زمانی که شما به هرد‌‌‌‌لیل دادخواستی به دادگاه تقدیم می‌کنید باید د‌‌‌‌رنظر د‌‌‌‌اشته باشید که در مقابل دادخواست، مفهومی به نام درخواست وجود دارد.
تعریف دادخواست
در قانون آیین دادرسی مدنی شروع رسیدگی در دادگاه نیازمند تقدیم دادخواست می باشد. دادخواست برگ های چاپی مخصوصی است که نیاز به تکمیل و تنظیم دارد. دادخواست ها نیز در واقع یک نوع درخواستی هست که به صورت مکتوب و شکل خاص باید ارائه گردد. در مواد 48 الی 52 قانون آیین دادرسی مدنی نحوه تقدیم و شرایط دادخواست بیان شده است.
شرایط دادخواست
در ایران، دادگاه ها موظفند در صورتی به دعوی ها رسیدگی کنند که از سوی افراد ذینفع یا مدعی (خواهان) دادخواستی تقدیم به دفتر دادگاه گردد که این دادخواست کتبی باید به زبان فارسی( زبان رسمی ایران) و برروی برگ های چاپی ویژه ای که می توان آن را ازمحل فروش اوراق قضایی واقع در کلیه دادگستری ها و مجتمع های قضایی در سراسر کشور تهیه نمود، نوشته شود.فرم دادخواست اغلب حاوی نکات زیر می باشند: نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و در صورت امکان شغل خواهان یا مدعی و خوانده و اگر دادخواست توسط وکیل تقدیم شود باید مشخصات وکیل درج گردد. که در صورت قید نشدن مشخصات یا ناقص بودن آن، دادگاه طی اخطاریه به خواهان نسبت به رفع نقص فرصت می دهد اگر نقض برطرف نگردید دادخواست خواهان رد خواهد شد.
ارکان دادخواست
لازم است که بدانید یک دادخواست از 3 ضلع اصلی خواهان، خوانده و موضوع دادخواست تشکیل شده است.
ارکان دادخواست عبارتند از:
- خواهان: خواهان یا مدعی یا شاکی شخصی است که از دادگاه چیزی برای خود به ضرر دیگری می خواهد.
- خوانده(رکن دوم دادخواست) : خوانده یا مدعی علیه، فردی است که دعوی به او توجه دارد به بیان دیگر شخصی است که ادعا علیه او می باشد.
- خواسته یا موضوع دعوی( رکن سوم دادخواست): آنچه را که مدعی از دادگاه تقاضا می کند یا به عبارت دیگر چیزی را که در مرافعات و امور حسبی از دادگاه می خواهد را خواسته یا مدعی به میگویند.
- تمبر و هزینه دادرسی( رکن چهارم دادخواست): هزینه برگه ای که به دادگاه داده می شود به اضافه هزینه قرار و احکام و در حقیقت هزینه رسیدگی به شکایت از سوی دادگاه می باشد.
- عنوان دادخواست: آنجه را که خواهان از دادگاه درخواست دارد، تعهدات و یا جهاتی که به موجب آن خواهان خود را مستحق مطالبه می داند به طوری که مقصود واضح و روشن باشد.
- شرح دادخواست( رکن پنجم): ذکر کردن دلایل و وسایلی که خواهان برای اثبات ادعای خود دارد از اسناد و نوشته ها ، شهود و غیره و امضای خواهان و در صورت عجز از امضا اثر انگشت او.
بدین ترتیب دادخواست تکمیل میگردد و به عنوان یک شکایت مطرح و سپس در مراحل رسیدگی قرار خواهد گرفت.
نحوه تنظیم دادخواست
دادخواست می تواند توسط خود فرد ( خواهان ) و یا توسط وکیل او تنظیم شود . قانون آیین دادرسی مدنی نیز در ماده 51 مقرر نموده است که دادخواست بایستی شامل موارد زیر باشد :
- نام و نام خانوادگی
- نام پدر
- سن
- اقامتگاه
- و حتی الامکان شغل خواهان
- مشخصات وکیل نیز در صورتی که دادخواست توسط وکیل تنظیم شود ، بایستی درج شود .
نکته اینکه در صورتی که محل اقامت یا نشانی خوانده ( کسی که دعوایی بر علیه او مطرح شده است ) ، معلوم نباشد یا به عبارت دیگر خوانده مجهول المکان باشد ، بایستی یک بار در روزنامه آگهی منتشر نمود و در صورتی که مراجعه ای صورت نگیرد ، دادگاه بصورت غیابی حکم صادر می کند .
علاوه بر درج مشخصات طرفین در دادخواست ، قسمت دیگر تعیین خواسته و بهای آن است که تعیین صحیح آن نقش بسیار مهمی در صدور حکم خواهد داشت . خواسته یا مالی است و یا غیر مالی ؛ بعنوان مثال در صورتی که از شخصی طلبی داریم ، بایستی میزان و مبلغ آن را در دادخواست قید نماییم ، همچنین اگر مردی که همسرش منزل را ترک کرده است ، باید در قسمت خواسته الزام به تمکین وی را درج کند .
یکی دیگر از قسمت های دادخواست ، دلایل و منضمات دادخواست است ؛ که با استفاده از ادله اثبات دعوی در امور حقوقی امکان پذیر خواهد بود . بعنوان مثال ، کپی برابر با اصل سند ازدواج ، شهادت شهود ، کارشناسی و ... می تواند جزء دلایل دادخواست باشد که از طریق پیوست های دادخواست بایستی ارایه شوند .
در قسمت شرح دادخواست نیز توضیحاتی کلی راجع به دادخواست و خواسته نوشته شده و دلایل و مستندات نیز مورد اشاره قرار می گیرند .
تعریف درخواست
زمانی که شما به هرد‌‌‌‌لیل دادخواستی به دادگاه تقدیم می‌کنید باید د‌‌‌‌رنظر د‌‌‌‌اشته باشید که در مقابل دادخواست، مفهومی به نام درخواست وجود دارد.
دادخواست برای دعاوی ترافعی است یعنی برای حل و رفع یک مرافعه است اما درخواست برای دعاوی غیرترافعی است.
دادخواست الزاما باید در فرم مخصوص چاپی که در د‌‌‌‌اد‌‌‌‌گاه‌های سراسر کشور به فروش می‌رسد، تنظیم شود اما در درخواست چنین نیست.
در درخواست، رعایت بسیاری از تشریفاتی که در دادخواست وجود دارد، لازم نیست همچنین در مورد درخواست باید گفت که نیازی به نوشتن آن در فرم چاپی نیست.
نکته بسیار مهم این است که هر دادخواستی نوعی درخواست است. به طور کلی، برخی از د‌‌‌‌رخواست‌هایی که به مراجع قضایی تقدیم می‌شود، باید حتما در برگ چایی مخصوصی باشد و بعضی دیگر لازم نیست در فرم مخصوص چاپی تنظیم شود که د‌‌‌‌سته دوم را در اصطلاح درخواست می‌نامند.
در توضیح درخواست به موجب ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی، « هیچ دادگاهی نمی تواند به دعوایی رسیدگی کند ؛ مگر اینکه شخص یا اشخاص ذی نفع ، وکیل ، قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون درخواست نموده باشند . » همانطور که در ماده 2 قانون مذکور بیان شده است.
دعاوی که به دادخواست نیاز ندارد
از جمله دعاوی که نیاز به نوشتن و تنظیم دادخواست ندارد :
1- درخواست تامین دلیل
2- درخواست صدور گواهی انحصار وراثت
3- درخواست مهر و موم
4- درخواست صدور صلح و سازش
5- درخواست صدور گواهی عدم امکان سازش
6- درخواست ترکه
7- درخواست تحریر ترکه
8- درخواست تاخیر اجرای حکم
9- درخواست تعیین قیم
10- درخواست تقسیم ترکه یا ارث
در خواست های فوق طبق قانون نیاز به تنظیم و نوشتن فرم چاپی خاصی ندارد.
تفاوت دادخواست و درخواست
یکی از موارد تفاوت بین دادخواست و درخواست این است که رابطه بین این دو عموم خصوص مطلق است یعنی همه دادخواست ها نوعی درخواست هستند ولی همه درخواست ها به صورت دادخواست ارائه و مطرح نمی گردد.
در خواست ها برای دعاوی غیر ترافعی است که در بالا نام برده ایم ولی دادخواست برای دعاوی ترافعی تنظیم می شود. همانطور که بیان شد دادخواست در برگ های چاپی مخصوص تنظیم می شود ولی درخواست ها نیاز به برگ مخصوص چاپی ندارند و تشریفات دادرسی که یک دادخواست از جمله رفع نقص، زمانبندی دقیق، نوشتن آن به تعداد خواندگان دعوا ، وقت رسیدگی و غیره رادارد ، در درخواست وجود ندارد.
دیدگاه