ایران باستان، ایران امروزی، از خلیج فارس در شرق تا رود فرات در غرب امتداد داشت. این قلمرو گستره وسیعی از زمین شامل بیابان ها، کوه ها، دره ها و مراتع را پوشش می داد. ایران باستان توسط سلطنت مطلقه اداره می شد و مردم از همان آزادی های اولیه و حقوق بشری که ما امروز داریم برخوردار نبودند. در ارتش ایران، سربازان برای اطمینان از وفاداری، همگی یا پارس یا ماد بودند.
در حالی که فهرست زیر 7 مورد از مهم ترین رویدادهای ایران باستان را نشان می دهد، این سرزمین غنی و وسیع بسیار بیشتر از آنچه که در اینجا گنجانده شده است تجربه کرده است.
در اینجا لیستی از 7 رویداد مهمی که در ایران باستان رخ داده است آورده شده است:
1. تأسیس امپراتوری هخامنشی
امپراتوری هخامنشی ایران در سال 550 قبل از میلاد توسط کوروش بزرگ هنگامی که آستیاگ پادشاه ماد را که بر بیشتر ایران و آناتولی شرقی تسلط داشت، شکست داد. کوروش کبیر در سال 559 قبل از میلاد در ایران به قدرت رسید.
شاهنشاهی هخامنشی بزرگترین امپراتوری جهان باستان بوده است. از آناتولی و مصر، در سراسر آسیای غربی تا شمال هند و آسیای مرکزی گسترش یافت. همچنین شامل کاپادوکیه، ارمنستان، پارت، آریا و هیرکانی بود.
این امپراتوری به این دلیل نامگذاری شد که بنیانگذار آن، کوروش، نبیره هخامنش، اولین پادشاه ایران بود. زمانی که کوروش امپراتوری را تأسیس کرد، برای حفظ نظم از استراتژی تساهل مذهبی و فرهنگی استفاده کرد. داریوش بزرگ امپراتوری را بیشتر گسترش داد. او اصلاحات ارزی انجام داد و ساتراپ ها یا فرمانداران ایالتی را منصوب کرد تا از طرف او بر استان های کوچکتر امپراتوری حکومت کنند. پس از مدتی ثروت و قدرت امپراتوری افزایش یافت و داریوش پایتختی به نام تخت جمشید بنا کرد.
امپراتوری هخامنشی با فتح اسکندر مقدونی به پایان رسید.
2. سقوط بابل
سقوط بابل در سال 539 قبل از میلاد اتفاق افتاد و پایان امپراتوری نو بابلی بود. عوامل متعددی در سقوط بابل نقش داشتند. اولاً، جمعیت بابل تحت حکومت نابونیدوس بی قرار و آشفته شدند. همچنین دین بابلی در معبد مردوک در بابل متمرکز بود. این باعث ناراحتی کشیش ها شد.
نابونیدوس دفاع از پادشاهی خود را به پسرش بلشازار واگذار کرد که اگرچه سربازی توانا بود، اما نخبگان سیاسی را از خود دور کرد. او بیشتر به دنبال فعالیت هایی بود که از آن لذت می برد، مانند حفاری اسناد معابد به منظور شناسایی تاریخ ساخت آنها. او همچنین بیشتر وقت خود را صرف کاوش در مناطق خارج از بابل کرد.
3. حکومت کمبوجیه دوم
کمبوجیه دوم دومین فرمانروای سلسله هخامنشی و پسر ارشد کوروش دوم بود. حکومت او از 529 تا 522 قبل از میلاد ادامه داشت. یکی از دستاوردهای مهم سلطنت او فتح مصر در سال 525 قبل از میلاد بود. حمله به مصر در زمان سلطنت فرعون پسامتیک سوم صورت گرفت. پسامتیک به خوبی توسط ژنرال های یونانی در ارتش مصر حمایت شد و همچنین از پولیکراتس ساموس کمک هایی دریافت کرد. با این حال، بعداً در سال 525 قبل از میلاد، کمبوجیه در نبرد پلوسیوم در دلتای نیل پیروز شد. او همچنین موفق به تصرف هلیوپولیس و ممفیس شد که در نهایت منجر به فروپاشی مقاومت مصر شد.
کمبوجیه را بسیاری افراد عجیب و غریب می‌دانستند و به گفته داریوش کبیر، قبل از رفتن به مصر، برادرش بردیا را مخفیانه کشت.
4. ایران مصر را فتح کرد
مصر کشوری ثروتمند بود و دو بار توسط هخامنشیان فتح شده بود. ایرانیان آن را در سال 525 قبل از میلاد در نبرد پلوسیوم به رهبری شاه کمبوجیه دوم فتح کردند. زمانی که مصر توسط ایرانیان فتح شد، بزرگترین امپراتوری جهان بود و به استانی از امپراتوری ایران تبدیل شد. حکومت ایرانیان بر مصر حدود 100 سال به طول انجامید.
در اوایل حکومت ایران، تحولات مثبت زیادی در مصر رخ داد، مانند معابدی که توسط داریوش شاه ساخته شد که خود را نیز به عنوان یک فرعون مصر معرفی کرد. اما بعدها، رهبران پارسی مانند خشایارشا با مصریان با وحشیگری رفتار کردند که در نهایت به ناآرامی و شورش منجر شد. در سال 332 قبل از میلاد اسکندر مقدونی به آن حمله کرد و حکومت پارسیان به پایان رسید.
5. پایان امپراتوری هخامنشی
پس از مرگ داریوش اول، پسرش خشایارشا سلطنت را به دست گرفت و تا سال 465 قبل از میلاد سلطنت کرد. در طول سلطنت او، امپراتوری رو به زوال بود. عوامل متعددی باعث این امر شده است. یکی از دلایلش این بود که اگرچه او پادشاهی ظالم بود، اما ضعیف هم بود و در اوایل جنگ های ایران از یونانیان شکست خورد. دلایل اجتماعی هم داشت. ساختار اجتماعی امپراتوری شروع به فروپاشی کرد زیرا خشایارشا یک رهبر قوی نبود. طبقات متوسط و پایین متحد شدند و شروع به سازماندهی شورش ها و سایر اقدامات شورش کردند. ساتراپ ها شروع به ایجاد مشکلات جدی اقتصادی کردند و سایر مقامات بر سر سیاست خارجی با یکدیگر درگیر شدند. همه اینها منجر به تضعیف قدرت دولت شد.
مردم به پادشاهی نیاز داشتند که بتواند ارتشی قوی بسازد و ثروت کافی برای حفظ زیرساخت های امپراتوری فراهم کند. پولی برای هنر یا ساختمان های جدید وجود نداشت، اقتصاد رو به افول رفت و دولت مالیات ها را افزایش داد. این به نوبه خود منجر به فقر شد. تولید محصولات زراعی کاهش یافت، تجارت تحت تأثیر قرار گرفت و ایران نتوانست در زمینه های علمی و آموزشی پیشرفت کند. همه این عوامل منجر به سقوط شاهنشاهی هخامنشی شد.
6. نبرد سالامیس
نبرد سالامیس در سال 480 قبل از میلاد در طول جنگ‌های یونان و ایران انجام شد. این یکی از بزرگترین و مهمترین نبردهای دریایی تاریخ بود که بین جزیره سالامیس و شهر بندری آتن پیرئوس در گرفت که در آن متحدان یونانی ارتش ایران را شکست دادند. یونانی ها با مهارت و بینش فراوان جنگیدند و توانستند 300 کشتی ایرانی را غرق کنند و تنها حدود 40 کشتی خود را از دست دادند. حتی پس از شکست، طرف پارس همچنان قوی و قدرتمند بود و علیرغم شکست در نبرد، بسیاری از مناطق یونان در دست ایرانیان باقی ماند. حتی ارتش بزرگ زمینی آنها دست نخورده بود.
7. نبرد ایسوس
نبرد ایسوس در 5 نوامبر 333 قبل از میلاد توسط اسکندر مقدونی در جنوب آناتولی انجام شد. این دومین بار بود که او یک نیروی لیگ یونان را علیه ارتش ایران رهبری می کرد. اولی نیز علیه داریوش سوم بود.
اولین مأموریت اسکندر پس از رسیدن به تخت مقدونیه، فتح امپراتوری ایران بود. هدف رسمی جنگ برای نبرد ایسوس انتقام بود، اما دلیل واقعی پشت آن این بود که اسکندر می خواست از طریق پیروزی اعتبار کسب کند.
داریوش با وجود اینکه تعداد سربازان بیشتری داشت، در نبرد شکست خورد زیرا ارتش او به سرعت موقعیت دفاعی به دست گرفت. اسکندر دارای یک گردان خوب سازماندهی شده با اسلحه های سنگین و پیاده نظام بود. اگرچه داریوش به آرایش اسکندر حمله کرد، سواره نظام اسکندر به سرعت از جناح چپ داریوش حرکت کرد و خود را نجات داد.
۱ دیدگاه