میکروپلاستیک‌ها اکنون به بخشی اجتناب‌ناپذیر از زندگی مدرن تبدیل شده‌اند، اما با آگاهی بیشتر می‌توانیم میزان مواجهه خود را کاهش داده و تأثیر آنها بر سلامتمان را کم کنیم.
میکروپلاستیک چیست؟
میکروپلاستیک‌ها قطعات کوچک پلاستیکی هستند که اندازه‌شان کمتر از ۵ میلی‌متر است. این ذرات یا از تجزیه پلاستیک‌های بزرگ‌تر به وجود آمده‌اند یا به‌طور خاص برای استفاده در برخی محصولات تولید شده‌اند. این ذرات به محیط اطراف ما، هوای تنفسی، منابع آبی و حتی زنجیره غذایی ما راه یافته‌اند. با توجه به اینکه میکروپلاستیک‌ها تجزیه‌پذیر نیستند، در طول زمان انباشته شده و در صورت مصرف، ممکن است مشکلاتی برای سلامتی ایجاد کنند.
چگونه میکروپلاستیک‌ها وارد غذای ما می‌شوند؟
• آب آشامیدنی: هم آب لوله‌کشی و هم آب بطری‌شده حاوی میکروپلاستیک هستند. این آلودگی به دلیل عبور آب از لوله‌های پلاستیکی و بسته‌بندی‌های پلاستیکی به‌وجود می‌آید.
• غذاهای دریایی: بسیاری از آبزیان مانند ماهی‌ها و صدف‌ها میکروپلاستیک‌های موجود در آب‌های آلوده را می‌خورند و ما با مصرف این موجودات، این ذرات را وارد بدن می‌کنیم.
• نمک و شکر: میزان آلودگی میکروپلاستیکی در نمک خوراکی، به‌ویژه نمک دریا، و همچنین در شکر بسیار بالا است.
• بسته‌بندی‌های پلاستیکی: مواد غذایی فرآوری‌شده که در بسته‌بندی‌های پلاستیکی قرار دارند، میکروپلاستیک‌ها را جذب می‌کنند.
• ذرات معلق در هوا: میکروپلاستیک‌ها در گرد و غبار خانگی و هوایی که تنفس می‌کنیم، وجود دارند و می‌توانند روی غذاهای بدون پوشش بنشینند.
10 روش ساده برای کاهش مواجهه با میکروپلاستیک‌ها
1. فیلتر مناسب برای آب مصرفی نصب کنید
استفاده از دستگاه‌های تصفیه آب مجهز به فیلترهایی مانند کربن فعال یا اسمز معکوس (RO) می‌تواند میزان زیادی از میکروپلاستیک‌ها را حذف کند. بررسی گواهی‌نامه و عملکرد فیلتر قبل از خرید نیز مهم است.
2. غذاهای تازه را جایگزین غذاهای فرآوری‌شده و بسته‌بندی‌شده کنید
تا حد امکان مصرف مواد غذایی فرآوری‌شده و بسته‌بندی‌شده را کاهش دهید. این مواد معمولاً از بسته‌بندی‌های پلاستیکی میکروپلاستیک جذب می‌کنند.
3. مصرف غذاهای دریایی را محدود کنید
بهتر است غذاهای دریایی را از منابع پایدار و مطمئن خریداری کنید. میکروپلاستیک‌ها بسته به گونه و محل زندگی آبزیان، متفاوت‌اند.
4. از ظروف شیشه‌ای یا استیل ضدزنگ استفاده کنید
برای نگهداری غذا، به جای ظروف پلاستیکی از ظروف شیشه‌ای یا استیل ضدزنگ استفاده کنید تا از انتقال میکروپلاستیک‌ها به غذا جلوگیری شود.
5. از پلاستیک‌های یک‌بارمصرف استفاده نکنید
مصرف نی‌های پلاستیکی، ظروف یک‌بارمصرف و بسته‌بندی‌های پلاستیکی را کاهش دهید. این یکی از سریع‌ترین و مخرب‌ترین راه‌ها برای آلودگی میکروپلاستیکی است.
6. غذای خود را بپوشانید
بستن غذا از نشستن میکروپلاستیک‌های معلق در هوا روی آن جلوگیری می‌کند و میزان مواجهه با این ذرات کاهش می‌یابد.
7. از لباس‌هایی با الیاف مصنوعی کمتر استفاده کنید
لباس‌هایی از جنس پلی‌استر یا نایلون هنگام شست‌وشو ذرات پلاستیکی ریز آزاد می‌کنند که وارد منابع آبی می‌شوند و در نهایت به چرخه غذایی بازمی‌گردند. استفاده از لباس‌های پنبه‌ای، لینن یا پشم طبیعی کمک بزرگی در کاهش آلودگی می‌کند.
8. از بطری‌های پلاستیکی آب استفاده نکنید
آب‌های بطری‌شده یکی از منابع اصلی آلودگی به میکروپلاستیک هستند. تحقیقات نشان می‌دهد که سطح آلودگی میکروپلاستیکی در بطری‌های پلاستیکی بسیار بالاتر از آب لوله‌کشی است. استفاده از بطری‌های شیشه‌ای، استیل یا تصفیه آب خانگی می‌تواند جایگزینی ایمن و مؤثر باشد.
9. از ظروف پلاستیکی برای گرم‌کردن غذا در مایکروویو استفاده نکنید
ظروف پلاستیکی هنگام گرم شدن می‌توانند ذرات پلاستیکی آزاد کنند که به غذا منتقل می‌شود. بهتر است از ظروف شیشه‌ای یا سرامیکی برای گرم‌کردن غذا استفاده کنید.
10 از لوازم آرایشی و بهداشتی بدون میکروپلاستیک استفاده کنید
برخی اسکراب‌ها، خمیر دندان‌ها و لوازم آرایشی حاوی میکروبید (microbeads) هستند — ذرات ریز پلاستیکی که مستقیماً وارد فاضلاب می‌شوند. حتماً برچسب ترکیبات محصولات را بخوانید و از گزینه‌های طبیعی استفاده کنید.
جمع‌بندی
میکروپلاستیک‌ها اکنون بخشی اجتناب‌ناپذیر از زندگی مدرن شده‌اند، اما با افزایش آگاهی و تغییرات کوچک در سبک زندگی، می‌توانیم میزان مواجهه خود را کاهش داده و اثرات آن بر سلامتی را کم کنیم. اقدامات ساده‌ای مانند نوشیدن آب تصفیه‌شده، مصرف غذاهای تازه و اجتناب از بسته‌بندی‌های پلاستیکی، می‌توانند تا حد زیادی از ورود میکروپلاستیک‌ها به بدن ما جلوگیری کنند. با انجام این تغییرات، هم از سلامت خود محافظت کرده و هم به ایجاد جهانی سالم‌تر کمک خواهیم کرد.
سوالات متداول درباره میکروپلاستیک‌ها
میکروپلاستیک چیست؟
میکروپلاستیک‌ها ذراتی کمتر از ۵ میلی‌متر هستند که از تجزیه پلاستیک‌ها در محیط‌زیست یا به‌صورت اولیه در محصولات ساخته می‌شوند.
آیا آب شیر هم میکروپلاستیک دارد؟
بله، ولی در بیشتر موارد میزان آن از آب‌های بطری‌شده کمتر است و می‌توان با تصفیه مناسب آن را کاهش داد.
آیا میکروپلاستیک‌ها واقعاً وارد بدن می‌شوند؟
بله، مطالعات علمی وجود این ذرات را در خون، ریه، و حتی جفت جنین انسان تأیید کرده‌اند.
دیدگاه