ساحل سرخ هرمز
استان هرمزگان جزایر مختلفی را شامل می‌شود که جزیره زیبای هرمز یکی از آن‌ها است. این جزیره مهم و استراتژیک با ۴۲ کیلومتر مربع وسعت، در دل خلیج فارس و میانه تنگه هرمز قرار دارد. جزیره هرمز با جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و هنری بسیار، از نقاط گردشگری محبوب کشور است.
ویژگی‌های طبیعی و خاص جزیره هرمز آن را به نگین زیبای خاورمیانه تبدیل کرده است. این جزیره تاریخ زمین‌شناسی طولانی و پرفراز و نشیبی را به خود دیده است تا امروزه بتواند در اوج زیبایی، دلربایی کند. جزیره هرمز بهشت زمین‌شناسان است و شگفتی‌های بسیاری را در دل خود دارد.
سطح جزیره هرمز از طبقه‌های رسوبی، آتش‌فشانی و نمکی پوشیده شده است. این جزیره با کوه‌های رنگی و بی‌نظیر، هر گردشگری را به سوی خود جذب می‌کند. وسعت کم جزیره هرمز و جاذبه‌های طبیعی متعدد آن سبب می‌شود تا بازدیدکنندگان در زمان کم، طبیعت‌گردی پرباری داشته باشند.
جزیره هرمز در واقع یک گنبد نمکی فعال است. حضور پررنگ نمک در خاک هرمز سبب شده است از نظر پوشش گیاهی ضعیف باشد؛ اما زیبایی‌های آن در ابعاد دیگر بسیار است. حضور حیوانات بومی منطقه هرمز همچون جبیر (آهو) لاکپشت و پرندگان مختلف، علاقه‌مندان حیات‌وحش را به جزیره هرمز می‌کشاند.
جاده‌ای آسفالته دورتادور جریزه هرمز کشیده شده و دسترسی خوبی برای جاذبه‌ها ایجاد کرده است. برای تمام جاذبه‌ها در این جاده مسیرهای فرعی وجود دارد.
سواحل جزیره هرمز امکانات رفاهی ویژه‌ای ندارند. در هرمز قدم زدن با پاهای برهنه و تماشای منظره بی‌نظیر موج‌های ساحل بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود. خاک ساحل در هنگام صبح زیبایی بیشتری دارد و زاویه تابش خورشید سبب درخشش آن می‌شود. دلیل برق زدن خاک جزیره هرمز وجود کانی‌های آذرین، میکا و سیلیس است. این عناصر که حاصل فعالیت‌های آتش‌فشانی هستند همچون اکلیل زیر نور آفتاب می‌درخشند.
سواحل جزیره رنگارنگ هرمز صخره‌ای و ماسه‌ای هستند و از زیباترین سواحل جنوبی کشور به شمار می‌روند. در بسیاری از این مکان‌ها دسترسی به قایق و شناور وجود ندارد و همین امر آن‌ها را به مکان‌هایی دنج و آرام تبدیل کرده است. ساحل سرخ گوشه‌ای از طبیعت منحصربه فرد جزیره هرمز است.
ساحل سرخ به‌لحاظ رنگ شبیه مریخ است. اگرچه رنگ سرخ در همه قسمت‌های جزیره هرمز به چشم می‌خورد و به نمادی از جزیره هرمز تبدیل شده است؛ اما در ساحل سرخ و معدن خاک سرخ بسیار ملموس‌تر و پررنگ‌تر است.
ساحل سرخ یا ساحل خوراکی در بخش جنوبی جزیره هرمز یکی از مقاصد مهم گردشگران است و تجربه‌های بصری و حسی تکرارنشدنی را برای مسافران خود می‌سازد. قدم زدن در شن‌های ساحل سرخ و زیبای هرمز، تماشای طلوع و غروب خورشید و آب‌بازی در این ساحل بخشی از تفریحاتی است که حضور در جزیره را جذاب‌تر می‌کنند.
درک زیبایی‌های منحصربه‌فرد ساحل سرخ تنها در بازدید حضوری از آن ممکن است. آب دریا در ساحل سرخ تا چند متری، قرمز رنگ دیده می‌شود و دلیل آن حل شدن موادمعدنی خاک در آب دریا است. صحنه باشکوه موج‌های قرمز، این ساحل را از سواحل دیگر دنیا متمایز می‌کند و منظره‌ای بی‌نظیر را به چشمان مسافران هدیه می‌دهد.
حتی صدف‌های موجود در ساحل سرخ، قرمز رنگ هستند. قدم زدن روی شن‌های سرخ این ساحل سبب قرمز شدن کفش‌ها و لباس‌ها می‌شود؛ البته این رنگ با یک شست‌وشوی ساده برطرف خواهد شد. صخره‌های اطراف ساحل سرخ نیز به رنگ قرمز هستند. این ساحل ومنظره‌های بی‌نظیر آن، سوژه‌هایی عالی برای عکاسی به شمار می‌روند و با کمی خلاقیت میتوان تصاویر بسیار خاصی از آن‌ها ثبت کرد.
جزیره هرمز بزرگ‌ترین معدن خاک سرخ جهان است. در گذشته‌ای نه‌چندان دور، برداشت بی‌رویه از خاک سرخ جزیره انجام می‌شد؛ اما امروزه تنها می‌توان‌بخش کوچکی از آن، چیزی حدود پنج درصد در سال، برداشت کرد. خاک سرخ هرمز برای ساکنان جزیره برکات زیادی داشته و سبب رونق برخی کسب و کارهای محلی شده است.
مسیر دسترسی به ساحل سرخ هرمز
برای سفر به جزیره هرمز و ساحل سرخ آن ابتدا باید از طریق خودرو، قطار یا هواپیما به بندرعباس رفت. فاصله تهران تا بندر عباس در مسیرهای مختلف زمینی فرق می‌کند؛ اما مسیر تهران، کاشان، یزد، سیرجان، بندرعباس تقریبا ۱,۲۷۵ کیلومتر است. بلیط رفت و برگشت جزیره هرمز را میتوان از بندر عباس و قشم تهیه کرد و در اسکله جزیره هرمز پیاده شد. اسکله جزیره هرمز در بخش شمال غربی آن واقع شده است.
اسکله حقانی در بندر عباس یکی از مسیرهای رفتن به جزیره هرمز است. از این اسکله، شناورهایی در ساعات مشخص به‌سمت جزیره هرمز حرکت می‌کنند. فاصه بندرعباس تا جزیره هرمز حدود ۱۹ کیلومتر دریایی است و رفتن به جزیره هرمز از بندر عباس حدود ۳۰ دقیقه زمان می‌برد. امکان بردن ماشین به جزیره هرمز وجود ندارد و شناورها تنها مسافران را جابه جا می‌کنند.
قایق‌های تندرو از اسکله ذاکری قشم طی مدت ۵۰ دقیقه مسافران را به جزیره هرمز می‌رسانند. البته باید ساعت هفت صبح در اسکله حضور داشت؛ چون این شناورها یک‌بار در روز به‌سمت هرمز حرکت می‌کنند.
کمک خواستن از راهنمایان بومی منطقه برای بازدید از دیدنی‌های هرمز سبب کیفیت سفر، صرفه‌جویی در وقت و کمک به اقتصاد منطقه می‌شود. خودرو های موجود در جزیره به‌راحتی گردشگران را به ساحل سرخ می‌رسانند. با توک توک، موتور سه‌چرخ و حتی پای‌پیاده هم میتوان به ساحل سرخ رفت.
بهترین زمان بازدید
دمای هوا در تابستان‌های جزیره هرمز بالا و طاقت‌فرسا است. اوایل بهار، پاییز و زمستان زمان‌های بهتری برای سفر به این جزیره هستند. هوا در این زمان‌ها وضعیت بهتری دارد و شرجی نیست. در فصل بهار و تعطیلات نوروز، جزیره هرمز شلوغ‌تر از هر زمان دیگری است و معمولا مسافران با ازدحام در اقامتگاه‌ها روبه‌رو می‌شوند.
تجهیزات مورد نیاز
در سفر به جزیره هرمز و ساحل سرخ بیش از هر چیز به دوربین عکاسی خود نیاز پیدا خواهید کرد. به‌همراه داشتن کلاه آفتاب‌گیر، لباس اضافه، عینک آفتابی، ضدآفتاب و لوازم شنا هم لازم است. لباس آزاد و خنک به داشتن حس بهتر از تماشای ساحل کمک می‌کند. اگر قصد کمپ شبانه در چادر را داشته باشید به کیسه خواب، چراغ‌قوه و لباس گرم نیز نیاز پیدا خواهید کرد.
علت سرخ بودن رنگ ساحل جزیره هرمز
خاک جزیره هرمز سرشار از مواد معدنی مختلف است که هرکدام رنگی دارند و ترکیب آن‌ها با هم طیف رنگی گسترده و بسیار ملموسی را ایجاد کرده‌اند. این تنوع رنگ در سراسر جزیره نظرها را به خود جلب می‌کند. رنگ خاک ساحل سرخ حاصل ترکیب کانی‌های مختلف و حضور پررنگ اکسیدآهن است.
گفته می‌شود اکسیدآهن در ۷۰ درصد از خاک ساحل سرخ وجود دارد. سنگ‌های «مگنتیت»، «هماتیت» و «اولیژیست» در ترکیب خود اکسیدآهن دارند و به‌وفور در جزیره یافت می‌شوند. یکی دیگر از سنگ‌های معروف هرمز، سنگ فلر طلایی رنگی به نام «پیریت» است. این سنگ با نام طلای ابلهان و چشم شیطان نیز شناخته می‌شود و در ترکیب خود درصد بالایی سولفیدآهن دارد.
نکته جالب درباره خاک سرخ هرمز خاصیت خوراکی بودن آن است. گردشگران می‌توانند وقتی در کنار ساحل قدم می‌زنند مقداری از آن را بچشید. «گلک» یا «دلک» نام محلی خاک سرخ خوراکی است. مردم بومی جزیره هرمز از این خاک به‌عنوان سس و ادویه در تهیه انواع غذا، نان، ترشی و مربا استفاده می‌کنند و طعم خاصی به غذا می‌دهند.
مردم محلی جزیره هرمز برای استفاده از خاک سرخ در آشپزی، بعد از پاک کردن خاک، مقداری آب به آن اضافه می‌کنند. سپس اجازه می‌دهند تا خاک ته‌نشین شود. با ته‌نشین شدن خاک، محلول یا سس سرخ رنگ و غلیظی به دست می‌آید که با افزودن نمک برای طعم‌دار کردن در آشپزی استفاده می‌شود. «سوراغ» خوراک دریایی بسیار لذیذ و معروفی در جزیره هرمز است که با این ادویه طبخ می‌شود. نان محلی که با خاک سرخ پخت می‌شود «تمشی» نام دارد.
خواص خاک سرخ هرمز
خاک سرخ جزیره هرمز ارزش اقتصادی بالایی دارد. در گذشته نه‌چندان دور خاک سرخ ارزشمند هرمز در سطح گسترده صادر می‌شد؛ اما خوشبختانه امروزه برداشت از آن تا حد زیادی متوقف شده است.
رنگ‌دانه‌های قدرتمند و بی‌نظیری در خاک سرخ هرمز وجود دارند تا جایی که از آن در صنعت رنگ‌سازی نیز استفاده می‌شود. این خاک در تولید لوازم آرایشی، کاغذ، پلاستیک، ضدزنگ، سرامیک‌سازی، پودرهای میکرونیزه صنعتی، سیمان، کاشی، سفالگری و شیشه کاربرد دارد. در واقع خاک هرمز معدن ارزشمندی برای اقتصاد کشور است.
قیمت خاک سرخ هرمز
معدن خاک سرخ هرمز بعد از اسپانیا مرغوب‌ترین نوع این کانی را در جهان دارد. معدن خاک سرخ نزدیک ساحل سرخ قرار دارد. ذخیره احتمالی خاک سرخ حدود ۵۰ هزار تن هست که اجازه بهره‌برداری سالانه دو هزار تن را دارد.
خاک سرخ هرمز ارزش اقتصادی بالایی دارد قیمت آن هم دست‌خوش همین مزایا شده است. سودجویان چشم طمع به این خاک دوخته‌اند و تلاش می‌کنند از راه‌های مختلف آن را به حراج بگذارند. با جست‌وجو در وب‌سایت‌های خارجی میتوان دید که قیمت این خاک حدود ۶۵۰ دلار است.
نکات زیست محیطی بازدید از ساحل هرمز
خاک جزیره هرمز جزیی از میراث کشور ایران و گنجینه‌های تجدیدناپذیر آن است. گردشگران جزیره باید بسیار به این مسئله توجه کنند و این سرمایه ملی را از جزیره خارج نکنند. این خاک‌ها در بستر جزیره هرمز زیبا هستند و تصاویر ثبت شده از آن‌ها بهترین یادگاری این سفر خواهند بود.
در اواخر زمستان و اوایل بهار هر سال، لاکپشت‌های دریایی سبز و منقار عقابی برای تخم‌ریزی به ساحل جزیره هرمز می‌آیند. این تخم‌ها با گذشت ۵۰ روز از تخم سر برمی‌آورند. طی این دوره از سال گردشگران باید بسیار مراقب حضور این حیوانات نجیب و مظلوم باشند و با بی‌توجهی، محیط امن زندگی آن‌ها را نا‌امن نکنند. ایجاد سروصدا این حیوانات را می‌ترساند و سبب اختلال در زندگی و تولید مثل آن‌ها می‌شود.
توجه به نریختن زباله در محیط جزیره هرمز و طبیعت پاک آن از نکات مهم سفر است. مردم جزیره هرمز زبان، لهجه و فرهنگ خاص خود را دارند و همین ویژگی بر جذابیت‌های جزیره افزوده است. گردشگران باید هنگام حضور در جزیره به این قوانین و آداب احترام بگذارند و با هنجارشکنی چهره معصوم جزیره را مخدوش نکنند.
مکان های دیدنی اطراف ساحل سرخ هرمز
خداوند در جزیره هرمز و عرصه به‌نسبت کوچک آن زیبایی‌های بسیاری گنجانده است. این جزیره برای دوست‌داران زمین‌شناسی، حیات‌وحش، تاریخ، هنر و عکاسی جاذبه‌های فراوان دارد. در سفر به ساحل سرخ میتوان از دیدنی‌های نزدیک به آن نیز بازدید کرد. در ادامه به معرفی تعدادی از این جاذبه‌ها می‌پردازیم.
دره رنگین کمان
دره رنگین‌کمان مهد دیواره و زمین رنگی در جنوب غربی جزیره هرمز واقع شده است. حضور بیش از ۷۰ نوع کانی و طیف رنگی گسترده، این بخش از جزیره هرمز را منحصربه‌فرد کرده است. محیط این دره بهترین مکان برای عکاسی و ثبت لحظات رنگی در جزیره است. خاک‌های دره رنگین‌کمان ارزش خوراکی و صنعتی دارند.
قلعه پرتغالی ها
قلعه پرتغالی‌ها در شمالی‌ترین نقطه جزیره هرمز، بازمانده تجاوز قدرت‌طلبان تاریخ است و دست‌درازی آن‌ها به خلیج فارس و جزیره حساس و مهم هرمز را روایت می‌کند. هرمز به دست نیروهای شاه عباس از چنگال پرتغالی‌ها نجات یافت و بازمانده‌های این سازه نظامی برای همیشه مایه عبرت شد. بازدید از این اثر تاریخی بسیار جذاب و مفید خواهد بود.
قلعه پرتغالی‌ها کامل‌ترین نمونه سازه نظامی در خلیج فارس محسوب می‌شود و به دستور «آلبرکرک» فرمانده پرتغالی در سال ۱۵۰۷ میلادی بنا شد. این فرد به خاطر استراتژی موفقیت‌آمیز جنگی، «نابغه نظامی» لقب گرفته بود؛ ولی در جزیره هرمز به‌سختی شکست خورد. این بنای تاریخی سندی از شکست استعمار در خلیج فارس و رشادت مردمان غیور ایران است.
بازارچه ساحلی جزیره هرمز در کنار قلعه پرتغالی‌ها برگزار می‌شود و غرفه‌های آن با برگ نخل درست شده‌اند. صنایع‌دستی تهیه شده از صدف‌ها، سبدبافی و نقاب‌های سوزن‌دوزی شده، همه از سوغات هرمز به شمار می‌آیند.
غار الهه نمکی
غار الهه نمکی هرمز در دل کوه نمک یا فیروزه‌ای جزیره هرمز قرار دارد و با قندیل‌های نمکی و سکوت بی‌پایان خود، میزبان گردشگران بسیاری است. این غار به مرور و در اثر فرسایش آبی ایجاد شده است و در آن دیواره‌های رنگی و براق بسیار زیبا، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.
دره مجسمه ها
دره مجسمه‌ها در بخش جنوب غربی جزیره قرار دارد. صخره‌ها در این دره، طی میلیون‌ها سال، در اثر فرسایش‌های محیطی به‌شکل‌های عجیبی درآمده‌اند. افراد با دقت در این صخره‌ها و استفاده از قوه تخیل خود می‌توانند شکل حیوانات بسیاری را در آن‌ها تشخیص دهند. انتهای دره مجسمه‌ها به ساحل صخره‌ای و زیبای اسپانیایی می‌رسد.
ساحل نقره ای
ساحل نقره‌ای در امتداد ساحل سرخ قرار دارد. این ساحل پر از تکه‌های ریز و درشت درخشانی است که با تابش آفتاب منظره بسیار چشم‌نوازی را ایجاد می‌کنند. این‌ها سنگ‌های آذرین و کانی‌های سفید رنگی هستند که میلیون‌ها سال پیش بر اثر فعالیت‌های آتش‌فشانی به‌روی زمین آمده‌اند. ساحل نقره‌ای به ساحل کریستال نیز معروف است.
دیدگاه