امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 276952
۸۱۷
۱
۰
نسخه چاپی

شرایط صحت نکاح در قانون مدنی که باید بدانید

شرایط صحت نکاح در قانون مدنی که باید بدانید

شرایط صحت نکاح

نکاح به عنوان رابطه زوجیت مرد و زن به وسیله عقد ازدواج محقق میگردد، عقد نکاح نیز به عنوان یکی از عقود معین و مذکور در قانون مدنی باید علاوه بر شرایط عمومی عقود، دارای شرایط مختص خود نیز باشد.

مواد 1062 تا 1070 قانون مدنی به شرایط صحت نکاح پرداخته است.

شرایط صحت نکاح در قانون مدنی

ماده 1062 – نکاح واقع می‌شود بایجاب و قبول به الفاظی که صریحا دلالت بر قصد ازدواج نماید.

ماده 1063 – ایجاب و قبول ممکن است از طرف خود مرد و زن صادر شود و یا از طرف اشخاصی که قانونا حق عقد دارند.

ماده 1064 – عاقد باید عاقل و بالغ و قاصد باشد.

ماده 1065 – توالی عرفی ایجاب و قبول شرط صحت عقد است.

ماده 1066 – هرگاه یکی از متعاقدین یا هر دو لال باشند عقد باشاره از طرف لال نیز واقع می‌شود مشروط بر اینکه بطور وضوح حاکی از انشاء ‌عقد باشد.

ماده 1067 – تعیین زن و شوهر بنحوی که برای هیچیک از طرفین در شخص طرف دیگر شبهه نباشد شرط صحت نکاح است.

ماده 1068– تعلیق در عقد موجب بطلان است.

ماده 1069 – شرط خیار فسخ نسبت بعقد نکاح باطل است ولی در نکاح دائم شرط خیار نسبت بصداق جایز است مشروط بر اینکه مدت آن ‌معین باشد و بعد از فسخ مثل آن است که اصلا مهر ذکر نشده باشد.

ماده 1070 – رضای زوجین شرط نفوذ عقد است و هرگاه مکره بعد از زوال کره عقد را اجازه کند نافذ است مگر اینکه اکراه بدرجه بوده که عاقد‌ فاقد قصد باشد

شرح شرایط صحت نکاح

ایجاب و قبول

طبق ماده 1062 قانون مدنی نکاح واقع می‌شود به ایجاب وقبول به الفاظی  که صریحا دلالت بر قصد ازدواج نماید. به این ترتیب  اراده وقتی می‌تواند موثر باشد که تحت تاثیر اکراه و شرایط غیرقابل تحمل بیرونی و درونی قرار نگیرد. در غیر این صورت آن اراده نافذ نخواهد بود .لذا هر کس می‌تواند با آزادی اراده با دیگری ازدواج کند.

ایجاب عبارت است از اعلام قصد ازدواج گوینده با مخاطب خود. و قبول عبارت است از اعلام قصد پذیرش آن امر.  ایجاب معمولاً از طرف زن است و قبول از طرف مرد. ایجاد مقدم بر قبول است .اما عقد نکاح  با وجود تقدم قبول بر ایجاب نیز صحیح است.

مثلا اگر زوجه به زوج بگوید:«زَوَّجتُکَ  یا خودم را به زنی تو درآوردم کافی و صحیح است.» و سپس زوج بگوید: « تَزَوَّجتُکِ یا من تورا به زنی می پذیرم».

رضای زوجین شرط نفوذ عقد است. و هرگاه مکره  بعد از زوال اکراه  عقد را اجازه کند نافذ است. مگر اینکه اکراه به درجه ای باشد که عاقد فاقد قصد باشد.

به عبارت دیگر طرفین در عقد نکاح باید از این امر رضایت قلبی داشته باشند. چنانچه اجباری در بین باید غیر نافذ است. یعنی شخصی که مجبور به ازدواج شده است می تواند عقد را قبول یا رد نماید.

صیغه عقد نکاح

اراده باطنی به تنهایی برای وقوع عقد نکاح کافی نیست. و لازم است که این اراده ابراز شود .و این امرباید باید به وسیله الفاظی بیان شود .

ایجاب و قبول ممکن است از طرف مرد و زن به عنوان اصیل یا از طرف اشخاصی که قانونا حق انعقاد عقد را دارند به عنوان وکیل منعقد گردد.

همان طور که زوجین شخصا می توانند اجرا کننده صیغه نکاح باشند همین طور ولی نیز این حق را دارد و می تواند صیغه را هم اجرا نماید.

شرایط عاقد

ماده 1064 قانون مدنی بیان می‌کند :«عاقد باید عاقل و بالغ و قاصد باشد».

عاقد ممکن است زوجین یا نمایندگان قانونی آنها باشد. به هر حال باید اهلیت داشته باشد. هر گاه صغار و افراد مجنون شخصا مبادرت به انعقاد عقد نکاح نمایند اعم از این که نکاح برای خود آنها باشد یا به نمایندگی و وکالت از طرف دیگران آن عقد باطل است.

با این وجود ماده مزبور اشاره ای به لزوم رشد نداشته و این سکوت را به طور ضمنی دلالت بر نفوذ نکاح سفیه  (فرد غیر رشید ) دارد. یعنی شخص سفیه و غیر رشید خودش می‌تواند ازدواج را منعقد کند.

شرایط مذکور باید تا آخرین لحظه اجرای صیغه عقد باقی باشد. هم چنین طرفین یا عاقد می تواند صیغه را به زبان عربی یا فارسی بخوانند.

توالی ایجاب و قبول

منظور از توالی پشت سر هم بودن ایجاب و قبول است. بر این اساس اگر قبول با فاصله ای غیر متعارف پس از ایجابی که توسط زوجه ویا قائم مقام قانونی وی انجام شده است صورت گیرد در این صورت نکاح باطل است. یعنی این توالی باید به لحاظ عرفی رعایت شود. و طبق عرف قبول دیرتر بیان نشده باشد.

متعاقدین لال

هر گاه یکی از طرفین عقد نکاح یا هر دو لال  باشند عقد به اشاره از طرف لال نیز واقع می‌شود. مشروط بر اینکه به طور وضوح حاکی از انشاء عقد باشد. امکان انعقاد ازدواج با اشاره مشروط به این است که اشاره کننده لال باشد. در موارد ضروری نیز بیان اراده به وسیله نوشته کافی است.

تعیین طرفین عقد نکاح

تعیین زن و شوهر به نحوی که برای هیچ یک از طرفین در شخص طرف دیگر شبهه  نباشد شرط صحت ازدواج است. تعیین نامزدها ممکن است به وسیله تعیین نام و مشخصات آنها و یا با دیدن و اشاره انجام گیرد.

منظور از تعیین دقیق زن و شوهر  تعیین شخصیت و هویت آن‌هاست به گونه ای که آنها را کاملا از هم متمایز کند.

تعلیق در نکاح

منظور از تعلیق این است که زنی بگوید با تو ازدواج می کنم مشروط به اینکه صاحب ویلا و خانه باشی. تعلیق در نکاح موجب بطلان آن است و در صورتی موجب بطلان آن است که ناظر به ایجاد رابطه زوجیت باشد.

طبق قانون هرگونه تعلیق در عقد نکاح باطل است با وجود آن اگر نگاه معلق  به وجود یکی از شرایط درستی آن باشد مانند اینکه مرد بگوید با تو ازدواج می کنند به شرط آن که در عده مرد دیگری نباشی شرط صحیح است.

  • منبع
  • فرهنگ تفاهم
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید