برات و وعده برات چیست و چه انواعی دارد؟

برات چیست؟

برات سندی تجاری است که به موجب آن کسی به دیگری دستور می دهد که مبلغ معینی را در زمان مشخص در وجه یا به حواله کرد شخص ثالث پرداخت کند. دستور دهنده را برات کش، برات دهنده یا صادر کننده می نامند. کسی که به او دستور داده شده، برات گیر یا محال علیه و شخص ثالث، دارنده برات یا ذینفع نامیده می شود.

این سند از مهم ترین اسناد تجاری است و در معاملات بین المللی و داخلی از وسایل مهم پرداخت به شمار می آید. کاربرد برات به چک شباهت زیادی دارد و تنها دلیلی که باعث شده از چک عقب بیفتد امتیازات کیفری و مدنی است که در قانون صدور چک، برای چک در نظر گرفته شده است.

شرایطی که باید موقع صدور برات رعایت شود چیست؟

برات هم مثل سایر اسناد تجاری نیاز به شرایط صدور دارد،در ماده 223 قانون تجارت موارد ذیل در خصوص برات ذکر شده‌:

1) قید کلمه «برات» بر روی ورقه

2) تاریخ نوشتن ورقه برات

3) اسم شخص که باید مبلغ برات را بپردازد. (برات‌گیر)

4) تعیین مبلغ

5) تاریخ پرداخت مبلغ(وعده برات)

6) مکان پرداخت وجه

7) اسم شخصی که وجه بر‌ات باید به وی پرداخت شود (دارنده برات)

8) تصریح به این‌که ورقه حاضر، نسخه چندم برات است.

به موجب ماده 226 ق.ت، در صورتی‌که بر‌ات متضمن یکی از موارد مذکور در بندهای 2 الی 8 ماده 23 (که در بالا ذکر شد) نباشد، مشمول مقررات راجع به بروات تجارتی نخواهد بود. بنابراین اگر یکی از این موارد بر روی برات نباشد این سند دیگر سند تجارتی محسوب نمی‌شود و از مزایای اسناد تجاری برخوردار نیست.

یکی از مهمترین این موارد، وعده برات است؛ یعنی زمانی که مبلغ برات پرداخت می‌شود. وعده برات انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.  چنانچه به راهنمایی در خصوص صدور بر‌ات نیاز دارید با کارشناسان حقوقی ما در ارتباط باشید.

وعده برات چه انواعی دارد؟

زمان پرداخت وجه برات انواع مختلفی دارد که می‌تواند به یکی از اشکال زیر باشد:

1) برات به رویت (عندالمطالبه یا بی وعده) است؛ در این صورت اگر براتگیر برات را قبول داشته باشد، باید وجه برات را فورا و در زمان رویت پرداخت کند.در ماده 242 قانون تجارت، منظور از «برات بی وعده» همین برات به رویت است.به چنین براتی، «برات دیداری» نیز گفته می شود.

همچنین اگر براتگیر، برات را بدون درج تاریخ قبول کند و در نتیجه تاریخ قبول مشخص نباشد، تاریخ صدور برات تاریخ رویت محسوب می گردد.

2) دومین مورد وعده برات، به وعده از رویت است: این وعده ممکن است یک یا چند روز یا یک یا چند ماه از روزی باشد که برات به رویت براتگیر می‌رسد.

برای مثال در سر رسید براتی چنین درج می گردد: «به وعده دو ماه از رویت»

موعد پرداخت برات به وسیله تاریخ قبولی یا درصورت عدم قبولی، به وسیله تاریخ اعتراض قابل محاسبه است. یعنی برات در هر زمان که به رویت براتگیر برسد، در صورتی که توسط او قبول شود، باید پس از مدت مقرر وجه برات توسط او پرداخت گردد.

3) سومین مورد وعده برات به وعده از تاریخ صدوراست: این تاریخ وعده ممکن است یک یا چند روز یا یک یا چند ماه از صدور برات توسط صادرکننده برات باشد، برای نمونه در سررسید برات چنین درج می گردد: «به وعده سه ماه از تاریخ صدور».

4) به وعده تاریخ معین است:  در این نوع روز معینی، به عنوان زمان تادیه وجه برات در نظر گرفته می شود، برای مثال سررسید برات چنین درج می گردد: « سررسید: سوم اردیبهشت ماه سال هزار و سیصد و نود و هشت».