سندرم تونل کارپال: علائم دردناک در مچ دست و روش‌ های موثر درمانی

سندرم تونل کارپال چیست؟

سندرم تونل کارپال یک بیماری شایع است که باعث درد، بی حسی، گزگز و ضعف در دست و مچ می شود. سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق می افتد که فشار داخل مچ بر روی عصبی به نام عصب مدیان افزایش یابد. این عصب انگشت های شست، اشاره، وسط و نیمه ای از انگشت حلقه را عصب می دهد و حس آنها را تامین می کند. انگشت کوچک معمولاً تحت تأثیر قرار نمی گیرد.

سندرم تونل کارپال اولین بار در اواسط دهه 1800 توصیف شد. اولین عمل جراحی برای آزادسازی تونل کارپال در دهه 1930 انجام شد. سندرم تونل کارپال وضعیتی است که بیش از 40 سال است که توسط جراحان ارتوپد به خوبی شناخته شده است.

تونل کارپال چیست؟

تونل کارپ یک ساختار محکم استخوانی-فیبری است که از استخوان های مچ و لیگامان (رباط) عرضی ساخته شده است. این ساختار همانطور که از اسمش پیداست مانند تونلی می ماند که اجزایی از درون آن عبور می کنند و از ساعد وارد دست می شوند. قسمت های این تونل عبارتند از:

• استخوان های کارپال: این استخوان ها کف و کناره های تونل را تشکیل می دهند. آنها در یک نیم دایره تشکیل شده اند.

• رباط: بالای تونل، رباط یک بافت قوی است که تونل را در کنار هم نگه می دارد.

در داخل تونل عصب میانی و تاندون ها قرار دارند.

• عصب مدیان: این عصب انگشت های شست، اشاره، وسط و نیمه ای از انگشت حلقه را عصب می دهد و حس آنها را تامین می کند. همچنین به پایه انگشت شست و اشاره استحکام می بخشد.

• تاندون ها: این ساختارهای طناب مانند، ماهیچه های ساعد را به استخوان های دست متصل می کنند. آنها به انگشتان اجازه خم شدن می دهند.

چه کسانی در خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال هستند؟

افرادی فعالیت ها یا کارهایی را انجام می دهند که شامل استفاده مکرر از انگشتان دست است بیشتر در معرض ابتلا به سندرم تونل کارپال قرار دارند. حرکاتی که خطر ابتلا به سندرم تونل کارپال را افزایش می دهد عبارتند از:

• فشار و نیروی زیاد (چکش کاری)

• استفاده دائم و طولانی مدت

• حرکات شدید مچ دست

• تایپ

بسیاری از عوامل دیگر نیز می توانند در ایجاد سندرم تونل کارپ نقش داشته باشند. این عوامل می تواند شامل موارد زیر باشد:

• وراثت

• بارداری

• همودیالیز (روشی برای پالایش خارج از بدن خون از مواد زائد و سمی مانند اوره و کراتینین)

• شکستگی و دررفتگی مچ دست

• تغییر شکل دست یا مچ دست

• بیماری های آرتریت مانند آرتریت روماتوئید و نقرس

• عدم تعادل هورمونی غده تیروئید (کم کاری تیروئید)

• دیابت

• اعتیاد به الکل

• توده (تومور) در تونل کارپال

• سن بالا

• رسوبات آمیلوئید (یک پروتئین غیر طبیعی)

سندرم تونل کارپال در زنان شایع تر از مردان است.

چه چیزی باعث سندرم تونل کارپال می شود؟

سندرم تونل کارپال زمانی ایجاد می شود که فضا تونل کارپال در مچ دست باریک شود. این اتفاق بر روی عصب میانی و تاندون‌ها (که در داخل تونل کارپال واقع شده‌اند) فشار می‌آورد و باعث تورم آن‌ها می‌شود، در این صورت احساس درد، بی حسی، گزگز و ضعف در دست و مچ ایجاد می شود.

علائم سندرم تونل کارپال چیست؟

علائم معمولاً به آرامی شروع می شود و در هر زمانی ممکن است رخ دهد. علائم اولیه عبارتند از:

• بی حسی در انگشتان

• سوزن سوزن شدن و یا درد در انگشتان (به ویژه انگشتان شست، اشاره و وسط).

در واقع، از آنجایی که برخی از افراد با مچ های خمیده می خوابند، علائم شبانه رایج است و می تواند افراد را از خواب بیدار کند. تکان دادن دست ها به تسکین علائم در مراحل اولیه بیماری کمک می کند.

علائم رایج در طول روز می تواند شامل موارد زیر باشد:

•  سوزن سوزن شدن در انگشتان

• کاهش احساس در نوک انگشتان

مشکل در استفاده از دست برای کارهای کوچک، مانند:

• دست زدن به اشیاء کوچک

• گرفتن فرمان برای رانندگی

• در دست گرفتن کتاب برای خواندن

• نوشتن

• استفاده از صفحه کلید کامپیوتر

با بدتر شدن سندرم تونل کارپ، علائم ثابت تر می شوند. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• ضعف در دست

• ناتوانی در انجام کارهایی که نیاز به حرکات ظریف دارند (مانند بستن دکمه های پیراهن)

• انداختن اشیاء

• در شدیدترین حالت، اندازه ماهیچه های شست به وضوح کوچک می شود (آتروفی).

سندرم تونل کارپال چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک در ابتدا شرایط سلامتی بیمار، بیماری‌های زمینه‌ای موثر در ابتلا به این سندروم و الگوی علائم و شرایطی که عود و بهبود آن را بررسی می‌کند. همچنین از معاینه و تست‌هایی برای تشخیص قطعی بیماری کمک می‌گیرد. در معاینه دکتر مغز و اعصاب حس انگشتان و قدرت انقباض و آتروفی (تحلیل رفتن) ماهیچه‌های اطراف ریشه انگشت شست، را بررسی می‌کند و با استفاده از معاینات اختصاصی این سندروم تعیین می‌کند که با خم کردن مچ‌دست و ضربه زدن روی عصب یا فشار دادن آن، علائم ایجاد می‌شوند یا خیر.

تست‌های الکتروفیزیولوژیک

این دسته از تست‌ها به پزشک کمک می‌کنند، عملکرد عصب مدین و وجود فشار زیاد روی آن را تعیین کند. همچنین نتایج آن برای رد کردن سایری بیماری‌هایی که علائم مشابه دارند مانند نوروپاتی و فشار بر روی عصب در سایر قسمت‌های آن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دسته از تست‌ها شامل الکترومیوگرام و بررسی هدایت عصبی می‌شوند.

الکترومیوگرام (EMG)

در این تست دشارژهای الکتریکی کوچکی که در ماهیچه‌ها اتفاق می‌افتند را اندازه‌گیری می‌کند. حین این تست پزشک یک الکترود سوزنی کوچک را در ماهیچه‌هایی خاص قرار می‌دهد تا فعالیت الکتریکی ماهیچه را در هنگام فعالیت و استراحت بررسی کند. این تست می‌تواند آسیب ماهیچه‌ای را مشخص کرده و همچنین سایر بیماری‌ها را رد کند.

بررسی هدایت عصبی (NCV)

در یک نوع الکترومیوگرافی، دو الکترود روی پوست قرار می‌گیرند. برای بررسی کاهش سرعت ایمپالس‌های الکتریکی در تونل کارپال، شوکی کوچک به عصب مدین اعمال می‌شود. این تست نیز برای تشخیص این بیماری و رد سایر علل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تصویربرداری با اشعه X

برخی پزشکان برای رد کردن سایر علل درد مچ‌دست مانند آرتریت، شکستگی یا آسیب تاندون‌ها، تصویربرداری X-ray از مچ‌دست مبتلا را پیشنهاد می‌کنند.

اولتراسونوگرافی

در اولتراسونوگرافی با استفاده از امواج صوتی فرکانس بالا تصویری از بافت و استخوان تهیه می‌شود، پزشک ممکن است برای بررسی علائم فشار بر روی عصب مدین اولتراسونوگرافی را پیشنهاد کند.

اسکن‌های رزونانس مغناطیسی (MRI)

این روش تصاویری با جزئیات بهتر از بافت‌های نرم تهیه می‌کند. پزشک ممکن است برای تعیین سایر علل علائم یا وجود بافت‌های غیرطبیعی که ممکن است بر روی عصب مدین فشار وارد کنند، همچنین اختلالاتی که در خود عصب ممکن است وجود داشته باشد مانند اسکار (بافت ناکارآمدی که پس از آسیب به‌جا می‌ماند) باقی‌مانده از آسیب یا تومور، از روش MRI استفاده کند.

سندرم تونل کارپال چگونه درمان می شود؟

استراحت و عدم تحرک

علل اصلی مانند دیابت یا آرتریت به درمان نیاز دارند. پس از آن پزشک شما ممکن است برای استراحت دست و مچ دست، استفاده از مچ بند برای محدود کردن حرکت را توصیه کند. استفاده از مچ بند در شب برای جلوگیری از پیچش مچ دست در هنگام خواب، که می تواند موجب عود علائم شود، حائز اهمیت است. داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن، همراه با کمپرس سرد، ممکن است درد را کاهش دهد.

داروهای مورد استفاده برای تونل کارپ

هنگامی که علائم تونل کارپال شدید تر هستند، پزشک شما ممکن است کورتیکواستروئیدهای تزریقی یا خوراکی را توصیه کند. استروئیدها به طور موقت می توانند التهاب اطراف عصب مدیان و در نتیجه علائم را کاهش دهند. تزریق بی حسی موضعی مانند لیدوکائین نیز می تواند علائم را کاهش دهد. چیزهای دیگری که میتوانند کمک کننده باشند شامل دیورتیک ها، که به عنوان “قرص های آب” نیز شناخته میشوند و مکمل های ویتامین B6 هستند که تورم را کاهش میدهند.

جراحی برای سندرم تونل کارپ

در صورت نیاز به طور معمول به صورت سرپایی (به این معنی که شما در حین عمل بیدار و هوشیار هستید) تحت بی حسی موضعی جراحی انجام می شود. رباط پوشاننده بالای تونل مچ دست به منظور از بین بردن فشار قطع می شود. رباط بهبود یافته فضای بیشتری در مجرای مچ دست فراهم می آورد. گاهی اوقات این عمل به روش آندوسکوپی، با استفاده از یک دوربین کوچک قرار داده شده از طریق یک برش بسیار کوچک برای هدایت این روش، انجام می شود.