سبک موسیقی بلوز | تاریخچه موسیقی بلوز | ویژگی های موسیقی بلوز

موسیقی بلوز یکی از مهم‌ترین سبک‌های موسیقی معاصر است که بسیاری از سبک‌ها و شاخه‌های دیگر از آن الهام گرفته‌اند. شکل‌گیری این موسیقی مرهون سیاه‌پوستانی است که از آفریقا به آمریکا مهاجرت کردند.

بلوز یک گونه موسیقی ساز و آواز است که اصالت آن به سیاه‌پوستان آمریکایی باز می‌گردد.

موسیقی بلوز

بلوز گونه‌ای موسیقی سازی و آوازی است که ریشه در آوازهای هنگام کار و فریادها و همخوانی‌های سیاهان آمریکا دارد و اصل آن به فرهنگ و موسیقی غرب آفریقا می‌رسد و در واقع این سبک از دل بردگان سیاه پوست به وجود آمده است. علت اینکه این سبک به بلوز معروف شد این بود که پیشگامان این سبک، این موسیقی را غمین و شِکوه‌آمیز اجرا می‌کردند و Blue در زبان انگلیسی به معنای غم نیز می‌باشد.

تاریخچه موسیقی بلوز

این سبک هنری‌، ریشه در سختی‌ها و مشکلات سیاهان آمریکا دارد. بین سالهای ۱۶۱۹ و ۱۸۰۸ هزاران نفر از مردم غرب آفریقا که بیشترشان از قبایل: ارادا، داهومی و فالانی بودند، به زور اسلحه دستگیر، و با بی‌رحمی تمام بعنوان برده به آمریکا آورده شدند. آنها در حراجی‌ها در معرض فروش قرار گرفتند و سپس روانه مزارع و کشتزارها شدند و به کار طاقت فرسا از طلوع تا غروب آفتاب وادار شدند؛ در حالیکه به انسانیتشان هیچگاه اهمیتی داده نمی‌شد. این کارگران هنگام کار ناراحتی‌های خود را با سردادن ملودیهای قدیمی موطن خود ابراز می‌کردند. سنت اینان آوازخوانی گروهی بود و بسیاری از این سرودها از یک الگوی پرسش و پاسخ پیروی می‌کرد که در آن رهبر گروه چیزی را می‌خواند و سپس بقیه با تکرار یا پاسخ به او همراهی‌اش می‌کردند. این نوع آوازها فریادهای سر مزرعه نامیده می‌شدند. پس از انتشار منشور آزادی در سال ۱۸۶۳ و رهایی بردگان و طی دهه‌های بعد، سیاهپوستان جنوب، سنت آوازخوانی خود را ادامه دادند در حالیکه بعنوان رعیت همچنان با حقوق ناچیز کار می‌کردند. آنها در مراسم کلیسا و نیز در سفرهائی که گروههای رقص و آواز اروپائی در آنجا حضور داشتند، کم کم با موسیقی اروپائی آشنا شدند. رفته رفته این سیاهان در برنامه‌های شو با رقص یا اجرای موسیقی و برنامه‌های کمدی شرکت داده شدند. تنوع ملودیهای قدیمی آفریقایی و ترکیب آن با سبکهای مختلف موسیقی اروپائی، سبک جدیدی را بوجود آورد که ما امروزه آنرا با نام بلوز می‌شناسیم. طی دهه نخست قرن بیستم گیتار بعنوان ساز اصلی جانشین بانجو شد که ریشه در آفریقا داشت و الگوی پرسش و پاسخ ترانه خوانی در مزارع آن زمان تبدیل شد به پرسش از سوی خواننده و پاسخ توسط گیتاریست.

ویلیام کریستوفر هندی (W . C Handy) یک رهبر ارکستر جاز بود که در شبی از شب‌ها در سال ۱۹۰۳ در ایستگاه قطاری نزدیک می‌سی‌سی‌پی نشسته بود. هندی به‌علت تاخیر قطار به خواب رفته بود که ناگهان با صدایی از خواب بیدار شد و خود را یکه و تنها روبه‌روی سیاه‌پوست قوی‌هیکلی دید که در کنار او نشسته و ترانهٔ بداهه‌ای درباره رفتنش به جنوب می‌خواند. مرد لبهٔ چاقو را روی سیم‌های گیتارش می‌لغزاند و آن را می‌نواخت. او یک خط از شعرش را سه مرتبه و با آکوردهای مختلف می‌خواند و با گیتار به آن جواب می‌داد. هندی بعدها گفت که این عجیب‌ترین و مرموزترین چیزی که تا به حال شنیده بوده چیزی نبود جز موسیقی بلوز. پس از این اتفاق او شیفتهٔ موسیقی بلوز شد و شروع به جمع‌آوری و انتشار نت‌های بلوز کرد. این اتفاق درواقع تولد موسیقی بلوز بود. درواقع این هندی بود که این نوع موسیقی را که سنتی شفاهی بود مکتوب کرد و آن را در دسترس نسل‌های بعد قرار داد. به همین دلیل او را پدر موسیقی بلوز می‌دانند. علاوه بر این، هندی از این طریق باعث آشنایی موزیسین‌های جاز با موسیقی بلوز شد.

موسیقی جاز | انواع سبک موسیقی جاز

موسیقی باروک | ویژگی های موسیقی باروک | بزرگان موسیقی باروک

ویژگی‌های بارز موسیقی بلوز

موضوع ریتم در ژانر موسیقی بلوز از اهمیت بسیاری برخوردار است. آن‌چیزی که در ابتدا سیاه‌پوستان می‌خواندند، ماهیتی مبتنی بر ریتم نداشت. آن‌ها براساس احساسات خود می‌خواندند و از هیچ گونه سازی هم استفاده نمی‌کردند. البته در بعضی موارد نیز سازهای کوبه‌ای در اختیار داشتند که صدای دستان خود را با آن هماهنگ پیش می‌بردند. از آن زمان تا اکنون به این صورت بود که هر ترانه در سبک بلوز دارای سه خط بود. خط اول و دوم حالت تکرار داشتند. زمانی که خط سوم شنیده می‌شد، تمامی شنوندگان این احساس را داشتند خط سوم دارای حالتی متفاوت است. دلیل متفاوت بودن خط سوم، تفاوت در ریتم ملودی آن بود. این درحالی است که ژانر موسیقی بلوز هم اکنون هم به همین شکل است.

به بیانی ساده، ریتم در موسیقی بلوز به صورت کشاکش دائمی یک ملودیک دیده می‌شود. آغاز این ملودیک با موضوع سوال و بحث درباره تنش است. اساتید بزرگ موسیقی بلوز براین باورند که هر چقدر موضوع ایجاد تنش پررنگ‌تر باشد، اصالت بلوز در ذهن شنونده واضح‌تر خواهد بود. موسیقی بلوز با همان پاسخ به تنش ادامه پیدا می‌کند. نت‌های بلو که در آغاز و ادامه و حتی پایان می‌شنوید، جزو آکورد به شمار نمی‌آیند. همچنین، این نت‌ها ارتباط هماهنگی با هم ندارند. لذا، زمانی که شما موسیقی بلوز را می‌شنوید، همان حالت تنش را احساس می‌کنید. ناهماهنگی بین نت‌های بلوز زمانی برطرف می‌شود که خواننده به نت‌های قبلی بازگردد. در غیر اینصورت، این تشنج همچنان ادامه‌دار خواهد بود. تکرار در موسیقی بلوز امروزه هم حتی در ملودیک‌های کوچک هم به وفور دیده می‌شود. به تکرار در ملودیک‌های کوچک موسیقی بلوز، هوک یا ریف می‌گویند.

انواع سبک موسیقی بلوز

دلتا بلوز

به سبک قدیمی بلوز گفته می‌شود که در دلتای رود می‌سی‌سی‌پی در آمریکا رواج داشت. در این دوره یعنی قبل از جنگ جهانی دوم مختص سیاهان بود و معمولا در روستاها یا شهرهای کوچک و در گروه‌های کوچک سه یا چهار نفره اجرا می‌شد. این سبک موسیقی ماهیتی آوازی داشت و به همین دلیل گاهی خواننده به‌تنهایی آواز می‌خواند و گاهی در کنار آواز خود سازی مثل گیتار یا بانجو هم می‌نواخت. این ویژگی هم بر آوازی بودن سبک بلوز تاکید می‌کرد و هم امکان شناخت بهتر تکنیک نوازندگی آن‌ها را فراهم می‌کرد. این نحوهٔ اجرا یک بیان شخصی بود که تاثیر زیادی بر شنوندگان و مخاطبان این نوع از موسیقی داشت.

شیکاگو بلوز (بلوز مدرن)

پس از جنگ جهانی دوم و با مهاجرت سیاه‌پوستان به ایالت‌های دیگر آمریکا که مهم‌ترین آن‌ها شیکاگو بود، بلوز از جمع‌های کوچک و شهرهای کم‌جمعیت بیرون آمد و در شهرهای دیگر گسترش یافت. در این دوره موسیقی الکتریک روی کار آمد و استفاده از آمپلی‌فایرها رایج شد. موزیسین‌های بلوز نیز به گیتار الکتریک روی آوردند و حتی برای استفاده از سازدهنی آمپلی‌فایر به کار بردند. نوازندگان بلوز به خوبی توانستند موسیقی سنتی خود را با موسیقی الکتریک شهری وفق دهند و این امر باعث نجات موسیقی بلوز شد. در این دوره، موزیسین‌ها در بلوز به اجرای گروهی روی آوردند و از سازهایی مثل درامز،‌ گیتاربیس و پیانو نیز استفاده کردند. حتی به‌ واسطهٔ آشنایی بیشتر با موسیقی جاز، سازهای بادی مخصوصا ساکسوفون هم روی کار آمد.