رسم بستن پاهای زنان در چین؛ جنون دردناک زیبایی برای مردان

رسم بستن پاهای زنان در چین

بستن پا سنتی بوده‌ است که حدود هزار سال بر روی زنان و دختران چینی اجرا می‌کرده‌اند، این سنت حدوداً از قرن ده میلادی (۹۵۰) تا اوایل قرن بیستم(۱۹۱۲) در چین مرسوم بوده‌ است.

قربانیان این سنت در زندگی به ناتوانایی‌های همیشگی دچار می‌شده‌اند.

بستن پاهای زنان یکی از رسومی بود که در چین باستان اجرا می‌شد. این عمل باعث تغییر شکل و کوچک شدن پاها تقریباً به اندازه پاهای یک عروسک می‌شد. عوارض این رسم دشواری و دردناک شدن راه رفتن و بیماری به نام اوستئوپروسیس (شکنندگی استخوان‌ها) بود.

رسم بستن پاها از دورهٔ سلسلهٔ سانگ، بین سال‌های ۹۷۶–۹۶۰ قبل از میلاد آغاز شد. گفته می‌شد یکی از شاهزاده‌ها محبوبه یی داشت که با پاهای بسته می‌رقصید. در حقیقت شاهزاده به‌دلیل علاقه‌ای که نسبت به پاهای کوچک داشت محبوبه‌اش را وادار می‌کرد که با پاهای بسته حرکت کند. این موضوع باعث شد که داشتن پاهای کوچک به‌ عنوان یک «ارزش» در خانواده‌های سنتی به‌ شمار آید؛ به‌ این‌ ترتیب، مرسوم شد که پاهای دختران جوان بسته شود تا کوچک بمانَد.

اصطلاح پاهای سوسنی برای توصیف پاهای کوچک به کار می‌رفت و در جامعهٔ چین باستان نشانگر زیبایی و سمبل اصالت و طبقهٔ اجتماعی بالا به‌شمار می‌آمد.

فرایند بستن پاهای دختران بین سنین سه تا یازده سالگی آغاز می‌شد. ابتدا پای کودک با آب داغ شسته و ماساژ داده می‌شد، بعد تمامی انگشت‌ها به جز انگشت شصت شکسته شده به سمت داخل پا برگردانده و فشرده می‌شدند؛ سپس پا را در همین حالت با نوارهای پارچه یی محکم می‌بستند. این عمل موجب جلوگیری از رشد پا بیش از ۱۰ سانتیمتر می‌شد. سپس انگشت‌های شصت را در راستای پا کشیده می‌شکستند. بانداژ پارچه یی از انگشتان تا قوزک پا محکم پیچیده می‌شد تا انگشتان را در جای خود نگه دارد.

بعد از گذشت دو یا سه سال پاهای کودک آنقدر کوچک می‌شدند که در کفش‌هایی که تنها ۳ اینچ یا ۷/۵ تقریباً سانتی‌متر طول داشتند جای می‌گرفتند. این کفش‌های کوچک که کفش‌های نیلوفری نامیده می‌شدند از جنس ابریشم بودند و با قلابدوزی‌های زیبا تزیین می‌شدند. در نتیجه این محدود کردن و بستن، پاها بشدت از فرم افتاده و راه رفتن با آن‌ها بسیار دردناک می‌شد. در بسیاری از مواقع نیز انگشتان پا قطع می‌شدند زیرا بانداژ آنچنان محکم بسته شده بود که مانع از رسیدن خون به انگشتان می‌شد.

رسم بستن پاها ادامه پیدا کرد تا زمانی که سلسله مانچو در سال ۱۹۱۱ سرنگون شد و از این زمان پس از گذشت یک هزار سال این رسم غیرقانونی اعلام شد.

 با به قدرت رسیدن حزب کمونیست چین در سال ۱۹۴۹، برای کسانی که هنوز به این سنت پابند بودند، حکم اعدام در نظر گرفته می‌شد ولی بازهم در نقاط دورافتاده عده‌ای پای دختران خردسال خود را باندپیچی می‌کردند.

دلایل بستن پاهای زنان در چین

هدف از بستن پاها، متمایز کردن زنان طبقه بالای جامعه از زنان عادی و همین‌طور جلوگیری از انحراف زنان بود. بستن پاها کنترل زنان را آسان تر می‌کرد زیرا درد ناشی از آن چنان شدید بود که حتی طی کردن مسافت‌های کوتاه را بدون یاری دیگران ناممکن می‌ساخت.

در بین طبقات بالای جامعه چین، اگر دختری فاقد پاهای کوچک بود، احتمال یافتن همسری مناسب برای او بسیار ضعیف بود.

یکی دیگر از دلایل بستن پاهای زنان چینی، ایجاد و افزایش وابستگی اقتصادی آن‌ها به مردان بود. هرچند در چین باستان که داشتن چند پیمانه برنج بیشتر، باعث خوشحالی یک خانواده و رهایی آن‌ها از چنگال گرسنگی می‌شد، عدم مشارکت زنان در تأمین نیازهای خانواده (به دلیل پاهای معیوب و غیرطبیعی) اصلا عقلانی نبود ولی ظاهرا مردان چینی داشتن کنترل بر همسر و لذت بردن از یک ویژگی تزیینی را به وضعیت اقتصادی بهتر ترجیح می‌دادند.

در حقیقت داشتن همسری با پاهایی بسیار کوچک راهی برای فخرفروشی در مورد ثروت و عدم نیاز به کار کردن زن برای تأمین نیازهای خانواده محسوب می‌شد.

زنان چینی در خانواده‌های فقیر، به‌صورت مداوم پای دختران خود را با نوارهای پارچه‌ای و بسیار سخت و با فشار می‌بستند به این امید که روزی مردی ثروتمند با دخترانشان ازدواج کند و آن‌ها را از فقر و تنگدستی نجات بدهد.