کاندوم چیست؟
کاندوم روکشی ساخته شده از لاتکس است که برای پیشگیری از بارداری و انتقال بیماری های قابل انتقال از تماس جنسی استفاده می شود کاندوم ها به صورت زنانه و مردانه در داروخانه ها یافت می شوند.
کاندوم پوشش پلاستیکی نرمی است که قابلیت ارتجاعی زیادی دارد و توسط مرد هنگام نزدیکی استفاده می شود به این صورت که قبل از شروع نزدیکی بر روی آلت تناسلی در حالت نعوض (Erection) کشیده شده و بدین ترتیب از ریخته شدن مایع منی که حاوی اسپرم ( سلول های جنسی مرد) است به داخل دستگاه تناسلی زن (واژن و رحم) جلوگیری می کند . اگر اسپرم مرد با تخمک (سلول جنسی زن) ترکیب شود حاملگی رخ می دهد و کاندوم از این امر جلوگیری می کند.
کاندوم چقدر کارآیی دارد و تا چه حد کار آمد است؟
جلوگیری از ریختن مایع منی به داخل واژن و ممانعت از رسیدن اسپرم به تخمک و نیز پیشگیری از تماس ترشحات جنسی زن و مرد از کارکردهای کاندوم می باشد. اثر بخشی کاندوم با استفاده صحیح ،حدود 97 در صد است.
کاندوم برای رفتارهای جنسی ایمن یک ابزار اصلی شناخته میشود. این وسیله هر دو شریک جنسی را در طی هر گونه رفتار جنسیِ مهبلی، مقعدی و دهانی محافظت میکند. خصوصاً در بسیاری از موارد كه افراد ابتلای شریک جنسی خود را به بیماریهایی مانند هپاتیت C و B یا در مواردی آلودگی به ویروس ایدز، محتمل میدانند یا بیبند و باری جنسی شریک جنسی خود را بعید نمیدانند. نمونه بارز آن همسران سوءمصرفکنندگان مواد یا بعضاً همسران زندانیان هستند. رعایت نکات کامل رفتارهای ایمن جنسی علی الخصوص استفاده مستمر و بی وقفه از کاندومهای لاتکس در تمام ارتباطات جنسی نفوذی برای آنان مؤکداً توصیه میشود.
کاندوم مانع از بارداری شده و مانع از دخول اسپرم به داخل مهبل میشود. از هر 100 زنی که از کاندوم استفاده میکنند، حدود 14 نفر از آنان در پایان یک سال پس از مصرف غیردقیق کاندوم و 2 نفر از مصرفکنندگان دقیق و منظم کاندوم باردار میشوند.
رفتارهای جنسی پر خطر چیست؟
• داشتن شرکای جنسی متعدد
• تماسهای جنسی نامعمول (تماس مقعدی و دهانی)
• متوسل شدن به خشونت در زمان تماس جنسی
• مصرف الکل، مواد مخدر و یا روانگردان قبل از برقراری تماس جنسی
• تماس جنسی محافظت نشده ( عدم استفاده از کاندوم)
بنابراین برای پیشگیری از HIV و ایدز در جامعه باید رفتارهای جنسی سالم را به افراد به ویژه نوجوانان و جوانان آموزش داد.
انواع کاندوم ها
کاندوم ها از نظر جنس به دو دسته بزرگ تقسیم می شوند: طبیعی و صناعی.
کاندوم های طبیعی
کاندوم های طبیعی را از جنس های مختلف می سازند که شایع ترین آنها لاتکس طبیعی و پلاستیک است. امروزه اکثر کاندوم ها از لاتکس طبیعی درست شده اند. این نوع کاندومها موثرترین روش در جلوگیری از ابتلا به بیماریهای آمیزشی هستند. کاندومهای از جنس لاتکس طبیعی تا 800 درصد اندازه خود قابل کشش هستند. این کاندومها از نظر وجود سوراخ با جریان برق تست می شوند. امروزه تمامی کارخانجات سازنده کاندوم باید از استاندارد4047 ISO پیروی کنند. با اینکه کاندوم های از جنس لاتکس آنها را پر مصرف ترین کاندوم کرده است ولی آنها یک عده عیوبی هم دارند.
کاندوم های لاتکس
کاندومهای لاتکس میتوانند باعث ممانعت از ابتلا به بسیاری از بیماریهای منتقله از راه جنسی شوند، لاتکس یکی از انواع پلاستیک است که به دلیل دارا بودن ضخامت استاندارد و نفوذ ناپذیری مانع از تبادل مایعات بدن در طی انواع ارتباطات جنسی نفوذی میشود.
کاندوم لاتکس در مقابل بیماریهای زیر نقش محافظتی دارد
● حساسیت به مایع جنسی مردانه
● عفونتهای التهابی لگن
● سوزاک
● کلامیدیا
● سیفلیس
● شانکروئید
● ویروس اکتسابی کمبود ایمنی (ایدز)
کاندومهای لاتکس تا حدی میتوانند در موارد زیر نقش حفاظتی داشته باشند
● عامل تب خال ناحیه تناسلی
● عامل زگیل ناحیه تناسلی
● هپاتیت B
لازم به تاکید این نکته است که این خواص حفاظتی کاندوم ویژه کاندوم لاتکس است چون امکان عبور ویروسهایی مانند هپاتیت B و ویروس ایدز از منافذ کاندومهای غیرلاتکس وجود دارد..
کاندوم های صناعی
معروفترین این نوع کاندوم ها، کاندومهائی هستند که از پلی یورتان ساخته شده اند. سایر انواع کاندومهای صناعی که مورد استفاده قرار می گیرند کاندومهائی هستند که از رزین AT-10 و پلی ایزوپرن (Polyisoprene) ساخته شده اند. کاندومهای پلی یورتان ضخامت خیلی اندک دارند و فوق العاده نازک هستند. ضخامت آنها از چهار تا هفت صدم میلی متر متفاوت است.
علت برتری کاندوم های پلی یورتان نسبت به کاندوم های لاتکس :
حرارات را خیلی بهتر از کاندومهای از جنس لاتکس منتقل می کنند.
در مقابل حرارت و اشعه ماوراء بنفش حساسیت کمتری دارند بنابراین نگهداری آنها ساده تر است.
کاندومهای پلی یورتان با مواد مرطوب کننده حاوی روغن قابل استفاده هستند.
خیلی کمتر از لاتکس حساسیت زا می باشند.
فاقد بو هستند.
عیوب کاندوم های پلی یورتان
سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) مصرف کاندومهای پلی یورتان را برای جلوگیری از حاملگی و بیماریهای آمیزشی مورد تائید قرار داده است. اما این کاندومها دارای عیوب زیر نیز می باشند:
• کاندومهای پلی یورتان بخوبی کش نمی آیند بنابراین بیشتر مستعد پاره شدن می باشند.
• زود شکل خود را از دست می دهند.
• گرانتر هستند.
کاندوم های صناعی پلی ایزوپرن یک نوع لاتکس صناعی می باشند و در ضمن اینکه خیلی گرانتر هستند ولی همان مزایای کاندومهای لاتکس طبیعی را دارا می باشند. این کاندومها نیز حرارت را خیلی خوب هدایت می کنند ولی برخلاف کاندومهای پلی یورتان قابل استفاده با مواد مرطوب کننده روغنی نیستند.
نکاتی برای خرید کاندوم
انواع کاندومها از نظر اندازه، شکل و جنس بسیار زیاد هستند، ولی هنگام خرید کاندوم باید خصوصیات زیر را در نظر بگیرید:
اندازه کاندوم: کاندومها یک سایز استاندارد دارند که تقریبا برای تمامی مردان قابل استفاده است. علاوه بر آن دو نوع بزرگتر و کوچکتر از سایز استاندارد نیز عرضه می شوند.
شکل کاندوم: در بعضی کاندومها در انتهای آنها یک قسمت نوک مانند است که به عنوان مخزن برای تجمع مایع منی در نظر گرفته شده است.
ضخامت کاندوم: کاندومهائی با جنسی بسیار قوی وجود دارند که در مقابل پاره شدن مقاوم تر از کاندومهای استاندارد هستند. در بعضی از روابط زناشوئی و در مردانی که اکثرا دارای مشکل پاره شدن کاندوم هستند، استفاده از این نوع کاندومها توصیه می شود. این کاندومها دارای ضخامت زیادی هستند. همچنین کاندومهای با ضخامت بسیار نازک نیز وجود دارند و بر خلاف سازندگان آنها، استفاده از این نوع کاندومها اگر مورد تائید مجامع علمی قرار نگرفته باشند توصیه نمی شود، چون به راحتی پاره می شوند.
مواد روان کننده: بسیاری از کاندومها آغشته به مواد نرم کننده و لغزنده هستند. می توان ترکیب این ماده لغزنده را طوری انتخاب کرد که خاصیت از بین بردن اسپرم و یا خاصیت ضد میکروبی داشته باشد تا بتواند تا حدودی از ابتلا به بیمارهای عفونی جلوگیری کند. از خصوصیات مواد روان کننده این است که اگر کاندوم پاره شود تا حدودی از حاملگی جلوگیری می کنند. عیب این کاندومها این است که دارای طعم بد و نامناسب هستند.
خوشبو کننده: از این کاندومها که آغشته به مواد معطر می باشند، در بعضی روابط زناشوئی استفاده می شود. این کاندومها نمی توانند حاوی مواد روان کننده باشند..
رنگ: کاندومها با رنگهای مختلف ارائه می شوند. رنگ کاندوم در مورد کیفیت و اثر آن نقشی ندارد.
کاندوم های مردانه و زنانه
مرد چه هنگام باید از کاندوم استفاده کند؟
• کاندوم باید قبل از هر نوع تماس جنسی پوشیده شده و بلافاصله پس از انزال بدور انداخته شود.
• در هر گونه تماس جنسی مشکوک حتی اگر احتمال وجود بیماریهای مقاربتی حداقل باشد.
کاندوم مردانه چگونه مورد استفاده قرار می گیرد؟
هنگام در آوردن کاندوم از پوشش آن باید دقت کرد که آن توسط دندانها و یا ناخن پاره نشود. قبل از استفاده از کاندوم باید هوای آنرا با فشردن آرام کاندوم خارج کرد. قبل از شروع هر نوع تماس جنسی مشکوک کاندوم باید پوشیده شود. اگر کاندوم دارای نوک جمع کننده مایع منی نباشد، باید 2 سانتی متر انتهای آنرا نپوشید و آزاد گذاشت تا مایع منی در آن جمع شود. برای هر بار رابطه جنسی جدید باید کاندوم جدید استفاده شود. اگر همراه با کاندوم از مواد مرطوب کننده نیز استفاده می شود، آن باید حتما از نوع محلول در آب باشد. مواد مرطوب کننده روغنی مثل وازلین و لوسیونها سبب پاره شدن کاندوم می شوند. بعضی از داروهای واژینال نیز سبب کاهش استحکام کاندوم می شوند.
ابتدا تصور می شد که کاندومهای آغشته به مواد کشنده اسپرم خطر انتقال بیماریهای مقاربتی را می کاهند. بررسی های جدید نشان می دهند که استفاده مکرر از کاندومهای آغشته به مواد کشنده اسپرم، در حقیقت نه تنها خطر بیماریهای آمیزشی را کم نمی کنند، بلکه بعلت تحریک واژن و آلت تناسلی میزان انتقال ایدز یا همان HIV و سایر بیماریهای آمیزشی را افزایش می دهند. ولی این مواد اسپرم کش از خطر حاملگی می کاهند.
علت پاره شدن برخی از کاندوم ها چیست؟
خیلی کهنه باشد: اگر از تاریخ انقضاء کاندوم گذشته است از آن نباید استفاده کرد.
کاندوم با سایز خیلی کوچک: همیشه باید از کاندوم با سایز مناسب استفاده کرد.
نگهداری نامناسب: گرما سبب کاهش استحکام کاندومهای از جنس لاتکس می شود بنابراین نباید آنها را در مکانهای گرم مثل داشبورد ماسین نگهداشت.
عدم وجود رطوبت کافی: در صورت لزوم باید به مقدار کافی از مواد مرطوب کننده استفاده کرد و گرنه کاندوم در معرض پاره شدن خواهد بود.
استفاده از مواد مرطوب کننده غیر استاندارد: مواد مرطوب کننده حاوی روغن مثل وازلین، روغن بچه و یا روغنهای گیاهی نباید با کاندومهای از جنس لاتکس استفاده شوند. چون این مواد سبب آسیب شدید به استحکام کاندوم می شوند.
به چه دلایلی کاندوم در حین رابطه جنسی خارج می شود؟
• اگر کاندوم خیلی بزرگ باشد.
• نعوظ مرد از بین برود: باید بلافاصله پس از از بین رفتن نعوظ از شریک جنسی جدا و کاندوم در آورده شود.
کاندوم ها به چه میزانی از حاملگی جلوگیری می کنند؟
کاندوم به عنوان وسیله جلوگیری کننده از حاملگی 85 درصد موثر است. اگر در استفاده از آن دقت شود، حتی این میزان پیشگیری بیشتر نیز می شود. باید به خاطر داشته باشید بهترین روش برای حامله نشدن نداشتن رابطه جنسی است.
در پیشگیری از انتقال بیماری های مقاربتی کاندوم ها به چه میزانی موثر اند؟
کاندومهای لاتکس با جلوگیری از عبور میکروارگانیسم از بدن شریک جنسی به بدن مرد از بسیاری از بیماریهای آمیزشی جلوگیری می کنند. کاندومهای از جنس پلی یورتان مقداری در جلوگیری از بیماریهای آمیزشی موثر هستند ولی نه به اندازه کاندومهای از جنس لاتکس. از کاندومهای پلی یورتان افرادیکه به لاتکس حساسیت دارند، استفاده می کنند.
آیا باید همراه با کاندوم از کفهای جلوگیری کننده از حاملگی نیز استفاده کرد؟
کفهای جلوگیری کننده از حاملگی در مواردیکه کاندوم پاره می شود تا حدودی سبب جلوگیری از حاملگی می شوند. باید به خاطر داشت استفاده مکرر از مواد اسپرم کش سبب تحریک دستگاه تناسلی شده و میزان ابتلا به بیماریهای آمیزشی مثل HIV را افزایش می دهد. اگر کفهای ضد حاملگی همراه با کاندوم بدرستی استفاده شوند، 97 درصد در جلوگیری از حاملگی موثر هستند.
کاندوم زنانه چیست؟
این نوع کاندوم گردن رحم را کاملا می پوشاند و در بیرون تا اندازه ای لبهای دستگاه تناسلی را نیز پوشش می دهد. این نوع کاندوم از ورود اسپرم به رحم جلوگیری می کند. پس از هر بار رابطه جنسی کاندوم باید دورانداخته شود و در صورت لزوم از کاندوم جدید استفاده شود. کاندوم زنانه 75 درصد از حاملگی جلوگیری می کند ولی میزان جلوگیری از بیماریهای آمیزشی به همان اندازه کاندومهای مردانه نیست. هیچوقت نباید کاندوم زنانه همراه با کاندوم مردانه استفاده شود.
مزایای استفاده از کاندوم
1. کاندوم برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی مانند : سیفلیس ٬ سوزاک ٬ ایدز ٬ هپاتیت ٬ هرپس ٬ عفونت های گنوره ٬ تریکومونا ٬ کلامیدیا و …مفید است.
2. در مردانی که دچار انزال زودرس (Premature Ejaculation) هستند و تحریک پذیری زیادی دارند کاندوم موثر است زیرا تحریک پذیری را کمی به تاخیر می اندازد و حساسیت سر پنیس را کم می کند و موجب تاخیر در انزال و حفظ نعوض می شود.
3. در صورت وجود حساسیت زن نسبت به مایع منی مرد کاندوم روش مناسبی است.
4. استفاده از کاندوم احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم (سرویکس) را کاهش می دهد که به علت مسدود کردن انتقال HPV می باشد.
5. در تمامی آقایان با هر شرایط سنی کاندوم قابل استفاده می باشد.
6. کاندوم از جمله کالاهای ارزان می باشد و دسترسی به آن آسان است.
7. گاهی مردان قدرت حفظ آلت تناسلی را برای ادامه نزدیکی ندارند . برای مثال در افراد پیر یا کسانی که اعمال جراحی در قسمت تحتانی شکم داشته اند با استفاده از کاندوم در این افراد قسمت حلقه ای انتهای کاندوم به صورت یک تورنیکه ضعیف اثر می کند و می تواند به حفظ نعوظ کمک کند.
8. گاهی بعضی از مردان یا زنان به واسطه مسائل خاص تمایل به تماس مستقیم آلت با مخاط واژن را ندارند.کاندوم می تواند راه حلی برای اینگونه مسائل باشد.
معایب استفاده از کاندوم
1. کاندوم یکبار مصرف است.
2. دائمی نیست و نیاز به تکرار دارد.
3. کاندوم ممکن است در برخی افراد ایجاد حساسیت به صورت خارش٬ راش و دانه جلدی کند
4. برای استفاده از کاندوم باید تجربه داشت تا خارج نشود.
نکاتی درباره استفاده از کاندوم
- کاندوم به عنوان موثرترین ابزار فیزیکی کاهنده خطر انتقال ویروس ایدز شناخته شده است.
- کارآیی کاندوم به عنوان پیشگیری کننده از بارداری در صورت استفاده صحیح از آن زیاد است.
- کاندومهای لاتکس میتوانند باعث ممانعت از ابتلا به بسیاری از بیماریهای منتقله از راه جنسی شوند.
- کاندومهای لاتکس تا حدی میتوانند درانتقال برخی از بیماری مقاربتی نقش حفاظتی داشته باشند.
- کاندوم ها را دور از حرارت ٬ نور و رطوبت نگهداری نمایید تا لاتکس کاندوم خاصیت خود را از دست ندهد و با نزدیکی پاره نشود.
- از هر کاندوم یکبار استفاده کرده و از مصرف مجدد ان خود داری نمایید زیرا در این صورت احتمال حاملگی افزایش می یابد.
- قبل از مصرف کاندوم به تاریخ انقضای آن توجه نمایید و از مصرف کاندوم های تاریخ گذشته و یا کاندوم هایی که چسبناک و یا شکننده ان خودداری نمایید.
- پس از استفاده کاندوم مصرف شده رادر یک قطعه کاغذ باطله پیچیده و در کیسه زباله بیندازید.
- برای نرم کردن کاندوم از روغن ٬ وازلین و یا مواد مشابه استفاده نکنید زیرا این مواد به کاندوم آسیب رسانده و باعث خراب شدن ان می شوند.در این صورت احتمال حاملگی با کاندوم افزایش می یابد .
- هر چند این روش پیشگیری از بارداری روش موثری است ولی احتمال حاملگی با آن از قرص بیشتر است .
دیدگاه