امروز: پنج شنبه, ۱۸ بهمن ۱۴۰۳ برابر با ۰۶ شعبان ۱۴۴۶ قمری و ۰۶ فوریه ۲۰۲۵ میلادی
کد خبر: 294039
۱۰۹
۱
۰
نسخه چاپی

بیماری‌ ها و شرایط خطرناک برای سلامت استخوان‌ها: چه باید بدانید؟

سلامت استخوان‌ ها بخش حیاتی از سلامت کلی بدن بوده و در طول زندگی انسان، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار می‌ گیرد. استخوان‌ ها علاوه بر ایجاد ساختار بدن و حمایت از اندام‌ ها، نقش اساسی در ذخیره‌ سازی کلسیم و دیگر مواد معدنی دارند که برای عملکرد صحیح عضلات، اعصاب و سایر فرآیند های فیزیولوژیک ضروری هستند.

بیماری‌ ها و شرایط خطرناک برای سلامت استخوان‌ها: چه باید بدانید؟

تضعیف استخوان‌ ها می‌ تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از رایج‌ ترین بیماری‌ ها که موجب تضعیف استخوان‌ ها می‌ شود، پوکی استخوان یا اُستئوپروز است. این بیماری باعث کاهش تراکم استخوان‌ ها و افزایش شکنندگی آنها می‌ شود، که در نتیجه فرد را در معرض خطر شکستگی‌ های شدید، به ویژه در نواحی مفصل ران، ستون فقرات و مچ دست قرار می‌ دهد. بیماری پوکی استخوان معمولاً در افراد مسن و به ویژه در زنان پس از یائسگی که به علت کاهش تولید هورمون استروژن، تراکم استخوانی آنها کاهش می‌ یابد، بیشتر مشاهده می‌ شود.

عوامل محیطی و سبک زندگی نیز تأثیر زیادی بر سلامت استخوان‌ ها دارند. برای مثال، سیگار کشیدن می‌ تواند بر گردش خون فرد تأثیر منفی گذاشته و خون‌ رسانی به استخوان‌ ها را کاهش دهد که این امر باعث تضعیف استخوان‌ ها می‌ گردد. همچنین، مصرف بیش از حد الکل و نداشتن فعالیت بدنی کافی نیز می‌ توانند به سلامت استخوان‌ ها آسیب برسانند.

از سوی دیگر، مصرف مواد مغذی مناسب مانند کلسیم و ویتامین D برای تقویت استخوان‌ ها بسیار حیاتی است. انجام ورزش‌ هایی که برای تقویت استخوان‌ ها و عضلات مفید هستند، مانند پیاده‌ روی، دویدن و تمرینات مقاومتی، می‌ تواند به تقویت و حفظ سلامت استخوان‌ ها کمک کنند.

درمان بیماری ها و مشکلات استخوان و مفاصل بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. در بسیاری از موارد، درمان‌ ها شامل مصرف دارو هایی برای کاهش درد، تقویت استخوان‌ ها و کنترل التهاب است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به جراحی برای ترمیم مفاصل آسیب‌ دیده یا درمان شکستگی‌ ها داشته باشید.

همچنین، ایجاد تغییرات مثبت در رژیم غذایی، مصرف مکمل‌ های کلسیم و ویتامین D، و انجام تمرینات فیزیکی منظم نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ های استخوانی و بهبود وضعیت آنها دارند.

در نهایت، توجه به سلامت استخوان‌ ها و اقدامات پیشگیرانه از قبیل رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و اجتناب از عوامل خطرزا مانند سیگار کشیدن، می‌ تواند کمک زیادی به حفظ سلامت استخوان‌ ها و جلوگیری از تضعیف آنها در طول زندگی کند.

شرایط و بیماری هایی که به سلامت استخوان ها آسیب می زنند

1. پوکی استخوان یا اُستئوپروز

پوکی استخوان زمانی رخ می‌ دهد که استخوان‌ ها به طور خطرناکی ضعیف می‌ شوند و احتمال شکستگی آنها، به ویژه در ناحیه هیپ (مفصل ران و لگن)، ستون فقرات و مچ دست، افزایش می‌ یابد. پزشک شما می‌ تواند از طریق آزمایش تراکم استخوان، تشخیص دهد که آیا شما به این بیماری مبتلا هستید یا خیر. احتمال ابتلا به پوکی استخوان با افزایش سن بیشتر می‌ شود. تغییر در رژیم غذایی و عادت‌ های ورزشی می‌ تواند مفید باشد و مصرف برخی دارو ها می‌ توانند روند از دست دادن استخوان را کند کنند. همچنین، تقویت تعادل و قدرت بدن برای پیشگیری از افتادن و شکستگی استخوان‌ ها توصیه می‌ شود.

2. بیماری استئوپتروز یا استخوان مرمری

این بیماری ممکن است نقطه مقابل پوکی استخوان به نظر برسد زیرا به این معناست که استخوان‌ ها بیش از حد متراکم می‌ شوند، اما این به معنی قدرت بیشتر نیست. در واقع، استخوان‌ ها ضعیف‌ تر می‌ شوند و ممکن است راحت‌ تر از قبل بشکنند. این بیماری همچنین می‌ تواند مغز استخوان را تحت تأثیر قرار دهد که این امر می‌ تواند بر توانایی بدن برای مبارزه با عفونت‌ ها، حمل اکسیژن و کنترل خونریزی تأثیر بگذارد. درمان‌ بیماری استخوان مرمری شامل مصرف دارو ها، مکمل‌ ها، هورمون‌ ها و گاهی اوقات جراحی است. فیزیوتراپی نیز می‌ تواند کمک‌ کننده باشد.

3. بیماری نکروز آواسکولار یا استئونکروز

این بیماری زمانی رخ می‌ دهد که استخوان، اغلب در ناحیه ران، بازو، زانو یا شانه‌ ها، خون کافی دریافت نمی‌ کند. بدون خون‌ رسانی مناسب، بافت استخوانی مرده و خراب می‌ شود. این موضوع می‌ تواند باعث درد و ایجاد محدودیت در حرکت شود. پزشک شما به دنبال علت آن می‌ گردد که ممکن است آسیب‌ دیدگی، مصرف برخی از دارو ها یا بیماری‌ هایی همچون سرطان، لوپوس و HIV باشند. درمان‌ بیماری نکروز آواسکولار ممکن است شامل مصرف دارو، انجام جراحی یا درمان‌ های دیگر باشد.

4. دیابت نوع 1

این بیماری معمولاً از دوران کودکی یعنی زمانی که استخوان‌ ها هنوز در حال رشد هستند، شروع می‌ شود. در این حالت، بدن شما انسولین کمی تولید نموده یا اصلاً تولید نمی‌ کند. انسولین هورمونی است که به کنترل قند خون کمک کرده و کمبود آن می‌ تواند به ضعیف شدن استخوان‌ ها منجر شود. پزشکان هنوز به طور دقیق نمی‌ دانند چرا این اتفاق می‌ افتد، اما به دلیل کمبود انسولین، استخوان‌ ها ممکن است به درستی رشد نکرده یا به بالاترین میزان تراکم استخوانی خود نرسند. پزشک شما می‌ تواند با تجویز برخی دارو ها، رژیم غذایی، آزمایش‌ های قند خون و تغییرات سبک زندگی به شما کمک کند.

5. بیماری لوپوس

در بیماری‌ هایی مانند لوپوس که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌ دهند، سیستم دفاعی بدن به خود بدن حمله می‌ کند. درد عضلات، تب، خستگی، راش‌ های پوستی و ریزش مو از علائم رایج این نوع بیماری ها به شمار می روند. همچنین، مفاصل دچار تورم و درد می‌ شوند. افرادی که به لوپوس مبتلا هستند، بیشتر احتمال دارد که پوکی استخوان را تجربه کرده و استخوان‌ هایشان بشکند. همچنین، دارو های کورتیکواستروئیدی که برای درمان لوپوس مصرف می‌ کنید ممکن است باعث از دست دادن استخوان شوند. پزشک شما در برنامه درمانیتان، این نکته را مد نظر قرار خواهد داد.

6. آرتروز (استئوآرتریت)

آرتروز یا همان «ساییدگی و پارگی» نوعی از آرتریت است که به بافت لغزنده‌ ای که انتهای استخوان‌ ها را پوشش می‌ دهد آسیب وارد می کند. این امر باعث می‌ شود که استخوان‌ ها به یکدیگر سابیده شوند. استخوان و غضروف ممکن است دچار ساییدگی و در نهایت فرسودگی گردیده و باعث درد و تورم شوند. با گذشت زمان، ممکن است حتی شکل مفصل تغییر پیدا کند. انجام ورزش منظم و کاهش وزن اضافی می‌ تواند به کاهش درد و سفتی کمک کند. پزشک شما همچنین ممکن است دارو ها و درمان‌ های دیگری مانند تحریک الکتریکی و در برخی موارد جراحی را پیشنهاد دهد.

7. آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید، مانند لوپوس، یک بیماری خودایمنی است. در این بیماری، سیستم دفاعی بدن شما به مفاصل و استخوان‌ ها به‌ ویژه در دست‌ ها و پاها حمله می‌ کند. علاوه بر درد و تورم در مفاصل، ممکن است احساس خستگی و تب داشته باشید. پزشک شما می‌ تواند با تجویز دارو و در برخی موارد جراحی به مدیریت این بیماری کمک کند. همچنین خوردن مواد غذایی ضد التهاب و انجام ورزش به صورت منظم، برای تقویت قلب و سایر عضلات و بهبود دامنه حرکتی مفاصل می‌ تواند مفید باشد.

8. بیماری سلیاک

این بیماری به معنای ناتوانی بدن در پردازش گلوتن، پروتئینی که در گندم و دیگر غلات یافت می‌ شود، است. وقتی این پروتئین را مصرف می‌ کنید، سیستم ایمنی بدن شما به روده کوچک حمله کرده و به آن آسیب وارد می نماید. این امر باعث می‌ شود که بدن شما نتواند مواد مغذی از جمله کلسیم که برای سلامت استخوان‌ ها ضروری است را جذب نماید. استخوان‌ های ضعیف در افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا هستند ولی از آن بی‌ خبرند، شایع است. اگر پزشک شما تشخیص دهد که به بیماری سلیاک مبتلا هستید، باید رژیم غذایی بدون گلوتن را دنبال کنید تا بدن شما بهبود یابد.

9. بیماری استخوان زایی یا استئوژنز ایمپرفکتا

این بیماری که به «بیماری استخوان شکننده» معروف است، به دلیل وراثت ژنتیکی به شما منتقل گردیده و باعث می‌ شود تا استخوان‌ های شما ضعیف و بد شکل شوند. مفاصل شما ممکن است خیلی راحت جدا شده و ستون فقرات شما ممکن است دچار انحراف گردد. همچنین ممکن است مشکلات شنوایی، مشکلات تنفسی و تغییر رنگ در سفیدی چشم‌ هایتان داشته باشید. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما می‌ توانید برخی از علائم را با یک سبک زندگی سالم، مصرف دارو و در برخی موارد جراحی مدیریت کنید.

10. پرکاری تیروئید یا هیپرتیروئیدیسم

در این وضعیت، غده تیروئید هورمون‌ هایی تولید می‌ کند که بدن شما برای استفاده از انرژی به آنها نیاز دارد، اما در مقادیر زیاد. این امر می‌ تواند باعث خستگی، بی‌ خوابی و لرزش شود. همچنین سرعت از دست دادن استخوان‌ ها را افزایش داده و گاهی اوقات بدن شما با سرعت کافی قادر به جبران آن نیست. اگر این وضعیت برای مدت طولانی ادامه یابد، ممکن است به پوکی استخوان مبتلا شوید. پزشک شما  با دارو، جراحی یا هر دو، سطح هورمون‌ ها را به حالت طبیعی بازگرداند.

11. سیگار کشیدن

سیگار کشیدن می‌ تواند گردش خون شما از جمله جریان خون به سمت استخوان‌ ها را مختل سازد. این امر می‌ تواند منجر به ضعیف شدن استخوان‌ ها گردیده و به‌ ویژه در ناحیه ستون فقرات که خون‌ رسانی کمتری دارد، مشکل‌ ساز شود. سیگار کشیدن همچنین می‌ تواند درد مفاصل و کمردرد ناشی از بیماری‌ های دیگر را تشدید کند. برخی درمان‌ های تسکین دهنده نیز ممکن است برای شما به خوبی عمل نکنند. بنابراین، برای ترک دائمی این عادت باید با پزشک خود همکاری کنید.

12. عمل لاغری یا جراحی کاهش وزن

اگر وزن زیادی دارید که باید آن را کاهش دهید، جراحی‌ های مختلفی وجود دارند که پزشک شما ممکن است برای کوچک کردن معده شما به‌ منظور کاهش میزان مصرف غذا توصیه کند. با این حال، پس از این جراحی‌ ها احتمال شکستگی استخوان‌ ها بیش از دو برابر می‌ شود. پزشکان دقیقاً نمی‌ دانند چرا این اتفاق می‌ افتد، اما بخشی از علت وقوع این مشکل ممکن است کمبود مصرف ویتامین D و کلسیم باشد که برای سلامت استخوان‌ ها ضروری است.

13. عفونت

هنگامی که درد مفاصل یا استخوان ها به‌ طور ناگهانی ظاهر شده و با تب و بیماری همراه می باشد، ممکن است باکتری‌ ها آن ناحیه را عفونی کرده باشند. بیماری یا آسیب دیگر می‌ تواند باعث بروز عفونت باکتریایی مفصل شود. پزشک شما ممکن است آن را عفونت مفصلی یا آرتریت سپتیک نامیده و با استفاده از یک سوزن، مایع را تخلیه کرده و آنتی‌ بیوتیک‌ هایی را برای از بین بردن باکتری تجویز نماید. اگرچه این مورد کمتر اتفاق می‌ افتد، اما ویروس‌ ها یا قارچ‌ ها نیز می‌ توانند مفاصل شما را عفونی کنند که در این صورت آنتی‌ بیوتیک‌ ها کمکی نخواهند کرد.

14. بیماری پاژه استخوان

در این بیماری، استخوان‌ ها بیش از حد رشد کرده و ضعیف می‌ شوند. این بیماری، اغلب استخوان‌ های ساق پا، جمجمه، لگن یا ستون فقرات را تحت تأثیر قرار می‌ دهد. در ابتدا ممکن است هیچگونه احساس دردی نداشته باشید، مگر اینکه استخوانی شکسته شده یا دچار آرتریت شوید. در صورت تأثیر بر جمجمه، ممکن است شنوایی خود را از دست بدهید. پزشکان دقیقاً نمی‌ دانند چرا این بیماری ایجاد می‌ شود، اما احتمالاً ژنتیک در آن نقش دارد. برای درمان ممکن است به دارو ها و جراحی برای اصلاح استخوان‌ های شکسته یا بد شکل نیاز داشته باشید.

15. بیماری فیبرو دیسپلازی استخوانی شونده پیشرونده

در این وضعیت، ژن‌ ها به بدن شما می‌ گویند که استخوان سالم را با بافت‌ های دیگر جایگزین کند. استخوان‌ ها ضعیف و بدشکل می‌ شوند و احتمال شکستن آنها بیشتر خواهد بود. این بیماری در بسیاری از کودکان بین ۶ تا ۱۰ سال شایع بوده و اغلب موجب شکستگی استخوان‌ ها می‌ شود. این بیماری معمولاً یک طرف بدن را تحت تأثیر قرار داده و اغلب در بازو، لگن، صورت، پا یا دنده‌ ها مشاهده می‌ شود. برای کاهش علائم، ممکن است به دارو، گچ‌ گرفتن و جراحی نیاز داشته باشید. پزشک می‌ تواند تغییرات رژیم غذایی و ورزشی که به بهبود وضعیتتان کمک می‌ کند را به شما توصیه کند.

جمع بندی: عوامل تهدید کننده سلامت استخوان ها

مجموعه‌ ای از شرایط پزشکی که بر استخوان‌ ها تأثیر می‌ گذارند، شامل بیماری‌ هایی مانند پوکی استخوان یا اُستئوپروز (ضعیف شدن استخوان‌ ها و افزایش خطر شکستگی)، بیماری استئوپتروز یا استخوان مرمری (افزایش چگالی استخوان‌ ها که منجر به شکنندگی آنها می‌ شود)، بیماری نکروز آواسکولار یا استئونکروز (مرگ بافت استخوانی به دلیل کمبود خون‌ رسانی)، آرتروز (فرسایش مفاصل)، و آرتریت روماتوئید (بیماری خودایمنی که باعث آسیب به مفاصل و استخوان‌ ها می شود) هستند. عواملی مانند سیگار کشیدن، جراحی کاهش وزن، عفونت‌ ها و بیماری‌ های خاص مانند سلیاک و بیماری پاژه استخوان نیز می‌ توانند سلامت استخوان‌ ها را به خطر بیاندازند. درمان‌ های مورد نیاز برای این شرایط معمولاً شامل مصرف دارو، جراحی، تغییرات در رژیم غذایی، و تمرینات ورزشی است که می‌ تواند به تقویت استخوان‌ ها و کاهش درد و خطر شکستگی کمک کند.

  • منبع
  • مجله پزشکی سلام

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید