امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 275270
۱۶۳۰
۱
۰
نسخه چاپی

تعریف تخریب عمدی | قوانین مربوط به جرم تخریب | مجازات تخریب اموال عمومی | مجازات تخریب اموال خصوصی

تخریب عبارت از ایراد صدمه عمدی است که منتهی به نقصان یا از بین رفتن مال یا شیء متعلق به غیر شود. این قابل توجه است که مطابق قانون، معیار و ضابطه‌ای برای میزان خرابی یا صدمه زدن وجود ندارد بلکه به عرف ارجاع داده است در واقع عرف ضابطه را تشخیص لطمه زدن، قرار داده است که بر اساس آن در هر مورد به عرف مراجعه کرد

تعریف تخریب عمدی | قوانین مربوط به جرم تخریب | مجازات تخریب اموال عمومی | مجازات تخریب اموال خصوصی

تخریب عبارت از: لطمه زدن عمدی به طور کلی یا جزیی نسبت به مال یا شی‌ء متعلق به شخص حقیقی یا حقوقی به طرق مذکور در قانون است. تخریب در نظام حقوقی ما نه تنها موجب مسئولیت مدنی، بلکه موجب مسئولیت جزایی اشخاص نیز خواهد بود.

تخریب چیست؟

تخریب در لغت به معنی خراب کردن و ویران کردن و نابود کردن و «احراق» به معنی آتش زدن یا سوزاندن آمده است و در عالم حقوق نیز هر دو عنوان در خود معنای  لغوی به کار رفته‌اند.

احراق یکی از طرق تخریب می‌باشد؛ ولی به جهت آثار و نتایج زیان بار و گسترده آن در بعضی از اموال، مقنن آن را به صورت مستقل جرم انکار می‌کرده است؛ بنابراین در مورد اموالی که مقررات خاص وجود ندارد مرتکب احراق باید تحت عنوان کلی «جرم تخریب» تحت تعقیب قرار گیرد.

تعریف تخریب عمدی

تخریب عبارت از ایراد صدمه عمدی است که منتهی به نقصان یا از بین رفتن مال یا شیء متعلق به غیر شود. این قابل توجه است که مطابق قانون، معیار و ضابطه‌ای برای میزان خرابی یا صدمه زدن وجود ندارد بلکه به عرف ارجاع داده است در واقع عرف ضابطه را تشخیص لطمه زدن، قرار داده است که بر اساس آن در هر مورد به عرف مراجعه کرد.

به طور نمونه لطمه زدن به خودروهای پارک ‌شده از نظر عرف تخریب شناخته می‌شود. نکته دیگری که باید مد نظر قرار داد، این است که علاوه بر عمل فیزیکی لطمه زدن، ورود ضرر به مال دیگری نیز شرط تحقق جرم است زیرا تا ضرر واقع نشود، جرم تحقق پیدا نخواهد کرد.

جرم تخریب مانند سایر جرایم عمدی، ناشی از رفتار مجرمانه اما به صورت انجام فعل و در قالب عمل فیزیکی از بین بردن یا لطمه زدن به مالی، تحقق می‌یابد. با این حال، ترک فعل حتی اگر موجب از بین رفتن یا ورود ضرر به مال متعلق به غیر شود، عنصر مادی تخریب به حساب نمی آید.

به عنوان مثال، اگر مستاجر محلی مسکونی یا تجاری از جارو کردن باران جمع شده اطراف ناودان پشت‌بام خودداری کند و در اثر آن به عین مستاجره خسارتی وارد شود، ترک فعل او، عنصر مادی جرم تخریب محسوب نخواهد شد، هرچند دارای مسئولیت مدنی و ملزم به جبران خسارات وارده خواهد بود.

عوامل تشکیل دهنده جرم تخریب عمدی

- محرز شدن قصد مجرمانه مرتکب که موجب ضرر به دیگری شده باشد.
- موضوع جرم تخریب میتواند هر شی منقول و یا غیر منقول باشد.
- صدمه ای که به مال دیگری وارد میشود باید آگاهانه باشد.

عمدی بودن جرم تخریب

به طور کلی لطمه زدن عمدی به مالکیت اشخاص که موجب از بین رفتن اموال ،یا نوشته ها و اسناد دولتی یا تجارتی یا غیر دولتی می گردد، تخریب یا اتلاف عمدی نامیده می شود. در نظام حقوقی ما لطمه زدن به اموال یا اسناد متعلق به دیگری نه تنها موجب مسئولیت مدنی بلکه جزایی اشخاص نیز خواهد بود.
جرم تخریب از جمله جرایم عمدی است که صرف ایراد ضرر از ناحیه مرتکب، در صورت حصول ضرر، برای مجرمیت فاعل کفایت می‎کند، صرفنظر از اینکه فاعل صدمه در حین ارتکاب، خواهان نتیجه مجرمانه حاصله بوده یا نباشد. مانند اینکه فردی عمداً اقدام به پاره کردن بیع‎نامه توافق شده ای نماید یا به قصد تخریب اطلاعات فایل های با ارزشی اقدام به انتقال ویروسی به کامپیوتر حاوی اطلاعات نماید که منجر به از بین رفتن آنها شود. در غیر اینصورت و در فروضی مانند ایراد خسارت غیر عمدی از قبیل تصادفات رانندگی، مسئولیت مدنی یعنی پرداخت خسارت است که بر عهده فاعل آن خواهد بود. در مباحث پیشین در خصوص مسئولیت مدنی و کیفری برخی مشاغل از قبیل پزشکان، کارفرمایان، پیمانکاران به تفصیل سخن گفته شد.

مال مورد تعرض

بی‌گمان آنچه از ناحیه مرتکب جرم، مورد تعدی و تجاوز قرار می‌گیرد، عبارت از هر چیز با ارزشی است که اختصاص آن به شخص حقیقی یا حقوقی ممکن باشد. اعم از اینکه آن شی‌ء مال منقول باشد یا غیر منقول. به علاوه از نظر تعلق مال به غیر نیز بر حسب مورد موضوع تخریب ممکن است در مالکیت افراد خصوصی یا عمومی باشد.

قوانین مربوط به جرم تخریب

جرم تخریب در قانون مجازات اسلامی

الف)تخریب و تحریق اموال و اسناد اشخاص:مواد 675،677،680،681،683،684،685،686

ب)تخریب و تحریق اموال و اسناد دولتی:مواد 682 و مواد 543 تا 546

ج)تخریب اموال تاریخی و فرهنگی:مواد 588،560،564

د)تخریب وسائل،تاسیسات و اموال عمومی:مواد 687 و 688

جرم تخریب در سایر قوانین

الف)قانون مجازات جرائم نیرو های مسلح (فصل نهم)

ب)قانون مجازات اخلال گران در تاسیسات آب،برق،گاز و مخابرات کشور

ج)قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی

د)قانون راجع به مجازات اخلال گران در صنایع نفت

ه)قانون کیفر بزه های راه آهن

ی)قانون اراضی و مستحدثات ساحلی

مجازات تخریب اموال خصوصی

بر اساس اصل چهلم قانون اساسی هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله ی اضرار به غیر قرار دهد و حیثیت،جان،مال،حقوق و مسکن اشخاص تحت حمایت اصل 22 قانون اساسی قرار دارد.به همین دلیل قانونگذار در قوانین جزایی به مبارزه با تخریب اموال اشخاص پرداخته است.

به همین منظور در ماده ی 676 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب 75 آمده است که هرکس اشیاء متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم می شود همانطور که طبق ماده ی 677 همین قانون هرکس عمدا اشیاء متعلق به دیگری را تخریب کند یا به هر نحو،کلا یا بعضا تلف کند، به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم می شود.علاوه بر مجازات های فوق الذکر،مرتکب تخریب مسئول جبران خسارت وارده نیز خواهد بود.

تخریب اموال عمومی و دولتی

تخریب اموال عمومی به معنای آسیب و صدمه رساندن به بناهای تاریخی،اماکن مذهبی،سینماها،پارک ها،متعلقات اتوبوس ها و مترو،تلفن های عمومی،مجسمه های نصب شده در سطح شهر و مواردی از این قبیل می باشد.تخریب اموال عمومی یا اموال متعلق به دولت مجازات سنگین تری دارد،خصوصا اگر با آتش زدن و تحریق همراه باشد به دلیل رعب و وحشتی که در جامعه ایجاد می کند مجازات شدیدتری نسبت به تخریب ساده ی اموال دارد.

مجازات تخریب اموال عمومی

طبق ماده ی 675 قانون مجازات اسلامی هرکس عمدا ساختمان،هواپیما،کشتی،کارخانه،جنگل و مزارع را به آتش بکشد به حبس از دو تا پنج سال محکوم می شود.

و اگر کسی به اموال عمومی که مورد استفاده ی مردم قرار دارد صدمه وارد سازد اعم از اینکه به خراب کردن،آتش زدن،از کار انداختن یا هر نوع خرابکاری دیگری بپردازد،به حبس از سه ماه تا ده سال محکوم می شود.

مبادرت به جرائم فوق الذکر(شروع به جرم تخریب)هم مجازات یک تا سه سال حبس خواهد داشت.

نکته ی لازم به ذکر این است که مرتکب تخریب علاوه بر تحمل مجازات حبس باید خسارات وارده را جبران کند بدین ترتیب بعد از صدور کیفر خواست از سوی دادسرا،پرونده به دادگاه کیفری 2 فرستاده می شود و این دادگاه وظیفه دارد علاوه بر رسیدگی به جرم تخریب،در صورت درخواست شاکی به جبران خسارت وارده هم رسیدگی کند.جهت تنظیم دادخواست مطالبه ی خسارت،موسسه ی حقوقی دادپیشگان آماده ی یاری رساندن شماست.

مرجع صالح برای رسیدگی به جرم تخریب اموال عمومی،دادسرا و بعد دادگاه عمومی محل وقوع جرم است.هم چنین شاکی پرونده ی تخریب اموال عمومی،دادستان به عنوان مدعی العموم است.

مجازات تخریب اموال خصوصی

بر اساس اصل چهلم قانون اساسی هیچ کس نمی تواند اعمال حق خویش را وسیله ی اضرار به غیر قرار دهد و حیثیت،جان،مال،حقوق و مسکن اشخاص تحت حمایت اصل 22 قانون اساسی قرار دارد.به همین دلیل قانونگذار در قوانین جزایی به مبارزه با تخریب اموال اشخاص پرداخته است.

به همین منظور در ماده ی 676 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب 75 آمده است که هرکس اشیاء متعلق به دیگری را آتش بزند به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم می شود همانطور که طبق ماده ی 677 همین قانون هرکس عمدا اشیاء متعلق به دیگری را تخریب کند یا به هر نحو،کلا یا بعضا تلف کند، به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم می شود.علاوه بر مجازات های فوق الذکر،مرتکب تخریب مسئول جبران خسارت وارده نیز خواهد بود.

مرجع رسیدگی به تخریب عمدی

مراجع صالحه جهت رسیدگی به جرائمی که فوقاً اشاره شد، بدواً دادسرا و سپس دادگاه عمومی محل وقوع جرم است. دادستان به‎عنوان مدعی العموم و در مقام صیانت از منافع جامعه شاکی چنین موضوعاتی خواهد بود. پرونده امر پس از رسیدگی با صدور کیفرخواست علیه متهم به دادگاه کیفری دو ارسال می‌شود.

علاوه بر این در فرضی که پرونده دارای مدعی خصوصی باشد، مرتکب به غیر از مجازات مقرر در قوانین باید از عهده جبران خسارت پیش‌آمده نیز برآید. زیرا چنانچه در مبحث جداگانه ای مورد گفتگو قرار گرفت، به موجب قانون مدنی و قواعد عام مسئولیت؛ اتلاف و تسبیب از زمره موجبات ضمان و مسئولیت قهری هستند.

از سوی دیگر هر کس مال غیر را تلف کند، ضامن آن است و باید مثل یا قیمت آن را بدهد، اعم از اینکه از روی عمد تلف کرده باشد یا بدون عمد و اعم از اینکه عین باشد یا منفعت و اگر آن را ناقص یا معیوب کرده باشد، ضامن نقص قیمت آن مال است.
شکل عملی دادخواهی به این طریق است که، زیاندیده می‎تواند جهت اخذ خسارت "دادخواست" خود را به دادگاه رسیدگی‌کننده به جرم ارائه دهد تا ضمن حکم به یکی از مجازات‌های قانونی، جبران خسارت وارد شده نیز در نظر گرفته ‌شود.

علاوه بر اشخاس خصوصی زیان‌دیده ممکن است به طور مثال یک شخص حقوقی مانند شهرداری یا اداره مخابرات باشد، باید با ارائه دادخواستی به دادگاه کیفری، جبران خسارات ناشی از جرم را بخواهد.

البته در مواردیکه زیان‌دیده نتواند در حین رسیدگی به اتهام اصلی، دادخواست جبران خسارت ارائه کند، می‌تواند پس از صدور حکم دادگاه کیفری، تا نصاب بیست میلیون تومان در شورای حل اختلاف و زائد بر آن به محاکم حقوقی مراجعه کند.

با این توصیف دو راه جهت اخذ خسارت وجود دارد؛ اول اینکه: ضرر وزیان های مادی که در نتیجه ارتکاب جرم حاصل شده مانند خسارتی که در اثر تصادف به اتومبیل شاکی وارد می آید، در همان دادگاه جزایی که صالح به رسیدگی شکایت کیفری است، مورد حکم واقع می‎شود.

راه دوم این است که اگر زیان دیده نتوانست یا اینکه نخواست در حین رسیدگی به اتهام اصلی دادخواست جبران خسارت ارائه کند، می تواند پس از صدورحکم دادگاه کیفری به مراجع حقوقی صالحه مراجعه و با استناد به حکم صادره، دادخواست جبران خسارت خود را تقدیم کند.

نحوه ی طرح شکایت تخریب

در مرحله ی اول بایستی شکواییه ای مبنی بر شکایت از جرم تخریب توسط شاکی علیه مرتکب تنظیم گردد و تقدیم دادسرا شود،سپس دادسرا پس از انجام تحقیقات مورد نیاز،پرونده را جهت ادامه ی رسیدگی به دادگاه کیفری 2 می فرستد.وکلای مجرب موسسه ی حقوقی دادپیشگان آماده ی قبول وکالت شما در زمینه ی شکایت از جرم تخریب می باشند.

  • منبع
  • پایگاه اطلاع رسانی امور فرهنگی قوه قضائیه
  • یاسا
  • دادپیشگان
  • وکیل تاپ

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید