سقط جنین (miscarriage) یعنی از دست دادنِ حاملگی در بیست هفته اول. حدود پانزده تا بیست درصد از حاملگی‌های شناخته شده به سقط جنین منجر می‌شوند و بیش از 80 درصد از این اتلاف ها قبل از دوازده هفتگی اتفاق می‌افتند.
سقط جنین
سقط جنین به ختم بارداری قبل از اینکه جنین توانایی زندگی در خارج از رحم مادر را یافته باشد، اطلاق می گردد. معمولاً این زمان را قبل از هفته بیستم بارداری و یا وزن جنینی کمتر از پانصد گرم ذکر می کنند.
سقط جنین شامل موقعیت هایی كه شما تخمك بارور را قبل از گرفتن نتیجه‌ی مثبت تست باروری از دست می‌دهید نمی‌شود. مطالعات نشان داده اند كه 30 تا 50 درصد از تخمك های بارور قبل از این كه زن بفهمد كه باردار شده است، از بین می‌روند، چون آنقدر زود از دست می‌روند كه در زمان مقرر عادت ماهانه می‌شود یا به عبارت دیگر زن اصلا متوجه نمی‌شود كه باردار بوده است. اگر كودك را بعد از بیست هفتگی از دست بدهید، به آن مرده زایی (stillbirth) می‌گویند.
عوارض ناشی از سقط جنین
1. سقط جنین ناقص
سقط جنین ناقص یکی از شایع‌ترین مشکلات مربوط به سقط جنین این است که مقداری از بافت‌های مربوط به بارداری در رحم باقی بماند. به‌همین دلیل به آن سقط ناقص می‌گویند. اگر تا مدت‌ها پس از سقط جنین همچنان خونریزی شدید دارید یا دردهای انقباضی در ناحیه‌ی زیر شکم‌تان بیش‌ازحد معمول است، احتمال سقط ناقص وجود دارد.
2. خونریزی بیش از حد
خونریزی پس از سقط جنین، عارضه‌‌ای طبیعی است و معمولا نگران‌کننده نیست، اما اگر بسیار شدید باشد باید به پزشک مراجعه کنید.
3. عفونت
عفونت، یکی دیگر از عوارض سقط جنین است. حدود سه درصد از زنان پس از سقط جنین به عفونت مبتلا می‌شوند. یکی از دلایل عفونت، باقی‌ماندن محصولات مربوط به بارداری در رحم است.
نشانه‌های عفونت عبارت‌اند از:
- خونریزی زیاد و دردهای انقباضی به‌مدت طولانی (بیش‌از دو هفته)
- تب (بیش‌از ۳۸ سانتی‌گراد)
- لرز
- ترشحات واژینال بسیار بدبو
عفونت ناشی از سقط جنین بسیار خطرناک است، اما به‌راحتی با آنتی بیوتیک درمان می‌شود و جای نگرانی نیست.
4. سندرم آشرمن
سندرم آشرمن یکی دیگر از عوارض سقط جنین است. این سندرم که «چسبندگی داخل رحمی» نیز نامیده می‌شود، بسیار نادر است و معمولا به‌دلیل دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C) یا عفونت اتفاق می‌افتد. در سندرم آشرمن، بافت اسکار یا زخم (که به چسبندگی موسوم است) در داخل رحم تشکیل می‌شود. اگر این چسبندگی‌ها در رحم باقی بمانند، ممکن است در آینده با مشکل باروری یا سقط جنین مجدد مواجه شوید.
معمول‌ترین نشانه‌ی این سندرم، قاعدگی نامنظم است. با مشاهده‌ی قطع قاعدگی یا طولانی‌شدن فاصله‌ی دو قاعدگی پس از سقط جنین به پزشک مراجعه کنید.
پزشک برای تشخیص این سندرم، ابتدا از شما می‌خواهد آزمایش هیستروسکوپی انجام بدهید. درصورتی‌که پاسخ آن مثبت باشد، چسبندگی را با جراحی از رحم خارج می‌کند. خبر خوب اینکه پس از جراحی می‌توانید باز هم باردار شوید.
5. سقط جنین‌های مکرر
بر اساس تحقیقات، معمولا یک درصد از زنان بیش از یک‌بار سقط جنین دارند. این مشکل، سقط جنین مکرر نامیده می‌شود.
اگر دو یا سه بار متوالی سقط جنین داشتید، حتما باید به پزشک مراجعه کنید. افرادی که سقط جنین مکرر دارند باید ابتدا ریشه‌ی این مشکل را درمان کنند، وگرنه ده بار دیگر هم که باردار شوند نخواهند توانست جنین را نگه دارند.
سقط جنین مکرر دلایل متعددی دارد. سندرم آشرمن، غیرطبیعی بودن رحم یا هورمون‌ها، سندرم آنتی فسفولیپید (نوعی بیماری خود ایمنی که یکی از نتایج آن لخته‌شدن خون در شریان‌های بدن است) و اختلالات کروموزومی (که یک مشکل ژنتیکی است) همگی از عواملی هستند که به سقط جنین منجر می‌شوند. با انجام آزمایش می‌توانید دلیل اصلی سقط جنین مکرر را پیدا کنید.
متأسفانه در ۵۰ درصد از موارد دلیل خاصی برای سقط جنین مکرر یافت نمی‌شود.
6. افسردگی
احساس غم و اندوه پس از سقط جنین کاملا طبیعی است؛ اما گاهی زنان این احساس زودگذر را با افسردگی اشتباه می‌گیرند و آن را درمان نمی‌کنند. اگر افسردگی را درمان نکنید، تمام جسم و روح‌تان را درگیر خواهد کرد. بنابراین به نشانه‌های زیر توجه کنید و اگر می‌بینید که به‌مدت طولانی ادامه یافته‌اند یا زندگی‌تان را مختل کرده‌اند، به پزشک مراجعه کنید:
- بی‌علاقگی به امور روزانه یا سرگرمی‌ها
- احساس خستگیِ تمام‌وقت
- کاهش یا افزایش غیرعادی وزن
- خوابیدن بیش‌ازحد، کم خوابی یا بدخوابی
- عدم تمرکز کافی و مشکل داشتن در تصمیم گیری
- فکر کردن به خودکشی یا مرگ
7. اضطراب
یکی دیگر از عوارض سقط جنین اضطراب است. برخی تحقیقات نشان می‌دهند اضطراب و استرس پس از سقط جنین، شایع‌تر از افسردگی هستند و اگر آنها را درمان نکنید در شما ریشه می‌دوانند.
بیماری استرس پس از سانحه (post-traumatic stress disorder) از دیگر عوارض سقط جنین است. این بیماری که به‌اختصار PTSD نامیده می‌شود، نوعی اختلال ذهنی است که پس از یک اتفاق بسیار بد و استرس‌زا در انسان شکل می‌گیرد و تا مدت‌ها در او باقی می‌ماند. استرس و اضطراب و بیماری استرس پس از سانحه، هر سه از مشکلات جدی هستند و باید آنها را درمان کنید. به مشاور یا پزشک مراجعه کنید، آنها می‌توانند راهکارهایی به شما ارائه بدهند که با کمک آنها مشکلات روحی را از خودتان دور کنید. پس از درمان این عوارض می‌توانید بار دیگر بچه‌دار شوید.
عوارض دراز مدت سقط جنین عمدی
1. ناباروری: نيمی از ناباروری ها به علت سقط جنين است. دليل این موضوع می تواند عفونت لوله‌های فالوپ، چسبندگی رحم به دليل ايجاد زخم پس از كورتاژ يا باز شدن بيش از حد دهانه رحم باشد. نوجوانان و بانوانی كه برای نخستين مرتبه باردار می شوند و سقط انجام می دهند بيش از سايرين در معرض ناباروری قرار می گيرند به نحوی كه حتی گاهی ناباروری دائمی می شود.
2. بارداری خارج رحمی: سقط جنين عمدی خطر ابتلا به بارداری خارج رحمی را در بارداری های بعدی افزايش می دهد به نحوی كه گاهی برای نجات جان مادر انجام عمل جراحی ضروری خواهد بود. آمار نشان می‌دهد طی 20 سال اخير و به دنبال افزايش ميزان سقط‌های عمدی جنين، تعداد بارداری های خارج رحمی نيز در كشورهای صنعتی 3-2 برابر شده است. اين موضوع خود يكی از دلايل مرگ و مير مادران در 3 ماهه نخست يا ناباروری دائمی در آنهاست. طبق مطالعات انجام گرفته، جراحی رحم و لوله‌های رحمی (در پی سقط عمدی جنين) از جمله مواردی است كه احتمال خطرات جانی را افزایش می‌دهد.
3. زايمان زودرس: به دنبال يك سقط عمد جنین، احتمال زايمان پيش از موعد يا سقط غيرعمدی افزايش می يابد و دليل آن آسيبی است كه به رحم وارد آمده است.
4. بی نظمی در قاعدگی، افزايش ترشحات رحمی، روابط دردناك جنسی، عفونت‌های رحمی كه معمولاً عامل خونريزی و دردهای شديد هستند، سوراخ شدن قسمت پايينی رحم يا مثانه يا روده، تهوع، استفراغ، خستگی های مداوم،دردهای شكمی، سرگيجه، سردردهای مداوم، حساسيت شديد پستان‌ها، خونريزی های قطع نشدنی و ...از جمله عوارضی هستند كه حتی بعد از انجام موفق سقط عمد،همچنان ادامه می یابند.
5. مرگ: بررسی ها نشان داده حتی در سقط قانونی و به كمك روش‌های پزشكی نیز احتمال مرگ 2 برابر زمانی است كه مادر زايمان طبيعی انجام می دهد.
عوارض روحی سقط جنین عمدی
سقط عمدی جنين باعث آسيب‌های روانی می شود. بلافاصله بعد از سقط، فرد احساس می كند از بار و فشار مسئولیتی بزرگ رها شده‌اند، اما اين‌طور نيست. این چنین افرادی در ابتدا دچار وضعيتی می شود كه در پزشكی اصطلاحا به آن " انكار " می گويند.
اين حالت در برخی كوتاه و در برخی برای طولانی مدت ادامه دارد و گاهی حتی پس از گذشت 10 سال همچنان ادامه می‌یابد. اکثر بانوان معمولا برای فرار از درد عاطفی و مجازات خود تصميم می گيرند خود را به فعاليتی سرگرم كنند و برای رهايی از احساس گناه، شرم و اضطراب اقدام‌های نيكوكارانه و خيرانه انجام می‌دهند. اما گاهی به نوشيدن الكل يا كشيدن مواد مخدر يا جدايی از همسر منجر می‌شود.
از جمله دیگر عوارض روانی بعد از سقط می توان به موارد زير اشاره كرد:
- مرور تكراری خاطرات مربوط به سقط جنين
- خواب‌های تكراری در مورد سقط جنين
- گرفتار احساساتی نظير احساسات آغاز روند سقط شدن
- كاهش ميزان پاسخگويی يا تعهد نسبت به اطرافيان و خانواده
- احساس بيگانه بودن و جدايی از ديگران
- افسردگی خلقی
- افزايش تحريك پذيری و خصومت در برابر ديگران
- كاهش تمركز
- احساس گناه از زنده بودن
- احساس افسردگی، خشم، اضطراب و دردهای عصبی
در صورت تشديد عوارض روانی، ممكن است فرد به خودكشی دست زده يا مرتبا دچار فلش بك به آغاز روند سقط شود. گاهی نيز فرد معتاد به الكل يا سوء مصرف مواد مخدر می شود يا اختلال عملكرد جنسی پيدا می كند. كمبود خواب و اختلالات غذاخوردن نيز از ديگر عوارض مربوط به سقط جنين است.
دیدگاه