امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 277623
۱۰۷۸
۱
۰
نسخه چاپی

اثر نورافکن چیست؟ | چرا گاهی فکر می کنیم در کانون توجه همه قرار گرفته ایم؟!

اثر نورافکن یا توجه همگانی اصطلاحی است که در روان‌شناسی اجتماعی برای توصیف حالتی به کار می‌رود، که فرد فکر می‌کند همه دارند او را نگاه می‌کنند، و وی در کانون توجه است.

اثر نورافکن چیست؟

اثر نورافکن

در این بخش از مجموعه رفتارشناسی حقوق نیوز به بررسی موضوع اثر نورافکن پرداخته شده است.

اثر نورافکن یا توجه همگانی اصطلاحی است که در روان‌شناسی اجتماعی برای توصیف حالتی به کار می‌رود، که فرد فکر می‌کند همه دارند او را نگاه می‌کنند، و وی در کانون توجه است. به عبارت دیگر، بعضی افراد هنگامی که وارد اجتماع می‌شوند، گمان می‌کنند که زیر پرتوی یک نورافکن قرار گرفته‌اند، و دیگران عیب و ایرادشان را مورد قضاوت قرار می‌دهند.

اثر نورافکن در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی شدیدتر بوده، و ممکن است آن‌ها را از حضور یافتن در کنار همکاران خود ناتوان سازد.

اثر نورافکن معمولاً باعث می‌شود که در کنار غریبه‌ها احساس خجالت و شرمساری بکنیم. اما اگر فردی به اضطراب اجتماعی مبتلا باشد، پیامدهای اثر نورافکن برای وی جدی‌تر خواهد بود. یکی از ملموس‌ترین مثال‌هایی که می‌توان برای این پدیده زد، هنگامی است که دیر از خواب بیدار می‌شوید، و بدون این که به سر و وضع‌تان برسید، از خانه بیرون می‌زنید. ممکن است در حین رفتن به اداره یا هر جایی که در آن کار می‌کنید، این احساس را داشته باشید که چون موهای‌ تان را مرتب نکرده‌اید، همه شما را زیر نظر گرفته و فکرهای بدی در سر خود می‌پرورانند. این باعث می‎شود که هنگام ملاقات همکاران خود بدون این که اتفاقی افتاده باشد، خجالت‌زده شوید و یا تلاش بکنید که از آن‌ها فاصله بگیرید؛ چرا که فکر می‌کنید بقیه در دل‌شان به شما می‌خندند.

باور عموم بر این است که اثر نورافکن از خودآگاهی بسیار زیاد ناشی می‌گردد. در کنار این خودآگاهی نامتناسب، عدم توانایی افراد در درک افکار دیگران موجب می‎شود که آن‌ها نتوانند خود را در جای بقیه قرار داده، و متوجه شوند که هر کسی لزوماً در حال برانداز کردن ظاهرشان نیست.

ارتباط بین اثر نورافکن و اضطراب اجتماعی

تقریباً همه‌ی مردم در همه‌ی زمان‌ها به خودشان، اعمال‌شان و ظاهرشان فکر کرده، و گمان می‌کنند که بقیه‌ی مردم هم به همین اندازه به آن‌ها توجه نشان می‌دهند. این گرایش در افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی شدیدتر است. آگاهی از اثر نورافکن می‌تواند به کاهش عصبانیت و خجالت‌ زدگی در موقعیت‌های اجتماعی کمک کند. چنین افرادی اگر بتوانند به این باور برسند که هیچ‌کسی در موردشان قضاوت نمی‌کند، بخش اعظم نگرانی‌های‌شان نیز برطرف خواهد شد. واضح است که اضطراب اجتماعی چنین اجازه‌ای را به فرد نمی‌دهد؛ از همین رو، فائق آمدن بر اثر نورافکن در این وضعیت دشوارتر خواهد بود.

چگونه باید بر اثر نورافکن غلبه کرد؟

یکی از راه‌ های غلبه بر اثر نورافکن این است که عقاید قبلی خود را به چالش بکشید. به عبارت دیگر، بررسی کنید ببینید آیا بقیه واقعاً به اندازه‌ای که فکر می‎کنید، به شما توجه نشان می‌دهند یا خیر. برای رسیدن به این هدف باید ابتدا با مفهوم «توهم شفافیت» آشنا شوید. توهم شفافیت یعنی این که ما احساس کنیم افکارمان در معرض دید بقیه قرار دارد. اما همه می‌دانیم که هیچ‌کس نمی‌تواند فکر کس دیگری را بخواند. ممکن است چنین به نظر بیاید که دوستان‌تان از هر آن‌چه که در ذهن‌تان می‌گذرد آگاهی دارند؛ ولی واقعیت این است که هیچ‌کس از محتویات ذهن شما آگاه نبوده، و علاقه‌ای هم ندارد که بداند چه چیزی در سرتان می‌گذرد!

برای غلبه پیدا کردن بر اثر نورافکن می‌توانید کاری را انجام بدهید که فکر می‌کنید بقیه در حال انجام دادن آن هستند. به بیان ساده‌تر، سعی کنید دیگران را زیر نظر گرفته و واکنش آن‌ها نسبت خودتان را ارزیابی نمایید. این روش به شما کمک می‌کند تا کمی حواس‌تان را نسبت به اضطراب درونی خود پرت کرده، و ملاحظه کنید که هیچ‌کسی به آن اندازه‌ای که قبلاً فکر می‌کردید شما را زیر نظر نگرفته است.

هرگاه بپذیرید که بقیه‌ی مردم دغدغه و گرفتاری‌های خود را دارند و زمانی برای فکر کردن به شما کنار نگذاشته‌اند، متوجه خواهید شد که دیگر زیر نورافکن قرار ندارید.

  • منبع
  • دکتر مجازی

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید