اجرا گذاشتن مهریه قطعا از جمله حقوق شرعی و قانونی زن است. اگرچه در موارد متعددی گفته می شود زن به محض خوانده شدن خطبه ی عقد، مالک تمام مهر می شود اما باید بدانید که زوجه از زمان خوانده شدن خطبه عقد تنها مالک نصف مهریه است تا زمانی که اولین مقاربت رخ دهد. اگر زوجه تمام مهریه را دریافت کرده باشد و تا قبل از اولین مقاربت اقدام به طلاق کند باید نصف آن را برگرداند. تنها در صورتی زوجه مالک تمام مهریه می شود که مقاربت بین زوجین رخ داده باشد.
به اجرا گذاشتن مهریه چگونه است؟
حالت اول، به اجرا گذاشتن مهریه وقتی مهریه کمتر از 110 سکه باشد که در آن صورت مرد باید تمام و کمال آن را پرداخت نماید در غیر این صورت برابر قانون رفتار خواهد شد.
حالت دومی که می تواند برای مهریه اتفاق بیفتد این هست که مهریه دقیقاً 110 سکه باشد. که در این صورت باز مرد موکلف است که تمام و کمال مهریه را پرداخت کند.
و اما حالت سومی که می توان برای مهریه تعیین کرد این هست که زوجه، به دنبال بهترین روش به اجرا گذاشتن مهریه، برای مهریه بیش از 110 سکه باشد. که در این وضعیت، مرد باید 110 سکه مهریه را پرداخت کند و نسبت به مابقی مهریه دادگاه تمکن مالی مرد را بررسی می نماید.
موارد قانونی تاثیر گذار بر مهریه و اجرا گذاشتن مهریه
ماده های قانونی ای که بر روی اجرا گذاشتن مهریه و به طور کلی بر روی مهریه تاثیر دارند را ذکر کرده ایم تا قبل از توافق بر سر مهر و یا قبل از اقدام به اجرا گذاشتن مهر ان ها را مطالعه فرمایید.
ماده 1078: هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک باشد می توان به عنوان مهریه قرار داد.
ماده 1079: مهر باید تا حدی که باعث رفع جهالت طرفین باشد مشخص باشد
ماده 1080: تعیین مقدار مهر منوط به تراضی طرفین است.
ماده 1082: به مجرد عقد زن مالک مهر است و می تواند هر نوع تصرفی در آن داشته باشد.
ماده 1085: زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی در مقابل شوهر امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد. این امتناع حق نفقه را از زن ساقط نمی کند.
ماده 1086: اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد عمل کند، دیگر نمی تواند از حکم ماده قبل استفاده کند.
ماده 2: قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی: هر کس محکوم به پرداخت مالی به دیگری شود چه به صورت استرداد عین یا قیمت یا مثل آن و یا ضرر وزیان ناشی از جرم یا دیه و آن را تادیه ننماید، دادگاه او را ملزم به تادیه نموده و چنانچه مالی از او در دسترس باشد آن را ضبط و به میزان محکومیت از مال ضبط شده استیفا می نماید و در غیر این صورت بنا به تقضای محکو له، ممتنع را در صورتی که معسر نباشد تا زمان تادیه حبس خواهد کرد.
عدم توانایی مرد به پرداخت مهریه
در صورتی که زوج هیچگونه مال و اموالی جهت توقیف نداشته باشد و مستمری بگیر نیز نباشد. زن می تواند به استناد ماده دو قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب سال 1377 تقاضای بازداشت یوم الادای وی را بنماید.
مهلت تجدید نظر خواهی بیست و یک روز است. زوج و زوجه در این مدت می توانند به رای دادگاه اعتراض کنند. بعد از قطعی شدن رای دادگاه، ماده دو قانون نحوه اجرای محکومیت مالی اعمال می شود. بدین معنی است که اگر مرد معسر نباشد و بدهی خود را پرداخت نکند، به زندان انداخته می شود و در صورتی که معسر شناخته شود دادگاه رای به تسقیط مهریه می دهد.
این موضوع را در نظر بگیرید که اگر مهریه عندالاستطاعه باشد زن موظف به اثبات توانایی مرد در پرداخت مهریه است و مرد نیازی به آوردن دلیل برای ندادن مهریه ندارد.
برای به اجرا گذاشتن مهریه چه مدارکی لازم است؟
پس از اینکه تصمیم قطعی بر دریافت مهریه گرفتید برای پیگیری پرونده قضایی باید مدارک زیر را همراه داشته باشید :
- اصل سند ازدواج
- اصل شناسنامه
- کپی کارت ملی
در صورت نداشتن اصل سند ازدواج باید رونوشت آن را از دفترخانه محل انعقاد عقد نکاح دریافت کنید.
هزینه اجرا گذاشتن مهریه زن
اگر مهریه زن سکه باشد زوجه به مبلغ اصلی سکه را در دادخواست قید کند مجبور به پرداخت هزینه دادرسی بسیار سنگینی می شود .
بنابراین اگر اموال قابل توقیفی از مرد سراغ داشته باشد می تواند ابتدا دادخواست تامین خواسته را جداگانه در همان دفتر خدمات قضایی ثبت کند که این دادخواست غیر مالی می باشد و هزینه کمی را در بر دارد .
اما اگر زن بخواهد مبلغ اصلی سکه را در دادخواست قید کند ، پس از تنظیم دادخواست ، باید به میزان یک بیستم کل مبلغ مهریه( نیم عشر دولتی)، بابت هزینه دادرسی پرونده به حساب دادگستری واریز کند.
مثلا اگر مهریه زنی 200 سکه باشد و قیمت سکه در روزی که او مهریه را به اجرا می‌گذارد 5 میلیون تومان باشد، مبلغی که او باید به حساب دولت واریز کند، 50 میلیون تومان است.
البته این مبلغ پس از صدور حکم نهایی مهریه ، از مرد اخذ و به زن پس داده خواهد شد، اما برای به جریان افتادن پرونده در دادگاه در ابتدا باید پرداخت شود.
البته اگر زن اعلام عدم توانایی مالی کند،در آن دیگر نیم عشر بر اساس قیمت روز سکه محاسبه می شود که با استفاده از یک وکیل کاربلد می توان آن را تقویم کرد.
تقویم به این معناست که زن با اعلام اینکه ارزش واقعی و دقیق مهریه مشخص نیست، معمولا بخش اندکی از مبلغ واقعی نیم عشر را به حساب دادگستری واریز می‌کنند.
برای به اجرا گذاشتن مهریه به کجا باید مراجعه کرد؟
برای اجرا گذاشتن مهریه زوجه یا وکیل می تواند از سه روش متفاوت استفاده کند : شورای حل اختلاف، دادگاه و اجرای ثبت
1- اجرا گذاشتن مهریه از طریق شورای حل اختلاف
چنانچه مبلغ مهریه کمتر از 200 میلیون ریال باشد پرونده برای بررسی و اجرا به شورای حل اختلاف سپرده می شود.پرونده های بالاتر از این مبلغ باید در دادگاه بررسی شود.
همچنین در صورتی پرونده به شورای حل اختلاف فرستاده می شود که پیش از دعوایمهریه ( تا ۲۰ میلیون تومان )، دعوای طلاق مطرح نشده باشد.
2- اجرا گذاشتن مهریه از طریق دادگاه
مراحل دریافت مهریه از طریق دادگاه به این شکل است که زن یا وکیل او باید جهت دریافت مهریه به دفاتر خدمات الکترونیکی قضائی مراجعه کند؛ پس از مراجعه زن یا وکیل او به دفاتر خدمات الکترونیکی قضائی باید دادخواست دریافت مهریه را تنظیم کند و برای ثبت شدن این دادخواست، هزینه دادرسی مطالبه مهریه و همچنین هزینه ثبت دادخواست را به دفتر خدمات الکترونیکی قضائی پرداخت کند؛ سپس دادخواست زن جهت مطالبه مهریه در دفتر خدمات الکترونیکی قضائی ثبت شده و درنهایت به دادگاه خانواده ارسال می‌شود.
توجه داشته باشید که جهت ثبت دادخواست دریافت مهریه در دفتر خدمات الکترونیکی قضائی باید مدارکی شامل: اصل شناسنامه، اصل کارت ملی، اصل سند ازدواج و درصورت امکان کپی شناسنامه و کارت ملی شوهر را همراه خود داشته باشید.
شما می توانید قبل یا همراه با طرح دعوی مطالبه مهریه و یا قبل از آن و بدون پرداخت خسارت احتمالی از دادگاه درخواست نمایید که اموالی از همسرتان را توقیف نماید، زیرا ممکن است همسرتان در طول رسیدگی دادگاه و قبل از اجرای حکم نسبت به انتقال( فروش) اموالش اقدام کند و بدین ترتیب حکم صادره قابل اجرا نباشد. بدین جهت حتماً از دادگاه درخواست نمائید که به استناد ماده ۱۱۷ قانون آئین دادرسی مدنی دستور توقیف اموال را قبل از ابلاغ به همسرتان، صادر نماید. اگر درخواست توقیف اموال را بصورت واحد و بدون درخواست مطالبه مهریه به دادگاه تقدیم نمایید حتما باید تا ده روز از تاریخ صدور قرار تامین نسبت به اصل دعوا دادخواست بدهید ، درغیراینصورت دادگاه به درخواست همسرتان، قرار تامین را لغو می نماید .
3- اجرا گذاشتن مهریه از طریق اجرای ثبت
برای مطالبه مهریه از طریق اجرای ثبت ابتدا زوجه باید به دفتر ازدواجی که عقد رسمی در آنجا صورت گرفته مراجعه نماید و در خواست کتبی خود را مبنی بر صدور اجراییه به آن دفتر خانه ازدواج بدهد البته صدور اجراییه شرایطی دارد که در صورت تحقق آن شرایط اجراییه صادر می گردد.
شروط صدور اجراییه شامل این موارد است که :
اولا مطالبه مهریه به موجب سند رسمی باشد یعنی مهرالمسمی قید شده در عقد نامه رسمی زوجین باشد و در دفترخانه به ثبت رسیده باشد.
دوما مهریه منجز باشد یعنی معلق به امر خاصی نباشد به طور مثال معلق به بارداری زوجه نباشد .
سوما مهریه و تعهدات موجل نباشد یعنی برای پرداخت مهریه مدت مشخص نگردیده باشد به طور مثال برای پرداخت مهریه شرط نشده باشد که ده سال پس از عقد که در این حالت تاسپری نشدن مدت تعیین گردید زن نمی تواند مهریه خود را به اجرا بگذارد .
در صورت محرز شدن این شروط سردفتر دفترخانه رسمی مراحل صدور اجراییه را طی می کند و پس از صدور اجراییه ، این مهم را به زوج ابلاغ می نماید زوج هم پس از آنکه ااز ابلاغیه مطلع گردید ۱۰ روز مهلت پرداخت مهریه دارد یا اگر توان پرداخت طی ده روز ندارد باید راهی برای پرداخت ان مشخص کند و اعلام دارد .
با ابلاغ اجراییه تقاضای وصول طلب مهریه از اموال زوج یا ضامن وی می شود و در صورت عدم اقدام از طرف زوج معادل مهریه از اموال وی توقیف می شود و چنانچه باز اقدامی از زوج صورت نگیرد اموال توقیفی به مزایده گذاشته می شود و مهریه وصول می شود.
معایب گرفتن مهریه از طریق اجرای ثبت نسبت به مطالبه از طریق دادگاه
- در صورت افزایش قیمت سکه در طول عملیات اجرایی، زن ممکن است ضرر کند زیرا اجرای ثبت، به افزایش قیمت توجه نمی‌کند ولی دادگاه، قیمت زمان اجرای حکم را ملاک می‌داند.
- در اجرای ثبت نمی‌توان زوج را زندانی کرد ولی در شیوه دادگاه می‌توان به زندان انداخت.
مزایای مطالبه از طریق اجرای ثبت نسبت به گرفتن مهریه از طریق دادگاه
- شیوه اجرای ثبت، بسیار سریعتر از دادگاه است.
- هزینه اقدام از طریق اجرای ثبت از دادگاه کمتر است.
- در شیوه اجرای ثبت در زمان اندک می‌توان زوج را ممنوع‌الخروج کرد ولی اگر از طریق دادگاه اقدام شود ممنوع الخروج شدن زوج منوط به صدور و قطعی شدن دادنامه محکومیت وی است.
- مراجعه به اجرای ثبت که به دلیل طبیعت اداری آن، کراهت کمتری از دید جامعه دارد، می تواند آثار زیان بار عدم ایجاد سازش را تا حد زیادی کاهش دهد.
- در اجرای ثبت، عملیات اجرایی به مجرد درخواست کتبی زوجه یا اشخاص ذی سمت، شروع می‌شود ولی در محاکم دادگستری، عملیات اجرایی پس از فرآیند دادرسی و صدور حکم قطعی با درخواست اجرای حکم توسط محکوم له یا نماینده او شروع می‌شود.
دیدگاه