دندان عقل چیست؟
دندان عقل به این دلیل به این نام، نام گذاری شده است که سن رویشی آن از 17 الی 25 سالگی می باشد این دندان سومین دندان آسیا در دهان می باشد که در قوس فکی قرار دارد. این دندان آخرین دندان دائمی است که در دهان رشد می نماید. در دهان به طور کل 4 عدد دندان عقل رشد می کند که 2 عدد این دندان در فک بالا و 2 عدد در فک پایین می باشد.
انواع دندان عقل
دندان عقل معمولا به صورت روییده، نیمه نهفته، نهفته یا ممکن است اصلا وجود نداشته باشد یا بیش از یک عدد در هر طرف دهان روییده شود. برای رویش دندان عقل فک باید فضای خالی را در دهان داشته باشد و اگر دندان این فضا را پیدا نکند به صورت نیمه هفته و نهفته باقی می ماند و راهی برای بیرون آمدن پیدا نمی کند.
شکل رشد دندان عقل
معمولا دندانهای عقل به چهار صورت می توانند رشد کنند
- به سمت دندان دیگر و زاویه دار که به اصطلاح به آن مولر دوم می گویند
- به سمت پشت دهان و زاویه دار
- با زاویه نسبت به دندان های دیگر
- منظم و عمودی مانند سایر دندان ها
مشکلات ناشی از دندان عقل نهفته
پوسیدگی دندان
پلاک و ذرات غذا اطراف بخش از لثه بیرون زده دندان عقل جمع میشود و به پوسیدگی دندان عقل و یا دندانهای کناری منجر میشود.
ورم و درد لثه
دندان عقل کج یا کامل درنیامده زیستگاه باکتریها است و عفونت لثههای روی دندان را در پی دارد. این عفونت با درد، نفس بدبو، حرکت محدود فک و ورم همراه است.
به هم فشردگی دندانها
دندان عقل هنگام درآمدن دندان کناری را فشار میدهد و باعث کج شدن آن میشود. به این ترتیب مشکل به هم فشردگی و نامرتبی دندانها به وجود میآید که از آن با اصطلاح مال اکلوژن نیز یاد میکنند.
دندان عقل نهفته و تشکیل کیست
تشکیل کیست یا تومور در اطراف دندان عقل نهفته مشکل شایعی است که به تخریب استخوان فک پیرامونی و دندانهای مجاور میانجامد. درمان این عارضهها عموماً پیچیده و گسترده است.
علت کشیدن دندان عقل
دندان عقل اگر در جای خود و و به طور کامل در بیاید احتیاج به کشیدن ندارد و فرد می تواند از آن دندان به طور مفید و کارا استفاده نماید که این حالت بسیار کم به وجود می آید ولی اگر دندان عقل به صورت نیمه نهفته و یا نهفته دارای عوارضی مانند درد، تورم و التهاب، بلعیدن غذا با درد، بوی بد دهان همراه باشد باید این دندان جرحی و یا کشیده شود.
دندان های نیمه نهفته که تاج دندان بیرون آمده اند، بیشترین مشکل را برای فرد ایجاد می کند و باعث مشکلاتی از قبیل آبسه و سلولیت در لثه را ایجاد کند.
دندان های نهفته به دلیل ارثی، کم خونی، راشیتیسم و بیماری های دوران کودکی ایجاد می شود و می تواند مشکلات حادتری را در دراز مدت ایجاد نماید و اگر جراحی نشود دارای یک کیسه فولیکولی می باشد که در گذر زمان به کیست و تومور تغییر ماهیت داده و باعث مشکلات زیادی می شود و ممکن است باعث از بین رفتن استخوان فک می شود. بهتر است قبل سن 25 الی 30 سالگی دندان جراحی و خارج گردد.
اگر دندان عقل به موقع کشیده نشود و فک شما کوچک باشد و جایی برای بیرون آمدن نداشته باشد با فشار آوردن به دندان های مجاور سبب کج و روی هم رفتن دندان ها می شود و بهتر است برای داشتن شکل زیبا و طبیعی دندان ها هر چه زودتر دندان عقل کشیده و یا جراحی گردد.
دندان عقل به دلیل این که تمیز کردن آن ها سخت می باشد باعث می شود غذا و باکتری ها بین دندان و لثه قرار بگیرند و دندان و دندان مجاور پوسیده شود.
دندان عقل چگونه کشیده میشود؟
اگر دندان عقل ساده باشد به روش متداول کشیدن دندان، کشیده میشود اما درصورتیکه دندان عقل نهفته باشد، برای کشیدن آن نیاز به عمل جراحی وجود دارد.
وقتیکه دندان عقل ساده باشد، بدون نیاز به هیچگونه عمل جراحی و بهطور معمولی تحت یک بیحسی موضعی کشیده میشود.
وقتی دندان عقل نهفته باشد یا اینکه کشیدن آن به روش معمولی دشوار باشد، برای کشیدن دندان عقل به عمل جراحی نیاز است.
عمل جراحی دندان عقل میتواند تحت یک بیحسی موضعی یا بیهوشی کامل انجام شود. در بیحسی موضعی، جراح بیحسکنندهی موضعی را به بیمار تزریق میکند و پسازاینکه محل جراحی بیحس شد، شروع به انجام کار میکند.
در محل جراحی یک شکاف یا برش ایجاد میشود و استخوان و ریشه دندان نمایان میشود. در برخی موارد ممکن است نیاز باشد استخوان دندان نیز کشیده شود تا بتوان دندان عقل را بالا آورد و کشید. همچنین ممکن است برای سهولت در کشیدن دندان عقل، لازم باشد دندان عقل را برش داد.
هنگامیکه دندان عقل نهفته با موفقیت کشیده شد، محل جراحی با آب تمیز میشود. برای بخیه کردن محل جراحی از بخیهی قابلجذب یا غیرقابل جذب استفاده میشود. در برخی موارد ممکن است نیازی به بخیه کردن محل جراحی نباشد.
مراقبت های لازم در ۲۴ اول پس از جراحی دندان عقل نهفته یا دندان عقل غیرنهفته
- گاز استریل روی زخم را تا یک ساعت به کمک دندانهای مقابل با فشار نگه دارید.
- از باز و بسته کردن و یا تعویض گاز خودداری نمایید.
- آب دهان خود را به طور معمول فرو ببرید
- حتی الامکان سه تا چهار ساعت از صحبت کردن پرهیز کنید.
- بلافاصله پس از جراحی، ناحیه عمل شده را از روی صورت با کیسه یخ به طور متناوب(ده دقیقه به ده دقیقه) تا چند ساعت کمپرس کنید.
- خونریزی خفیف تا ۶ ساعت پس از جراحی طبیعی است .
- گاهی تا ۲۴ ساعت نیز ممکن است بزاق آغشته به خون باشد.
- در صورت بروز خونریزی شدید: گاز استریل را روی هم تا کرده و در محل عمل شده به مدت یک ساعت به کمک دندانهای مقابل فشار دهید.
- غالبا” پس از عمل جراحی درد وجود دارد. بهتر است قبل از بروز دردو از بین رفتن اثر داروی بی حسی از داروهای مسکن استفاده نمایید.
- در صورت ادامه درد طبق دستور پزشک از مسکن تجویز شده میل نمایید. بروز تب تا یک درجه پس از عمل جراحی نشانه عفونت نمی باشد.
- از آنجا که بدن برای ترمیم و بهبودی زخم نیاز به مواد غذایی کافی و پر انرژی دارد هیچ یک از وعده های غذایی را حذف نکنید.
- در دوازده ساعت اول پس از جراحی غذاهای سرد و مایع استفاده شود و از روز بعد، رژیم غذایی معمول را شروع نموده و تا یک هفته از جویدن غذا روی ناحیه جراحی شده خودداری کنید.
مراقبت های کلی پس از ۲۴ ساعت اول جراحی دندان عقل
- حداقل به مدت ۵ شبانه روز از کشیدن سیگار خودداری کنید.
- تا ۲۴ ساعت از فعالیت شدید بدنی پرهیز نمایید.
- بروز تورم و کبودی و محدودیت در باز کردن پس از جراحی امری طبیعی است.
- معمولا از ۲ الی ۳ روز پس از جراحی افزایش یافته و سپس به تدریج با کمپرس گرم رو به کاهش می نهد.
- همچنین وجود غشای سفید رنگ در محل زخم و مخاط اطراف آن همیشه دلیلی بر وجود عفونت نیست و پس از مدتی بخصوص با شستشوی دهان از بین خواهد رفت.
- شستشوی دهان تا ۲۴ ساعت لازم نیست.
- از روز دوم حداقل ۶ بار در روز و به خصوص بعد از صرف غذا دهان را با سرم فیزیولوژی یا محلول آب نمک رقیق شستشو دهید.
- از جمله این موارد مصرف به موقع مسکنها و تزریق ضد التهاب پس از جراحی که توسط دندانپزشک تجویز شده و رعایت این نکته که از خالی کردن آب دهان و خونابه خودداری نماید
- تف کردن آب دهان باعث خارج شدن لخته خون تشکیل شده از محل جراحی و کندی پروسه ترمیم محل جراحی می شود.
عفونت بعد از جراحی دندان عقل
یکی از اتفاق هایی که ممکن است بعد از جراحی دندان عقل برای افراد اتفاق می افتد، عفونت بعد از جراحی دندان عقل است. این اتفاق ممکن است بنا به دلایلی همچون ورود مواد غذایی به محل جراحی یا باکتری های مختلف رخ بدهد.
علائم عفونت بعد از جراحی دندان عقل
- احساس درد بعد از گذشت چندین روز از جراحی
- ورم کردن محل جراحی دندان که معمولا سفید رنگ می باشد.
- ورم کردن گونه فرد در سمتی که جراحی شده است.
- تب
- بعد از عفونت دندان می بایست به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک متخصص بعد از بررسی ابتدا عفونت را خالی می کند و سپس محل جراحی را شستشو میدهد تا مواد غذایی در صورت وجود، خارج شوند.
دیدگاه