پدران و مادران سمی چه کسانی هستند؟
پدرها و مادرها خود انسانند و مانند اغلب انسان های دیگر دارای محرومیت ها، کمبودها، شکست ها و ناکامی های خود بوده اند و اگر عشق و اعتماد و توجه بین والد و فرزند وجود داشته باشد، فرزندان می توانند بدون اینکه آسیبی جدی ببینند، با رفتارهای ناخوشایند و گاه به گاه والدین کنار بیایند.
اما چه بسیار والدینی که رفتارهای غلط و خشونت بار آنها با فرزندانشان دائمی و پیوسته است؛ به طوری که روح و روان کودک را به شکلی جدی دچار آسیب های ماندگار می کنند. ما این دسته از پدر و مادرها را والدین بدرفتار یا سمّی می نامیم.
والدین سمی در اصطلاح به والدینی گفته میشود که خواسته یا ناخواسته با اتخاذ سبک‌های نادرست تربیتی به فرزندان خود آسیب می‌رسانند و در دراز مدت موجب تجربه مشکلات هیجانی و روانی مختلفی در آنها می‌شوند.
افرادی که توسط این پدر و مادرها پرورش می‌یابند اغلب در برقراری روابط صمیمانه خود در آینده دچار مشکل می‌شوند و در هر مرحله از رشد بحران‌های مختلفی را تجربه می‌کنند. شناخت ویژگی‌های والدین سمی به شما کمک می‌کند تا بتوانید اشکالات رفتاری خود را شناسایی کنید و با اقدام جهت بهبودی آنها نقش موثرتری در تربیت فرزندان خود داشته باشید.
ویژگی های والدین سمی
1- پدر و مادر سمی در نشان دادن امنیت و تاکید به فرزندان، دچار شکست می شوند
برخی از پدر و مادر ها عقیده دارند یک راه موثر برای آموزش توانایی محافظت از خود در فرزندان شان، سختگیری در مورد نشان دادن عشق و علاقه خود به آنها و نیز تاکید سخت و محکم در اجرای دستورات می باشد. ممکن است شمایی که این روش را از طریق پدر و مادر خود گرفته اید، احساس کنید تا به حال این روش یک اثر مثبت روی زندگیتان داشته است. اما چنانچه خوب فکر کنید می بینید شما عملا بدون هرگونه درک درستی از شکست و یا طرد شدن، زندگی می کنید .
این مسئله ناشی از تربیت یک پدر و مادر سمی است که از ارائه میزان درستی از حس امنیت و داشتن توانایی بیان دیدگاه ها به دلیل آنکه شما جوان بودید خودداری کرده اند. ممکن است نشان دادن عشق و علاقه با سختگیری، گاهی جواب بدهد اما این روش مناسبی برای تبدیل فرزندان به یک بزرگسال سالم و موفق نیست.
2- پدر و مادر سمی در نکوهش و انتقاد زیاده روی می کنند
همه پدر و مادر ها ممکن است گاهی از فرزند خود انتقاد کنند؛ بدون این ترکیب ممکن بود ما هیچ وقت روش درست انجام کارهای بی شماری را فرا نمی گرفتیم. اما پدر و مادر سمی چطور؟ آنها در این کار افراط می کنند؛ این رفتار دلیلی می شود برای گسترش انتقاد سخت داخلی در آینده که فرزند را تا مرز فلج و بی کفایتی حتی در بزرگسالی خواهد برد. پدر و مادر می توانند اشتباهات فرزندشان را دلیلی برای پرهیز از اشتباهات پرهزینه آینده آنها دیده و آن را قبول کنند.
3- پدر و مادر سمی خواستار رسیدگی دائم شما هستند
این پدر و مادر ها در همه اوقات با تقاضای رسیدگی دائم از آنها، فرزندشان را به سمت جایگزینی برای خود می برند. در ابتدا ممکن است این کار، یک ارتباط و پیوند بین پدر و مادر و فرزند به نظر بیاید؛ اما این یک پیوند انگلی است که همه انرژی و وقت فرزند را گرفته و در نتیجه جلوی یادگیری مهارتهای دیگر او را برای زندگی خواهد گرفت. یک پدر و مادر سالم به بچه ها اجازه می دهند تا فضای کافی برای رشد و کودکی کردن بدون تقاضای تعامل و با توجه به نیازهای خود فرزند، وجود داشته باشد.
4- پدر و مادر سمی در مورد شما مطالب خنده آور ولی آسیب رسان می سازند
بیشتر پدر و مادر ها گاهی اوقات برای سرگرمی و گاهی برای هدایت فرزندشان راهنمایی خود را به صورت مطالب مسخره و شوخی از نظر خودشان، بیان می کنند. اما چنانچه این روش به اصطلاح " همه جایی و عادی " شود، ممکن است مشکل بزرگی برای فرزندان ایجاد کند. اگر به طور مثال فرزند خود را در مورد قد و یا وزن و ... مسخره کنید، بدانید این شیوه باعث تضعیف فرزندان خواهد شد. اگر پدر و مادر یک نگرانی درست و بجا برای هدایت فرزندشان دارند بهتر است صادق و غیر حساس بوده و در واقع راهنمایی خود را با روش دیگری به فرزند خود بیان کنند.
5- پدر و مادر سمی برای توجیه رفتارهای خود دلیل می آورند
آیا شما نیز با این عقیده بزرگ شده اید " پدر و مادر من همیشه به صورت احساسی یا فیزیکی به من ضربه می زدند چون سزاوار آن بودم" ؟ اگر چنین است ، ممکن است هنوز هم رفتار وحشتناک دیگران را نسبت به خودتان، تصدیق و آن را توجیه کنید. پدر و مادر سمی می توانند همه موقعیت ها را به سمت نیازهای خود و به طور مناسب به اصطلاح بپیچانند و فرزندان را با دو انتخاب رها کنند : قبول اینکه پدر و مادر اشتباه می کنند و درونی کردن سرزنش. در بیشتر اوقات بچه ها، حتی آنها که درحال حاضر افراد بزرگسالی هستند، دومی را انتخاب می کنند.
6- پدر و مادر سمی اجازه بیان احساسات منفی را به فرزندشان نمی دهند
پدر و مادری که " پرورش نیازهای احساسی فرزندان و سبک کردن احساسات منفی آنها " را رد می کنند، باعث عجز و ناتوانی آنها برای بیان احساسات منفی در زمانی که به آن نیاز دارند، خواهند شد. کمک به فرزندان برای دیدن جنبه های مثبت هر چیز اصلا غلط نیست؛ اما کاملا بی اعتنا بودن نسبت به احساسات منفی بچه ها، ممکن است آنها را به سمت افسردگی کشانده و در نتیجه باعث شود تا در بزرگسالی رسیدگی مناسب به موقعیتهای منفی در زندگی را که کم هم نیستند، برایشان بسیار سخت شود.
7- پدر و مادر سمی حتی فرزندان بزرگسال خود را نیز می ترسانند
توجه و ترس لزومی ندارد دست به دست بچرخد. در حقیقت بچه هایی که احساس دوست داشته شدن، حمایت و اتصال به خانواده دارند در بزرگسالی بیشتر شادترند. اینکه انضباط از هر نوعی که باشد گاه گاهی در زندگی لازم است، اما پدر و مادر غیر سمی آن را با اعمال و رفتارهای پر از ترس و وحشت ، انجام نمی دهند؛ چرا که انجام مکرر اینگونه رفتارها، باعث صدمه جدی به روح و روان انسان خواهد شد. فرزندان نباید برای احترام گذاشتن ، نیازبه ترس از پدر و مادر را تجربه کنند.
8- پدر و مادر سمی احساسات خود را در اولویت قرار می دهند
برخی از پدر و مادر ها ممکن است اعتقاد داشته باشند که نیازهای شان باید در ابتدای لیست مسائل مهم زندگی و خانوادگی قرار گیرد؛ اما این یک روش قدیمی و کهنه است که برای پرورش یک رابطه مثبت، کارآیی ندارد. با اینکه بالاخره این پدر و مادر هستند که در بیشتر موارد، از شام گرفته تا گذراندن تعطیلات آخر هفته، تصمیم نهایی را می گیرند، اما لازم است احساسات همه افراد خانواده حتی بچه ها را نیز درنظر بگیرند. پدر و مادر سمی بطور مداوم فرزندان را مجبور به سرکوب کردن احساساتشان به وسیله قبول کردن هر چه پدر و مادر می گویند، خواهند کرد.
9- پدر و مادر سمی در مورد همه اهداف فرزندان دخالت می کنند
آیا یکی از پدر و مادر ها یا هر دوی آنها، علاقه مند است تا در هر تصمیمی که می گیرید دخالت کرده به اصطلاح خودش همکاری داشته باشد؟ این کار ممکن است در ابتدا علاقه آنها به زندگی فرزندان و نحوه گذران عمر فرزندان به نظر آید، اما در واقع رسیدن به اهداف را برای فرزندانشان در آینده بسیار سخت خواهند کرد.
10- پدر و مادر سمی، از پول و احساس گناه برای کنترل فرزندان خود استفاده می کنند
همه بچه ها ، احساس گناه را از طرف پدر و مادر را تجربه کرده اند. افراد سمی این احساس را به طور منظم به فرزندان خود و حتی دیگران می دهند. حتی در بزرگسالی نیز والدین شما ممکن است شما را با دادن هدایای گران قیمت کنترل کرده و سپس در انتظار برگشت چیزی از طرف شما باشند. اگر در دام چنین رفتاری بیفتید، ممکن است باعث احساس گناه درشما شوند که " آنها همه کار برای ما کرده اند". پدر و مادر سالم می دانند که فرزندان نباید به عنوان یک پاسخ خاص آنها را وسیله تبادل پول و یا احساس گناه کنند.
11- پدر و مادر سمی درمان سکوت را برای فرزندانشان تجویز می کنند
ممکن است هنگامی که عصبانی هستید، صحبت کردن با دیگران برایتان بسیار سخت باشد. اما به یاد داشته باشید که تربیت کردن با روش سکوت، بسیار آسیب زننده و نارساست. اینگونه تربیت منفعل – تهاجمی، به هر نوع رابطه ای صدمه زده و باعث می شود تا فرد بشدت برای تثبیت موقعیت و رابطه تحت فشار باشد؛ بخصوص اگر هیچ رفتار اشتباهی از او سرنزده باشد. حتی اگر پدر و یا مادری آنقدر عصبانی و خشمگین است که نمی تواند یک مکالمه منطقی داشته باشد، باید برای چند دقیقه رفتار پرهیاهوی فرزند را نادیده گرفته و بعد از آرامش ، با او صحبت کند.
12- پدر و مادر سمی حد و مرزهای سالم را نادیده می گیرند
پدر و مادر می توانند بستن چشمهای خود را به روی فرزندشان توجیه کرده و در یک موقعیت مناسب و مطمئن، حتی نیاز به جاسوسی برای امنیت بیشتر فرزندشان داشته باشند. البته هر کسی نیاز دارد تا حد و مرزی برای خودش قائل شود ؛ بخصوص نوجوانان . پدر و مادر سمی این مرزها را لگد مال کرده و باعث بروز مشکلات متعدد می شوند. بطور مثال بدون در زدن وارد اتاق فرزند خود می شوند. این مدل از رفتار باعث به وجود آمدن یک الگوی نامناسب برای فرزند شده و باعث میشود تا در زندگی آتی، تشخیص مناسب و درک حد و مرزهای دیگران برای فرزندشان بسیار سخت باشد.
13- پدر و مادر سمی بچه ها را مسئول شادی خودشان قرار می دهند
اگر پدر، مادر یا یکی از آنها به طور مداوم به فرزند خود گوشزد کند : " بسیاری از لحظات شاد را برای داشتن تو از دست دادم "، پس در واقع این پدر یا مادر انتظارات غیر واقعی از نقش فرزند خود در زندگی دارد. والدین نباید تقاضا کنند فرزندان برای شادی آنها، دست از چیزهایی که باعث شادیشان می شود بردارند؛ حتی به منظور محاسبه کاری که والدین برای آنها کرده اند.
به اجبار فرزندان را در این موقعیت قرار دادن باعث می شود تا درک آنها از این مسئله که " همه ما مسئول شادی خودمان هستیم" به مشکل برخورد.
14- والدین سمی به فرزندانشان اجازه ابراز هیجانات و احساسات نمی دهند
زمانهایی وجود داشت که دیدگاهِ ((پسر که گریه نمی کند)) ، پذیرفته شده بود. گرچه امروز ما از زیان آور بودن و صدمات ناشی از این نوع دیدگاه ها در رشد کودک مطلع هستیم. وقتی به کودک این شانس را ندهیم که گریه کند یا احساسات و هیجاناتش را ابراز کند سبب می شود که آنها نتوانند در بزرگسالی به اندازه ی کافی ابراز احساسات کنند.
15- والدین سمی توجه طلب هستند
این والدین معتقدند که فرزندانشان به این دنیا آمده اند به این منظور که به والدینشان خدمت کنند، فرزندانشان به آنها مدیون هستند چون آنها را بزرگ کرده اند.
این والدین جدا، از این که به فرزندانشان فرصت دهند امتناع می کنند و می خواهند همیشه برای پاسخ به نیازهایشان در دسترسشان باشند.
16- والدین سمی ترسناک به نظر می رسند
تفاوت واضحی بین احترام گذاشتن و ترسیدن وجود دارد. اگر والدین فرزندانشان را در محیطی بزرگ کنند که دائم ترس از این وجود داشته باشد که مبادا اشتباهی مرتکب شوند یا مبادا والدین را ناراحت کرده باشند، این مانع خواهد شد که بچه ها بتوانند در طول زندگیشان ارتباط صمیمانه ای با والدینشان بسازند.
17- والدین سمی انتظارات غیر واقعی دارند
این مهم است که به بچه ها آموزش دهیم که باید خودشان را بالا بکشند و آنها را هدایت کنیم تا به بالاتر از آنچه که فکر می کنند می توانند برسند، اما اگر انتظارات در مورد یک کودک معمولا دور از دسترس او باشند آنها به سرعت دلسرد خواهند شد و خودشان را برای انجام هر کاری ناتوان می بینند.
18- والدین سمی همیشه خودشان را مقدم می دانند
در حالیکه این وظیفه والدین است که فرزندانشان را راهنمایی کنند و به آنها آموزش دهند، اما این مهم است که افکار و دیدگاههای آنها را هم در نظر بگیرند.این به بچه ها کمک می کند تا تواناییشان در تصمیم گیری را در طول زندگی رشد دهند. وقتی والدین فقط نقطه نظرهای خودشان را در نظر می گیرند، بچه ها احساس می کنند که انگار هیچ چیز با ارزشی نمی توانند پیشنهاد دهند.
19- والدین سمی شوخی های منفی و آزار دهنده می کنند
بسیار شبیه به آنچه شما در یک رابطه ی آزار دهنده ی عاطهی مشاهده می کنید. این والدین سمی با جک ساختن از هر اشتباه فرزندشان آنها را در هم می شکنند. این رفتار اعتماد به نفس کودک و خود دوست داری او را از بین می برد.
20- والدین سمی رویاهایشان را توسط فرزندانشان دنبال می کنند
اگر والدینی در دوران زندگی خودشان نتوانسته باشند رویاهایشان را به دست آورند، و فرزندانشان را وادار کنند تا آن مسیرها را دنبال کنند، این یک رفتار خودخواهانه است.
این مهم است که اجازه دهید فرزندتان شخصیت و علایق خودش را دنبال کند.
21- والدین سمی از گناه و پول برای کنترل فرزندشان استفاده می کنند
این نوع از والدین سمی، به جای تمرکز بر نیازهای ذهنی و عاطفی فرزندانشان، شروع به خریدن عشق و احترام آنها می کنند، و از هدایای مادی برای کنترل و وادار کردن فرزندانشان به چشم پوشی از خطاهایی که به عنوان والدین ممکن است مرتکب شده باشند استفاده می کنند.
بچه ها لازم است تا ارزشِ پذیرش اشتباهات و اعتراف به آنها را بیاموزند، و با دیدن الگو و نمونه ی این رفتار در والدینشان یاد بگیرند که عذر خواهی کنند.
22- والدین سمی به خاطر هر رفتاری که با فرزندشان دارند خود آنها را مقصر می دانند
آنها به جای این که در این شرایط به عنوان یک بزرگسال مسئولیت شرایط را بپذیرند در مورد همه چیز از جمله رفتارها و آزارهای عاطفی و فیزیکی که خودشان اعمال می کنند ، کودک را مقصر و متهم می کنند، و در نهایت بچه ها باور خواهند کرد که آنها مسئول همه چیز هستند و این باعث می شود تا بچه ها به ارزشهای خودشان شک کنند.
23- والدین سمی ظرفیت پایینی برای همدلی دارند
آنها همیشه نیازهای خود را در اولویت قرار می‌دهند و توجهی به احساسات و نیازهای دیگران ندارند. والدین سمی اصلا توجهی به این مسئله ندارند که رفتارشان چه تأثیری روی دیگران دارد و به‌سختی می‌توانند احساسات دیگران را درک کنند.
24- والدین سمی از نظر احساسی واکنش‌پذیرند
والدین سمی در اغلب موارد نمی‌توانند احساسات خود را کنترل کنند. آنها بسیار غیر قابل پیش‌بینی هستند و تمام مسائل را بیش از حد بزرگ جلوه می‌دهند.
25- والدین سمی مدام ایراد می‌گیرند
هر کاری انجام دهید، والدین سمی از شما راضی نخواهند بود. آنها در هر چیزی عیب و ایراد پیدا می‌کنند.
خارج کردن افراد سمی از زندگی ممکن است غیر ممکن باشد؛ بخصوص اگر یکی از آنها پدر و یا مادر باشد . اما به یاد داشته باشید درست کردن این آسیب روانی و احساس بدی که در تمام طول عمر خود با آن دست و پنجه نرم کرده اید، بسیار سخت تراست. از طرف دیگر هر پدر و مادری که تشخیص می دهد یکی از این 25 مورد برای او نیز صدق می کند، باید برای شکستن این الگوی رفتاری منفی از یک مشاور آموزش دیده برای کمک به یک ارتباط مثبت با دیگران و یک بزرگسالی سالم برای فرزندان ، کمک بگیرد.
۱ دیدگاه
همیشه ایراد میگیره
همه باید خواسته های اونو اجابت کنند
همیشه غر میزنه
هیچوقت به احساسات تو و بقیه فکر نمیکنه
ما یک خانواده چهار نفره ایم ولی با سه نفرمون مشکل داره
گاهی دلم براش میسوزه احساس میکنم این رفتارش باعث شده توی خونه تنها باشه ولی واقعا نمیشه ساخت باهاش ههمون خیلی خیلی باهاش کنار میاییم و من دیگه نمیتونم حتی به صداش حساس شدم ولی از طرفی دیگه عاشقشم هم پناه هم عذاب
از خدا میخوام همیشه شاد سرحال سلامت باشه همیشه همیشه ولی خودم نمیتونم بمونم کنارشون دیگه طاقت ندارم صبرم تموم شده