جهان موازی
فرضیه جهان موازی یا گیتی‌های موازی در سال ۱۹۵۴، توسط یک دانشجوی دکتری از دانشگاه پرینستون به نام هیو اورت که ایدهٔ عجیبی را مطرح کرد شروع شد. در آن ایده: گیتی‌هایی موازی وجود دارند، دقیقاً مانند جهان و گیتی ما. همه این گیتی‌ها با ما در ارتباط هستند، در واقع آنها شاخه‌ای از گیتی ما هستند و گیتی ما نیز از دیگر گیتی‌گان شاخه گرفته شده‌است.
نظریه جهان های موازی بر این اساس است که جهان هایی به جز جهان ما وجود دارند با قوانین، نتایج و رویدادهایی متفاوت از آنچه که برای ما اتفاق می افتد. در این جهان ها ممکن است موجودات منقرض شده وجود داشته باشند و یا حتی انسان ها در این جهان ها منقرض شده باشند. اظهار نظر درمورد این جهان ها بحثی پیچیده است و کار هر کسی نیست و نیاز به علم و اطلاعات منحصر به فرد دارد.
دانشمندان وجود جهان های موازی را به این شکل تعبیر کرده اند که برای هر حالت از کارهای ما جهانی برای نمایش وجود دارد. به عبارتی اگر قصد انجام کاری داشته باشیم و در مقابل آن ۳ تصمیم وجود داشته باشد، هر تصمیمی که در این جهان بگیریم برای دو حالت دیگر دو جهان موازی خلق می شود.
جهان موازی به زبان ساده
توضیح دادن کوانتوم و درک مفاهیم کوانتومی حتی برای دانشمندان این رشته مشکل است. تنها چیزی که به سادگی می‌توان در مورد آن نظر داد این است که مفهوم شکل در فیزیک کوانتوم با مفهومی که ما به آن عادت داریم تفاوت دارد. در بحث کوانتوم هر عمل بیش از یک نتیجه احتمالی دارد. یعنی چراغ می‌تواند روشن یا خاموش باشد.
در نظر بگیرید که امروز صبح وقتی می‌خواستید در اتاق خودتان را باز کنید، شما هم از اتاق خارج شدید و هم نشدید. این موضوع باعث می‌شود که دو خط زمانی متفاوت از زندگی شما به وجود آمده باشد. فرقی نمی‌کند که تصمیم شما کوچک یا بزرگ باشد. با باز کردن و نکردن یک پنجره و یا حتی در سطحی بزرگ‌تر، با مردن یا زنده ماندن در یکی از لحظات خطرناک زندگی، خطی جدید در زمان – مکان زندگی تولید شده است. این تعدد خطوط را با تعداد موجوداتی که به لحظات کوانتومی نگاه می‌کند مقایسه کنید.
نظریه های موجود درباره ی جهان موازی
حدود ۱۳/۷ میلیارد سال پیش، هر آنچه را که در کیهان می‌شناسیم، یک چیز بی‌نهایت خرد و ناچیز (Singularity) بود. سپس، طبق تئوری بیگ بنگ، برخی عناصر ناشناخته باعث شدند تا در فضای سه بعدی انبساط پیدا کند. با خنک‌تر شدن این انرژی عظیم انبساط اولیه، سرانجام ذرات کوچک شروع به تغییر شکل به قطعات بزرگ‌تری که امروزه می‌شناسیم، مانند کهکشان‌ها، ستاره‌ها و سیاره‌ها کردند.
ما با استفاده از فناوری فعلی، فقط به مشاهدات درون این جهان محدود می‌شویم؛ زیرا جهان منحنی‌ای است که ما دقیقا داخل آن قرار داریم و قادر به دیدن قسمت بیرونی آن (در صورت وجود دنیای خارجی) نیستیم. در ادامه به مهمترین مفاهیم و نظریه های مرتبط با جهان موازی اشاره می کنیم.
1. نظریه تورم کیهانی
نظریه تورم کیهانی سال های زیادی است که مورد قبول دانش پژوهان واقع شده است. تورم کیهانی اتفاقی در عالم است که هیچگاه متوقف نمی شود. بر اساس تورم کیهانی حباب هایی تشکیل می شود که همچنان در حال گسترش هستند.
فضای بین این حباب ها برای تشکیل حباب های جدید کفایت می کند. هر یک از این حباب ها جهانی مجزا و متفاوت را شامل می شود. جهان کنونی ما نیز ممکن است یکی از همین حباب هایی باشد که بر اساس تورم کیهانی ایجاد شده است.
2. نظریه ریسمانی
تئوری ریسمانی یکی از پر کاربردترین تئوری های علم فیزیک است. بر اساس تئوری ریسمانی ماهیت هر چیز که در دنیا وجود دارد در سطح زیرکوانتمی آن قرار دارد. این ماهیت را ذرات کوانتمی، الکترون ها، اتم ها و سلول ها تشکیل می دهند. تئوری ریسمانی دلیلی محکم برای وجود جهان های موازی است. بر این اساس جهان کنکونی همانند حبابی در کنار جهان های موازی قرار دارد.
از نظر تئوری ریسمانی این جهان ها می توانند با هم در ارتباط باشند و با هم به تعامل برسند. با به تعامل رسیدن این جهان ها با یکدیگر ممکن است انفجاری بزرگ (نظریه بیگ بنگ) همانند انفجاری که باعث پیدایش جهان شد رخ دهد. بر اساس تئوری ریسمان ها زمانی که جهان بر اثر بیگ بنگ ساخته می شود، شکل گیری آن در یازده جهت مختلف نیز اتفاق می افتد.
3. نظریه چند جهانی
علم فیزیک و کیهان شناسی بر این عقیده است که جهان ما با تمام کهکشان ها و ستاره و سیاره هایش تنها یکی از بی شمار جهان هایی است که در عالم وجود دارد. ایده ی چند جهانی را نخستین بار Alexander Vilenkin و Andrei Linde مطرح کردند.
چند جهانی حالت های گوناگونی دارد. برخی معتقدند ممکن است جهان های همسایه با جهان ما در ارتباط باشد و برخی بر این باورند که اگر هم جهان های متعدد وجود داشته باشد این جهان ها در فاصله ای دور و مجزا از جهان ما هستند. گروه دوم توجهی بر نظریه چند جهانی ندارند. آنان می گویند ما به همه جای جهان خودمان دسترسی کامل نداریم و وجود جهان های دیگر تأثیری نخواهد داشت.
از نظر دانشمندان یکی از روش های ایجاد چند جهانی تورم ابدی است. تورم ابدی ترکیبی از معادلات «مکانیک کوانتمی» و «نسبیت عام» است. بر اساس تورم ابدی جهان های متعدد تا همیشه خلق خواهند شد و تعداد بی نهایتی از جهان ها را ایجاد خواهند کرد. این جهان ها موازی با جهان کنونی و برای نمایش هر حالت ممکن از کارهای ما خلق می شوند.
4. نظریه جهان وصله دوزی
این نظریه ساده ترین حالتی است که می توان آن را درک کرد. طبق نظریه جهان وصله دوزی جهان ما به دفعات مختلف تکرار می شود و زمان در هر یک از این دفعات متفاوت است. اما جهان های ایجاد شده به قدری دور از هم قرار دارند که نمی توانند یکدیگر را ببینند و به هم دسترسی پیدا کنند.
5. نظریه جهان آینه‌ای
یکی دیگر از نظریات مربوط به جهان موازی را پژوهشگران مؤسسه فیزیک نظری پریمتر در واترلوی کانادا مطرح کرده‌اند. آنها معتقدند که جهان با انفجار بزرگ تشکیل شده و در طرف مقابل، خط زمانی برای انفجار بزرگ به عقب کشیده شده است. در واقع زمانی جهانی وجود داشته که انعکاس و تصویر آینه‌وار جهان ما بوده است.
نیل توروک، پژوهشگر مؤسسه پریمتر، این نظریه را این‌طور توضیح داده است: «به‌جای اینکه بگوییم پیش از انفجار بزرگ جهان متفاوتی وجود داشته، می‌گوییم جهان پیش از آن انفجار به نوعی تصویری از جهان پس از انفجار است.» این بدان معناست که همه‌چیز، از پروتون‌ها و الکترون‌ها گرفته تا کاری مثل شکستن یک تخم‌مرغ، معکوس خواهد بود. آنتی پروتون‌ها و الکترون‌هایی با بار مثبت، اتم‌ها را می‌سازند و تخم‌مرغ‌های شکسته‌شده به حالت قبلی خود درمی‌آیند و به داخل شکم مرغ‌ها برمی‌گردند. در نهایت، آن جهان سیر معکوسی پیدا می‌کند و به یک ذره بسیار کوچک تبدیل می‌شود، یعنی همان چیزی که این جهان در ابتدا بود. به زبان ساده‌تر، هر دو جهان بر اثر انفجار بزرگ ایجاد شده‌اند و وقایع در هر دو معکوس اتفاق می‌افتند، درست مثل آینه!
نظریه استیون هاوکینگ درباره ی اثبات جهان موازی
بر اساس گزارش نشریه «ساندی تایمز» آخرین مقاله این دانشمند با عنوان «خروجی ملایم از تورم ابدی» که ده روز پیش از مرگش منتشر شده بود، شامل جزئیاتی است که می توان برای کشف جهان موازی از آن بهره برد. این مقاله با بهره گیری از محاسبات پیشرفته ریاضی مدارکی را در مورد تئوری جهان های موازی ارائه می کند که در امتداد جهان ما وجود دارند.
براساس نظریه Hugh Everett، در جهان های موازی جنگ ها نتایج و پیامدهایی متفاوت از آنچه ما می دانیم داشته اند. موجوداتی که در این دنیا منقرض شده اند، تکامل یافته و اکنون در عوامل دیگری زندگی می کنند. از طرفی در جهان های دیگر، احتمال می رود که ما انسان ها نیز منقرض شده باشیم.
استیون هاوکینگ و همکارش Thomas Hertog معتقدند که با استفاده از کاوشگرهای مجهز به سنسورهای قدرتمند می توان تشعشعاتی که مبدا آنها به پیدایش جهان برمی گردد را شکار کرد و با بررسی این تشعشعات به شواهدی از وجود جهان های موازی پی برد.
مجله ساندی تایمز مدعی شده که اگر این نظریه ثابت شده و پرده از وجود جهان های موازی برداشته شود، محققان آن سزاوار دریافت جایزه نوبل خواهند بود. هرچند اثبات این نظریه ممکن است سال ها به طول بینجامد.
فعالیت های ناسا برای کشف جهان موازی
بر اساس گزارشات ناسا، شواهد اثبات وجود جهان‌های موازی در جریان آزمایش فرستادن بالون حامل آنتن ناپایدار تحریک‌کننده (ANITA) به آسمان بالای قطب جنوب کشف شد. بالا رفتن این بالون غول‌پیکر در هوای بسیار سرد و خشک منطقه، محیط بهینه را برای انجام آزمایش ناسا روی حرکت ذرات زیراتمی با جلوگیری از نویزهای رادیویی موجود، فراهم کرد. در طول این آزمایش، محققان با آن چه به عنوان «باد» ذرات توصیف می‌شود، روبرو شدند. با این تفاوت که این بار شدت چنین پدیده‌ای میلیون‌ها برابر قدرتمندتر از گذشته بود.
براساس نظریه Hugh Everett (که در ابتدای مقاله اشاره شد)، در جهان های موازی جنگ ها نتایج و پیامدهایی متفاوت از آنچه ما می دانیم داشته اند. موجوداتی که در این دنیا منقرض شده اند، تکامل یافته و اکنون در عوامل دیگری زندگی می کنند. از طرفی در جهان های دیگر، احتمال می رود که ما انسان ها نیز منقرض شده باشیم.
دیدگاه