بزرگان موسیقی ایران
در حرفه ی موسیقی افراد زیادی موفق شده اندکه از آنها به عنوان اساتید موسیقی یاد می شود در این مطلب ما 10 تا از این افراد سر شناس در موسیقی را به شما معرفی می کنیم تا با زندگی نامه ی آنها آشنا شوید.
غلامحسین بنان
(زادهٔ ۱۵ اردیبهشت ۱۲۹۰ در تهران − درگذشتهٔ ۸ اسفند ۱۳۶۴ در تهران) خوانندهٔ موسیقی کلاسیک ایرانی است که از سالهای ۱۳۰۶ تا سال ۱۳۴۷ در زمینهٔ موسیقی ملی ایران فعالیت داشت. او عضو شورای موسیقی رادیو، استاد آواز هنرستان موسیقی تهران و بنیانگذار انجمن موسیقی ایران بودهاست.او اولین خواننده ایرانی آشنا با خط بینالمللی موسیقی (نُت) است.
ترانههایی از جمله بهار دلنشین، الهه ناز و سرود ای ایران از آثار شناختهشده با صدای بنان هستند. از سال ۱۳۲۱ صدای غلامحسین بنان، با همکاری شماری از هنرمندان دیگر از رادیو تهران به گوش مردم ایران رسید. او را در ارکستر انجمن موسیقی شرکت داد و با ارکستر شماره یک نیز همکاری را شروع کرد و از بدو شروع برنامه «گلهای رنگارنگ» بنا به دعوت داود پیرنیا همکاری داشت.
بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ آهنگ را اجرا کرد. ویژگی صدای وی زیر و بمها و تحریرات صدای اوست. بنان هم به آواز قدیمی و کلاسیک ایرانی و هم به نغمات جدید و مدرن ایرانی تسلط داشت که به عنوان نمونه میتوان تصنیف «الهه ناز» را نام برد. برخی بنان را بزرگترین اجرا کنندهٔ سبک وزیری-خالقی میدانند. او همچنین در کنار ادیب خوانساری از اجراکنندگان آثار صبا و مرتضی محجوبی بود. همچنین به مرکبخوانی و تلفیق شعر و موسیقی مسلط بود.
از ماندگارترین ترانههای بنان میتوان به آهنگ آذربایجان در مایه شور، آمدی جانم به قربانت در مایه بوسلیک، الهه ناز در مایه دشتی، بهار دلنشین در آواز اصفهان، بوی جوی مولیان در آواز اصفهان، تصنیف توشه عمر در دستگاه همایون، یار رمیده، میناب، خاموش، مراعاشقی شیدا، من از روز ازل، نوای نی و سرود همیشه جاوید ای ایران در مایه دشتی اشاره کرد.بنان حالا چرا و کاروان را بهترین آثار خودش میدانست و میگفت: کاروان را برای بعد از مرگم خواندهام. به گفته همسرش او در اواخر عمر خود هم دلبستگی عجیبی به ترانه رؤیای هستی پیدا کرده بود تا آنجا که با این آهنگ میگریست.
تأثیر صدای بنان در موسیقی ایرانی آنقدر است که برخی آواز ایرانی را به پیش و بعد از بنان تقسیم کردهاند و این به خاطر آن بود که خوانندگان قبل از او بیشتر بلند خوانی میکردند و همین باعث میشد، اشعار جویدهجویده و نامفهوم به گوش برسند. بنان با توجه به تربیت خانوادگی و تعالیم روح الله خالقی فهمیده بود که نباید حنجره آزاری کند و واسطه بین شاعر و شنونده باشد؛ برای همین در آوازهای او داد زدنهای بیجا را مشاهده نمیکنیم و اشعار خوب تلفظ میشوند و به گوش مخاطب میرسند.بنان در طول فعالیت هنری خود، حدود ۳۵۰ قطعه را اجرا کرد و آنچه امتیاز مسلم صدای او را پدید میآورد، زیروبمها و تحریرات صدای او است که مخصوص به خودش است.
برای آشنایی بیشتر با غلامحسین بنان اینجا را کلیک کنید.
جلال تاج اصفهانی
تاج اصفهانی در سال 1282 متولد و در سال 1360 دار فانی را وداع گفت . از آثار او می توان به صفحه هاي گرامافون، نوارهاي راديويي ونوارهاي خصوصي اشاره کرد.وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیدههایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و در هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط از آن اشعار استفاده میکرد. دکلاماسیون شعر، تحریرهای برجسته، تنوع تحریری، صدایی رسا و قدرتمند و مناسب خوانی برخی از ویژگیهای آوازی اوست.
از مشهورترین آثار جلالالدین تاج اصفهانی صفحه آواز همایون است که در حدود ۱۳۱۲ خورشیدی در تهران ضبط شد. این اثر، دهههای متوالی از شهرت و محبوبیت برخوردار بود و اکنون نیز از آثار معیار در بررسی مکتب آواز اصفهان است.جلال تاج اصفهانی در مصاحبهای در اوایل دههٔ ۱۳۵۰ مدعی شد که خود او بود که برای اولین بار تصنیف مرغ سحر را در باغ سهمالدوله اجرا کردهاست
از جمله شاگردان استاد جلال تاج اصفهانی آقایان احمد مراتب متخلص به درة التاج، ایرج، علیاصغر شاهزیدی، عسگری آقاجانیان میری، محمد تقی سعیدی والاشانی، فضلالله شاهزمانی، سید رضا طباطبایی کربکندی، علیرضا افتخاری، مرتضی شریف، ناصر یزدخواستی، رضا قرنیان اصفهانی و حمیدرضا نوربخش را میتوان نام برد. همچنین به گفته محمدرضا شجریان، وی آوازهای تاج اصفهانی را روی صفحات مرور میکردهاست.
برای آشنایی بیشتر با جلال تاج اصفهانی و مطالعه زندگی نامه وی اینجا را کلیک کنید.
محمدرضا شجریان
از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینهٔ موسیقی فعالیت دارند. خوانندگانی چون ایرج بسطامی، مظفر شفیعی، حسامالدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار، بیژن کامکار، سینا سرلک و پسرش همایون از شاگردان شجریان بودند.محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است. وی در اردیبهشت ۱۳۹۰ در نمایشگاه در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی درآورد.
برخی این سازها عبارتند از: صراحی، شهر آشوب، ساغر، کرشمه، سبو و… . نمایشگاه سازهای ابداعی شجریان ۱۳۹۰ نمایشگاهی از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان میباشد که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ در تالار بهارخانه هنرمندان افتتاح گردید.
علت معروف شدن :نوع صدا و سبک مخصوص به خوداجرای آوازها و تصانیف ملی میهنی به یادماندنی. آلبوم معروف : نوا ،بیداد ،هم نوا با بم و…همچنین وی همچنین خوشنویس در خطِ نستعلیق، رئیس شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیانگذار گروه شهناز، شرکت دل آواز، باغ هنر بمو طراح چند ساز موسیقی بود. او در قرائت قرآن نیز فعالیت داشت و دعای ربنا، نامدارترین تلاوت قرآنیِ او بود.
محمدرضا شجریان، چهار سال پس از آنکه برای آخرین بار جلوی دوربین ظاهر شد و اعلام کرد ۱۵ سال است به بیماری سرطان مبتلاست، بعدازظهر ۱۷ مهر ۱۳۹۹ در ۸۰سالگی درگذشت. در ساعت ۱۷ بهوقت تهران، همایون شجریان، فرزند محمدرضا شجریان، نیز خبر درگذشت پدرش را در اینستاگرام رسمی خود تأیید کرد و نوشت: «خاک پای مردم ایران به دیار معشوق پرواز کرد.».
برای خواندن بیوگرافی کامل محمدرضا شجریان اینجا را کلیک کنید.
اردشير كامكار
نوازندهٔ کمانچه، قیچک و ویولن است. او از اعضای گروه کامکارها است. اردشیر کامکار همواره برای گسترش هرچهبیشتر قابلیتهای ساز کمانچه کوشیدهاست. وی با استفاده از تکنیکهای خاص ویولن و پوزیسینهای ویولن بر روی ساز کمانچه توانست چهرهای دیگر از این ساز بهنمایش بگذارد.از شاخصههای او در نوازندگی کمانچه، میتوان به پوزیسیونهای ۷ به بالا و اجرای صداهای هارمونیک که این تکنیکها مختص ساز ویولن میباشد و تقریباً برای ساز کمانچه بهسختی قابل اجرا است اشاره نمود.
اردشیر کامکار همواره برای گسترش هرچهبیشتر قابلیتهای ساز کمانچه کوشیدهاست. وی با استفاده از تکنیکهای خاص ویولن و پوزیسینهای ویولن بر روی ساز کمانچه توانست چهرهای دیگر از این ساز بهنمایش بگذارد. در این راستا، قطعات ابوالحسن صبا را در دو اثر به یاد صبا و بر تارک سپیده، بهکمک کمانچه و ارکستر به اجرا درآورد. وی در «بر تارک سپیده»، با تکیه بر تواناییهای خود دست به ابتکارات بدیعی زده و از این رهگذر کمانچه را بهسازی فوقالعاده تأثیرگذار و وجدآور مبدل کردهاست.
رهی معيری (بيوك)
با تخلص رهی از غزلسرایان معاصر ایران و از ترانهسرایان و تصنیفسرایان بهنام است. از ترانههای سروده شده توسط وی میتوان «شد خزان»، «شب جدایی»، «کاروان»، «مرغ حق» و «جوانی» را نام برد.او از دودمان معیرالممالک بود که از زمان نادر شاه افشار وزیر ضرابخانه و خزانه دار بوده اند تا زمان قاجار. رهی معیری در سالهای آخر عمر در برنامه گلهای رنگارنگ رادیو، در انتخاب شعر با داوود پیرنیا همکاری داشت و پس از او نیز تا پایان زندگی آن برنامه را سرپرستی میکرد.
سبك شعری رهی، تلفیقی از سبك عراقی و هندی است. یكی از شگردهای برجسته سبك هندی استفاده فراوان از ابزار «تمثیل» است؛ بدین گونه كه اغلب شاعران سبك هندی برای بیان یك امر انتزاعیِ پیچیده یك مثال یا تشبیه محسوس می آورند كه دریافت موضوع را برای خواننده بسیار آسان و دل انگیز می كند.با توجه به اثرپذیری رهی از سبك هندی، وی از این امكان زبانی بسیار بهره برده است. از این رو نازك طبعی ها و مضمون تراشی های سبك هندی را با شیوایی، سادگی و شُكوهِ زبانِ سعدی در هم آمیخته است.
شهرام ناظری
موسیقیدان و خواننده کرد ایرانی است. او از خوانندگانِ شناخته شدهٔ موسیقی اصیل ایرانی و ملقب به «شوالیه آواز ایران» است. مجمع انجمن آسیا وی را «هنرمند برتر آسیا»، نیویورک تایمز او را «بلبل فارسی» و کریستین ساینس مانیتور او را «لوچانو پاواروتی ایران» نامیده است.
ناظری خوانندهای است که در آثارش روحیه تکرار ناپذیری دارد و همواره تلاش نمودهاست که نگرش و تجربهای جدید را در آواز و موسیقی بهوجود آورد. وی تحریرهای ریتمیک و خاصی را از سالهای پایانی دهه هفتاد خورشیدی در آثارش استفاده نمود، از جمله این آثار میتوان به آلبومهای ساز نو آواز نو، سفر به دیگر سو، لولیان و مولویه (شور رومی) اشاره کرد.
ناظری در اجرای شعرهای مولوی پیشرو تمامی خوانندگان بودهاست. آلبوم مثنوی موسی و شبان و صدای سخن عشق رویکرد جدیدی به موسیقی و شعر عرفانی محسوب میشود که ناظری در سالهای پایانی دههٔ پنجاه و سالهای آغازین دههٔ شصت خورشیدی از خود بر جای گذاشت. همچنین در سال ۱۳۶۴ به مناسبت گرامیداشت هشتصدمین زادروز مولوی دو اثر گل صد برگ و یادگار دوست را منتشر کرد. اثر یادگار دوست به عنوان اولین سمفونی ایرانی و گل صدبرگ به عنوان یکی از پرفروشترین آثار موسیقی ایران، هر دو انقلابی در موسیقی سنتی ایران بهوجود آوردند. این یادواره بار دیگر دو دهه بعد برای بزرگداشت مولانا، تکرار شد.
از دیگر آثار برجسته ایشان که بر روی شعرهای مولوی اجرا شده میتوان به آلبوم مولویه که در خارج از ایران با نام شور رومی شناخته میشود نیز اشاره کرد این اثر نامزد دریافت جایزهٔ گرمی ایالات متحده در سال ۲۰۰۷ میلادی برابر با ۱۳۸۶ خورشیدی نیز شدهاست.
هوشنگ ظريف
موسیقیدان و نوازندهٔ تار برجسته فارس است. هوشنگ ظریف با اجرای کنسرتهای موسیقی ایرانی در وین پایتخت اتریش، موجب شناساندن بیش از پیش موسیقی ایرانی به این مرکز موسیقی اروپا شد. وی در سال ۱۹۸۵ با هدف گسترش موسیقی سنتی ایران، در جشنواره اینسبورگ شرکت کرد.
هوشنگ ظریف علاوه بر نواختن ساز تار، با نواختن سهتار و تنبک نیز آشنایی کامل داشت او همچنین در تدوین روش نوازندگی تنبک با حسین تهرانی همکاری نمود که حاصل آن در کتابی تحت عنوان «آموزش تنبک» به چاپ رسید.هوشنگ ظریف سالها به عنوان تکنواز تار، در ارکسترهای سازمان ملی، وابسته به وزارت فرهنگ و هنر، در سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران به اجرای موسیقی مشغول بود. او اجراهای بسیاری با گروه پایور، به سرپرستی فرامرز پایور و با خوانندگان سرشناسی نظیر نادر گلچین، عبدالوهاب شهیدی و محمدرضا شجریان داشت و به همراه این گروه، کنسرتهای بسیاری در کشورهای اروپایی و آسیایی به اجرا گذاشت.
هوشنگ ظریف همراه با ارکسترهای موسیقی وابسته به وزارت فرهنگ و هنر، برای ۲۰ سال، برنامههای موسیقی ایرانی در حافظیه شیراز و سایر شهرهای ایران و کشورهایی نظیر: آمریکا، شوروی، کانادا، ژاپن، فرانسه، انگلیس، آلمان غربی، ایتالیا، مصر، تونس، مراکش، الجزایر، هند، پاکستان، ترکیه و همهٔ کشورهای اروپای شرقی برگزار کرد.
هوشنگ كامكار
آهنگساز اهل ایران است. او هماکنون یکی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران است. در سال ۱۳۵۴به اخذ درجه کارشناسی در رشته آهنگسازی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران نایل آمد و سپس در کنسرواتوار سانتاچی چیلییای رم به تحصیل کنترپوان و فوگ پرداخت و درجه کارشناسی موسیقی را در ایالات متحده آمریکا از دانشکده سانفرانسیسکو دریافت کرد. او به مدت ۱۰سال در دانشگاه هنر به تدریس موسیقی پرداخت و مدیریت گروه موسیقی این دانشگاه را به مدت ۶ سال (از سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۷۸) عهدهدار بود. وی سرپرستی گروه موسیقی کامکارها را برعهده دارد.
او حدود شش سال مدیرارکستر سمفونیک فرهنگسرای بهمن بود. این ارکستر که در زمان مدیریت بهروز غریب پور تاسیس شد، توانست علاوه بر جذب جوانان با استعداد و همکاری با هنرمندان عالی رتبه کنسرتهایی در سطح بالا توسط رهبران ارزشمند ایرانی وخارجی در تهران به اجرا بگذارد
روح الله خالقی
موسیقیدان، آهنگساز و نوازندهٔ ویلن اهل ایران بود. سرود مشهورِ «ای ایران»، که از آن به عنوان سرود ملیِ غیررسمی ایرانیان یاد میشود، از جمله آثار او است. وی که از شاگردانِ اصلی علینقی وزیری بود، با آثار و خدماتِ هنری خود، در حفظ نغمهها و احیای جایگاهِ موسیقی ایرانی، در دورانی که توجه به این موسیقی کاهش یافته بود، کوشید.
روحالله خالقی در سال ۱۳۲۸، هنرستان موسیقی ملی را با انگیزهٔ حفظ موسیقی ملی ایران تأسیس کرد. رهبری ارکستر گلها، سرپرستی ارکسترهای شماره یک و دو رادیو و عضویت در شورای موسیقی رادیو، از دیگر فعالیتهای خالقی بود.
مجيد انتظامی
موسیقیدان، آهنگساز، نوازنده ابوا و مدرس موسیقی اهل ایران است. او فرزند عزتالله انتظامی بازیگر کهنهکار سینمای ایران میباشد. او همچنین تاکنون بیش از ۸۰ موسیقی فیلم نوشتهاست و از پرکارترین آهنگسازان سینمای ایران بهشمار میآید. از آثار دیگرش حدود ۱۰ موسیقی صحنهای میباشد که در اجرای بعضی از آنها به عنوان نوازنده حضور داشتهاست. او در دانشکدهٔ موسیقی دانشگاه هنر نیز به تدریس پرداختهاست و داوری بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر را نیز عهدهدار بودهاست.
اولین تجربه موسیقی تصویری اش با ساخت موسیقی فیلم کوتاه «زال و سیمرغ» در سال ۱۳۵۶ بود و با ساخت موسیقی فیلم «سفر سنگ» بهطور حرفهای کار ساخت موسیقی فیلم را آغاز کرد.
یکی از آهنگهای وی، آهنگ جایگزین برای انیمیشنی ژاپنی به نام بچههای کوه آلپ است.
دیدگاه