اینترنت ماهواره ای چیست؟
اینترنت ماهواره ای یک اتصال داده بیسیم است که شامل سه دیش ماهواره است، اولی در مرکز ارائه دهندگان خدمات اینترنت(ISPها) و دومی در فضا(ماهواره) در مدار کره زمین در ارتفاع بیش از ۳۵ هزار کیلومتر است. سومین آنتن کوچک در محل کار یا حتی خانه شما که میخواهید از آنجا به اینترنت وصل شوید و درست مثل دیشهای ماهواره ای به مودم و کابلهایی از دیواره ماهواره ای به مودم شما متصل میشود.
وقتی همه چیز به هم متصل شد، ISP سیگنال اینترنت را به ماهواره موجود در فضا ارسال میکند و سپس آن را به شما انتقال میدهد. هر بار که درخواست میکنید(دانلود، ارسال ایمیل و غیره) به ماهواره در فضا و سپس به مرکز(ISP) میرود. درخواست تکمیل شده سپس از طریق فضا، به وسیله شما و سپس به رایانه ارسال میشود.
ماهوارههای در حال گردش اطلاعات را در ارتباط با مرکز عملیات شبکه(NOC) دریافت و ارسال میکنند. این NOC همان چیزی است که به یک شبکه خصوصی یا اینترنت متصل است. تمام ارتباطات ایجاد شده از دیش به شبکه جهانی وب از طریق NOC انجام میشود. به بیان سادهتر، NOC یکی از شبکههایی است که به اینترنت متصل است و اطلاعات را به ماهواره میفرستد. کاربر دیش خود را به ماهواره متصل میکند، بنابراین به اینترنت متصل است. تمام ارتباطات دادهای مبتنی بر ماهواره مشابه اتصال ارائه دهنده دادههای زمینی است که معمولاً از آن استفاده میکنید. به محض اینکه سیستم به درستی پیکربندی شود، بسیار شبیه به سرویسهای داده منظم است و تقریباً همان ویژگیها را ارائه میدهد.
عملکرد اینترنت ماهوارهای
اتصال به اینترنت از طریق ماهواره ساز و کار نسبتا سادهای دارد. در این فرآیند اطلاعات بین یک دیش کوچک ماهواره و ماهوارهای که در مدار قرار دارد رد و بدل میشود و کاربر میتواند در هر نقطهای از زمین به اینترنت متصل شود. کامپیوتر برای اتصال به اینترنت ماهوارهای سیگنالی را از طریق مودم به دیش ماهواره ارسال میکند و دیش نیز سیگنال را به سمت ماهواره میفرستد. در مرحله بعد ماهواره سیگنال را به مرکز ارائه دهنده اینترنت در زمین ارسال میکند. این مسیر دوباره و برخلاف جهت طی میشود و سیگنال از مرکز به ماهواره، از ماهواره به دیش و مودم و در نهایت به کامپیوتر میرسد و اتصال به اینترنت برقرار میشود.
سرویسهای اینترنت ماهوارهای فعلی از ماهوارههایی که در مدار زمینثابت و در ارتفاع ۳۶ هزار کیلومتری قرار دارند استفاده میکنند. مدار این ماهوارهها به گونهای است که سرعت چرخش آنها به دور زمین با سرعت چرخش زمین به دور خود برابر است؛ بنابراین ماهوارههایی که در مدار زمینثابت قرار دارند همیشه میتوانند محدوده مشخص و ثابتی از زمین را تحت پوشش قرار دهند. دسترسی به اینترنت از طریق ماهواره نیازمند رد و بدل شدن چند باره اطلاعات بین دیش ماهواره کاربر، ماهوارهی در مدار و مرکز ارائه دهنده اینترنت است.
همین مسئله باعث افزایش تاخیر یا Latency اینترنت ماهوارهای میشود. همانطور که اشاره شد سرویسهای اینترنت ماهوارهای فعلا از ماهوارههایی در مدار زمینثابت استفاده میکنند که حدود ۳۶ هزار کیلومتر از زمین فاصله دارند. فاصلهای که برای مخابره هر سیگنال باید چهار بار طی شود؛ از کامپیوتر به ماهواره، از ماهواره به مرکز ارائه دهنده اینترنت در زمین، از مرکز به ماهواره و در نهایت از ماهواره به کامپیوتر. سرعت سیگنال نیز محدود به سرعت نور است و بنابراین در سرویسهای اینترنت ماهوارهای فعلی با تاخیر قابل توجه نیم ثانیهای مواجه هستیم. تاخیر نسبتا زیاد اینترنت ماهوارهای روی عملکرد برخی از نرمافزارها و یا بازیهای آنلاین تاثیر قابل توجهی دارد.
روش های راه اندازی اینترنت ماهوارهای
به طور کلی اینترنت ماهوارهای به دو نوع آفلاین و آنلاین تقسیم میشود که خود نوع آنلاین نیز به دو بخش یک طرفه و دو طرفه تقسیم میشود:
1. اینترنت ماهوارهای آنلاین
الف) One Way یا یک طرفه
در اینترنت ماهوارهای One Way یا یک طرفه بخش مربوط به Receive دادهها با استفاده از Satellite صورت میپذیرد و در نتیجه کاربر قادر خواهد بود که بدون نیاز به اشغال نمودن خط تلفن و با سرعت بسیار بالایی دادهها را با کمک تکنولوژی DVB و از طریق خطوط یک طرفه دریافت کند. با این وجود شما هم چنان نیازمند به استفاده از خطوط تلفن ADSL و یا Wireless خواهید بود چراکه بخش مربوط به Send کردن دادهها هم چنان پای بر جاست و میبایست از طریق یکی از این ۳ راه صورت بپذیرد و این مسئله یکی از عمده ضعفهای اینترنت ماهوارهای One Way یا یک طرفه به شمار میرود.
جدای از بحث نیاز به خط تلفن جهت ارسال دادهها برای استفاده از این سرویس نخست شما باید یک Account از یکی از ارائه کنندگان سرویس اینترنت ماهوارهای EDSL نظیر OpenSky,SkyDSL و... خریداری نمائید که بدین منظور میتوانید از دو طریق وارد عمل شوید؛ راه اول این که مستقیما با شرکتهای اصلی وارد معامله شده و اقدام به خرید اکانت کنید که در این صورت جدای از بحث قیمت گزاف اکانتها و مقرون به صرفه نبودن آن نیاز به تهیه یک کارت اعتباری معتبر (Visa,MasterCard و...) و انتقال وجه از طریق آن خواهید داشت که متاسفانه این امکان در ایران میسر نیست. راه دوم هم این هست که از طریق شرکتهای داخلی که حکم واسطه بین کمپانی مادر و کاربر رو دارند وارد عمل شوید که در این صورت هزینه خدمات تا حدود زیادی کاهش خواهد یافت.
ب) Two Way یا دو طرفه
در اینترنت ماهوارهای Two Way یا دوطرفه برخلافه اینترنت ماهوارهای یک طرفه کاربر نیازی به استفاده از خطوط تلفن Wireless/ADSL جهت ارسال دیتا نخواهد داشت، چراکه هر دو بخش مربوط به Send و Receive دادهها از طریق Satellite صورت میپذیرد، اما نکته مهم این جاست که برای استفاده از این نوع اینترنت ماهواره ای، شما نیاز به تهیه تجهیزات ماهوارهای حرفهای و البته گران قیمت از قبیل LNB و دیش Offset و... و مهمتر از همه کسب مجوز رسمی از مراجع قانونی خواهید داشت چراکه این نوع اینترنت براحتی قابل ردیابیست و در صورت استفاده غیرقانونی از آن بسرعت تحت پیگرد قرار خواهید گرفت لذا با توجه به محدودیتهای قانونی موجود و هزینه سنگین خرید و راه اندازی تجهیزات مربوطه، استفاده از اینترنت ماهوارهای Two Way در بین کاربران خانگی چندان متداول نمیباشد و بیشتر دستگاههای دولتی من جمله بانکها و... به استفاده از این نوع اینترنت ماهوارهای روی میآورند.
2. اینترنت ماهوارهای آفلاین
گفتن واژه اینترنت آفلاین به این سرویس در واقع یک غلط عامیانه است که به مرور در بین اهالی ماهواره و به خصوص کاربران کارتهای DVB رواج پیدا کرده است. حقیقت امر آنست که برخلاف تصور عموم در این سرویس کاربر هیچ گونه نیازی به برقراری ارتباط با شبکه جهانی اینترنت از طریق خطوط تلفن، ADSL، Wirless و... نخواهد داشت و تنها در اختیار داشتن یک عدد کارت DVB (که دارای کد شناسایی ۶ بایتی Mac Address و قابلیت شبیه سازی Network Adaptor باشد) بعلاوه نرم افزارهای ویژه دانلود آفلاین نظیر SkyNet و در نهایت دو فایل به نامهای Regix و Rules برای استفاده از آن چه به عنوان سرویس اینترنت آفلاین، در ایران رواج پیدا کرده است کفایت می کند.
اصول کار در این سرویس بر مبنای استفاده از Mac Address کاربرانی که از سرویسهای اینترنت Online استفاده میکنند بعلاوه IP Address سایتهای گوناگون میباشد به این ترتیب که با در اختیار داشتن Mac Address کاربران آنلاین، به موازات این که آنها اقدام به دانلود فایلی از محیط شبکه جهانی اینترنت کنند شما نیز قادر خواهید بود که به کمک نرم افزارهای ویژه دانلود آفلاین به صورت هم زمان و بدون هیچ گونه کم و کاستی مشابه آن فایل را دانلود کنید در مورد سایتها نیز نحوه عملکرد به همین شکل است، بدین ترتیب که به موازات این که کاربری فایلی را از محیط سایتی که شما IP Address آن را در اختیار دارید دانلود کند، نرم افزار این امکان را به شما میدهد که فایل مربوطه را هم زمان بر روی هارد دیسک کامپیوتر خودتان دانلود کنید.
تجهیزات مورد نیاز برای اینترنت ماهوارهای
راه اندازی یک اینترنت ماهوارهای تجهیزاتی است که در ادامه نام برده میشود:
• دستگاه آماده برای اتصال به اینترنت (مثلا کامپیوتر)
• مودم یا روتر
• دیش ماهواره
• ماهواره در فضا
• مرکز عملیات شبکه (NOC)
فاکتورهای اساسی در اینترنت ماهوارهای
1. خط دید ماهواره: هرگونه مانعی (مانند درخت و یا کوه) در سیگنالهای ارسالی ماهواره تداخل ایجاد خواهد کرد. موضوع بسیار مهمی است که نباید میان محل نصب دیش ماهواره و ماهواره موجود در مدار، مانعی وجود داشته باشد. در صنعت به این موضوع «خط دید» (line-of-sight) ماهواره اطلاق میشود. امروزه خط دید ماهواره به وسیله دستگاهی پیشرفته انجام میشود.
2. لیتنسی ماهواره: اگر بخواهیم ساده بگوییم، تعریف لیتنسی پاسخ به این سؤال است؛ چقدر طول میکشد تا سیگنالی از اطلاعات از جایی به ماهواره برسد و مجدداً پاسخ آن دریافت شود. همانگونه که میدانید دادهها در سفرهای ماهوارهای با سرعت نور جابجا میشود. سرعت نور را میتواند حدود ۳۰۰ هزار کیلومتر بر ثانیه عنوان کرد. همچنین بالاتر ذکر کردیم که ماهوارههای زمین ثابت در فاصله حدود ۳۶ هزار کیلومتر در بالای زمین مستقر هستند. به این نکته دقت کنید که این مسافت باید ۴ مرتبه پیموده شود (از کامپیوتر به ماهواره … از ماهواره به مرکز عملیات شبکه … از مرکز عملیات شبکه به ماهواره … از ماهواره به کامپیوتر). درمجموع این مسافت چیزی در حدود نصف مسافتی است که نور در یک ثانیه طی میکند؛ بنابراین میتوانیم مقدار لیتنسی یا تأخیر در بازیابی سیگنال را حدود یکدوم ثانیه یا ۵۰۰ میلیثانیه محاسبه کنیم. البته که این عدد، برای من و شما زمان زیادی نیست، اما برخی اپلیکیشنها نظیر ویپیان (VPN)ها و یا بازیهای آنلاین بههیچعنوان چنین تأخیر را نمیپسندند.
3. ضریب اطلاعات متعهد شده (CIR :(CIR واژهای است که اغلب در صنعت ماهوارهای به کار میرود. به بیان ساده به این معناست که ISP ماهوارهای متعهد میشود یک حداقل سرعتی را برای تبادل ارتباطات شما تضمین کند. CIR به طول معمول ۱: ۱ (بخوانید یک در برابر یک) است. به این معنا که شما دادههای کانالتان با عضوی دیگر به اشتراک نمیگذارید و همواره، بیشترین مقدار سرعت ممکن در اختیار شما است. این مفهوم غالباً با ضریب اشتراک (Contention Ratios) که ادامه به آن میپردازیم، اشتباه میشود.
4. ضریب اشتراک: به بیان ساده ضریب اشتراک، حداکثر تعداد کاربرانی است که از یک پهنای باند استفاده میکنند. هرچه این میزان کمتر باشد، در ساعات اوج مصرف سرعت اینترنت با کاهش کمتری همراه خواهد بود؛ بهعبارتدیگر تعداد افراد کمتری در پهنای باند شما شریک هستند. ضریب اشتراک برای مشترکان سرویسدهنده ماهوارهای اینترنت ۱: ۴۰۰ (یک به چهارصد) است. ضریب اشتراک تماماً با ضریب اطلاعات متعهد شده، متفاوت است. ضریب اشتراک به معنای این است که سرعت اینترنتی که شما دریافت میکنید نهتنها تضمینشده نیست، بلکه میان تعدادی دیگر از کاربران به اشتراک گذاشته میشود.
5. محدوده ماهواره: محدوده یک ماهواره به بازهای از مکان گفته میشود که دیش ماهواره نصبشده احتمالی در آنجا، امکان اتصال با ماهواره مداری را خواهد داشت. در تصویر زیر میتوانید محدوده ماهواره Galaxy ۱۸ را برای شمال آمریکا مشاهده کنید. همچنین طولهای جغرافیایی ماهوارههای مختلفی لیست شده است که بهواسطه آن میتوانید خط دید ماهواره موردنظر خود را در هر نقطهای از سیاره که هستید پیدا کنید.
6. باند فرکانسی Ku Band: ارتباطات ماهوارهای، انتقالهایی رادیویی هستند که در باند فرکانسی Ku از طیف الکترومغناطیسی قرار دارند. باند Ku از همان باندهای فرکانسی است که افسران پلیس در آشکارسازهای رادیویی خود استفاده میکنند. دیشهای ماهوارهای Ku Band امر انتقال را در فرکانس ۱۴ هزار تا ۱۴ هزار و ۵۰۰ مگاهرتز انجام میدهند.
7. EIRP–dWB و اندازه دیش: قدرت سیگنال دریافتی در هر نقطه از سطح زمین را با ERIP نمایان میشود. هرچه این مقدار بیشتر باشد باید اندازه دیش یا آنتن موردنظر برای دریافت اینترنت ماهوارهای کاهش یابد. واحد اندازهگیری سیگنالهای دریافتی از ماهواره dBW است و هر چه مقدار آن بیشتر باشد، اندازه دیش لازم نیز کوچکتر است. ماهوارههای مختلف، dBW متفاوتی دارند. اگر در منطقهای زندگی میکنید که مقدار dBW کم است. برای دریافت حداکثر سیگنالها باید دیش بزرگی انتخاب کنید.
مزایا و معایب اینترنت ماهواره ای
اینترنت ماهواره ای فرصتی شگفتانگیز برای افرادی است که در یک منطقه دورافتاده زندگی میکنند و هیچ گزینه اتصال اینترنت دیگری در دسترس ندارند. این نوع اینترنت حدود ۱۰ برابر سریعتر از حالت معمولی است اما سرعت آن از نظر پهنای باند کم است. همچنین به دلیل سرمایهگذاری اولیه یکی از گرانترین گزینههای اتصال به اینترنت است. درصورتی که میخواهید از اینترنت ماهواره ای استفاده کنید، مطمئن شوید که برنامهتان شامل برخی سرویسهای رایگان مانند دیش رایگان یا نصب رایگان میشود. این موضوع به شما کمک میکند تا هزینهها را کاهش دهید. به طور کلی مزایای اینترنت ماهواره ای شامل موارد زیر است.
مزایای اینترنت ماهواره ای
• اینترنت ماهواره ای سریعتر از dialup است. این موضوع به بسته شما بستگی خواهد داشت اما میتوانید انتظار داشته باشید که سرعت ماهواره ۱۰ برابر تا ۳۵ برابر بیشتر از dialup باشد.
• ارتباطات اینترنت ماهواره ای میتواند از پهنای باند بالا استفاده کند، بنابراین سرعت و کیفیت اینترنت شما نباید تحت تأثیر تعداد زیادی از کاربران یا «اوج زمان استفاده» قرار گیرد.
• برای اینترنت ماهواره ای به خط تلفن احتیاج ندارید.
معایب اینترنت ماهواره ای
بزرگترین معایب مربوطه به هزینهها و سرعت اینترنت است. با این حال، باید درک کنیم که نیازی به دسترسی به اینترنت با پهنای باند بطور منظم نیست. این موضوع بدان معناست که شما میتوانید به اینترنت ماهواره را تقریباً در هر جایی دسترسی داشته باشید. تنها ضرورت داشتن دید واضح رو به جنوب است. این بدان معناست که دیش باید به سمت جنوب باشد و نباید توسط درختان، کوهها و غیره جلوی دید را گرفت. به طور کلی معایب اینترنت ماهواره ای شامل موارد زیر است.
• وضعیت هوا بر مسیر سیگنال تأثیر میگذارد: در هنگام طوفانهای شدید باد یا باران، با فرض اینکه اینترنت کاملاً دارید، باید انتظار اینترنت بیکیفیت را داشته باشید.
• تأخیر ضعیف یا میزان پینگ بالا: تأخیر و میزان پینگ اساساً یک عامل مهم است. هر دو مدت زمان برقراری ارتباط بین رایانه، دستگاه، سرویس یا سرور دیگر در شبکه را آزمایش میکنند.
• سرعت ارسال و دریافت فایل: از آنجا که شما مجبورید دادهها را به فضا، ISP و دوباره همین مسیر بفرستید، اینترنت ماهواره ای تأخیر ضعیف یا سرعت پینگ بالایی دارد. بنابراین اگر یک بازیکن بازی آنلاین هستید یا قصد استفاده از خدمات VoIP را دارید، اینترنت ماهواره ای برای شما خوب نیست.
• انسدادهای جزئی میتوانند سیگنال شما را تحت تأثیر قرار دهند: دیش شما باید به سمت جنوب(جایی که همه دیشهای چرخشی هستند) باشد و هر چیزی که مانع از سیگنال ظرف شما باشد مانند شاخهها یا ساختمانها میتواند بر کیفیت تأثیر بگذارد. اگر در جنگل زندگی کنید، این موضوع میتواند مشکل بزرگی باشد.
• محدودیتهای پهنای باند: هر ماه پهنای باند بسیار زیادی خواهید داشت که میتوانید قبل از اینکه ISP ارتباطات شما را کم کند، استفاده کنید(سرعت آن را کم میکند). برخی از ISPها بجای آن پهنای باند روزانه انجام میدهند که کمی بهتر است زیرا اگر بلافاصله از پهنای باند خود استفاده کنید، لازم نیست به مدت یک ماه صبر کنید.
• VPNها با اینترنت ماهواره ای سازگار نیستند: VPNها به تأخیر کم و تنظیم پهنای باند زیاد نیاز دارند و کاملاً مخالف چیزی است که با اینترنت ماهواره دریافت خواهید کرد.
• اینترنت ماهواره ای نسبتاً گران است: برای سرعت 2 مگابیت در ثانیه ماهانه حدود 100 دلار پرداخت خواهید کرد. این مقدار دو برابر مبلغی است که میتوان ماهانه برای اینترنت 25 برابر سریعتر پرداخت کرد.
دیدگاه