امروز: سه شنبه, ۲۸ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۰۶ شوّال ۱۴۴۵ قمری و ۱۶ آوریل ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 278398
۱۰۲۴
۱
۰
نسخه چاپی

زندگی و اندیشه های باروخ اسپینوزا که در قرن 17 جنجال ساز بود

باروخ اسپینوزا یکی از بنیانگذاران و مدافعان برجسته پروژه مدرن لیبرالیسم مذهبی و آزادی بیان و اندیشه و جمهوری خواهی تجاری هلندی بود

زندگی و اندیشه های باروخ اسپینوزا که در قرن 17 جنجال ساز بود

زندگی باروخ اسپینوزا

باروخ اسپینوزا در سال 1632 در آمستردام در خانواده ای یهودی متولد شد و به یکی از شخصیت های کلیدی روشنگری هلندی و اروپایی قرن هفدهم تبدیل شد.

در جوانی او یک دانشجوی برجسته تلمود و یک محقق دینی آینده دار محسوب می شد. اما به دلیل عقاید رادیکال و غیر متعارف اش به زودی خود را در خارج از سنت ارتدوکس یافت. 

تأثیر جهت گیری جدید اسپینوزا را با الهام از نوشته های فلسفی رنه دکارت و فرانسیس بیکن در سنین بسیار پایین می توان مشاهده کرد. در سال 1656 خاخام های آمستردام اسپینوزا را تکفیر کردند.

اسپینوزا بقیه عمر خود را به عنوان یک عدسی تراش گذراند در حالی که رساله های فلسفی منتشرشده ناشناس را می نوشت و نامه های خود را با بسیاری از اشخاص فلسفی عصر روشنگری اروپا مبادله می کرد.

او که عمیقاً نگران آینده سیاسی آمستردام و اروپا بود رساله الهیاتی-سیاسی را در 1670 منتشر کرد که در کنار اهداف دیگر قصد داشت از رژیم سکولار و قانون اساسی جان دی ویت بازنشسته بزرگ هلند حمایت کند.

در همان سال وی از ترس آزار و اذیت گروه های سرکوبگر به رهبری شاهزاده پرتغالی به لاهه گریخت.

نام او در جنگی که بین طرفداران دو ویت و طرفداران شاهزاده درگرفت به یک عنوان بزرگ تبدیل شد. گفته شد رساله الهیاتی-سیاسی  "توسط یهودی و شیطان متجاوز در جهنم جعل شده و با اطلاع یان دی ویت منتشر شده است".

هنگامی که برادران دی ویت در سال 1672 توسط جناح نارنجی کشته شدند، اسپینوزا زندگی خود را در خطر بزرگی دید. با این وجود وی همچنان همکاری نزدیکی با ریاضیدان و دانشمند هلندی کریستیان هویگنس داشت که مطالعات عمده ای در زمینه مکانیک، اپتیک، نجوم و احتمالات منتشر کرد.

با توجه به سانسور گسترده و آزار و اذیت فیلسوفان و دانشمندان در طول قرن هفدهم، اسپینوزا در انتشار نوشته های غیر متعارف خود احتیاط زیادی کرد و بسیاری از آثار و نامه های خود را با کلمه لاتین "caute" به معنی "احتیاط کنید" امضا کرد. تنها اثری که در زندگی او به نام خود منتشر کرد  اصول اولیه فلسفه دکارتی (1663) بود که به عنوان یک کار مقدماتی برای بسیاری از دیدگاه های متافیزیکی در اخلاق وی عمل کرد.

به نظر می رسد که کار اسپینوزا به جای ارائه به شیوه ای متعارف ، باعث ایجاد جنجال در آمستردام و فراتر از آن شده است. آموزه های او در زمینه الهیات بر اساس روانشناسی نبوت و در حدود اختیارات مذهبی، ادعاهای ارتدوکسی را به وضوح به چالش کشید. اسپینوزا از زندگی فلسفی در برابر آزار و اذیت مذهبی دفاع کرد و خواستار رژیم جدید، لیبرال و دموکراتیک شد.

آموزه های کاملاً دموکراتیک و لیبرال اسپینوزا نماد چشم انداز فلسفی رو به افزایش بود که به سنگ محک در مجادلات آتشین مذهبی و سیاسی در سراسر اروپا تبدیل شد.

در قرن پس از مرگ وی نام "اسپینوزیسم" به عنوان اتهامی علیه کسانی که آشکارا بی خدایی، متافیزیک مادی گرایانه و طرفداری از لیبرالیسم سیاسی را مطرح کردند ظاهر شد.

اگرچه اسپینوزا در دوران خود غالباً مورد آزار و اذیت قرار گرفت ، اما نوشته های او نقش مهمی در شکل گیری فلسفه ، الهیات و سیاست در قرون آینده ایفا کرد.

به عنوان مثال ، هگل به معاصران خود گفت: شما یا اسپینوزیست هستید یا اصلاً فیلسوف نیستید.

صهیونیست های سیاسی اولیه اغلب از اسپینوزا که خوداتکایی سیاسی یهودیان را تایید کرده بود استفاده می کردند. اندیشه او نقطه عطفی در تاریخ مشروطه خواهی لیبرال است زیرا یکی از واضح ترین و قانع کننده ترین دفاع ها از آزادی بیان، دموکراسی و حیثیت زندگی فلسفی را ارائه می دهد.

 اسپینوزا در سال 1677 در آرامش نسبی درگذشت و در لاهه به خاک سپرده شد.

زندگی و اندیشه های باروخ اسپینوزا که در قرن 17 جنجال ساز بود

اندیشه های اسپینوزا

باروخ اسپینوزا یکی از بنیانگذاران و مدافعان برجسته پروژه مدرن لیبرالیسم مذهبی و آزادی بیان و اندیشه و جمهوری خواهی تجاری هلندی بود. 

اسپینوزا ادعا کرد که اولین نویسنده ای است که برای درک کتاب مقدس و آنچه که به آن تعلیم می دهد رویکردی علمی داشت. از نظر اسپینوزا همه مترجمان هوشمند کتاب مقدس باید نحوه خواندن آن را در نظر بگیرند. از آنجا که کتاب مقدس برای همه بزرگسالان باسواد قابل دسترسی است پس چه چیزی خواندن  کتاب مقدس توسط کافران را با خواندن مطابق با آنچه خدا  می خواهد، متمایز می کند؟

اسپینوزا ادعا می کند که درک صحیح آموزه های کتاب مقدس مستلزم این است که ما از همه میراث های خرافات، از تمام آموزه ها و تعصبات تاریخی ناخودآگاه ی ا بررسی نشده که بر ارتدوکس تسلط یافته است رهایی یابیم.

هنگامی که از این تعصبات رهایی یافتید می توانید با این واقعیت روبرو شوید که کتاب مقدس همانطور که در مورد هر محصول دیگری از مهارت انسان صادق است مملو از تناقض و مشکلات است.

    برای انجام این پروژه  مترجم نیاز به یک روش دارد. لازم است مبانی زبانی و تاریخی همه آموزه های  مهم را مورد بررسی قرار ده د زیرا معنای مورد نظر یک کلمه یا عبارت در تجربه متغیر تاریخی و حتی شخصی هر نویسنده ریشه دارد.  

زندگی مطابق با آموزه های خدا به معنای الگوبرداری از خدایی است که مشخصه اصلی آن عقلانیت کامل و بی وقفه اوست.

  باید پرسید: آیا زندگی من با نیکوکاری منطقی که خود خدا انجام می دهد مطابقت دارد؟ اسپینوزا مایل است این سوال را به عنوان سوال اساسی مطرح کند و بنابراین مبنایی را برای آموزش نوظهور تسامح و ضد فرقه گرایی فراهم می کند.

اسپینوزا فلسفه سیاسی و همه علوم انسانی را برگرفته از یک علم جهانی متافیزیک که از ریاضیات الگو گرفته بود تصور می کرد. شخصیت جاودانه جهان - که به اندازه کافی توسط قوانین و بدیهیات توصیف شده است - توسط ذهن انسان قابل کشف است. ذهن کشف می کند که همه چیز به دلیل ضرورت در طبیعت وجود دارد: اراده آزاد وجود ندارد. بنابراین اشتیاق انسان به خودی خود نه خوب است و نه بد. با استفاده از عقل ما می توانیم احساسات خود را آموزش دهیم و بنابراین آنها را از طریق بحث یا گفتار کنترل کنیم. این خاصیت عقل است که انسان را از حیوانات بالاتر می برد.

خود خدا نیز از این نظم طبیعی خالی نیست. عقل او با اراده او یکسان است. بنابراین ، هر چیزی که او ایجاد می کند، از جمله آن اشتیاقاتی که دارای قدرت جلب کننده هستند از طرحی مقرر شده و مجاز شده توسط خدا سرچشمه می گیرد.

اسپینوزا آموزه ای را استنباط می کند که به نظر او واقعیت سیاسی اساسی است:

هر کاری که انسان می تواند در حالت طبیعی انجام دهد طبق حق یا عدالت انجام می دهد. با این حال وضعیت طبیعی برای انسان غیرقابل تحمل است زیرا ما را در مورد شانس و دارایی های آینده خود ناامن و مردد می کند. بنابراین انسانها برای کمک به ایجاد یک دولت سیاسی به راهنمایی عقل نیاز دارند. این حالت بر اساس اشتیاق مشترک بین همه مردم بنا شده است، اشتیاقاتی که با علم جدید، جهانی و واقع گرایانه که علوم سیاسی نیز بخشی از آن است فتح می شود.

علوم سیاسی اسپینوزا بر اساس دیدگاه وی در زمینه روانشناسی انسان استوار است: انسانها موجوداتی تشنه قدرت هستند که نه تنها به نیازهای لحظه ای یا گذرا پاسخ می دهند تا از درد جلوگیری کنند و زنده بمانند بلکه ما آینده نگر هستیم و در مواجهه با ثروت نامشخص آینده، اضطراب را تجربه می کنیم. ما در بین امید به حصول آینده و ترس از آسیب پذیری و محرومیت در نوسان هستیم.

این تنها یک فیلسوف است - مردی که بر اساس عقل اداره می شود و نه بر اساس امیدها و ترس های خرافه ای - که می تواند به درستی تشخیص دهد که واقعاً به چه کالاهایی نیاز دارد. او واقعاً به (قدرت بر خود و طبیعت مبتنی بر عقلانیت) نیاز دارد و نظم سیاسی را با جستجوی آن کالاها سازگارتر می داند.

اسپینوزا در شهر آمستردام-ثروتمندترین ، مرفه ترین و بردبارترین شهر در اروپای قرن هفدهم-یک امکان جدید برای زندگی جمهوری خواهان می بیند. امکانی که معضل الهیاتی-سیاسی اروپا را حل می کند.

کلید حل آن شامل بررسی سوال زیر است: چگونه باید پادشاهی زمینی را با به اصطلاح ملکوت آسمانی آن پادشاهی که ادعای وفاداری نهایی و جهانی را از قلب افراد دارد آشتی داد؟

برجسته ساختن تسامح مذهبی در جامعه تجاری آمستردام توسط اسپینوزا فراتر از موقعیت تاریخی روز خود به امکانات آینده اشاره می کند. اسپینوزا دفاع قدرتمندی از قرارداد اجتماعی، آزادی بیان و مدارا ارائه داد که نه تنها با دستورات تصور جدیدی از عدالت، بلکه با دستورات عقلانیت، الهیات و فلسفه همخوانی دارد. با این کار اسپینوزا به ایجاد پایه های یک انقلاب لیبرال در غرب کمک می کند، انقلابی که منجر به جدا شدن ارتدوکس مذهبی از دولت، انفجار نشریات نظری و تجاری سازی خوشبختی شد.

اندیشه اسپینوزا یکی از واضح ترین بیانات در زمینه لیبرال، شیوه زندگی جمهوری خواهان به ویژه در دفاع از آزادی بیان و مدارای مذهبی است.

برای اسپینوزا هسته پروژه جمهوری خواهی و پایه لیبرالیسم مدرن باید در وعده آزادی فکری قرار گیرد: من می گویم که هدف جمهوری این نیست که انسانها را از موجودات منطقی به حیوانات یا دست نشانده تبدیل کند، بلکه برعکس این است که ذهن و بدن آنها در عملکردهای خود به طور ایمن عمل کرده و آنها از عقل آزاد استفاده کنند. در نفرت و عصبانیت یا حیله گری مبارزه نکنید و روحیه نابرابر را نسبت به یکدیگر تحمل نکنید. بنابراین هدف جمهوری واقعاً آزادی است.

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید