اختلال شخصیت مرزی الگوی فراگیر بی‌ثباتی در روابط بین فردی، خودانگاره و عواطف، به همراه تکانشگری، رفتارهای خودکشی، احساس‌های مزمن پوچی و اندیشه‌پردازی پارانویایی گذرا و مرتبط با تنیدگی است که در اویل بزرگسالی آغاز شده و در زمینه‌های گوناگون خود را نشان می‌دهد.
اختلال شخصیت مرزی
اختلال شخصیت مرزی و بیماران مبتلا به آن در مرز روان نژندی و روان‌پریشی قرار دارند و مشخصه آنها ناپایداری حالت عاطفی، خلق، رفتار، روابط ابژه‌ای، و خودانگاره آن‌هاست. افراد مبتلا به این اختلال، خودانگاره (خودپنداره‌ی) بسیار بی‌ثباتی دارند، روابط میان‌فردی‌شان نیز بسیار بی‌ثبات است. آنان معمولاً سابقه‌ی روابط شدید، اما پرآشوب دارند که معمولاً آرمانی‌کردن مفرط دوستان یا معشوق‌ها را شامل می‌شود اما بعداً به‌سرخوردگی و ناامیدی می‌انجامد.
خشم شدید و نشانه‌های بی‌ثباتی عاطفی و اقدام های مکرر به خودکشی ویژگی های مهم این اختلال است.
بی‌ثباتی عاطفی آنان همراه با سطح بالای تکانشگری، اغلب به رفتارهای خود ویرانگری مانند (رانندگی بی‌باک) منجر می‌شود.
اقدامات خودکشی، اغلبه شکل فریبکارانه، بخشی از تصویر بالینی این اختلال است. با این‌حال، این‌گونه اقدامات همیشه فریبکارانه نیستند. جرح خویشتن، ویژگی دیگر این اختلال است. رفتار صدمه‌زدن به خود، با رهایی‌یافتن از اضطراب یا ملالت ارتباط دارد.
این افراد، حساسیت زیادی به شرایط محیطی دارند. آنان ترس‌های شدید مربوط به طرد و رهاشدگی و خشم نامناسب را، حتی در حین مواجهه با یک جدایی کوتاه‌مدت واقع‌گرایانه و یا هنگامی‌که تغییرات غیرقابل اجتناب در نقشه‌ها پیش‌می‌آید، تجربه می‌کنند.
این افراد ممکن است بر این باور باشند که رهاشدگی یا طرد به‌طور تلویحی به این معناست که آنان «بد» هستند. این ترس‌های رهاشدگی، با عدم تحمل تنهایی و نیاز به بودن با دیگران رابطه دارد. کوشش‌های بی‌وقفه‌ی آنان برای اجتناب از طرد و رهاشدگی، ممکن است شامل اعمال تکانشی همچون آسیب‌زدن به خود یا رفتارهای انتحاری باشد.
ویژگی افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی
1. روابط متزلزل
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، دارای روابطی ناپایدار با خانواده، فامیل و دوستان خود هستند.
این افراد ممکن است سریعاً علاقه شدیدی به یک فرد پیدا کنند و ناگهان از آن شخص متنفر شوند.
هر گونه جدایی و یا تغییر در برنامه مورد انتظار، می تواند یک واکنش شدید و احساس طرد را در بیمار مبتلا به اختلال شخصیت مرزی ایجاد کند. هنگامی که این افراد به یک چیز و یا کسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آنکس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا می کنند.
2. رفتارهای پرخطر
پول خرج کردن بی رویه یکی از رفتارهای افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی می باشد.
روابط جنسی نامناسب، پرخوری و یا رانندگی کردن خطرزا از رفتارهای پرخطر این افراد می باشد.
این رفتارها ناشی از تصور ضعیف فرد از خودش می باشد.
3. زیاده روی در مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی
این افراد برای فرار از مشکلات و یا آرام شدن، به مواد مخدر و مشروبات الکلی رو می آورند.
برای کنترل بهتر علائم این اختلال، همه این موارد باید درمان گردند.
۴. خشم بی‌جا
شرایط خارج از کنترل و یا ناچیز می توانند افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی را بسیار خشمگین کنند.
برای مثال اگر والدین و یا همکاران برای مدت کوتاهی، به فرد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی اعتنا نکنند، این فرد از احساس طرد و انزوا، بسیار خشمگین می شود.
5. آسیب رساندن به خود
فرد مبتلا به این اختلال می تواند دارای علائم خطرناکی باشد و مشکلاتی را در ارتباط با تصویر بدن خود و عزت نفس داشته باشند.
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی به خودشان صدمه می زنند، مثل بریدن بدن خود با چاقو. حتی ممکن است فکر خودکشی کنند، در این صورت باید فوراً به روانپزشک مراجعه کنند.
6. احساس پوچی
هنگامی که این افراد به یک چیز و یا کسی علاقه داشته باشند و آن چیز و یا آنکس از پیش آنها برود، احساس پوچی و انزوا می کنند و توانایی مقابله کردن با این احساس را ندارند.
علائم اختلال شخصیت مرزی می تواند شامل احساس بی ارزشی، بی عشقی و پوچی باشد.یک درمان جدید به نام رفتار دیالیتیکی می تواند برای افراد مبتلا مفید باشد.
7. ترس از تنها ماندن
خشم و ترس شدید در این افراد از تنها ماندن سرچشمه می گیرد. این افراد حتی اگر تجسم کنند که تنها هستند، دچار ترس و عصبانیت می شوند. ترس از تنها بودن، یک مشکل جدی در روابط خانوادگی ایجاد می کند.
دلایل ایجاد اختلال شخصیت مرزی
به نظر بسیاری از روانشناسان عواملی مانند ژنتیک و مغز و دلایل اکتسابی و تجارب دوران کودکی را در بروز چنین اختلالی موثر می‌دانند، ولی تجارب اولیه کودک به ویژه سه سال اول خیلی مهم هستند از دلایل اصلی و شرایطی که می‌تواند زمینه ساز چنین بیماری شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• عدم ثبات مادر به دلایل مختلف
• طرد کودک
• عدم وجود دلبستگی امن در دوران کودکی
• درگیری بین والدین
• تنبیه کودک
• بی‌توجهی به احساسات کودک
• والدین ناسازگار و گرفتار
• طلاق والدین
شخصيت های مشهور مبتلا به اختلال مرزی
افرادی مثل مارلين مونرو هنرپيشه لورنس عربستان، توماس ولف، آدلف هيتلر و زلدا فتزجرالد همگی دارای خصلت های شخصيتی شبيه به آنچه در افراد مبتلا به اختلال شخصيت مرزی ديده می شود بودند. هر يک از آنها به خاطر رفتارهای غيرقابل پيش بينی و بی اندازه متغيرشان، عدم تحمل گفت وگوهای عادی و اجتماعی، دوره های نااميدی و بسياری وقايع غيرعادی که مشخصه زندگی آن هاست، مشهور بودند.
نحوه تشخیص و درمان اختلال شخصیت مرزی
اختلالات شخصیتی شامل اختلال شخصیت مرزی, براساس موارد زیر تشخیص داده می شود:
• صحبت کردن مفصل با پزشک
• ارزیابی روان شناختی که ممکن است شامل تکمیل پرسش نامه باشد
• تاریخچه و سابقه پزشکی و آزمایش
• بحث درباره علایم و نشانه ها
• تشخیص اختلال شخصیت مرزی معمولاً در بزرگسالان انجام می شود نه در کودکان و نوجوانان.
روان درمانی
درمان انتخابی برای این اختلال روان درمانی می باشد که به یک اندازه برای بیمار و درمانگر مشکل است. علت آن بی ثباتی و رفتار تکانشی (لحظه ای) و همچنین استفاده از مکانیسم دفاعی «دو نیم سازی» است. (مکانیسمی است که باعث می شود شخصیت مرزی متناوبا از درمانگر یا سایر افراد محیط بیزار شده یا آنها را به شدت دوست بدارد. رفتار درمانی و بخصوص آموزش مهارت های اجتماعی به ویژه با استفاده از نوارهای ویدیوئی که بیمار را در مشاهده تأثیر رفتارش بر دیگران توانا می کند، مفید است. در کنار روان درمانی انفرادی ، روان درمانی گروهی نیز سودمند می باشد.
دارو درمانی
برای اخذ نتایج بهتر دارو درمانی به روان درمانی اضافه می شود. داروهای نورولپتیک (ضد جنون) برای کنترل خشم ، خصومت و دوره های پسیکوتیک گذرا از داروهای (ضد افسردگی) برای بهبود خلق و بیمار استفاده می شود از دیگر داروهای مورد استفاده می توان به ضد تشنج ها و کربنات لیتیوم اشاره کرد. تجویز این داروها باید تحت نظر روانپزشک باشد.
دیدگاه