اجرای احکام کیفری نسبت به مجنون در حقوق کیفری ایران
یکی از مواردی که ممکن است در طول دادرسی کیفری اتفاق افتد جنون متهم می باشد. از آنجایی که جنون یکی از عوامل رافع مسؤولیت کیفری قلمداد می شود و اینکه مجنون از درک رفتار عمل ارتکابی خویش ناتوان است، موضوع حائز اهمیت می باشد و بسته به مرحله ای که در آن جنون عارض می شود، تصمیم قضایی متفاوت خواهد بود و موجب صدور قرار موقوفی تعقیب، تأخیر دادرسی، اجرای مجازات و غیره خواهد بود.
جنون متهم یکی از موضوعات مهم در قلمرو کیفری می باشد. آنچه امروزه بیماری روانی خوانده می شود در قانون مجازات اسلامی با لفظ جنون ذکر شده است. جنون یک کلمه عربی است و آنرا «زوال عقل یا فساد آن» معنی کرده اند.
جن و مجنون هم همین ریشه را دارند؛ جنّ یعنی پوشیده شده، پس جنون هم یعنی حالتی که عقل پوشیده می شود. لازم به ذکر است آنچه که در حقوق به عنوان جنون شناخته می شود در روانشناسی تحت عنوان «روانپریشی» به کار گرفته می شود.
در قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری به این مطلب پرداخته شده است، هرچند به نظر می رسد مواد مربوطه از جمله تعریف جنون، اجرای حدود و قصاص در مورد مجنون با مشکلاتی رو به رو می باشد. علاوه بر این برای توضیح و تشریح بیشتر موضوع، موادی که در قانون جدید مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری به این مبحث نیز مربوط بوده، پرداخته شده است.
تأثیر جنون بر مجازات های حدی
به نظر فقها اگر اجرای حدی بر شخصی واجب گردد و سپس جنون عارض وی شود حد ساقط نمی شود بلکه در حال جنونش حد جاری می شود و افاقه وی انتظار کشیده نمی شود.
مطابق ماده 2171 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مقرر شده است: در جرایم موجب حد، مرتکب در صورتی مسؤول است که علاوه بر داشتن علم، قصد و شرایط مسؤولیت کیفری، به حرمت شرعی رفتار ارتکابی نیز آگاه باشد.
اجرای احکام کیفری نسبت به مجنون در حقوق کیفری ایران | بهزاد جودکی | محمود عباسی | فصلنامه حقوق پزشکی | شماره 29 | تابستان 1393
دیدگاه