حجامت چیست و چه مزیت هایی دارد؟

حجامت

حجامت یکی از رایج‌ترین و مؤثرترین روش‌های درمانی در طب سنتی ایران است که از زمان‌های قدیم از آن استفاده می‌شد. در روش حجامت با گرفتن خون از نواحی مختلف بدن می‌توان به درمان بسیاری از بیماری‌ها کمک و از ابتلاء به آن پیشگیری کرد. میزان خون‌گیری در حجامت بستگی به سن و جنس افراد دارد اما آن چه که باید مورد توجه قرار بگیرد، نحوه صحیح خون‌گیری است.

انواع حجامت

در طب سنتی و اسلامی حجامت بر اساس اعضای بدن به چند دسته تقسیم می شود که عبارتند از:

• حجامت عام: در این نوع حجامت، محل انجام حجامت بین دو کتف، حدود مهره‌های سوم سینه‌ای تا مهره پنجم سینه‌ای را در بر می گیرد. در طب اسلامی و احادیث و روایات از این نوع حجامت با عنون حجامت نافع یاد شده است.

• حجامت سر: محل این حجامت یک وجب شخص حجامت شونده از نوک بینی تا فرق سر (ملاج) وی است. در این نوع حجامت فرد باید چهار زانو نشسته باشد. در روایات این نوع حجامت را حجامت نجات بخش میگویند.

• حجامت موضعی: این نوع حجامت در نقاطی از بدن که دچار مشکل شده است، قابل اجرا می باشد و بر اساس تشخیص پزشك و نوعی بیماری، حجامت در موضع و عضو خاصی انجام می شود. از جمله حجامت كفلها، اطراف مقعد، روی رانها، كلیه، ریه‌ها و كبد است. این نوع حجامت انواع مختلف دارد که مهم‌ترین و رایج‌ترین آنها همان خون‌گیری از میان دو کتف است. ولی حدود شصت نوع حجامت دیگر نیز وجود دارد که فقط باید به تجویز اطباء انجام شود. مثلاً برای نوزادان بعد از چهار ماهگی حجامت در گودی پشت گردن تجویز می‌گردد که برای بر طرف کردن رطوبت سر و رشد مطلوب آنها بسیار مفید است. همچنین برای درمان زردی نوزادان حجامت ساده‌ای توصیه میشود که از پشت گوش آنها انجام می‌گردد و با ریزش دو سه قطره خون، زردی نوزاد فوراً کاهش می‌یابد. حجامت‌های دیگری نیز در سایر اعضای بدن صورت می‌گیرد مانند حجامت زیر چانه (برای درمان جوش‌های صورت، لکنت زبان و عفونت لثه)، حجامت ساعد (برای گرفتگی رگ دست که یک بیماری خاص بانوان است)، حجامت سر (برای رشد مو)، حجامت ماستوئید (برای کاهش عوارض سکته مغزی، کاهش شنوایی و عفونت گوش)، حجامت زانو، حجامت کبد، حجامت کلیه‌ها، حجامت ساقین، حجامت پشت کمر، زیرناف، قوزک پا و غیره.

چگونگی انجام حجامت

پس ازمعاینه و اخذ شرح حال از بیمار، موضعی كه برای حجامت تعیین شده است ضدعفونی گشته سپس با لیوان حجامت كه بصورت یكبار مصرف ساخته شده به مدت چند دقیقه بادكش می شود بعد از ایجاد انبساط چند خراش سطحی ایجاد می گردد آنگاه به تناسب وضعیت جسمی؛ بالینی و عروقی بیمار در سه الی پنج مرحله از وی خون گرفته می شود. این عملیات مجموعا در مدت حدود 20 دقیقه انجام می شود كه خون گرفته شده حداكثر به  50 تا 70 سی سی بالغ می گردد. در حجامت خشك مرحله خونگیری انجام نمی شود.

فواید حجامت

مطالعات علمی متعددی در مورد حجامت انجام نشده است، طبق گزارشی که در سال 2015 در مجله پزشکی سنتی منتشر شده است، بیان می کند که حجامت در درمان آکنه، تبخال و کنترل درد نیز، مفید است. این شبیه به مطالب یک گزارش است، که در سال 2012 در مجله PLoS One منتشر شده است. محققان استرالیایی و چینی 135 تحقیق را بر روی حجامت انجام داده اند و نتیجه گرفتند، که حجامت وقتی با روش های درمانی دیگر مثل، طب سوزنی یا مصرف دارو ترکیب شود، می تواند در درمان مشکلات زیر موثر باشد:

• تبخال

• آکنه

• فلج صورت

• اسپوندیلوز گردنی

• اختلالات خون مانند کم خونی و هموفیلی

• بیماری های روماتیسمی مانند آرتریت و فیبرومیالژیا

• باروری و اختلالات زنان

• مشکلات پوستی مانند اگزما و آکنه

• فشار خون بالا

• میگرن

• اضطراب و افسردگی

• تراکم برونشیت ناشی از آلرژی و آسم

• رگ های واریسی

• سرفه کردن

• مشکلات گوارشی

• درد

اما این محققان اظهار داشتند، که بسیاری از مطالعات مورد بررسی آنها ممکن است حالت جانب دارانه داشته باشد و مطالعات بیشتری مورد نیاز است و برخی ادعا می کنند که تحقیقاتی وجود ندارد، که همه اینها را درمان کند.

اثرات جانبی و عوارض احتمالی حجامت

زمانی که به یک متخصص در زمینه حجامت مراجعه کنید، کاملا امن است اما شما می توانید این عوارض جانبی را در منطقه ای که فنجان پوست شما را لمس می کند داشته باشید:

• ناراحتی خفیف

• سوزش

• کبودی

• عفونت پوست

پس قبل از این که آن را امتحان کنید، به طور حتم با پزشک متخصص خود مشورت کنید.

مزیت های حجامت

بطور كلی حجامت یك روش درمانی بدون عوارض جانبی است و اگر به صورت تخصصی از آن استفاده شود برتری های فراونی نسبت به روش های درمانی جاری مانند مصرف داروهای شیمیایی و جراحی دارد. مزیت های درمان با حجامت می توان بطور خلاصه بدین شرح بیان كرد:

• حجامت یك روش درمانی بدون عوارض جانبی است.

• حجامت برای تمامی سنین (به جز چهار ماه اول زندگی) كاربرد دارد.

• حجامت با حداقل توان فنی و تجهیزات اجرایی می تواند بیماری های سخت و مزمن را درمان كند.

• حجامت هیچگونه وابستگی فنی، علمی و ابزاری به خارج از كشور ندارد.

• حجامت یك رفتار درمانی سرپایی است و نیازی به تجهیزات بیمارستانی ندارد.

• در حجامت فاكتورهای مداخله گر وجود ندارد و یك رفتار كامل موجب درمان می شود.

• حجامت یك دستور دینی است و از این طریق علاوه بر افزایش سطح درمان پذیری موجب تقویت فرهنگ و اعتقادات مذهبی و ارتباط انسان با خدا می شود.

چه افرادی نباید حجامت انجام دهند؟

• افرادی که دچار کم خونی هستند.

• کسانی که متابولیسم و سوخت و ساز بدنشان کم است و به طورکلی ضعیف هستند.

• در موقع عصبانیت نباید حجامت کرد چون در این حالت رگها منقبض می شود.

• در زمان قاعدگی خانم ها و همچنین در زمان جنابت نبایستی حجامت انجام شود.

• کسانی که به تازگی واکسن زده‌اند را نباید حجامت کرد.

• افرادی که بیماری های خاصی نظیر هموفیلی، صرع و غیره دچار هستند، نباید حجامت انجام دهند.

• زنان باردار، کودکان زیر دوسال و مبتلایان به فشار خون بالا نیز نباید حجامت انجام دهند.

نکات مهم قبل و بعد از حجامت

قبل از حجامت:

• هنگام انجام حجامت نباید انگشتر عقیق به دست داشته باشید.

• حجامت در حالت گرسنگی و سیری کامل مضر است.

• هنگام حجامت نباید عینک روی چشم داشته باشید.

• تقریبا یک ساعت قبل از حجامت شربت آب انار یا انار یا میل کنید تا غلظت خون تان کم شود. همچین می توانید عسل، ماء الشعیر یا مایعات فراوان بنوشید.

• سیگار کشیدن دوازده ساعت قبل از حجامت ممنوع

بعد از حجامت:

• برای جبران ضعف احتمالی شربتی از عسل پس از حجامت میل کنید.

• تا 24 ساعت ورزش یا کار سنگین ممنوع.

• تا 12 ساعت قبل و بعد از حجامت نزدیکی نداشته باشید.

• تا دوازده ساعت سیگار کشیدن ممنوع.

• تا 24 ساعت ماهی و لبنیات و غذای شور و غذاهای سرد و تند و تیز مصرف نکنید.

• حداقل تا 12 ساعت پس از انجام حجامت جهت جلوگیری از عفونت زخم، استحمام ممنوع است.