تقریبا ۴۵۰ میلیون سال قبل، در بستر دریا رسوب کرده است.
- نوک قله اورست، به اندازه یک آشپزخانه معمولی است؛ به شکلی که حداکثر ۶ نفر به صورت همزمان می‌توانند روی آن بایستند.
- به طور کلی ۱۸ مسیر برای صعود به اورست وجود دارند که مشهورترین آن‌ها، از جنوب شرقی نپال می‌گذرد.
- بلندترین کوه روی زمین اورست نیست! آتشفشان Mauna Kea با ارتفاع ۴۲۰۰ متر از سطح دریا و ۶ هزار متر زیر دریا، بلندترین کوه زمین است (با ارتفاع بیش از ۱۰ هزار متر)
- از ارتفاع ۶۴۰۰ متری به بعد، تنها یک نوع خزه زنده روی اورست یافت می‌شود! البته پرنده‌ای به نام “چو” هم یکبار در ارتفاع ۷ هزار متری این قله دیده شده است.
- اولین زنی که به اورست صعود کرد، “جونکو تابی” از ژاپن بود که در سال ۱۹۷۵ (بیست سال بعد از اولین صعود توسط ادموند هیلاری) موفق به انجام این کار شد.
- اولین کسانی که بدون کپسول اکسیژن به اورست صعود کردند، راینهولد مسنر و پیتر هابلر بودند که در سال ۱۹۷۸ موفق به انجام این کار شدند.
- پیرترین فردی که موفق به صعود از اورست شد، وئیچیرو میورا از ژاپن است که در سال ۲۰۱۳ و در ۸۰ سالگی، این کار را انجام داد.
- جوان‌ترین فردی که به قله اورست صعود کرد، جردن رومرو بود که در سال ۲۰۱۳ و زمانی که تنها ۱۳ سال سن داشت، موفق به انجام این کار شد.
- سریع‌ترین صعود از بیس کمپ به قله توسط “پمبا دورجه شرپا” در سال ۲۰۰۴ در ۸ ساعت و ۱۰ دقیقه با استفاده از اکسیژن تکمیلی انجام شد.
- اولین کسی که کل مسیر از قله تا بیس کمپ را اسکی کرد، “داوو کارنیکار” از اسلوونی بود که در سال ۲۰۰۰ موفق به انجام این کار شد.
- “کامی ریتا شرپا” رکورد بیشترین صعود به اورست (با اکسیژن) را در اختیار دارد. در بهار ۲۰۲۱، او برای بیست و پنجمین بار به قله رسید و رکورد خود را شکست. در میان زنان، “Lhakpa Sherpa” با ۹ صعود، بیشترین فتح را دارد.
- تاکنون ۳۰۹ نفر جان خود را در راه صعود به قله اورست از دست داده‌اند.
دیدگاه