آیا بهترین زمان انجام آزمایش ایدز را می دانید؟

زمان مناسب آزمایش ایدز

متاسفانه یکی از اتفاقات تلخ که در کل دنیا مردم را تهدید می کند، ابتلا به بیماری ایدز و HIV است که منجر به بروز بیماری ایدز خواهد شد. این بیماری در گروه بیماری هایی قرار دارد که امکان سرایت آن به دیگران از طرق مختلف من جمله تماس با خون آلوده، روابط جنسی و… وجود دارد اما تلخ ترین قسمت ماجرا اینجاست که این بیماری حداقل تا 6 ماه و حداکثر تا 10 سال، بدون علامت است. الان تصور کنید کسی به ایدز مبتلا شده و بدون اینکه از این موضوع اطلاع داشته باشد، با همسر خود رابطه دارد. در این صورت همسر او نیز به بیماری دچار خواهد شد. لذا اکیدا توصیه می کنیم اگر شک دارید که به ایدز مبتلا شده اید، قبل از هر چیز حتما آزمایش ایدز را انجام دهید و تا زمانی که اطمینان از عدم ابتلا حاصل نشده است، خود را از نزدیکان خود دور کنید.

بعد از دوره‌ی پنجره می‌توانید تست ایدز بدهید. دوره پنجره دوره‌ای است که ویروس در بدن وجود دارد با این حال ما نمی‌توانیم آن را تشخیص دهیم و پنهان است.

دوره پنجره چیست؟

از زمان ورود ویروس HIV به بدن مدت زمان کمی (چند روز) طول می‌کشد تا آن فرد بتواند ویروس را به دیگران منتقل کند. اما حدود ۳-۱ ماه طول می‌کشد تا بدن او پادتن بسازد و بتوان آن را به وسیله آزمایش تشخیص داد.

در این فرایند گاهی فرد هنوز علایم بیماری را پیدا نکرده و ظاهر کاملاً سالم دارد.

از موقعی که ویروس وارد بدن می‌شود تا موقعی که بتوان پادتن وی را از نظر آزمایشگاهی تشخیص داد  به دوره‌ی پنجره (window period) معروف است. در این دوره اگر فرد آزمایش شود نتیجه منفی خواهد بود ولی اگر روابط جنسی بدون کاندوم یا تزریق مشترکی داشته باشد می‌تواند بیماری را به فرد دیگری منتقل نماید.

بنابراین حتی اگر شخص خیلی زود پس از رفتار پرخطرش آزمایش شده و جواب آزمایش وی منفی بوده نمی‌توان مطمئن بود که او مبتلا به اچ‌آی‌وی نیست و حتماً باید مراقب رفتارهای خود باشد.

دانستن این موضوع در کنترل و پیشگیری از بیماری و میزان شیوع آن بسیار پر اهمیت و مهم می باشد

اگر بخواهیم تعریف واضح و شفافی درباره دوره پنجره بیان کنیم، باید بگوییم دوره پنجره به دوره ای می گویند که یک ویروس درون بدن یک فرد قرار دارد اما هنوز قابل تشخیص نیست! دوره پنجره یا window period در انواع بیماری های ویروسی مانند ایدز و هیپاتیت شکل می گیرد. زمانی که یک ویروس وارد بدن فرد می شود تا زمانی که آن ویروس قابل تشخیص باشد را دوره پنجره می گویند.

حال شاید این سوال برایتان پیش بیاید که چرا ویروس از همان ابتدا در بدن مشخص نمی شود. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که جواب آزمایش در صورتی مثبت می شود که پادتن ویروس وارد شده به بدن، در اندازه کافی ترشح شده باشد. از این رو با توجه به میزان ترشح پادتن منتشر شده در خون فرد می توان متوجه حضور ویروس در بدن شد. حال ممکن است این ترشح اولیه پادتن توسط بدن فرد مدت ها طول بکشد.

با توجه به تکنیک آزمایش و شرایط فیزیولوژی افراد مختلف، طول مدت پنجره متفاوت و مدت آن از 10 روز تا 90 روز متغیر است.

به طور کلی با در نظر گرفتن سه ماهه دوره پنجره پس از گذشت این مدت از رفتار پرخطر یا رویدادی که مشکوک به انتقال ویروس به بدن فرد است، اگر نتیجه آزمایش ایدز او منفی باشد، می‌توان به‌طور قطعی به عدم آلودگی او به ویروس اچ‌آی‌وی اطمینان یافت. یعنی باید سه ماه پس از رفتار پرخطر یا رویداد خطرزا، آزمایش ایدز انجام شود تا نتیجه منفی اطمینان‌آور باشد. آزمایش انجام شده سه ماه پس از رفتار یا رویداد پرخطر نیز تا حد زیادی اطمینان‌آور است.

نکاتی درباره انجام آزمایش ایدز

1- برای افراد معمولی که فعالیت جنسی با یک نفر دارند توصیه می شود سالی یک‌بار تست ایدز دهند.

2- افرادی که فعالیت جنسی زیادی دارند و شریک جنسی متعددی دارند توصیه می شود بطور منظم هر سه ماه یکبار تست ایدز دهند.

3- اگر استرس و ترس زیادی دارید ( فوبیای ایدز ) و می‌خواهید سریعتر خود را چک کنید طبق پروتکل CDC (مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا) می‌توانید بعد از یک ماه با استفاده از کیت‌ های تشخیص خانگی (کیت ایدز) و رپیدتست خود را چک کنید و جواب با دقت زیادی معتبر است و بسیاری از افراد مثبت در این مرحله تشخیص داده شده‌اند و اگر آزمایشتان منفی شد دیگر استرس نداشته باشید با این حال 45 روزگی و سه ماهگی هم تست را تکرار کنید.

4- در افراد عادی و نرمال 45 روز پس از شروع آلودگی استفاده از کیت خود ارزیابی ایدز  و رپیدتست ایدز توصیه می‌شود و بهتر است در سه ماهگی نیز آزمایش تکرار شود.

5- موارد بعد از 3 ماه مثلا 1 سال، 3سال، 5 سال که از تاریخ احتمال شروع آلودگی و اتفاق مشکوکی که افتاده، زمان بگذرد قابل تشخیص خواهد بود و هر زمان بخواهید می‌توانید آزمایش ایدز بدهید.

6- دو درصد افراد حتی با گذشت 3 ماه نیز تولید پادتن بدنشان کافی نیست و ویروس قابل تشخیص نمی باشد و باید در شش ماهگی نیز آزمایش را انجام دهند. احتمال اینکه شما جزو 2درصد باشید کم است با این حال بعضی منابع توصیه می‌کنند شش ماهگی نیز تست ایدز تکرار شود.

7- بطور کلی ما به افراد نرمال با سیستم ایمنی سالم توصیه می‌کنیم 45 روز بعد از تاریخ شروع احتمال ورود ویروس آزمایش ایدز بدهند و سپس برای اطمینان در سه ماهگی نیز آن را تکرار کنند.

8- زوج‌هایی که برنامه بچه‌دار شدن دارند ، مادران باردار یا مادرانی که در حال شیر دهی نوزاد خود هستند در هرصورت و بسرعت تست ایدز بدهند.

چون با استفاده از دارو‌هایی می‌توان احتمال انتقال ویروس ایدز، از مادر به جنین را بسیار کاهش داد، کار کوچک امروز شما ممکن است تاثیر بسیار بزرگی بر آینده نوزادتان داشته باشد.

هر زمان حس کردید اتفاق مشکوکی افتاده است مانند دندانپزشکی غیر استریل، زالودرمانی، تاتو، آرایشگاه، استفاده از سرنگ مشترک در باشگاه، رابطه جنسی محافظت نشده، پاره شدن کاندوم، بوسه فرانسوی یا هر اتفاق دیگری که احتمال انتقال ویروس Hiv را می‌دهید، و خود را در خطر می‌بینید، می‌توانید با استفاده از کیت خودارزیابی ایدز براحتی و محرمانگی آزمایش ایدز خود را در منزل انجام دهید.