جرم توهین پیامکی چیست؟ | نحوه شکایت از توهین پیامکی | مجازات توهین پیامکی

توهین پیامکی به توهینی گفته می شود که از طریق ارسال اس ام اس (مسیج) به شخص مخاطب تحقق می یابد.

جرم توهین پیامکی چیست؟

توهین و یا زدن حرف مستهجن به یک شخص از طریق پیامک یا تلگرام و شبکه های اجتماعی قابل شکایت می باشد و فردی که توهین کرده مطابق با قانون و رای دادگاه دارای مجازات می باشد.

گاهی ارسال پیامک در قالب مزاحمت تلفنی است که در این حالت محتوای پیامک اهمیتی ندارد چرا که ارسال پیامک خالی هم می‌تواند مصداق مزاحمت باشد. اگر فرض کنیم شخصی به منظور اذیت دیگری دایما برای او پیامک خالی بفرستد یا حتی 100 عكس زيبا برای كسی بفرستد اگر احراز شود قصد مزاحمت داشته قابل تعقیب کیفری است.

توهین پیامکی هنگامی محقق می شود که شخصی در متن پیامک ارسالی خود به دیگری، وی را مورد اهانت قرار داده و به او توهین میکند. در این حالت جرم توهین پیامکی محقق می شود. توهین از طریق پیامک جرم بوده و از زیر مجموعه دعاوی کیفری می باشد.

 توهین پیامکی هم شامل الفاظ و عباراتی که خواه مستقیما افاده اهانت نمایند همچون فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک و هم شامل مواردی است که بدون استفاده از الفاظ رکیک و فحش، مخاطب را مورد اهانت قرار داده و به اعتبار وی خدشه وارد میسازد. همانند بسیاری از انتقادهایی که توسط اشخاص صورت میپذیرد و به ظاهر نقد است و در باطن، متضمن اهانت و توهین است.

مفاد هر پیامک و متن توهین آمیز پیامک موجب تعیین سرنوشت آن دعوای کیفری میگردد و بسته به نظر قاضی و شرایط مخاطب، حکم هر عبارت متفاوت است.

در دعاوی کیفری همچون توهین پیامکی ابتدائا بررسی می گردد که توهین صورت گرفته در متن اس ام اس، زیر مجموعه توهین ساده قرار دارد یا قذف است!؟ سپس طبق احکام هر کدام اقدام میشود.

قذف در قانون اساسی یعنی شخصی به فردی زنا و لواط نسبت داده به طوری که فرد مشمول حد شرعی شود، ولی نتواند آن را اثبات کند. برای مثال اگر کسی به فردی بگوید “فاحشه” یا “مادر بد کاره” ولی نتواند این ادعا را ثابت کند عمل قذف صورت گرفته است. از سال 92 تصویب شد که قذف و انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی یا وسایل الکترونیکی نیز جرم محسوب شود و فرد خاطی مشمول مجازات فحاشی و قذف شود.

 پیامک توهین آمیز چه متضمن توهین ساده باشد و چه متضمن حد قذف باشد، من جمله جرایم قابل گذشت است و با اعلام رضایت شاکی پرونده مختومه اعلام میگردد.

نحوه شکایت از توهین پیامکی

برای مجازات مزاحمت‌های پیامکی، مجرمان به مجازات تعزیری محکوم می‌شوند. این مجازات ممکن است شامل شلاق، جریمه مالی و حبس باشد. نوع مجازات نیز بسته به شخصیت متهم، دفعات و نوع مزاحمت بستگی دارد. مزاحمت تلفنی موضوعی است که علاوه بر امکان پیگیری از سوی شرکت مخابرات، از طریق دادسرا و در قالب شکایت کیفری نیز قابل پیگیری است.

مجازات فحاشی ناموسی از طریق پیامک طبق ماده 697 قانون مجازات اسلامی تشریح شده است. در این ماده به صراحت ذکر شده حتی ارسال چنین پیامکی از شماره‌های ناشناس و سیم‌کارت‌های بدون نام نیز در صورت اثبات جرم محسوب شده و اگر از حد قذف شامل آن نشود، حداکثر تا 74 ضربه شلاق و 1 ماه تا یک سال حبس به دنبال خواهد داشت.

ماده 697 قانون مجازات اسلامی: هر کس به وسیله اوراق چاپی یا خطی یا به وسیله درج در روزنامه و جرائد یا نطق در مجامع یا به هر وسیله دیگر به کسی امری را‌ صریحاً نسبت دهد یا آن‌ها را منتشر نماید که مطابق قانون آن امر جرم محسوب می‌شود و نتواند صحت آن اسناد را ثابت نماید جز در مواردی که‌ موجب حد است به یک ماه تا یک سال حبس و تا (74) ضربه شلاق و یا یکی از آنها حسب مورد محکوم خواهد شد.

بر اساس این بند از قانون مجازات اسلامی ارسال فحاشی ناموسی را تنها از طریق پیامک جرم تلقی نکرده و همان‌طور که اشاره کردیم هر وسیله‌ای دیگری هم برای چنین امری استفاده شده باشد، مصداق جرم بوده و این مجازات برای وی نیز صادر خواهد شد.

تبصره - در مواردی که نشر آن امر اشاعه فحشا محسوب گردد هر چند بتواند صحت اسناد را ثابت نماید مرتکب به مجازات مذکور محکوم خواهد‌شد.

برای این کار کافی است به دادسرای محل سکونت یا کار خود یعنی جایی که مزاحمت در آنجا رخ داده مراجعه کنید. داشتن نامه‌ای از مخابرات نیز می‌تواند باعث سرعت در کار شود. در این مرحله روی یک برگه کاغذ شکایت خود را مطرح می‌کنید. عنوان مجرمانه این شکایت هم چنین است: «ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق ارسال پیامک.» اگر توهین شدیدی هم صورت گرفته باشد، شاکی می‌تواند تقاضای «اعاده حیثیت» را هم مطرح کند. ممکن است طرف مقابل نامشخص باشد. در چنین حالتی در بخش مربوط به متشاکی نوشته می‌شود: «نامشخص.»

 در متن شکواییه، موضوع شکایت و عنوان اتهامی دقیقا عبارت “ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق ارسال پیامک” درج می گردد. هنگامی که شخصی به نحوی از انحا ولو با ارسال پیامک مزاحم شما می شود، خواه محتوای پیامک یا اس ام اس حاوی توهین و فحاشی باشد خواه نباشد و مثلا پیامک سفید ارسال گردد، شما میتوانید از وی تحت عنوان ایجاد مزاحمت تلفنی از طریق ارسال پیامک شکایت نمایید.

نحوه طرح شکایت توهین از طریق پیامک به این شرح است که: همچون سایر دعاوی کیفری، شاکی یا مشتکی عنه را می شناسد و یا وی را نمی شناسد.

در فرض نخست که شاکی، شخص توهین کننده را می شناسد، در برگ شکواییه نام و مشخصات لازم وی جهت طرح شکایت را می نویسد و این شکواییه به حوزه قضایی محل خود شخص شاکی تقدیم می گردد. زیرا جرم توهین پیامکی در این حوزه محقق و دادسرای محل وقوع جرم، صالح به رسیدگی می باشد.

نحوه طرح شکایت توهین در فرض دوم که شاکی، مشتکی عنه را نمی شناسد، به این صورت است که شاکی صرفا شماره تلفن توهین کننده را در متن شکواییه ذکر و در قسمت نام و مشخصات مشتکی عنه، عبارت “ناشناس” را درج مینماید. نحوه طرح شکایت توهین پیامکی به این صورت است که شاکی یا وکیل توهین پیامکی به دفتر خدمات قضایی مراجعه و شکواییه را به ثبت میرساند.

پس از طرح شکایت و تقدیم آن به مرجع صالح، پرونده به دادسرای مربوطه ارجاع و در شعبه دادیاری و یا بازپرسی ثبت می گردد. سپس شعبه مربوطه جهت انجام تحقیقات بیشتر پرونده را به کلانتری حوزه ذی ربط ارسال و یا راسا اقدام به اخذ استعلام از مخابرات مینماید. استعلام صورت گرفته متضمن مشخصات شخص مزاحم است. به دیگر سخن، در استعلام واصله، این امر که مالک شماره تلفنی که مزاحم است، کیست و مشخصات وی به مرجع قضایی ارسال میگردد. اکنون شاکی از هویت شخص مزاحم مطلع میگردد. سپس جلسه رسیدگی در خصوص موضوع امر تشکیل میگردد.

مطابق قوانین و مقررات جزایی و قانون آیین دادرسی کیفری، مرجع صالح به رسیدگی در خصوص جرایم، مرجع قضایی است که جرم در حوزه قضایی آن مرجع، اتفاق افتاده است.
جرم ارسال پیامک توهین آمیز و جرم ایجاد مزاحمت تلفنی، هنگامیکه پیامک یا اس ام اس به مخاطب میرسد، به وقوع میپیوندد و تحقق می یابد، لذا مرجع صالح به رسیدگی به این جرم، همان حوزه و محلی است که شاکی در آن اقامت دارد.

مجازات توهین پیامکی

ماده 608 قانون مجازات اسلامی درباره مجازات فحاشی است که طبق آن فردی که فحاشی کرده به 74 ضربه شلاق و 50 هزار تا 1 میلیون ریال جریمه نقدی محکوم خواهد شد. البته حکم توهین به مقامات بلندپایه با فحاشی و توهین به شهروندان معمولی متفاوت است.

ماده 608 قانون مجازات اسلامی:  توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک، چنانچه موجب حد قذف نباشد، به مجازات شلاق تا (74) ضربه و یا پنجاه هزار‌ تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود.

متاسفانه ایرادی که به این مجازات وارد است، بخش میزان جزای نقدی آن است. چرا که در هنگام نگارش این قانون، این مبلغ، بعنوان مجازات، مبلغ قابل توجهی بوده است ولیکن در عصر حاضر بعضا موجب دلسردی شاکی از طرح این شکایت نیز باشد.

البته قاضی پرونده کیفری با در نظر گرفتن شرایط شاکی و متهم و میزان توهین و اهانت و آزاری که بر شاکی بار شده است، میتواند تا 74 ضربه شلاق را بر متهم متحمل سازد! که این مجازات، قطعا مناسب و موجب کیفر توهین کننده خواهد بود.

بر اساس ماده 641 قانون مجازات اسلامی مجازات فحاشی از طریق لوازم الکترونیکی و مخابراتی هم فرد را از سوی شرکت مخابرات مشمول جریمه و محدودیت‌های ارتباطی خواهد کرد و هم از سوی قانون جزا به یک تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد.

ماده 641 قانون مجازات اسلامی: هر گاه کسی به وسیله تلفن یا دستگاههای مخابراتی دیگر برای اشخاص ایجاد مزاحمت نماید علاوه بر اجرای مقررات خاص شرکت ‌مخابرات، مرتکب به حبس از یک تا شش ماه محکوم خواهد شد.

اگر فحاشی صورت گرفته قذف تشخیص داده شد، بسته میزان به انتشار آن در رسانه های جمعی، میزان مجازات آن متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال برای استفاده از لفظ “مادر بدکاره” ،80 ضربه شلاق در نظر گرفته می‌شود. همچنین این مجازات می‌تواند شامل جریمه نقدی و یا تحمل ضربات مختلف شلاق نیز باشد.