چرا به خوردن چیپس اعتیاد داریم؟
وقتی ایده میان وعده به ذهن متبادر شد، یک فرصت خوب وجود دارد که بلافاصله به خوردن یک پاکت چیپس سیب زمینی فکر کنید. آنها ترد، چرب و بسیار خوشمزه هستند. به علاوه، خوردن یک پاکت کامل چیپس در یک جلسه بسیار آسان است. این یک خوراکی راحت و بسیار محبوب است و به آسانی در دسترس همه قرار دارد.
مایکل ماس نویسنده کتاب نمک، شکر، چربی: چگونه بزرگان صنعت غذا ما را فریب می دهند اظهار داشته است که تحقیقاتش نشان می دهد که چگونه شرکتهای بزرگ تولید غذا، چگونه چیپس را از چیپس نسبتا هیجان انگیز دهه هفتاد به بمب هوشمند مغز ما تبدیل کرده اند.
وی توضیح می دهد، وقتی که یک چیپس در دهان خود می گذارید، مزه نمک بی درنگ شما را درگیر می کند. این تأثیری است که در صنعت نمک به آن انفجار طعم گفته می شود.
چیپس های مدرن نیز سرشار از چربی هایی هستند که این صنعت به آن احساس دهانی می گوید. این موجب می شود که تجربه خوردن چیپسهای امروزی شبیه لذت گاز زدن به یک پنیر چسبناک است. ما این چربی را از طریق عصبی حس می کنیم که به آن عصب سه قلو گفته می شود، هرچه این احساس دهانی بهتر باشد ما از خوردن چیپس لذت بیشتری می بریم.
راز نهایی چیپس در تردی آن است. محققان دریافته اند که هرچه صدای خوردن چیپس بیشتر باشد، فرد از خوردن آن بیشتر لذت می برد.
چیپس بیشتر به دو چیزش مشهور است: یکی نمک و دیگری چربی اش. تحقیقات نشان داده خوردن نمک باعث ترشح دوپامین می شود، یک پیامرسان شیمیایی که کنترل مرکز لذت در مغز را در دست دارد. یک بار که مغز آن حس لذت را به عنوان پاداش دریافت کند، از آن به بعد باز هم طلبش خواهد کرد.
دانشمندان از ۴۸ فرد بزرگسال شرکت کننده در یک تحقیق خواستند تا از ۴ غذایی که در اختیارشان قرار می گرفت هر قدر که مایلند بخورند. این ۴ غذا همگی یک مدل پاستا با تنها یک تفاوت بودند: سس این ۴ پاستا یا کم چربی/ کم نمک بود، یا کم چربی/ پر نمک، یا پر چربی/ کم نمک، و یا پر چربی/ پر نمک. شرکت کنندگان تحقیق هر کدام از این غذاها را یک بار در طول ۴ هفته امتحان می کردند.
فرقی نمی کرد چقدر چربی در غذا بود، شرکت کنندگان تحقیق وقتی سس نمک بیشتری داشت ۱۱ درصد کالری و غذای بیشتری مصرف کرده بودند. در مواردی که سس پرچرب بود، شرکت کنندگان ۶۰ درصد بیشتر کالری مصرف کرده بودند اما لزوماً غذای بیشتری به لحاظ وزن نخورده بودند. چربی خود کالری بالایی دارد، به همین دلیل شرکت کنندگان با خوردن همان مقدار غذا، کالری بیشتری دریافت می کردند.
وجود چربی معمولاً به سیر کننده بودن بیشتر غذا کمک می کند به همین دلیل فرد میلی به ادامه ی غذا خوردن پیدا نمی کند، به خصوص وقتی به مزه ی چربی حساس باشد. وقتی غذا کم نمک باشد، راحت تر می توان خود را کنترل و از پرخوری پرهیز کرد. اما با اضافه شدن نمک به غذا، همه ی آن خودکنترلی ها ناگهان از بین می روند. بنابراین اگر در چیپس های پرچرب نمک زیادی وجود نداشت همه چیز جور دیگری بود. با اضافه شدن نمک به این موازنه، مغز دوست دارد هر قدر که بشود سدیم (و دوپامین) بیشتری دریافت کند.
مضرات اعتیاد به خوردن چیپس
1. به راحتی باعث افزایش وزن تان می شود
اگر هر روز از خوردن چیپس لذت می برید، احتمالاً افزایش وزن هم به دنبالش شروع می شود. محققان دانشگاه Deakin دریافتند که افرادی که نمک اضافی مصرف می کنند در نهایت به میل و خوردن غذاهای چرب بیشتری می پردازند. هرچه چیپس های شور بیشتری بخورید، بیشتر می خواهید و این منجر به افزایش وزن می شود. به علاوه، یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان داد که افرادی که چیپس سیب زمینی به عنوان بخشی ثابت از رژیم غذایی شان است هر سال چاق تر می شوند. جای تعجب نیست که آنها در لیست میان وعده های غذایی قرار بگیرند که باعث افزایش وزن می شوند.
2. شما معتاد خواهید شد
آیا تا به حال متوجه شده اید که صرفاً بی خیال به خوردن یک پاکت چیپس، مشغول شده اید و در مدت کمی نگاه می کنید و می ببینید چیزی جز خرده چیپس ها نیست؟ شما با موفقیت و به سرعت به ته پاکت رسیده اید. این می تواند یک اتفاق نسبتاً متداول باشد! خوب، در واقع یک دلیل وجود دارد و این به صدای چیپس مربوط می شود.
در یک مطالعه مشخص شد که شرکت کنندگان صدای بلند تردی را با تازه بودن غذا مرتبط کرده و آن را مطلوب تر می دانند. مجموعه دیگری از مطالعات منتشر شده در ژورنال Appetite نشان داد که شرکت کنندگان در صورت “ترد” بودن بیشتر، میزان بیشتری چیپس مصرف می کنند و در هنگام شنیدن صدای تردی آن، چیپس بیشتری می خورند، در مقایسه با زمانی که هدفون آنها روشن باشد و صدا مسدود شود.
این توضیح می دهد که چرا این اتفاق می تواند باعث شود هر بار که چیپس می خورید اتفاق می افتد. بنابراین می بینید که چرا این میان وعده شما را معتاد می کند.
3. شما کالری خالی مصرف می کنید
هنگامی که به تجزیه و تحلیل تغذیه یک پاکت استاندارد چیپس سیب زمینی می پردازید، می بینید که آنها کالری، چربی و سدیمی بالایی دارند اما تقریباً در سایر موارد دچار کمبود هستند. شما چیزهای زیاد و مفیدی از چیپس ها دریافت نمی کنید زیرا آنها اغلب سرخ می شوند. هنگامی که غذاهایی را می خورید که فاقد ارزش غذایی واقعی هستند، به طور کلی بیشتر غذا می خورید زیرا سریعتر گرسنه می شوید. این یک واکنش زنجیره ای خوب نیست! درعوض، بهتر است غذاهایی را بخورید که احساس طولانی سیر ماندن را به شما القا کند.
4. فشار خون شما بالا می رود
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد مصرف سدیم زیاد با خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا همراه است. یکی از مؤلفه های اصلی چیپس، میزان سدیم آن است. آنها یک میان وعده شور هستند بنابراین به نظر نمی رسد چندان سالم باشند. اگر به طور مرتب تنقلات فوق العاده شور مانند چیپس سیب زمینی می خورید، با گذشت زمان، باید خود را برای بروز فشار خون بالا آماده کنید. در یک مطالعه ارتباط بین خوردن چیپس سیب زمینی و افزایش بیماری قلبی مشاهده شده است، بنابراین اگر می خواهید از خود محافظت کنید، بهتر است خوردن روزانه چیپس سیب زمینی را کنار بگذارید.
5. می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد
این به نظر می رسد کمی شدید است اما داده هایی وجود دارد که این را توضیح می دهد. مشاهده کنید، طبق گفته های انجمن سرطان آمریکا، چیپس سیب زمینی حاوی ترکیب آکریلامید است که در غذاهای پر نشاسته به وجود می آید وقتی سرخ می شوند، برشته می شوند یا پخته می شوند. مطالعاتی وجود دارد که این ترکیب را به سرطان پیوند می دهد، بنابراین اگر شما هر روز یک بسته چیپس سیب زمینی می خورید، می توانید خطر ابتلا به سرطان را در خود افزایش دهید و این بدیهی است که ارزش ندارد چیپس بخورید!
6- خطر خوردن چیپس برای جنین متولد نشده
مصرف میزان چشمگیری از چیپس نه تنها در بدن کودکان و بزرگسالان عدم تعادل ایجاد می کند، بلکه به جنین متولد نشده نیز صدمه می زند.
تحقیقات بریتانیایی نشان می دهد که زنان بارداری که چیپس و اسنک می خورند درست به همان میزانی به جنین خود صدمه می زنند که گویی دخانیات مصرف می کنند. این مسئله به علت وجود یک ماده شیمیایی بی بو و غیرقابل مشاهده ای به نام آکریلامید که می تواند به دی ان ای صدمه بزند.
آکریلامید یک سم عصبی است که نخستین بار در پلاستیکها و صنایع رنگرزی کشف شد. 10 سال پیش دانشمندان سوئدی به این نتیجه رسیدند که وقتی غذاهای فرآوری شده نشاسته ای چون چیپس به طوری صنعتی با دمای بالا تهیه می شود، این سم در مقادیر زیاد تولید می شود.
اکنون تحقیقات انجام شده توسط موسسه تحقیقات سلامت بردفورد ارتباطی بین سطح بالای آکریلامید و تولد کودکانی با وزن کم قائل شده است.
درحال حاضر مطالعه تأثیرات مصرف آکریلامید روی بزرگسالان ادامه دارد.
7- ارتباط چیپس و بیش فعالی
مصرف چیپس و اسنکها خطرات دیگری هم برای جوانان و نوجوانان دارد که در میان آنها می تواند به بیش فعالی اشاره کرد.
در ماه فوریه یک تحقیق که نتایج آن در مجله Plos One منتشر شده گزارش داد که وقتی موشها رژیم غذایی داشتند که از چیپسهای صنعتی فراهم شده بود مغز آنها در مقایسه با مغز موشهای عادی از نظر فعالیت متفاوت بود.
محققان دانشگاه ارلانگن - نورنبرگ آلمان دریافتند، در این موشها، آن قسمتهایی از مغز که به خواب مربوط است کار نمی کرد، درحالی که قسمتهایی که با حرکت بدن همراه بود فعالیتی بیشتر از همیشه داشت. این تغییرات در مغزها موجب می شود که در رفتار آنها بیش فعالی مشاهده شود.
تحقیقات نشان می دهد که مصرف چیپس میان کودکان به سطح خطرناکی رسیده است و اکنون زمان عملکرد هوشیارانه در این رابطه است.
هرچقدر هم که بسته ها و تبلیغات این خوراکیها فریبنده باشند اما به علت، فقدان درج هشدارها روی بسته های اسنکها باید نسبت به زیادروی بزرگسالان و کودکان در مصرف این اسنکها هوشیار عمل کنیم.
دیدگاه