قرارداد بروکری که به قرارداد انجام کار معروف است، از مهمترین و کاربردیترین قراردادهای کسب و کار است. قرارداد بروکر را قرارداد کارگزاری هم مینامند و به غیر از تفاوت در نام، تفاوت دیگری با یکدیگر ندارند.
بسیاری از افرادی که قصد ورود به بازار کسب و کار را دارند یا در تجارت و صنعت مشغول به فعالیت هستند، دغدغههای مشابهی در زمینه بازاریابی، رونق کسب و کار، زیر و بم بازار خرید و فروش و بسیاری دغدغههای دیگر دارند. بازارهایی که نیازهای مردم را چه از نظر خدماتی و تولیدی و کالا تامین میکنند، دارای پیچیدگیها و سیاست کاری خاص هستند و به همین دلیل است که اگر از این فضا و پیچیدگیها اطلاعاتی نداشته باشیم، رشد چندانی نخواهیم کرد. دغدغههای اصلی اشخاص در بازارها و فضای تجارت و صنعت و حتی کارهای تولیدی، فرهنگی و اجتماعی، به چند دسته خلاصه میشود:
- کسب سود بیشتر
- افزایش سرمایه
- سرمایه گذاری درست و به موقع
- کاهش ریسک کار و سرمایه گذاری
- عمل کردن به شیوه تخصصی و حرفهای در جهت رسیدن به هدف مورد نظر سازمان
تمام این موارد با تنظیم یک نمونه قرارداد بروکری قابل دستیابی است.
قرارداد بروکری چیست؟
گاهی ممکن است که اطلاعات اجمالی از کاری داشته باشید. ولی این کافی نیست. برای مثال آگاهی از اینکه خرید و فروش زمین و ملک سودآور است، برای وارد شدن به این کار کافی نیست.
شما باید بدانید که چه زمانی زمین بخرید، چه زمانی بفروشید و در چه منطقهای کار کنید. حالا ممکن است که شما تنها به مشاوری متخصص نیاز داشته باشید که در زمینه این امور با او مشورت کنید و راهکار بخواهید یا ممکن است که شخصی را بخواهید که انجام این امور را به دست بگیرد و مشتری و خریدار را تا پای میز معامله بیاورد. در هر دو صورت چیزی که مشکل شما را حل میکند، تنظیم قرارداد بروکری است. به عنوان مثال دیگر، ممکن است قصد خرید و فروش برنج داشته باشید اما از بازار آن و متقاضیان مطلع نباشید. در این صورت نیز باید از بروکر کمک بگیرید و قرارداد بروکری برنج تنظیم شود.
فرم قرارداد بروکری قراردادی است که در آن، یک طرف به عنوان کارفرما درخواست مشاوره گرفتن یا درخواست انجام کاری را دارد و یک طرف به عنوان بروکر، درخواست کارفرما را انجام میدهد. در این میان نیز کارفرما موظف است مطابق چیزی که در نمونه قرارداد بروکری تعیین میکند، در ازای خدماتی که بروکر ارائه میدهد یا کاری که انجام میدهد به او حق الزحمه بپردازد.
در توضیح بیشتر برای جواب به این سوال که قرارداد بروکری چیست؟ باید بگوییم که نمونه قرارداد بروکری متنی است که در آن ارتباط میان کارفرما و بروکر مشخص میشود و اطلاعاتی مانند موضوع قرارداد، مدت آن، تعهدات و حق الزحمه نوشته میشود.
بروکر کیست؟
معنای بروکر از نظر لغوی دلال، داستار یا واسطه معاملات بازرگانی است. در اصطلاح بروکر یا کارگزار افراد یا سازمان هایی هستند که میان خریدار و فروشنده ارتباط برقرار می کنند و شرایط لازم را به منظور انجام معامله بین آنها فراهم میکنند. میتوان گفت بروکر یک نهاد مالی غیر بانکی است که اعلان نرخ دارایی ها در بازار به مشتریان وظیفه او است.
کار اصلی شرکت کارگزاری یا بروکر این است که نرخ های بازار را به مشتری ارائه و دستورات معاملاتی مشتریان را اجرا کند. نحوه کار بدین صورت است که بروکرها دستورات معاملاتی مشتریان خود را از طریق تلفن، فکس و اینترنت دریافت میکنند و از محل سپرده مشتری این دستورات که خرید یا فروش است را به انجام میرسانند.
بروکر در دنیای اقتصاد در انواع متفاوتی فعالیت میکند. مثلا بروکر کالا متخصص در زمینه مبادله کالا است. همچنین با توجه به نوع هر بازار، کارگزار های تخصصی برای آن بازار وجود دارد.
به طور مثال کارگزار بورس یکی از معمول ترین کارگزاریها است و بنگاههای مشاور املاک که در حال حاضر در زمینهی معاملات املاک و مستغلات فعالیت میکنند نیز یکی از این کارگزاری ها محسوب می شوند.
وظایف بروکر یا کارگزار
مشاوره و راهنمایی طرف مقابل وظیفه کارگزار در طول مدت قرارداد است. بدین منظور، کارگزار باید با توجه به موضوع اصلی قرارداد، امور بازرگانی و بازارسازی را در قالب شروط قرارداد انجام دهد.
از وظایف دیگر بروکر جذب سرمایه گذار و تنظیم روند فروش کالا یا خدمات موضوع قرارداد میباشد. علاوه بر این کارگزار موظف است جلسات منظم مشاوره برگزار کند، مدیریت مالی پروژه را بر عهده بگیرد و بهترین گزینه را به عنوان مشاوری امین پیش روی طرف مقابل خود قرار بدهد.
وظایف بروکر و کارگزارمهمترین وظیفه بروکر را میتوان امانت و رازداری دانست. به این صورت که در روند قرارداد کارگزاری، کارگزار به مجموعهای از اطلاعات مهم کارفرما دسترسی پیدا می کند که این اطلاعات نتیجه سالها تلاش آن فرد است و مهم ترین دارایی او را تشکیل میدهد.
بروکر مانند یک وکیل باید کلیه کارهای مربوط به کسب و کار مورد نظر را با دقت و مسئولیت پذیری بالا انجام بدهد. بروکر باید در هر لحظه اطلاعات خود را به روز کند و به منظور کسب این اطلاعات همواره به تحقیق و مطالعه بپردازد.
کارمزد بروکر
ورود بروکر به عرصهی یک فعالیت اقتصادی در هر حوزهای که باشد، براساس توافق پیشینی صورت میگیرد و مستلزم پرداخت کارمزد میباشد. بروکر یا کارگزار همانطور که با درخواست مشتری نقش واسطهگری میان او و فروشنده را ایفا میکند، دستمزد یا کمیسیون خود را نیز از مشتری دریافت میکند. درواقع، مراجعهکننده به بروکر وظیفهی پرداخت حقالزحمهی آن را نیز برعهده دارد. کمیسیونی که بروکرها دریافت میکنند، معمولاً درصدی از قیمت خرید یا فروش مشتریان است؛ اگرچه ممکن است علاوه بر مبلغِ درصدی، مبلغی را نیز بهصورت ثابت دریافت نمایند که میزان این مبالغ و نوع آن براساس همان توافق پیشینی تعیین میگردد.
کارکرد منفی و مثبت بروکرها
با توجه به نکاتی که تاکنون مورد اشاره قرار گرفت، میتوان گفت که بروکرها از مهمترین عناصر بازار هستند زیرا میان فروشنده و خریدار ارتباط برقرار میکنند و همین موضوع موجب میشود که نقدینگی و بهرهوری در بازار به وجود آید. با این حال، باید این نکته را نیز مدنظر قرار داد که مراجعه به بروکر جهت انجام معامله یا بهرهگیری از وی به عنوان مشاور یا واسطه هزینه زیادی میتواند داشته باشد. علاوه براین، اشاره به این نکته نیز ضروری است که علیالقاعده و بهطور طبیعی بروکر یا کارگزار نباید هیچ نقشی جز واسط میان مشتری و فروشنده را در بازار ایفا نماید زیرا وظیفهی اصلی او ارائهی اطلاعات و مشاوره دادن به طرفین یک رابطهی معاملاتی است اما واقعیت چیز دیگری میباشد و بروکرها در عمل مداخلهی بیشتری نسبت به آنچه که گفته شد، انجام میدهند. این موضوع دلیل روشنی دارد؛ یک بروکر میتواند با دستکاری در قیمتها یا به تأخیرانداختن اجرای دستورات معاملاتی مشتریان سود بیشتری کسب نماید. مبنا قراردادن چنین هدفی، میتواند به سوءاستفاده از مشتریان منجر شده و موجب تضرر آنها گردد.
نظارت بر بروکرها
نهادهای نوینی مانند بروکر همچون هر پدیدهی دیگری میتوانند در عین حال که دارای کارکرد مثبت هستند، آثار منفی نیز داشته باشند که به یکی از این آثار منفی اشاره گردید. از این رو، برای جلوگیری از تضییع حقوق اشخاصی که به هر علت به این نهادها مراجعه میکنند، باید نسبت به آنها نظارت صورت گیرد. با توجه به ضرورت اِعمال نظارت بر فعالیت بروکرها، نهادهای قانونی برای نظارت بر فعالیت آنها درنظر گرفته شده است که به آنها «رگولاتور» گفته میشود. رگولاتورها از طریق تنظیم مقررات و نظارت بر اجرای آنها، از سلامت روابط معاملاتی و مالی کارگزار اطمینان حاصل میکنند. بدیهی است که کارگزاریهای تحت نظارت یا رگولاتوری، از حیث امنیت سرمایه و سلامت کاری بسیار مناسبتر و قابل اعتمادتر از کارگزاریهایی هستند که چنین نظارتی بر آنها وجود ندارد.
تنظیم قرارداد بروکری
فرم قرارداد بروکری به قراردادی می گویند که در آن، یک طرف آن کارفرما است که درخواست مشاوره گرفتن یا درخواست انجام کاری را دارد و طرف دیگر آن بروکر که درخواست کارفرما را اجرا میکند. در این میان نیز کارفرما موظف است در ازای خدماتی که بروکر ارائه میدهد طبق مقداری که در نمونه قرارداد بروکری تعیین میشود حق الزحمه او را پرداخت کند.
بروکرها کمیسیونی دریافت میکنند که معمولاً با درصدی از قیمت خرید یا فروش مشتریان محاسبه میشود. امکان دارد بعضی کارگزاران علاوه بر مبلغِ درصدی، مبلغی را بهصورت ثابت دریافت کنند که میزان و نوع این مبالغ طبق توافق قبلی تعیین میشود.
نکات قرارداد بروکری
به منظور تحریر متن قرارداد بروکری با توجه به ماده 10 قانون مدنی به نوشتن آن اقدام می کنیم:
«قراردادهای خصوصی نسبت به اشخاصی که آنها را منعقد کردهاند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد، نافذ است.»
طبق این ماده از قانون مدنی، در صورتی که قرارداد بروکری مخالف قانون نباشد، ایرادی در تنظیم و عقد آن وجود ندارد. اکثر بروکرها زیر نظارت نهادهای قانونی هستند. همچنین کارگزاریهایی که تحت نظارت یا رگولاتوری هستند در اصطلاح به آنها بروکرهای رگوله میگویند.
رگولاتورها با دیکته کردن مقررات خاص و نظارت بر انجام این مقررات از سلامت روال معاملاتی و مالی کارگزار اطمینان پیدا میکنند. همچنین کارگزاریهایی که تحت این نوع نظارت هستند از نظر امنیت سرمایه و سلامت کاری از بروکرهایی که این نظارت بر آنها اعمال نمیشود قابل اطمینان تر هستند.
معمولا بروکرها تحت نظارت نهادهای قانونیای هستند که فعالیت بروکر را تحت نظر دارند. رگولاتورها از طریق دیکته کردن یک سری مقررات و نظارت بر انجام آنها، از سلامت روالهای معاملاتی و مالی کارگزار اطمینان حاصل میکنند. کارگزاریهایی که تحت نظارت یا رگولاتوری هستند در زبان عامیانه فارسی بروکرهای “رگوله” خوانده میشوند. کارگزاریهایی که تحت چنین نظارتی هستند از نظر امنیت سرمایه و سلامت کاری بسیار بهتر از بروکرهایی هستند که این نظارت بر آنها اعمال نمیشود. با افتتاح حساب معاملاتی در یک بروکر شما چه اقلامی را میتوانید معامله کنید، بستگی به کارگزاری شما دارد.
عنوان قرارداد بروکری
انتخاب عنوان قدم اول برای نوشتن هر قراردادی است. انتخاب عنوان بسته به موضوع اصلی دارد. قرارداد بروکری شما در هر کسب و کاری که باشد باید در عنوان به آن اشاره شود.
اطلاعات و مشخصات طرفین
همانطور که اشاره شد، طرفین این قرارداد شامل کارفرما و بروکر میباشند. وارد کردن اطلاعاتی مثل نام، نام خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، شماره ملی، آدرس دقیق محل اقامت، کد پستی و شماره تماس کارفرما در فرم قرارداد بروکری جهت معرفی او انجام میشود. پس از معرفی کارفرما، بروکر با همان اطلاعات قبلی معرفی میشود.
این اطلاعات زمانی مورد استفاده قرار میگیرد که بروکر و کارفرما، شخص حقیقی باشند. درصورتی که طرفین قرارداد بروکری شخص حقوقی باشند، اطلاعاتی مثل نام شرکت، شماره ثبت، کد اقتصادی، نشانی، تلفن، نام نماینده و سمت نماینده باید در قرارداد بروکری نوشته شود. همچنین سند ثابت کننده سمت نماینده باید به قرارداد پیوست شود.
مبلغ حق الزحمه و نحوه پرداخت آن
مبلغ کلی قرارداد باید با توافق طرفین در فرم قرارداد بروکری اضافه شود و به امضای طرفین قرارداد برسد. اگر قرارداد دارای مراحل و جنبههای مختلف باشد، لازم است که حق الزحمه هر مرحله به تفکیک در قرارداد اشاره شود. بعد از تعیین مبلغ قرارداد، باید نحوه پرداخت آن را مشخص کنیم و در نمونه قرارداد بروکری نوشته شود و به ثبت برسد. بعضیها تمایل دارند که مبلغ قرارداد در قسطهای مشخص شده به بروکر پرداخت شود. بعضیها هم تمایل دارند که مبلغ قرارداد را در انتها و به صورت یک باره بپردازند.
دیدگاه