طرز تهیه سمنو
سمنو یکی از بهترین دسرهای سنتی ایرانی ست که که قدمتی به اندازه تاریخ دارد و پیوستگی عمیق آن با اعتقادات قلبی افراد، ستودنی‌ست. سمنو، سمبل قدرت، خیر و برکت است.
پخت سمنو در اعیاد و مراسم مذهبی و ملی کشورهای مختلف از جمله جمهوری آذربایجان، قرقیزستان، ازبکستان، تاجیکستان و افغانستان پخته می‌شود. سمنو یکی از نمادهای اصلی سفره هفت سین استتاجیک‌ها و افغانستانی‌ها به سمنو «سمنک» می‌گویند. شاید برای‌تان جالب باشد که فنلاندی‌ها هم سمنو می‌پزند و به آن «ممی» می‌گویند. اهالی دَرَق در خراسان شمالی در ماه اسفند مراسم مفصل سمنو پزان دارند و این سمنو عمدتا به کشورهای اروپایی، عربی و شرق آسیا صادر می‌شود.
مواد لازم:
• گندم ۱ کیلوگرم
• آرد گندم ۳ کیلوگرم
• آب ۵ لیتر
روش پخت:
جالب است بدانید که در این دسر از هیچ نوع شکر یا ماده شیرین‌کننده‌ای استفاده نمی‌شود و طعم شیرین این دسر خوشمزه، به دلیل جوانه‌زدن گندم است. در آغاز کار باید بدانید که تهیه این دسر کار دشواری‌ست و نیاز به صبر، حوصله و وقت دارد. برای درست کردن سمنو، باید ۴ روز برای آماده‌سازی مواد اولیه آن صبر کنید و پس‌از آن، یک شبانه‌روز، با کمک شعله کم، این دسر خوشمزه را طبخ دهید.
بنابراین برای آن‌که در پایان کار از طعم دسر شیرین خود لذت ببرید، پیشنهاد می‌کنیم که این طرز پخت سمنو را به‌دقت و مرحله‌به‌مرحله دنبال کنید. در ادامه، مراحل مختلف درست کردن سمنو خوشمزه را به‌طور کامل شرح می‌دهیم.
مرحله اول:
• برای استفاده از این روش تهیه سمنو خانگی، حتما گندمی را انتخاب کنید که می‌تواند سبز شود. برای اطمینان از این امر، بهتر است همان گندمی را که برای کاشت سبزه عید استفاده کرده‌اید، انتخاب کنید. ابتدا باید گندم را تمیز و قسمت‌های زائد آن را جدا کنید.
• در مرحله بعد گندم‌ها را با آب سرد بشویید و سپس آن‌ها را در آب سرد قرار دهید؛ به اندازه‌ای که آب ۱ الی ۲ بند انگشت بالاتر از گندم باشد.
• بسته به نوع گندم، باید آن‌ها را به مدت یک الی دو روز در آب خیس نگه دارید. به یاد داشته باشید که در این مدت باید سه مرتبه آب گندم را عوض کنید. پس‌از ۴۸ ساعت، شاهد سفیدشدن سر گندم‌ها خواهید بود که به معنای اتمام این مرحله از آماده‌سازی دسر است.
• برای شستن، گندم‌ها را از آبکش رد کنید و روی آن‌ها آب سرد بریزید. توجه داشته باشید که در این مرحله باید گندم‌ها را در یک پارچه تمیز قرار دهید.
• یک پارچه مرطوب و تمیز روی گندم‌ها قرار دهید و ۴۸ ساعت دیگر صبر کنید تا گندم‌ها جوانه بزنند. در این حین باید دائما پارچه را مرطوب نگه دارید.
• پس از گذشت دو روز، گندم‌ها ریشه‌دار می‌شوند و رنگ آن‌ها نقره‌ای می‌شود. (توجه داشته باشید که در این مرحله، ضروری‌ست که دائما به گندم‌ها سر بزنید تا رنگ گندم تیره نشود.)
مرحله دوم:
• برای آغاز قدم دوم این طرز تهیه سمنو شما باید گندم‌ها را در یک دستگاه غذاساز، چرخ‌گوشت یا مخلوط‌کن بریزید.
• پس از آن، گندم له‌شده را در یک فیلتر بزرگ یا یک کیسه پارچه‌ای بریزید و سپس فشار دهید تا شیره آن خارج شود. نکته مهم این مرحله آن است که کیسه پارچه‌ای را به‌خوبی فشار دهید تا پوسته گندم از محتویات داخل پوسته جدا شود و بیرون بریزد.
• در مرحله بعدی، مقداری آب به شیره خارج‌شده از گندم اضافه کنید و دوباره آن‌ها را داخل کیسه پارچه‌ای بریزید و برای بار دوم فشار دهید.
• پس از آن، عصاره گندم را با آرد مخلوط کنید و درون قابلمه‌ای که از پیش روی شعله قرار داشته است، بریزید و به‌خوبی هم بزنید.
• در این مرحله، بهتر است از چند نفر کمک بگیرید تا بتوانید مخلوط را به نوبت هم بزنید؛ چراکه گندم بلافاصله آب خود را از دست می‌دهد و بوی سوختگی می‌گیرد. بنابراین باید به‌طور مداوم آن را هم بزنید.
• در این طرز تهیه، باید آ‌ن‌قدر هم‌زدن را ادامه دهید تا دسر شما به نقطه جوش برسد. حدود ۳۰ الی ۴۰ دقیقه طول می‌کشد تا به نقطه جوش برسد و رنگ آن تیره شود.
مرحله سوم:
• این مرحله بسیار مهم است و هم‌زدن دسر تا جوشیدن باید بدون وقفه ادامه یابد.
• زمانی که محتویات داخل قابلمه به‌خوبی جوشید و رنگ آن تیره شد، شعله را روی متوسط قرار دهید تا آب داخل قابلمه بخار و حجم آن کم شود.
• اکنون نیازی به هم‌زدن نخواهد بود؛ چراکه دیگر ته‌نشین نمی‌شود و تنها باید هر چند دقیقه یک بار، محتویات داخل قابلمه را هم بزنید.
• بعداز دو ساعت که دسر شما با شعله متوسط به جوشیدن ادامه داد و به غلظت مناسب رسید، باید یک دم‌کنی روی قابلمه قرار دهید و در آن را ببندید تا بپزد.
• در این مرحله از طرز تهیه سمنو، باید شعله گاز را پایین بیاورید تا فقط رنگ سمنوی شما تیره‌تر شود.
• حدود ۱ الی ۱.۵ ساعت طول می‌کشد تا رنگ آن تیره شود. توجه داشته باشد که در این مرحله هم باید به قابلمه سر بزنید و آن را چک کنید.
• پس از گذشت ۱.۵ ساعت، طبخ این دسر به‌اتمام خواهد رسید. خوب است در پایان، چند بادام با پوست هم داخل آن قرار دهید و پس از سردشدن، آن را سرو کنید.
نکات مهم برای پخت سمنو
تهیه سمنو قدمت دیرینه دارد و اغلب در مراسمات مذهبی شاهد طبخ آن خواهید بود. بااین‌حال می‌توان این دسر خوش‌طعم را در خانه هم درست کرد که درصورت رعایت یک‌سری از نکات کلیدی می‌توانید طعمی فوق‌العاده برای سمنو خود رقم بزنید.
• در مرحله خیس‌کردن گندم‌ها با پارچه مرطوب، بهتر است از پارچه‌ای نخی کمک بگیرید و هرچند ساعت یک بار، آن پارچه را خیس کنید تا گندم‌ها به‌خوبی جوانه بزنند.
• در گذشته، رسم بر آن بود که در پایان طبخ سمنو و پیش از سرو آن، چندین بادام با پوست درون قابلمه قرار می‌دادند؛ این کار نشانه‌ای از خوش‌شانسی و شگون بود. اگر می‌خواهید، شما هم این کار را انجام دهید.
• به یاد داشته باشید که اگر در پایان طبخ، مشاهده کردید غلظت سمنو بسیار زیاد و سفت شده است، می‌توانید کمی آب درون آن بریزید و بگذارید مجددا به‌جوش آید.
• اگر برای اولین بار این دسر را درست می‌کنید، می‌توانید آن را با مقدار کمی (۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم) گندم درست کنید.
• برای تزیین سمنو خانگی خود می‌توانید از گردو، بادام، یا پسته استفاده کنید.
دیدگاه