امروز: پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 274183
۱۳۴۸
۱
۰
نسخه چاپی

آشنایی با تکنیک مغزنگاری | ترسیم نقشه ی ذهن خود

آشنایی با تکنیک مغزنگاری | ترسیم نقشه ی ذهن خود

نقشه های ذهنی نوعی یادداشت برداری مصور هستند که ایده یا تصور اصلی فرد در کانون این نقشه جای می گیرد و سپس هسته ی مرکزی نقشه به شاخه های مختلف منشعب می شود. شاخه های اصلی نیز خود من به شاخه های فرعی تقسیم بندی شوند.

آشنایی با تکنیک مغزنگاری؛ ترسیم نقشه ی ذهن خود

نقشه ی ذهن یکی از شیوه های بصری نمایش ایده ها و مفاهیم نهفته در پستوهای ذهنی ما است. نقشه برداری ذهنی از ابزارهای تفکر دیداری است که به ما در ساختاردهی به اطلاعات، تحلیل اثربخش، ادراک، یادآوری و تولید ایده های نو کمک بسزایی می کند.

مزیت این تکنیک و در واقع قدرت نهفته ی آن در سادگی این روش است. در یک نقشه ی ذهنی، برخلاف روشهای مرسومی چون نگارش خطی و یا یادداشت برداری، اطلاعات به گونه ای در کنار هم قرار می گیرند و ساختار داده ها به شکلی است که تبلور و نمودی از نحوه ی عملکرد واقعی ذهن و مغز ما است.

از آنجا که نقشه برداری ذهنی فعالیتی تحلیلی و در عین حال هنری است، موجب می شود که مغز بیشتر فعال شود و عملکردهای شناختی مغز ارتقا یابد ضمن آنکه این روش تا حدودی سرگرم کننده نیز هست. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که ما با تصاویر می اندیشیم نه کلمات.

نقشه های ذهنی نوعی یادداشت برداری مصور هستند که ایده یا تصور اصلی فرد در کانون این نقشه جای می گیرد و سپس هسته ی مرکزی نقشه به شاخه های مختلف منشعب می شود. شاخه های اصلی نیز خود من به شاخه های فرعی تقسیم بندی شوند.

به این صورت یک فهرست مصور و ساده از مجموعه ای از ایده های تازه و عمیق به دست می آید.

مغزنگاری موجب شکوفایی خلاق اندیشی می شود، چرا که جهت حرکت ایده ها از مرکز به طرفین بوده و احساسی از بالندگی و رشد را متبادر می سازد و به همین دلیل ذهن نیز تحریک به خودشکوفایی می شود و مرزهای خیالی شکل گرفته ی درون خود را در هم می شکند.

روش مغزنگاری تکنیکی برای ساده سازی و قابل فهم کردن مفاهیم پیچیده است و سرعت درک مطالب و مفاهیم را ارتقا می دهد. این روش، تکنیکی مؤثر برای دستیابی به ایده های ذهنی با هدف حل مسائل مختلف است. گفته می شود لئوناردو داوینچی نیز از همین شیوه برای ورزیده کردن تفکر خلاق خود و ایده پردازی بهره می برده است.

جسم، ذهن و روح سه بعد اصلی وجودی انسان را تشکیل می دهند که هر یک ویژگیها و زیر مجموعه هایی دارد. برای مثال جسم متشکل از مغز و دیگر اعضا، ذهن بر دو نوع ذهن خود آگاه و ناخودآگاه، و روح آمیزه ای قدسی از حقیقت جویی، وجدانیات و زیبایی طلبی است.

نقشه ی ذهنی نیز نموداری درختی شکل است که ارتباط میان این سه بُعد وجودی انسان را برقرار می سازد و برای بیان واژگان، ایده ها یا دیگر موارد مرتبط با یک ایده ها با دیگر ایده های مرتبط با یک ایده یا کلید واژه مورد استفاده قرار می گیرد. از نقشه ی ذهن می توان در موارد مختلف از جمله حل مسأله، تصمیم گیری و تصمیم سازی و یادداشت برداری، توفان ذهنی، مصورسازی ایده ها، برنامه ریزی، مدیریت جلسات، ارتقای تفکر استراتژیک و... بهره برد.

چگونه یک نقشه ی ذهنی ترسیم کنیم؟

ترسیم نقشه های ذهنی و مغزنگاری کاری آسان است که با تمرین ملکه ی ذهن می شود. مغزنگاری شامل مراحل زیر است:

• ابتدا هدف یا ایده های اصلی خود را مشخص کنید و آن را در مرکز صفحه بنویسید یا رسم کنید. مغر ما تمایل دارد که به مرکز صفحه تمرکز کند.

• حالا در محور ایده ی اصلی تان چند ایده ی کوچکتر بنویسید یا ترسیم کنید.

در این مرحله لازم است که کمی جدیت خود را کنار بگذاریم و هر آنچه را به ذهنمان می رسد، روی کاغذ بیاوریم. لذا هر آنچه را که به ذهنتان می رسد، به موضوع اصلی و ایده های اصلی خود که در وسط کاغذ رسم کرده اید مرتبط کنید.

• حالا شاخه های اصلی را گسترش دهید. و برای هر موضوع متصل به ایده ی مرکزی زیرشاخه ای همراه با توضیحی مختصر اضافه کنید. اینگونه و با ازدیاد شاخه ها و انشعابات به یک نمودار درختی شکل دست می یابیم. اینک قلم ذهن شما بسیار روان شده و اصطلاحاً در حالت تند اندیشی و انفجار ذهن قرار می گیرید؛ چرا که با سرعت بالا و به میزان زیادی ایده از دهنتان تراوش می شود و شما می بایست به سرعت تمامی این ایده ها و واژگان را تبدیل به کلمه یا تصویر یا نمادی قابل درک کنید و روی کاغذ بیاورید.

توصیه های بیشتر

• از اشکال، تصاویر و رنگها بهره بگیرید. کمی کودکی کنید و با مداد رنگی هر نقشی را که به ذهنتان می رسد روی کاغذ بیاورید.

• با نمادها و اندازه ی قلم بازی کنید.

• توضیحات را تا سر حد امکان مختصر و مفید نگه دارید.

• هیچ گاه دست از کاغذ برندارید و متوقف نشوید. شما در حالت توفان مغزی قرار دارید و نمی بایست به هیچ وجه مانع آزاداندیشی خود شوید. حتی شده با ترسیم خطوط بی معنی اجازه ندهید این فرایند متوقف شود.

مزایا و کاربردها

مغزنگاری مانع از تفکر مبهم و خطی می شود و مغز را به خلاق اندیشی وا می دارد ضمن اینکه فکر کردن و یادداشت برداری را به یک کار مفرح تبدیل می کند. نقشه های ذهنی فردی در موارد زیر کاربرد دارند:

  • یادداشت برداری
  • توفان ذهنی (چه انفرادی و یا چه گروهی)
  • حل مسأله
  • مطالعه و حفظ مطالب
  • برنامه ریزی
  • تحقیق و کسب اطلاعات از منابع مختلف
  • ارائه ی اطلاعات
  • ادراک و شناخت در خصوص مسائل و موضوعات پیچیده و ساده سازی پیچیدگی ها
  • تحریک خلاقیت
  • خلاصه برداری
  • برنامه ریزی روزانه

ترسیم نقشه ی ذهن موجب آسان شدن فکر کردن، کار کردن و حل مسأله می شود و باعث می شود که در زمانی کوتاه، ایده هایی بیشتر تولید کنیم. نقشه های ذهنی همان گونه که داوینچی می گوید موجب شکوفایی روحیه ی ابداع و اکتشاف در ما می شوند.

حالا چند مداد رنگی و یک کاغذ سفید بردارید و افکار خوب و بد، تخیلات، رؤياها، باورها، خواسته ها یا نخواسته ها، دغدغه ها، دل مشغولی ها، برنامه ها، و هر آنچه گوشه ای از ذهنتان را به خود مشغول کرده روی آن رسم کنید تا به راهکار مطلوب دست یابید و شاهد خودشکوفایی خویش باشید.

منبع: چهل گفتار پیرامون ارتقای مهارتهای شخصی در کسب‌وکار - پرویز درگی

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید