پونی ما یا ما هوتنگ (Ma Hauteng) دانشجوی آرام و سادهی دانشگاه صنعتی شنزن که بعدترها تبدیل به موسس و مدیرعامل تنسنت (Tencent) شد.
زندگینامه ما هوآتنگ یا پونی ما
ما هوآتنگ در اکتبر ۱۹۷۱ در چائویانگ چین متولد شد. وقتی کوچک بود، پدرش شغلی بهعنوان مدیر یک بندر دولتی در شنزن به دست آورد و خانواده در آنجا ماندگار شد. هوآتنگ در دانشگاه شنزن علوم کامپیوتر خواند و مدرک کارشناسی خود را در سال ۱۹۹۳ دریافت کرد.
پونی ما قصد داشت که پس از فراغت از تحصیل، کامپیوترهای شخصی سر هم کند و بفروشد. اما رقابت با افراد دیگری که سالها قبل وارد این بیزینس شده بودند بسیار سخت بود. او هم به ناچار تصمیم گرفت که به دنبال دنیای نرمافزار برود و بعدها در شرکت CMMobile یا China Motion Telecom مشغول به کار شد. شرکتی که خدمات و محصولات مخابراتی و ارتباطی ارائه میکرد و نقطه شروع بسیار مناسبی شد برای پونی ما.
در آن زمان، از هر ۱۰۰ نفر یک نفر در چین کامپیوتر داشت، اما ما همچنان در شنزن ماند و چون حقوق اولین شغلش کمتر از ۲۰۰ دلار بود، این شرکت را ترک کرد و در واحد تحقیق و توسعه یک شرکت اینترنتی و مخابراتی دیگر مشغول به کار شد. او در دوران شکوفایی تکنولوژی چین در اواسط دهه ۹۰ موقعیت خوبی داشت و تجربیاتی به دست آورد که مبنای راه کارآفرینی او بود. همزمان، ایده راهاندازی شرکتی برای خودش را در سر داشت و برای واقعی کردن رویاهایش، با چهار نفر از همکلاسیهای سابقش تماس برقرار کرد.
پنج سال بعد از فارغالتحصیلی از دانشگاه، ما ۲۷ سال داشت و با این چهار نفر یک گروه تشکیل داد تا در سال ۱۹۹۸ شرکت تنسنت (Tencent) را تاسیس کنند. سرمایه اولیه تنسنت از طریق سرمایهگذاران خطرپذیر تامین شد و مسنجر QICQ بهعنوان یک نرمافزار پیامرسان در فوریه ۱۹۹۹ معرفی شد و در مدتی کوتاه نام آن به QQ تغییر یافت و خیلی زود به یکی از محبوبترین پلتفرمهای پیام کوتاه در چین تبدیل شد. در سه سال اول فعالیت، این شرکت سودآوری نداشت. در سال ۲۰۰۱ شرکت رسانهای نسپرز (Naspers) آفریقای جنوبی ۵/ ۴۶ درصد سهام تنسنت را خرید که بعدا به ۳۴ درصد کاهش یافت.
تنسنت به تدریج درآمدزایی از طریق گرفتن تبلیغات و اشتراکهای ماهانه از کاربران را شروع کرد. در سال ۲۰۰۱ این شرکت توانسته بود بیش از ۳۲ میلیون دلار سرمایه جذب کند و در سال ۲۰۰۴ در هنگ کنگ، عرضه عمومی شد.
در سال ۲۰۱۷، تنسنت اولین شرکت تکنولوژی آسیایی بود که بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار ارزشگذاری شد و در حال حاضر ارزشمندترین شرکت سهامی عام آسیا محسوب میشود. بهطور کلی، کسبوکار تنسنت به سه دسته عمده تقسیم میشود. اول، اپلیکیشن پیامرسان ویچت (WeChat) که قبل از معرفی آن، QQ اپلیکیشن اصلی چت در چین محسوب میشد. ویچت در اکتبر ۲۰۱۰ بهعنوان پروژهای در مرکز تحقیقات و پروژه تنسنت آغاز به کار کرد. نسخه اصلی این اپلیکیشن توسط آلن ژانگ تولید شد که هوآتنگ آن را «ویشین» نامید و در سال ۲۰۱۱ به بازار معرفی کرد.
در سال ۲۰۱۲ وقتی تعداد کاربران این اپلیکیشن به ۱۰۰میلیون نفر رسید، نام آن به ویچت (WeChat) تغییر یافت تا بتواند در بازار بینالمللی هم فعالیت داشته باشد. در سال ۲۰۱۶ تعداد کاربران فعال ماهانه آن به ۸۸۹ میلیون نفر رسید و در حال حاضر بیش از یک میلیارد کاربر فعال از آن استفاده میکنند. ویچت ۷/ ۳ میلیارد دلار سودآوری دارد.
ویچت به خاطر ممنوعیت استفاده از فیسبوک و واتساپ در چین، کاربرد گستردهای در این کشور دارد و در واقع، فیسبوک چین است. اما مدل «سوپر اپ» ویچت برای حدود یک میلیارد کاربر ماهانه فعال که امکان پیام زدن، تماس، بازی کامپیوتری، نقل و انتقال پول، خرید کردن، سفارش غذا و کرایه تاکسی را دربرمیگیرد، بسیار فراتر از فیسبوک است.
دوم، تنسنت بزرگترین فرانشیز بازیهای موبایل در دنیا است و در این عرصه، درآمدش از مایکروسافت و سونی هم بیشتر شده است. این شرکت در طول سالها سهام بازیگران بزرگی مثل Activision Blizzard را که بازیهای معروفی مثل «کال آو دیوتی» و «کندی کراش» را درست کرده، خریده است. شرکت Epic Games هم از شرکتهای تابعه تنسنت است و بازی بسیار محبوب Fortnite را تولید میکند که درآمدزایی قابل توجهی دارد.
سومین منبع درآمد تنسنت، اکوسیستمی است که حول یک میلیارد کاربر آن ایجاد شده است. این شرکت اپلیکیشنهایی معرفی کرده که هدفشان توسعه زندگی دیجیتال روزمره مردم است؛ از جمله نسخه داخلی تاکسی اینترنتی به نام Didi Dache.
به این ترتیب، تنسنت صدها شرکت تابعه را در صنایع و حوزههای مختلف کنترل میکند و پرتفوی گستردهای از مالکیتها و سرمایهگذاریها را در طیف گستردهای از کسبوکارها ایجاد کرده که از جمله آنها میتوان به مرورگر اینترنت، تجارت الکترونیک، خردهفروشی، بازی ویدئویی، املاک، نرمافزار، واقعیت مجازی، تاکسی اینترنتی، خدمات مالی، تکنولوژی مصرفی، تولید فیلم، تولید موسیقی، تکنولوژی فضا، منابع طبیعی، گوشی هوشمند، دادههای بزرگ، رایانش ابری، رسانه اجتماعی، هوش مصنوعی، روباتیک، کتاب الکترونیکی و... اشاره کرد. تنسنت سرمایهگذاریهایی در برخی شرکتهای غربی هم داشته است؛ از جمله ۵ درصد سهام در تسلا و ۱۰درصد سهام در اسنپچت.
بیزینس به روش ما هوآتنگ یا پونی ما
پونی ما، معتقد است که اعتماد مهمترین مولفه ساخت یک بیزینس است. شاید به همین خاطر است که وقتی در اوج بیماری مجبور شد که برای سرمایهگذار ارائه بدهد، وقتی با پرسش سرمایهگذار در مورد اینکه آینده تنسنت را چطور میبیند روبرو شد، جواب داد که «نمیدانم». او در کمال صداقت برخورد کرد و همین برخورد هم باعث شد که سرمایهگذار به آنها اعتماد کند.
او کاملا به این واقعیت آگاهی دارد که محصولات تنسنت در ابتدای راه، یک کپی از محصولات مشابه خارجی بودهاند. اما به نظر او ایدهها در چین چیز مهمی نیستند و مهم شیوه اجراست. همینطور او در سال ۲۰۰۹ تقلید از محصولات خارجی را یک فرصت بزرگ دانست و از نیوتن نقل قول کرد که اگر ما توانستیم آینده را ببینیم، به لطف ایستادن روی شانه بزرگان بود.
شرکت تنسنت هفت اصل اساسی دارد که این هفت اصل به شرح زیر است :
- چابکی
- باز بودن
- اولویت داشتن کاربر
- سرعت
- انعطافپذیری
- تکامل
- نوآوری
از میان هفت اصل بالا، شاید بتوان چابکی و اولویت کاربر را پررنگتر از باقی این هفت اصل در کارهای تنسنت مشاهده کرد.
چابکی و سرعت تیم تنسنت در ویچت به قدری زیاد بود که رقبا را هم به تحسین وا داشت. لی جون، مدیرعامل و موسس شیائومی، که در ابتدا یک پیامرسان محبوب داشت و از ویچت شکست سختی خورد، اعتراف میکند که شکست آنها به خاطر سرعت بالای توسعه محصول تنسنت بود. آنها هفتهای یک یا دو نسخه جدید روانه بازار میکردند.
اما در مورد اهمیت کاربر، بحث حتی جدیتر هم میشود. موضوعی که مزیت اصلی تنسنت است.
زندهباد کاربر
تجربه کاربری یا User Experience که معمولا آن را با نام مختصر شده UX میشناسیم، چیزی است که تنسنت در آن استاد به تمام معنا است. راستش نه تنها بر ما، که بر خود تیم تنسنت و پونیما هم پوشیده نیست که محصولاتشان یک کپی از محصولات غربی است. حتی WeChat هم وقتی به بازار آمد، مدتها بود که پیامرسان Kik معرفی شده بود. یعنی ویچت نه تنها یک ایده تقلیدی بود، بلکه دیر هم وارد بازار شد. اما نکته مهم اینجاست که محصولات تنسنت تنها در ابتدای راه کپیبرداری میکنند و در ادامه مسیر، دقیقا تبدیل به چیزی میشوند که کاربر میخواهد. این موضوع به مقدار زیادی به خاطر تاثیر نگاه پونی ما است.
قانونی در تنسنت وجود دارد به نام قانون ۱۰/۱۰۰/۱۰۰۰ که مبدع آن پونی ما است. طبق این قانون مدیران محصول تنسنت موظف هستند که هر ماه، ۱۰ پیمایش از کاربران نهایی محصول خود انجام دهند، وبلاگ ۱۰۰ کاربر را بخوانند و از ۱۰۰۰ کاربر هم بازخورد یا فیدبک دریافت کنند. این کار منابع زیادی را از شرکت میگیرد و راستش همینجا هم معلوم میشود که چرا محصولات تنسنت با چنین استقبالی روبرو میشود.
از نظر پونی ما، یک سرویس با در نظر گرفتن نیازها و رضایت کاربران تعریف میشود و حیات کسب و کار به این دو بستگی دارد.
همچنین معروف است که پونی ما برای تصمیمگیری در راستای توسعه محصول یا خدمات جدید روشی را به کار میگیرد که به سه پرسش معروف شده است. این سه سوال که تفکر استراتژیک پونی ما را به خوبی آشکار میکند به ترتیب زیر است :
۱. آیا در این کار جدید خوب هستید؟
۲. اگر این کار را انجام ندهید، کاربران چه چیزی را از دست میدهند؟
۳. اگر تصمیم بگیرید که این کار جدید را انجام بدهید، چطور میتوانید مزیت رقابتی خود را حفظ کنید؟
همه روشها و مدلهای بالا باعث شده که مزیت رقابتی اصلی تنسنت، فراهم آوردن بهترین تجربه کاربری باشد. تنسنت بهتر از هر کسی کاربرانش را میفهمد و در پی رفع نیازهای آنهاست. به همین خاطر هم توانسته در تمام ابعاد زندگی آنها نفوذ کند. مهم نیست که به دنبال برقراری ارتباط با دیگران، پرداخت یا دریافت پول، سرگرم شدن یا جابجایی و … باشید، تنسنت نیاز شما را برطرف میکند.
سختگیریها و ایدهآل گرایی پونی ما آنقدرها هم اتفاقی نیست. او یکی از عاشقان استیو جابز است.
جزئیات زندگی ما هوآتنگ یا پونی ما
ما هوآتنگ از نام مستعار پونی (Pony Ma) استفاده میکند که از معنی انگلیسی نام فامیلیاش به معنی «اسب» گرفته شده است. ما هوآتنگ به ندرت در رسانهها ظاهر میشود و سبک زندگی پنهانکارانهای دارد.
در سالهای ۲۰۰۷، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ مجله تایم او را بهعنوان یکی از تاثیرگذارترین افراد دنیا معرفی کرد و در سال ۲۰۱۵ هم مجله فوربس او را در لیست قدرتمندترین افراد دنیا قرار داد.
ثروت اصلی ما از ۷/ ۹ درصد سهامی که در هلدینگ تنسنت دارد به دست آمده است. در سال ۲۰۱۷ ثروت او به ۲۵ میلیارد دلار میرسید که در سال ۲۰۱۸ رشد ناگهانی پیدا کرد و به ۴۷میلیارد دلار رسید. با اینکه این مبلغ ثروت او در حال حاضر کمی کاهش یافته، اما او هنوز ثروتمندترین فرد چین است و برای این جایگاه با جک ما رقابت میکند. او با ۸/ ۳۸ میلیارد دلار ثروت، از سوی مجله فوربس در سال ۲۰۱۹ بیستمین فرد ثروتمند دنیا معرفی شده است.ما املاکی در هنگکنگ دارد که شامل یک کاخ بزرگ ۱۸۰۰ متری است. مجموعه هنری او ۱۵۰میلیون دلار ارزش دارد. او خودروی ولوو S۸۰L سوار میشود که در خود چین ساخته شده است. در سال ۲۰۱۶ او ۲ میلیارد دلار از سهام تنسنت را به بنیاد خیریه خودش بخشید.
او برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ و هفت سال پس از شروع به کار تنسنت در رسانهها ظاهر شد و با اینکه پیش از رویداد، بسیار تمرین کرده بود اما نزدیکانش بعدها گفتند که بیش از حد استرس داشت تا جایی که در هواپیما مدام در حال مرور حرفهایش بود.
از دیگر ویژگیهای عجیب پونی ما، طرفداری از دولت در بحث امنیت اطلاعات است. او معتقد است که افراد نمیتوانند غیر مسئولانه، هر چیزی را که دلشان میخواهد بگویند!
پونی ما در اوایل کار برای نشان دادن زنده بودن فضای چتروم ها خودش اکانت میساخت و نظر میداد و حتی گاهی خودش را به جای دخترها جا میزد. نتیجه کار، هر چه که بود باعث شد که QQ تبدیل به محبوبترین پیامرسان چین بشود و تا سالهای سال یکهتاز این فضا باشد و البته پونی ما هم همسر خود را از طریق همین QQ پیدا کرد.
دیدگاه