امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 277032
۱۱۶۷
۱
۰
نسخه چاپی

آسم شغلی چیست؟ | باید از آسم شغلی پیشگیری کنید

آسم شغلی چیست؟ | باید از آسم شغلی پیشگیری کنید

آسم شغلی چیست؟

چنان چه در محیط کار دچار خس خس، سرفه یا تنگی نفس می شوید و در خارج از این محیط یا در هنگام تعطیلات این علایم بروز نمی کنند احتمالا مبتلا به آسم شغلی هستید.

آسم شغلی در اثر استنشاق بخارها، گازها یا گرد و غبار محیط کار ایجاد می شود و در کشورهای پیشرفته، شایع ترین علت بیماری ریوی مرتبط با کار به شمار می آید.

 آسم شغلی ممکن است در افرادی که پیش از این، هرگز مبتلا به آسم نبوده اند یا در افراد مبتلا به آسم دوران کودکی که با افزایش سن برطرف شده است ایجاد شود.

 آسم شغلی می تواند هر نوع آسم قبلی را نیز تشدید کند. و معمولا آسم شغلی در صورت تشخیص و درمان زودرس، قابل بازگشت است ولی تنها راه مطمئن برای پیشگیری از عوارض آسم شغلی یعنی آسیب دایمی ریه، دوری کردن از تمام عوامل ایجاد کننده بیماری است. چنان چه این امر در محیط کار امکان پذیر نباشد، پزشک معالج می تواند تغییر شغل و انتقال محل کار به قسمت مناسب را پیشنهاد نماید.

نشانه های آسم شغلی

علائم آسم شغلی شبیه به علائم ایجاد شده در انواع دیگر آسم است. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

- سرفه
- تنگی نفس
- سفتی قفسه سینه
- خس خس سینه، گاهی اوقات فقط در شب

سایر علائم و نشانه های همراه عبارتند از:

- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی
- سوزش چشم

علائم آسم شغلی به ماده ای که در معرض آن قرار گرفته اید و مدت زمان و تعداد دفعات قرار گرفتن در معرض آن ها بستگی دارد. علائم ممکن است:

- هم در محل کار و هم در محیط دور از محل کار بروز کنند.
- در طولانی مدت ادامه پیدا کنند و منجر به علائم دائمی آسم شوند.
- به محض قرار گرفتن در محل کار یا در معرض ماده محرک شروع شوند.
- با پیشرفت کار در طول روز بدتر شوند و تعطیلات آخر هفته و خارج شدن از محیط کار از بین بروند و هنگام بازگشت به محل کار دوباره عود کنند و برگردند.

آسم شغلی چیست؟ | باید از آسم شغلی پیشگیری کنید

علل آسم شغلی

بیش از 250 ماده می توانند موجب بروز آسم شغلی شود و می توان آنها را در ۶ گروه زیر تقسیم بندی کرد:

1- مواد مربوط به جانوران

شامل پروتئین های موجود در پوسته های بدن، پوسته های مو، پشم، بزاق و مواد زاید بدن حیوانات.

2- مواد شیمیایی

شامل انیدریدها، دی ایزوسیانات ها و اسیدهایی که در ساخت رنگ، واکس، چسب، ورقه ها و رزین لحیم کاری به کار می روند. مواد شیمیایی دیگر عبارتند از موادی که در عایق کاری، بسته بندی، تشک های فوم و رویه دوزی مورد استفاده قرار می گیرند.

3- آنزیم ها

که در ساخت محلول های پاک کننده، نرم کننده های آرد، بعضی از مواد دارویی و نرم کننده های گوشت به کار می روند.

4- فلزات

مشکل سازترین فلزات عبارتند از: پلاتین، کروم و سولفات نیکل.

5- مواد گیاهی

شامل پروتئین های موجود در لاتکس لاستیک طبیعی، آرد، غلات، پنبه، کتان، کنف، چاودار، گندم و پاپایین (آنزيم گوارشی مشتق از درخت و میوه پاپایا).

6- محرک های تنفسی

شامل گاز کلر، دی اکسید گوگرد و دود.

آسم شغلی ممکن است در اثر تحریک مستقیم، ایجاد حساسیت آلرژیک یا واکنش دارویی ایجاد شود.

در تحریک مستقیم، نشانه های آسم بلافاصله پس از تماس با موادی مانند آمونیاک، دی اکسید گوگرد، کلر، اسید هیدروکلریک و دودهای موجود در محیط ایجاد می شوند. این واکنش، تحریکی است و نه آلرژیک زیرا به طور عمده، برانگیزاننده آسمی است که از قبل وجود داشته است.

در ایجاد حساسیت آلرژیک، بدن دچار آلرژی ناشی از ادامه تماس با یک ماده خاص می شود و نشانه های آسم شغلی هنگامی بروز می کنند که دستگاه ایمنی بدن، آنتی بادی های اختصاصی در برابر ماده تولید می نماید و موجب برانگیخته شدن آزادسازی مواد شیمیایی التهابی مثل هیستامین می شود. فرایند حساس شدن ممکن است کمتر از یک سال و یا به مدت چندین سال به طول بیانجامد.

در واکنش دارویی، تولید طبیعی مواد شیمیایی برانگیزاننده علایم آسم شغلی (مانند هیستامین و استیل کولین) افزایش می یابد. به عنوان مثال، حشره کش ها می توانند موجب افزایش تدریجی استیل کولین در ریه ها شوند.

آسم شغلی چیست؟ | باید از آسم شغلی پیشگیری کنید

عوامل خطر آسم شغلی

شدت قرار گرفتن در معرض محرک ها خطر ابتلا به آسم شغلی را افزایش می دهد.

علاوه بر این برخی عوامل دیگر موثر بر بروز علائم این بیماری، عبارتند از:

- سیگار کشیدن

- سابقه خانوادگی آلرژی یا آسم

- کار کردن در اطراف محرک های شغلی

- سابقه آلرژی و آسم. اگرچه سابقه آلرژی و آسم می تواند خطر ابتلا شما را افزایش دهد اما بسیاری از افراد با سابقه آسم ممکن است در هنگام قرار گرفتن در معرض محرک ها هرگز علائمی را تجربه نکنند.

در چه هنگام باید به پزشک مراجعه نمود؟

در صورتی که مبتلا به مشکلات تنفسی ای هستید که در محل کار ایجاد یا تشدید می شوند و در خارج از محل کار بهبود می یابند باید به پزشک مراجعه کنید تا بیماری شما مورد بررسی قرار بگیرد.

تشخیص آسم شغلی

تشخیص آسم شغلی مشابه تشخیص آسم غير شغلی است با این تفاوت مهم که باید پزشک معالج تشخیص دهد که شغل، موجب بروز یا تشدید آسم شده است یا نه ؟ این کار می تواند دشوار و نیازمند زمان زیاد باشد.

تشخیص آسم شغلی به پاسخ بسیاری از سوالات درباره نشانه های بیماری، شغل بیمار و ارتباط آن با علایم بیماری بستگی دارد.

بیمار باید درباره تمام بخارها، گازها، دودها، محرک ها، مواد شیمیایی، مواد گیاهی و جانوری یا شرایط محیطی مانند گرما، سرما یا خشکی شدید محل کار خود توضیح دهد و نیز نشانه های تنفسی ایجاد شده در محل کار و خارج از این محل را بیان نماید.

ممکن است آزمایش عملکرد ریوی، شامل اسپیرومتری و پیک فلومتری به وسیله پزشک درخواست شود.

ممکن است از نوعی پیک فلومتر خاص که به طور خودکار نتایج را ثبت می کند استفاده شود.

به منظور تشخیص علت بروز نشانه های آسم ممکن است پزشک معالج ترتیبی دهد تا کیفیت هوای محل کار تعیین شود. همچنین ممکن است پزشک در صورت مشکوک بودن به حساسیت بیمار نسبت به پروتئین های گیاهی یا حیوانی، تست پوستی آلرژی درخواست نماید.

در این نوع تست ها، عصاره های خالص شده آلرژی زا با پوست تماس داده می شوند تا علایم واکنش آلرژیک مورد استفاده قرار گیرند. از این تست ها نمی توان برای تشخیص حساسیت های شیمیایی استفاده کرد ولی تست های مزبور برای ارزیابی حساسیت به پوسته های بدن حیوانات، کپک ها، هیره ها (مایت های موجود در گرد و غبار و لاتکس مفید هستند. تنها مراكز محدودی به انجام این نوع تست ها اختصاص دارند.

در بعضی از تست ها، گاز اکسید نیتریک تنفس تجزیه و تحلیل می شود. مقادیر بالای این گاز در آسم وجود دارد. آزمایش خلط از نظر وجود علایم سلول های غیر طبیعی نیز ممکن است انجام شود.

در تست چالش (challenge test)، بیمار آئروسول حاوی مقدار کمی از ماده شیمیایی مشکوک به آلرژن بودن را استنشاق می کند و از نظر ایجاد علایم و نشانه های آسم مورد بررسی قرار می گیرد.

آئروسول (aerosol)، سیستمی کولوئیدی است که در آن، ذرات جامد یا مایع در محیط گاز معلق اند و به وسیله آن، به ویژه تعلیق های دارویی به شکل اسپری یا گرد عرضه می شود.

عوارض آسم شغلی

هر چه مدت تماس با ماده ایجاد کننده آسم شغلی بیشتر باشد، نشانه های بیماری شدیدتر خواهند بود.

آسم شغلی در صورت عدم درمان می تواند موجب تخریب دایمی ریه شود که این عارضه به درمان دارویی، فیزیوتراپی ریه یا اکسیژن درمانی نیاز دارد. و آسم شغلی درمان نشده می تواند موجب حمله آسم کشنده شود.

آسم شغلی چیست؟ | باید از آسم شغلی پیشگیری کنید

درمان آسم شغلی

بهترین درمان آسم شغلی، خودداری کامل از ماده (مواد) ایجاد کننده علایم بیماری است. البته عمل کردن به این توصیه دشوار است. وقتی فرد نسبت به ماده ای حساسیت پیدا کند، حتی مقادیر کم آن ماده می توانند موجب برانگیخته شدن آسم شوند. تا زمانی که ماده مزبور در محیط کار موجود است نمی توان به طور کامل حتی با استفاده از ماسک از آن اجتناب نمود.

داروهای مورد استفاده در آسم شغلی عبارتند از:

1- داروهای طویل الاثر کنترل کننده آسم که به منظور کاهش التهاب تجویز می شوند [شامل کورتون های استنشاقی مانند فلوتیکازون (Flovent) و بودسوناید (Pulmicort) و داروهای طویل الاثر بتا- ۲ آگونیست مانند سالمترول (Serevent) و فورمترول (Foradil) و Advair Diskus که حاوی فلوتیکازون و سالمترول است].

2- داروهای سریع الاثر که با هدف باز کردن راه های هوایی دچار احتقان به کار می روند [مانند آلبوترول (Proventil, Ventolin )].

چنان چه مبتلا به آسم شغلی شدید هستید و همچنان در محل کار قبلی به کار ادامه می دهید، داروهای مزبور قادر به جلوگیری از تشدید آسم شما نخواهند بود ولی می توانند به پیشگیری از بروز آسیب ریه کمک کنند و حتی در صورت تعویض محل کار و خط کاری می توانند موجب کنترل آسم شوند.

پیشگیری از آسم شغلی

مسئولان محل کار، موظف اند پرسنل خود را در برابر مواد شیمیایی خطرناک محافظت نمایند و باید به پرسنل خود اطلاع دهند که با چه مواد شیمیایی خطرناکی در محل کار در تماس هستند و به آنها آموزش دهند که چگونه از دستورالعمل های ایمنی کار با این مواد استفاده نمایند و در موارد اضطراری چگونه با عوارض احتمالی مقابله کنند.

مسئولان محل کار موظف اند وسایل حفاظتی مانند ماسک را در اختیار پرسنل خود قرار دهند و در صورت وارد کردن مواد شیمیایی جدید به خط کاری، درباره این مواد نیز آموزش لازم را در اختیار پرسنل بگذارند.

چنان چه در هنگام کار با شرایط غیر ایمن و ناسالم برخورد کردید آن را به ناظرین و مسئولان مربوطه گزارش دهید.

مراقبت های شخصی

1- اجتناب از تماس با گازهای محرک (مانند دی اکسید گوگرد، دی اکسید نیتروژن، و کلر).

2- ورزش؛ انجام تمرینات ورزشی منظم موجب تقویت قلب و ریه می شود و در نتیجه از انجام کار سخت آنها پیشگیری می کند. هدف، عبارت است از انجام ۳۰ دقیقه ورزش در اکثر روزهای هفته. چنان چه قبلا ورزش نمی کرده اید، ورزش را به آهستگی آغاز کنید و به تدریج مدت آن را افزایش دهید. در هوای زیر صفر درجه یا در هوای آلوده به گرده گیاهان، در خارج از اتاق ورزش نکنید. قبل از شروع ورزش با پزشک مشورت نمایید.

3- به حداقل رساندن آلرژن های خانگی (مانند کپک ها، گرده ها، هیره های گرد و غبار و پوسته بدن حیوانات). استفاده از دستگاه های تهویه مطبوع و وسایل ضد رطوبت و تمیز کردن کامل اثاثیه (به ویژه در اتاق خواب می توانند مواجهه با این نوع مواد را به حداقل برسانند و به تنفس آسان تر کمک کنند.

  • منبع
  • حقوق نیوز
  • پزشکت

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید