امروز: جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری و ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
کد خبر: 274061
۲۳۵۲
۲
۰
نسخه چاپی
Nephrotic syndrome

سندروم نفروتیک | دفع پروتئین توسط ادرار

سندروم نفروتیک که با نام نفروز نیز شناخته می‌شود در پزشکی و اورولوژی٬ مجموعهٔ علائم و سمپتوم‌هایی است که بخاطر آسیب به غشای پایه (باسال) گلومرول‌های کلیه ایجاد می‌شود و کلیه‌ها به مقدار زیادی٬ پروتئین دفع می‌کنند.

سندروم نفروتیک

سندرم نفروتیک یک اختلال کلیوی است که باعث دفع پروتئین زیاد از ادرار می‌شود.

سندرم نفروتیک

سندروم نفروتیک (نفروز)، مجموعه علائم و نشانه هایی است که در نتیجه آسیب به غشای پایه گلومرول های کلیه ایجاد می شود. این اختلال در جنس مذکر شایع تر است و در هر سنی ظاهر می شود اما در سن دو تا شش  سالگی از شیوع بیشتری برخوردار است از هر صد هزار نفر تقریباً یک نفر به این بیماری مبتلا می شود.

عوامل ابتلا به سندرم نفروتیک

ممکن است فرد به شرایطی مبتلا باشد که فقط بر روی کلیه های او تاثیر گذار باشد. پزشکان به این مورد، علت اولیه سندرم نفروتیک می گویند. همچنین، ممکن است فرد به مشکلی در جایی دیگر از بدن خود مبتلا باشد و آن مشکل کلیه ها را تحت تاثیر قرار دهد که به آن علت ثانویه سندرم نفروتیک می گویند.

برخی از شرایطی که می توانند به گلومرول آسیب وارد کنند شامل موارد زیر می شوند:

بیماری تغییر کوچک: این بیماری علت اصلی ابتلا به سندرم نفروتیک در کودکان می باشد. پزشکان نمی دانند که این بیماری چگونه کلیه ها را از عملکرد مناسب خود باز می دارد. بافت کلیه در افراد مبتلا به این بیماری در زیر میکروسکوپ نسبتا سالم به نظر می آید.

بیماری گلومرولواسکلروز فوکال سگمنتال یا FSGS: این مورد، یک بیماری است که در آن بافت جای زخم (اسکار) در بخش گلومرول به وجود می آید. این مورد، شایع ترین علت اولیه سندرم نفروتیک در بزرگسالان است.

نفروپاتی غشایی: در این بیماری غشای گلومرول ضخیم می شود. محققان از علت دقیق رخداد این پدیده اطلاعی ندارند. اما این بیماری به سرطان، مالاریا، هپاتیت B و لوپوس ربط داده شده است.

دیابت: دیابت شایع ترین علت ثانویه ابتلا به سندرم نفروتیک در بزرگسالان است. این بیماری می تواند یک آسیب کلیوی به وجود آورد که به نفروپاتی دیابتی شناخته می شود.

لوپوس یا اریتروماتوز لوپوس سیستمی: یک بیماری مزمن مرتبط با سیستم ایمنی بدن است که می تواند به شدت به کلیه ها آسیب وارد کند.

آمیلوئید: این وضعیت هنگامی رخ می دهد که تجمعاتی از مواد که پروتئین های آمیلوئید نام دارند در خون تشکیل می شوند. این وضعیت می تواند به شدت به کلیه ها آسیب وارد کند.

علائم و نشانه های سندرم نفروتیک

در حقیقت سندرم نفروتیک گروهی از سندرم هاست که همراه هم نشان می‌دهند کلیه‌ های شما آن‌طور که باید کار نمی‌کنند. نشانه های سندرم نفروتیک شامل موارد زیر است:

  •     پروتئین زیاد در ادرار
  •     پروتئین کم در خون
  •     مقدار زیاد چربی و کلسترول در خون
  •     تورم شدید، خصوصا اطراف چشم‌ها و قوزک‌ها و پاها
  •     ادرار کف آلود که می‌تواند بخاطر وجود پروتئین در ادرار باشد.
  •     افزایش وزن به خاطر انباشتگی مایعات
  •     خستگی
  •     از دست دادن اشتها

ممکن است تا قبل از انجام آزمایش خون و ادرار متوجه ابتلا به سندرم نفروتیک نشوید. نتیجه آزمایش می‌تواند نشان بدهد که در ادرار شما مقدار زیادی پروتئین وجود دارد و در خون شما این میزان کم است، یا این‌که در خون‌تان مقدار زیادی چربی یا کلسترول وجود داشته باشد.

عوارض سندرم نفروتیک

عوارض احتمالی سندرم نفروتیک شامل افزایش ریسک عفونت های در حال رشد، لخته شدن خون در وریدها، سوء تغذیه، کم خونی، بیماری های قلبی ناشی از کلسترول و تری گلیسیرید بالا، نارسایی کلیه و عوارض مرتبط به درمان می باشد.

تشخیص سندرم نفروتیک

تست های آزمایشگاهی ابتدایی

در بیماران مبتلا به ورم، اولین اقدام، اثبات تشخیص سندرم نفروتیک می باشد.

سه ویژگی آزمایشگاهی سندرم نفروتیک عبارتند از:

1. از دست دادن پروتئین در ادرار

2. سطح بالای کلسترول خون

3. سطح پایین پروتئین های خون

1. تست ادرار

آزمایش ادرار اولین تستی است که در تشخیص سندرم نفروتیک استفاده می شود.

در آزمایش ادرار عادی به صورت طبیعی میزان پروتئین منفی می باشد. وجود +3 یا +4 پروتئین در یک نمونه رندم ادرار نشان دهنده احتمال وجود سندرم نفروتیک است. یادآوری می شود که وجود آلبومین در ادرار برای تایید تشخیص سندرم نفروتیک اختصاصی نیست و تنها بیان کننده دفع ادراری پروتئین می باشد. بررسی بیشتر جهت تعیین علت دقیق دفع ادراری پروتئین لازم می باشد.

بعد از شروع درمان، آزمایش ادرار به طور منظم جهت بررسی پاسخ به درمان انجام می گیرد. عدم وجود پروتئین در آمایش ادرار نشان دهنده پاسخ مثبت به درمان می باشد. در روش کنترل توسط بیمار، پروتئین در ادرار را می توان با استفاده از dipstick ادراری در منزل اندازه گرفت.

در آزمایش میکروسکوپی ادرار، Rbc ها و WBC ها معمولا وجود ندارند.

در سندرم نفروتیک، از دست دادن پروتئین در ادرار بیش از 5/3 گرم در روز می باشد.

میزان دفع پروتئین در 24 ساعت را می توان با جمع آوری ادارار 24 ساعته و یا به راحتی به وسیله نسبت پروتئین به کراتینین یک نمونه ادرار در جا اندازه گیری نمود. این تست ها روش دقیق تری جهت بررسی میزان دفع پروتئین و تعیین شدت آن (ضعیف، متوسط، شدید) فراهم می آورد. علاوه بر ارزش تشخیصی، تعیین میزان دفع پروتئین در 24 ساعت برای پایش پاسخ دهی به دمان مفید می باشد.

2. آزمایش خون

یافته های مشخصه سندرم نفروتیک که با سطح بالای پروتئین در ادرار همراه است عبارتند از سطح پایین آلبومین خون، سطح سرمی کلسترول بالا. (هایپر کلسترولمی)

کراتینین سرم در سندرم نفروتیک ناشی از MCD نرمال است، اما در بیماران با آسیب کلیوی شدیدتر در انواع دیگر سندرم نفروتیک مانند FSGS ممکن است افزایش یابد.

تست تکمیلی

وقتی تشخیص سندرم نفروتیک اثبات شد، تست های تکمیلی دیگری انجام می گیرد که این تست ها مشخص می کنند که آیا سندرم نفروتیک اولیه و یا ثانویه به بیماری سیستمیک است و همچنین وجود مشکلات یا عوارض مرتبط با آن را نشان می دهد.

نمونه برداری از بافت کلیه (بیوپسی کلیه)

نمونه برداری کلیه مهم ترین تستی است که جهت تعیین دقیق نوع درگیری زمینه ای یا علت سندرم نفروتیک به کار می رود. در یک بیوپسی کلیه، یک نمونه کوچک به کمک یک سوزن از بافت کلیه برداشته و در آزمایشگاه تحت بررسی قرار می گیرد.

درمان سندرم نفروتیک

در سندرم نفروتیک اهداف درمان شامل برطرف کردن علائم، اصلاح دفع ادراری پروتئین، پیشگیری و درمان عوارض و محافظت از کلیه ها می باشد. درمان این بیماری معمولا مدت زیادی طول می کشد.

1. توصیه های رژیم غذایی

توصیه ها و محدودیت های غذایی بیماری که ورم دارد با زمانی که ورم بیمار توسط درمان موثر از بین می رود کمی تفاوت دارد که این تفاوت بیشتر در مصرف مایعات می باشد.

محدودیت نمک رژیم غذایی و اجتناب از غذاهایی که حاوی سدیم بالا هستند برای جلوگیری از تجمیع مایع و ادم توصیه می شوند. مصرف آب زیاد در بیماران باعث افزایش ورم می شود. لذا در افرادی که ورم دارند توصیه به محدودیت مصرف آب می باشد.

بیمارانی که روزانه دوز بالای استروئید می گیرند حتی در غیاب ورم باید محدودیت دریافت نمک برای کاهش فشار خون پیشرونده داشته باشند.

محدودیت شدید و یا قطع مصرف پروتئین توصیه نمی شود، فقط کاهش میزان مصرف پروتئین ها اهمیت دارد و باید از سوتغذیه جلوگیری شود.

مقادیر مناسب کالری و ویتامین ها باید برای این بیماران در نظر گرفته شود.

2. درمان دارویی

درمان اصلی دارویی که در این بیماران استفاده می شود عبارتند از پردنیزولون، سیکلوفسفامید، سیکلوسپورین، تاکرولیموس، مایکوفنولات که به صورت داروی تنها و یا همراه با هم استفاده می شوند.

درمان دارویی حمایت کننده

درمان دارویی حمایت کننده عبارتند از داروهای دیورتیک یا مدر که با افزایش حجم ادرار در درمان ورم استفاده می شود.

داروهای ضد فشارخون مانند مهار کننده های ACE  (ACEI) و بلوک کننده های رسپتور آنژیوتانسین II موجب کنترل فشار خون و کاهش دفع ادراری پروتئین می شوند.

آنتی بیوتیک ها موجب درمان عفونت ها می شوند. (مانند سپیس باکتریال، پریتونیت، پنومونی)

استاتین ها باعث کاهش کلسترول و تری گلیسیرید و پیشگیری از مشکلات قلبی و عروقی می شوند. مکمل های کلسیم، ویتامین D و زینک.

رابپرازول، پنتوپرازول، امپرازول برای محافظت از اثرات تحریکی استروئید بر روی معده.

رقیق کننده های خون نظیر وارفارین و یا هپارین ممکن است برای پیشگیری از تشکیل لخته به کار رود.

 

منابع:

بیماری های کلیوی و آنچه باید همه بدانند

بیتوته

دکتر ولی پور

نی نی پلاس

  • منبع
  • حقوق نیوز

دیدگاه

شما هم می توانید دیدگاه خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید