رژیم غذایی در بیماری اسکیزوفرنی
برای افراد مبتلا به اسکیزوفرنی تغذیه مهمتر از دیگران است، زیرا افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند نسبت به سایرین بیشتر از بیماریهای مزمن رنج میبرند. کارشناسان در جدیدترین پژوهشهای خود دریافتند تنظیم رژیم غذایی میتواند به بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی کمک کند و سبب کاهش علائم بیماری در آنها شود.
کاهش مصرف قند، کربوهیدرات و کافئین اولین مرحله کمک به کاهش علائم بیماری در مبتلایان به اسکیزوفرنی است. تعادل در مصرف مواد قندی و کربوهیدراتها سبب تنظیم قند خون میشود.
کارشناسان به افراد مبتلا به اختلالهای روانی توصیه میکنند رژیم غذای متعادلی داشته باشند و از مصرف مواد قندی بیش از اندازه خودداری کنند. این بیماران نباید از موادی مانند آب نبات، کافئین، نوشابه، نان، کراکر و برخی از میوهها استفاده کنند.
توصیه های غذایی برای بیماران اسکیزوفرنی
نوشیدن آب
به اندازه کافی آب بنوشید تا بدن خود را هیدراته نگه دارید. باید هر روز حدود 1.2 لیتر آب بنوشید؛ اما در آب و هوای گرم و یا هنگام ورزش به آب بیشتری نیاز خواهید داشت. آب، شیر و آب میوه، سالم ترین مایعات برای نوشیدن هستند. نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه و انرژی زاها به دلیل داشتن کافئین محرک هستند و باید به طور کم یا متوسط مصرف شود.
اسیدهای چرب ضروری
اضافه کردن خوراکیهای حاوی اسیدهای چرب به رژیم غذایی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی بسیار مفید است و سبب کاهش علائم بیماری در آنها میشود. از جمله مواد غذایی که حاوی اسیدهای چرب هستند میتوان از ماهیهای روغنی، آجیل و روغن زیتون نام برد که سبب کنترل بیماری در مبتلایان میشود.
محققان دریافتهاند که کمبود امگا ۶ و امگا ۳ در دوران بارداری میتواند زمینهساز این بیماری در جنین شود. بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان کمبود DHA و ALA که هردو اسید چرب ضروری امگا تری هستند، باعث اختلال بیان ژن و درنتیجه اختلال ترشح GABA (گاما آمینو بوتیریک اسید) میشود و این خود زمینهساز بیماری اسکیزوفرنی است. در بیماران اسکیزوفرنی فعالیت آنزیمی به نام فسفولیپاز A۲ بیشتر از میزان معمول شده و این امر باعث تجزیه چربیهای ضروری میشود در نتیجه نیاز این افراد به چربیهای ضروری بیشتر از سایر افراد است.
این اسیدهای چرب در انواع ماهی از جمله ماهی خالخالی، ماهی آزاد، کیلکا وجود دارد که این منابع ممکن است در بیماران اسکیزوفرنی کمتر استفاده شوند. مکمل روغن ماهی به همراه اسیدفولیک (طبق دستور پزشک) نیز در پیشگیری از مشکلات روانی و عصبی مرتبط با اسکیزوفرنی مؤثر است.
اسیدفولیک
در بیماران اسکیزوفرنی، پدیدهی متیلاسیون، بهصورت معیوب صورت میگیرد که شاخص آن افزایش «هموسیستئین» خون است که چنان چه افراد مبتلا اسیدفولیک، B۱۲ و B۶ بهاندازه کافی دریافت کنند مقدار این شاخص در خون آنها کاهش مییابد. اسفناج منبع غنی فولات است. اسیدفولیک باعث کاهش علائم اسکیزوفرنی میشود. از سایر منابع غنی از فولات میتوان به لوبیا چشم بلبلی، مارچوبه و جگر گوساله اشاره نمود.
کاهش غلات فاقد گلوتن
بیماری به نام سلیاک، ارتباط بین اسکیزوفرنی و نظریه های مختلف در مورد اثرات سودمند رژیم بدون گلوتن را فراهم می کند. بیماری سلیاک یک بیماری مزمن است که در آن روده کوچک بیش از حد حساس به گلوتن می شود که در محصولات گندم یافت می شود. اگر گلوتن به طور کامل هضم نشده باشد، مواد شیمیایی به نام گلوتومورفین ایجاد شده، به جریان خون وارد می شوند و به مغز که در آن فکر و رفتار را تحت تاثیر قرار می دهند، حرکت می کنند. گلوتن را می توان در مواد غذایی فرآوری شده یافت.
سلیاک منجر به کم خونی، کاهش وزن و علائم روانی می شود، اما در بسیاری از موارد با استفاده از رژیم بدون گلوتن، می تواند با موفقیت درمان شود. تصور می شود که سلیاک یک بیماری ارثی است. سلیاک و اسکیزوفرنی معمولا در یک خانواده قرار دارند.
کاهش چربیهای اشباع
کره، مارگارین، روغنهای اشباع بخصوص در افرادی که از داروهای آرامبخش از قبیل: فنوتیازین و دی بنزودیازپین استفاده میکنند باید کاهش یابد، زیرا که افرادی که از این داروها مصرف میکنند در معرض چاقی و اضافهوزن میباشند. از طرفی همانطور که بیان کردیم چربیهای اشباع باعث افزایش التهاب در این افراد میشود که برایشان بسیار مضر است.
افزایش سطح آنتیاکسیدان بدن
بررسیها حاکی از مصرف کم سبزیجات و میوهها در افراد مبتلابه اسکیزوفرنی میباشد. از طرفی اندوخته آنتیاکسیدانی این افراد بسیار کم است، لذا افزایش میزان دریافت مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان نیز برای سلامت جسمی و روحی مبتلایان به اسکیزوفرنی بسیار مفید است و از آسیب دیدن سلولهای عصبی مغز در اثر مصرف داروها یا زمان اوج حمله بیماری جلوگیری میکند. از این رو مصرف مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدانهای طبیعی از قبیل: مواد غذایی حاوی ویتامین C ، A. و E. مانند لوبیا، انواع توت، سیب و آلوئورا و انواع سبزیها و میوهها بهترین روش برای دریافت آنتیاکسیدانهای ضروری است.
مصرف مواد غذایی سرخشده اثر منفی و مخربی بر روی مغز این افراد دارد، زیرا مواد مغذی و آنتیاکسیدان آنها از بین رفته است.
میوه و سبزیجات
سعی کنید در رژیم غذایی افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مقدار زیادی میوه و سبزیجات بگنجانید. توصیه می شود حداقل پنج وعده در روز میوه تازه، آب میوه و میوه خشک داشته باشید.
مواد غذایی پر فیبر
فیبر بیشتری مصرف کنید مصرف روزانه حداقل 18 تا 30 گرم فیبر توصیه می شود. داشتن فیبر بیشتر در رژیم غذایی به شما در احساس سیری بیشتر کمک خواهد کرد، در نتیجه دچار مشکل اضافه وزن نخواهید شد. نان و برنج قهوه ای و غلات حاوی مقادیر زیادی فیبر هستند.
ویتامین و مکمل های معدنی
مقادیر بسیار زیادی از ویتامین های خاص به ویژه نیاسین، نیکوتنیک اسید و ویتامین ث، مواد معدنی نظیر روی و منگنز برای درمان بیماری اسکیزوفرنی مورد آزمایش قرار گرفت که نتایج خوبی را به همراه داشت. مواد معدنی خاص، روی و سلنیوم در درمان اسکیزوفرنی نقش دارند.
مصرف ویتامین ب کمپلمس برای عملکرد مغز و بسیاری از موارد دیگر لازم است. ویتامین های ب 1 تا ب 12 در از بین بردن رادیکال های آزاد در مغز کاربرد دارد. آنها به عنوان آنتی اکسیدان این کار را به خوبی انجام می دهند، حتی هموسیستئین که دشمن ارتباط شبکه های عصبی است را از بین می برد. همچنین ویتامین ب3 به طور خاص به نام نیاسین در حفظ روحیه پایدار، کاهش سردرد و سایر مسائل روانشناختی نقش دارد. پس از مصرف ویتامین ب، به ویژه در افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند، باید پیشرفت چشمگیر عملکرد شناختی را نشان دهد. همچنین مزایای دیگر مانند پیشرفت حافظه و سطح انرژی وجود دارد.
سندرم متابولیک و اسکیزوفرنی
شایعترین اختلال مرتبط با تغذیه در بیماران اسکیزوفرن، سندرم متابولیک است که شامل چاقی شکمی، سطح بالای قند، چربی و پرفشاری خون است. شایعترین عوارض مشاهده شده این سندرم در این بیماران چاقی، دیابت و کلسترول بالا میباشد.
پیشنهاداتی برای بهبود سلامت عمومی و کاهش خطر سندرم متابولیک در بیماران اسکیزوفرن:
بهترین راهکار توصیه رژیم DASH است. این رژیم توصیه به دو برابر کردن مصرف میوه و سبزی و افزایش دریافت غلات کامل و لبنیات کم چرب میکند. به علاوه، مصرف چربیها، به ویژه چربیهای اشباع و کلسترول را محدود میکند. بنابراین:
• مصرف لبنیات کم چرب به ویژه از نوع پره یا پروبیوتیک را افزایش دهید.
• روزانه حداقل 25 گرم سویا مصرف کنید. سویا در کنترل وزن و چربیهای خون نقش مهمی دارد.
• وزن خود را در محدوده طبیعی نگه دارید. اگرچه کاهش وزن از طریق کاهش دریافت غذا در این بیماران دشوار است، اما میتوان با انتخابهای صحیح غذایی خطر اضافه وزن را کاهش داد. همواره باید در نظر داشت که گرسنگی عامل محرک در اختلالات روانی به شمار میرود و یک بیمار اسکیزوفرن هرگز نباید گرسنه بماند. افزایش مصرف سبزیجات و میوهجات و استفاده از غلات سبوسدار کمککننده است.
• فعالیت بدنی خود را افزایش دهید. افزایش فعالیت بدنی کمک موثری به کنترل وزن میکند.
• از مصرف قندهای ساده خودداری کنید. بیماران اسکیزوفرن علاقه زیادی به مصرف قندهای ساده دارند که عامل خطر مهمی است. به منظور کاهش مصرف قندهای ساده باید قند، شکر، آبنبات و شکلاتهای شیرین را از دسترس آنان دور کرد و به جای آن از خرمای خشک، توت خشک و یا کشمش استفاده نمود. نوشیدنیهای حاوی قند و نوشابههای کربناته نیز باید با آبمیوههای طبیعی و لبنیات جایگزین شوند.
• دریافت اسیدهای چرب امگا-3 را افزایش دهید. دریافت امگا-3 علاوه بر کمک به کنترل وزن و چربیهای خون در بهبود اختلالات روانی هم موثر است. آجیل، روغن کلزا و ماهیهای چرب منابع خوب امگا-3 هستند که باید به مقدار کنترل شدهای مصرف شوند.
• مصرف روغنهای جامد، کره، مارگارین و گوشتهای قرمز را به حداقل برسانید.
دیدگاه