یکی از چالش های بزرگ در برخورد با مشکلات حقوقی انتخاب وکیل خوب می باشد. هر فردی امکان دارد بنا به دلایل مختلفی، مکلف شود که به دادگستری مراجعه کند. ممکن است خود ما پیش‌قدم مراجعه به دادگستری شده باشیم، یا این که کسی ادعایی کرده باشد و برای پاسخ، نیاز به حضور ما باشد. اما آیا ضروری است که در این فرآیند وکیل به همراه داشته باشیم؟
وکیل کیست؟
وکیل،شخصی است که به موجب عقد قرارداد وکالت از طرف شخص دیگر برای انجام کاری، مامور می شود. در واقع وکیل به عنوان نمایندۀ شخص دیگر برای انجام کار خاصی، شناخته می شود. شخصی که بهترین وکیل کرج را انتخاب نموده است، می تواند یک شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
قرارداد وکالت
قرارداد وکالت باید در چهارچوب قانون مدنی تنظیم گردد و مخالف نظم عمومی و اخلاق حسنه نباشد. وکالت یک عقد جایز است؛ یعنی در هر زمان می توان آن را فسخ نمود. همچنین مورد وکالت، باید کار یا کارهایی باشد که موکل، شخصا بتواند آنها را انجام دهد و مانع قانونی در مسیر انجام این امور وجود نداشته باشد. وکیل نیز باید اهلیت قانونی برای امور محوله را داشته باشد.
تفاوت دعاوی حقوقی و کیفری
در دعاوی حقوقی، هر اتفاقی هم در دادگاه بیفتد، مجازاتی برای کسی در پی نخواهد داشت. ممکن است شما ملزم به پرداخت وجه یا مالی شوید، اما این از باب مجازات نیست و مثلا مبنایی قراردادی دارد. در مقابل در پرونده‌های کیفری، موضوع وقوع یک جرم است که در صورت اثبات برای محکوم مجازات در پی خواهد داشت؛ این مجازات می‌تواند حبس باشد، جریمه‌ی نقدی به نفع دولت باشد، یا حتی مجازات‌های بدنی مانند شلاق یا قصاص! در یک توصیه‌ی اولیه باید بدانید که در پرونده‌های کیفری، اگر متهم واقع شدید و از بی‌گناهی خود هم کاملا مطمئن بودید، باز هم حتما در کنار خود یک وکیل دادگستری داشته باشید تا با دقت و با آگاهی از جزییاتی که دانستنش برای عامه‌ی مردم ممکن نیست، از شما به شایستگی دفاع نماید.
انتخاب وکیل مناسب چگونه است؟
1- تحصیلات و تجربه‌ی کاری وکیل: تحصیلات و تجربه‌ی کاری وکلا موضوع مهمی است. اما صرف داشتن تحصیلات حتی مرتبط با موضوع پرونده نمی‌تواند معیار کافی برای انتخاب وکیل باشد. آن چه در این حرفه مهم‌تر است، تجربه‌ی وکیل دادگستری است. باید بدانید که با هر میزان تحصیلات و تجربه، در نظم کنونی دادگستری، پیگیری کار حرف اول را می‌زند. بنابراین از ابتدا با وکیل خود شرط کنید که منتظر اخطار یا احضار دادگاه نباشد و خود حداقل دو ماه یک بار برای پیگیری روند پرونده به شعبه مراجعه کند. به یاد داشته باشید که خود شما نیز می‌توانید در سامانه روند کار پرونده‌تان را مشاهده کنید و همین‌طور بدانید که داشتن وکیل باعث نمی‌شود که خودتان نتوانید به دادگاه مراجعه کنید و مستقیم پیگیر کارتان بشوید.
2- انتخاب بین وکلای کانون دادگستری و وکلای مرکز مشاوران قوه‌ی قضاییه: وکلا به دو گروه تقسیم می‌شوند؛ وکلای کانون وکلای دادگستری که یک نهاد مستقل از قوه‌ی قضاییه است و وکلای مرکز مشاوران قوه‌ی قضاییه که به این قوه وابسته هستند. آنچه میان جامعه‌ی حقوقی مشهور است این است که بنا به دلایل گوناگون، وکلای کانون از استقلال و عملکرد بهتری برخوردار هستند اما این یک قاعده مطلق نیست.
شاید شنیده باشید که عده‌ای به «کارآموزی وکالت» مشغولند. این یعنی هنوز دو سال از زمان ورود ایشان به حرفه‌ی وکالت نگذشته است و وکیل پایه یک محسوب نمی‌شوند و محدودیت‌هایی در قبول پرونده دارند. شاید در همین ابتدای امر به نظرتان برسد که بهتر است پرونده‌ی خود را نزد کارآموزان نبرید، اما باید بدانید که در پرونده‌هایی که پیچیدگی چندانی ندارند و نیز زمانی که می‌خواهید هزینه‌ی کمتری به این کار اختصاص بدهید، کارآموزان وکالت -علی‌الخصوص در سال دوم- گزینه‌های بسیار مناسبی هستند. مهم این است که سعی کنید وکیل خود را از میان وکلایی انتخاب کنید که قبلا کسی از آشنایان‌تان با او کار کرده و رضایت داشته است.
3- انتخاب یک یا دو وکیل: مسئله‌ی بعدی تعداد وکلاست. در دعاوی حقوقی شما می‌توانید یک یا دو وکیل از کسانی که سایت وکیل از ما معرفی کرده است داشته باشید. اگر دو وکیل انتخاب می‌کنید، به این توجه کنید که می‌خواهید هر کدام از آنها بتوانند به تنهایی همه‌ی اقدامات لازم را صورت دهند یا حتما نیاز به اقدام هر دو نفرشان باشد؛ در صورت اول در وکالتنامه قید کنید که وکالت را به صورت مجتمعا یا منفردا قابل انجام می‌دانید. همچنین به اختیاراتی که به موجب وکالتنامه به وکیل‌تان می‌دهید دقت کنید.
منطقی این است که معنای هر چیزی را که در وکالتنامه متوجه نمی‌شوید از وکیل خود بپرسید و از این کار ابا و شرمندگی نداشته باشید. در دعاوی کیفری نیز جز در بعضی جرایم شدید که مثلا مجازات اعدام را در پی دارند و می‌توان سه وکیل در این پرونده‌ها معرفی نمود، در باقی دعاوی حداکثر می‌توانید دو وکیل داشته باشید. با افزایش تعداد وکلا معمولا هزینه‌ی شما بالا نمی‌رود، اما دقت کار افزایش می‌یابد.
هر وکیل دادگستری می‌تواند فعالیت‌هایش را در یک شهر متمرکز کند. این مانع قبول وکالت در شهرهای دیگر نمی‌شود اما نمی‌تواند در شهری به غیر از آنچه در پروانه‌ی وکالتش قید شده است دفتری دایر نماید. شما می‌توانید مشخصات وکیل خود را با نام و نام‌خانوادگی در سامانه‌ی جست‌وجوی وکلا هم در سایت کانون وکلا و هم مرکز مشاوران مشاهده کنید.
انواع مختلف وکلا با حیطه های تخصصی مختلف
1- وکیل قضایی:
وکیل قضایی به وکیلی گفته می‌شود که پروانه وکالت داشته و به همین علت حق وکالت از اشخاص را در دادگاه‌ها و سایر مراجع قضایی دارد. برای اینکه شخصی بتواند وکیل دادگستری شود، باید در رشته حقوق تحصیل کرده و پس آن با قبولی در آزمون وکالت، از کانون وکلای دادگستری یا مرکز امور وکلا و کارشناسان قوه قضائیه، پروانه وکالت دادگستری دریافت کند.
2- وکیل معاضدتی:
از جمله حقوق اولیه و اساسی هر فرد حق داشتن وکیل است. همان طور که در اصل ۳۵ قانون اساسی آمده: «در همه دادگاه‌ها طرفین دعوا حق دارند برای خود وکیل انتخاب نمایند و اگر توانایی انتخاب وکیل را نداشته باشند، باید برای آنها امکانات تعیین وکیل فراهم گردد». قسمت اخیر اصل مذکور در خصوص استفاده از این حق برای کسانی است که توانایی تعیین وکیل را ندارند و در آن تصریح شده است که باید برای آن ها امکانات تعیین وکیل فراهم شود.
3- وکیل تسخیری:
وکالت تسخیری وکالتی است که از طرف دادگاه در امور کیفری برای دفاع از متهم به وکلای دادگستری ارجاع می شود. در دعاوی کیفری شاکی و متهم حق دارند که از وکیل استفاده کنند. حال اگر متهم توانایی مالی برای انتخاب و معرفی وکیل نداشته باشد، می‌تواند از دادگاه درخواست کند تا برای او وکیلی تعیین کند؛ اگر دادگاه تشخیص دهد که متهم قادر به انتخاب وکیل نیست با استفاده از بودجه دادگستری برای متهم وکیل تعیین می کند.
قانونگذار حق داشتن وکیل تسخیری را برای دفاع از متهم در برخی جرائم و اتهامات کیفری که مجازات قانونی آنها سنگین و مهم پیش‌بینی شده است، لازم و حضور وکیل را دفاع از متهم و اجباری می‌داند. به طوری که چنانچه وکیلی به عنوان وکیل تسخیری برای متهمی انتخاب شود و با وجود تعهد در جلسه حاضر نشود ضمن در نظر گرفتن مجازات برای وکیل مورد نظر مجدداً برای متهم وکیل تسخیری دیگری تعیین خواهد شد.
دیدگاه