" جودی جیمز" متخصص علوم رفتاری در تعریف اعتیاد به شبکه های اجتماعی می گوید: "این اعتیاد نیز تعریف مشابه ای مانند سایر اعتیاد ها دارد، به این معنا که شخص معتاد، قادر به کنترل و توقف استفاده از دستگاه هوشمند خود نیست. او همچنین اضافه می کند؛ اگر به اطراف خود بنگرید مردم زیادی را خواهید دید که دائما یا در حال ارسال پیام هستند یا همیشه در شرایط آنلاین در انتظار دریافت پیام به سر می برند. این بدین معناست که این افراد در استفاده از این شبکه های اجتماعی به نقطه ای رسیده اند که کاملا از کنترل آنها خارج است."
1. پذیرفتن وابستگی به شبکههای اجتماعی
اولین گام برای حل هر مسئله، قبول کردن آن مسئله است. باید بپذیریم که وابستگی کلا چیز خوبی نیست. وابستهشدن و اعتیاد در هر شکل و قاموسی، رفتار ناسالمی است. وقتی اسیر شبکههای اجتماعی میشویم، تنها بهدنبال این هستیم که ببینیم دیگران در این شبکهها چه میکنند و چه چیزهایی را از زندگیشان منعکس میکنند. در واقع بهجای اینکه به زندگی حقیقی اطرافمان دقت کنیم، مدام زندگی را از دریچهی صفحات شبکههای اجتماعی نگاه میکنیم. رفتهرفته به یک تماشاچی مریض تمامعیار بدل میشویم.
2. خاموش کردن اطلاعیهها (نوتیفیکیشن)
آیا لازم است از هر چیزی که در اپلیکیشنهای مختلف روی گوشی و شبکههای مجازیمان رخ میدهد، باخبر بشویم؟ جواب یک «نه» خیلی بزرگ است.باید قرار گرفتن مدام در معرض نوتیفیکیشنهایی را که دینگدینگ از راه میرسند و آرامشمان را میگیرند، به فراموشی بسپاریم. وقتی نوتیفیکیشنها را خاموش میکنیم، تمرکز بیشتری برای انجام امور زندگی روزانهی خود خواهیم داشت.
3. پیداکردن سرگرمیهای جدید
هزار و یک کار وجود دارد که ضمن مفید بودن میتواند اوقات فراغت ما را نیز پر کند. در واقع بهتر است سرگرمی جدیدی برای خود بیابیم و آن را جایگزین استفاده از شبکههای مجازی نماییم. اگر بهدرستی از شبکههای مجازی استفاده کنیم، زمان زیادی در اختیارمان خواهد بود. کافی است برنامهریزی کنیم و به فعالیتهایی بپردازیم که دوست داریم.
4. محدود کردن زمان حضور در شبکههای اجتماعی
لزومی ندارد که تمام برنامههای رنگارنگ را روی دستگاه خود نصب کنیم و ذهن و زمان خود را بیهوده آشفته کنیم. بهتر است برای مهار اعتیاد به شبکههای اجتماعی، زمان دسترسی خود به اینترنت را محدود کنیم. زمان این محدودیت تا حد زیادی وابسته به میزان اعتیادمان به شبکههای اجتماعی است.
5. پرهیز از انتشار محتواهای پوچ و بیارزش
یکی از مهمترین چیزهایی که این روزها در صفحات و شبکههای اجتماعی شایع است، انتشار تصاویر و مطالب بسیار بیاهمیت است. باید بپذیریم اینکه شبکههای اجتماعی امکان فیلمبرداری از لحظههای مختلف زندگی را در اختیارمان گذاشتهاند، لزوما به این معنا نیست که دیگران باید بدانند که ما امشب به کدام رستوران رفتهایم یا در مهمانی تولد خواهرزادهمان چه چیزی خوردهایم. اگر این موضوع را درک کنیم قطعا نیمی از محتوای بیمورد و بیارزش اینترنت از سطح آن حذف خواهد شد. نکتهی دیگر این است که آنچه در اینستاگرام و دیگر شبکههای اجتماعی میبینیم، تنها کادر کوچکی از صحنهی بزرگ زندگی دوستان و آشنایان است که بههیچوجه ما را در بطن زندگی حقیقی آنها قرار نمیدهد.
6. غنیسازی روابط واقعی
ما برای ساختن خاطرههای خوش و شاد باید با دوستان و اعضای خانوادهمان رابطههای واقعی برقرار کنیم و ارتباط مجازی و ثبت دقیقههای زندگی با عکس سلفی را کنار بگذاریم. بهجای اینکه به تعداد دنبالکنندگان (فالوئر) خود در فیسبوک و اینستاگرام و… افتخار کنیم، باید به استحکام روابطی دوستداشتنی با خانواده و دوستان فکر کنیم. روابطی از جنس واقعیت که باعث میشوند با دیگران تبادل نظر داشته باشیم، نصیحت کنیم و در دنیایی ملموس همدیگر را دوست بداریم.
7. زندگی کردن در لحظه
بیایید در لحظهها زندگی کنیم. بهجای اینکه در پِی عکس گرفتن از یک رنگینکمان زیبا باشیم، بهتر است آن را عمیقا در ذهن و جانمان ثبت کنیم. کافی است یک روز به خودمان مرخصی بدهیم و به دوستانمان بگوییم که مثلا یک روز از شبکههای اجتماعی استفاده نخواهیم کرد. تمام اپلیکیشنها را پاک کنیم و ببینیم چند ساعت مفید از وقتمان را در این شبکهها حرام کردهایم. وقتی به کنسرت میرویم، لازم نیست تمام مدت دوربینبهدست باشیم و فیلمها را روی شبکههای اجتماعی پست کنیم. لنز هیچ دوربینی، نمیتواند به شفافیت چشم و نگاه ما صحنهها را ضبط کند.
8. استراحت دادن به خود
اجداد ما زندگیشان را بدون رایانه یا شبکههای اجتماعی مجازی گذراندند. حتی خودمان هم در دهههای گذشته به چنین امکاناتی دسترسی نداشتهایم. اما هم ما و هم اجدادمان به بقا ادامه دادهایم. پس زندگی بدون شبکههای مجازی نیز همچنان جریان دارد. بهتر است گاهی به خود استراحت بدهیم و به سراغ هیچیک از صفحات مجازی خود نرویم.
9. ابراز عقاید در تریبونهای دیگر
بیشتر شبکههای مجازی برای قرار دادن انواع محتواهای تصویری یا واژهای محدودیتهایی دارند. در چنین صورتی، بدیهی است که ما نمیتوانیم تمام آنچه را که میاندیشیم و احساس میکنیم، ابراز کنیم. شبکههای اجتماعی جایی برای بیان عقاید نیستند و نمیتوان هیچکس را بهطور کامل تنها از روی پستهایش شناخت. اگر دوست دارید از شبکههای اجتماعی به عنوان تریبون و جایگاهی برای بیان نظرات و عقاید خود در زمینههای مختلف استفاده کنید، سراغ وبلاگنویسی بروید. وبلاگها ظرفیتهای بیشتری در اختیارتان میگذارند.
10. استفادهی بهتر از شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی حاصل نابترین افکار و ایدههای دانشمندان امروزی دنیای ما هستند. در واقع، ظرفیت شبکههای مجازی بسیار بیشتر از چیزی است که اغلب ما فکر میکنیم. کافی است بدانیم که از خود و از زندگی چه میخواهیم تا بتوانیم بهتر و مفیدتر از اطلاعات موجود در این شبکهها بهره ببریم یا بهدنبال روشهایی باشیم که میتوانند به بهرهوری هرچه بیشتر شبکههای اجتماعی برای عموم کمک کنند.
باید در برابر لایکها و کامنتهایمان مسئولانه عمل کنیم. نگاه کردن و توجه به محتوای بیارزش افراد در شبکههای اجتماعی شایستهی چشمان ما و شما نیست. اجازه ندهیم که وقتمان بیهوده پای چیزی تلف بشود که هیچ سودی در پی ندارد.
11. کشف نیازی که برای رفع آن در شبکه های اجتماعی هستید
بررسی کنید که حضور در شبکه های اجتماعی چه نیازهایی را در شما برطرف می سازد که این قدر به فعالیت در آن ها علاقه دارید. تلاش کنید تا آن نیازها را کشف و برای تامین آن ها به شیوه ای سالم تر با شریک زندگی تان گفت و گو کنید.
12. دوری از بیکاری و بی برنامه گی
بیکار و بی برنامه بودن در زندگی، شما را به استفاده بیشتر از این نرم افزارها ترغیب می کند؛ بنابراین اوقات فراغت خود را به تفریحات دیگر که مورد علاقه تان است، اختصاص دهید تا به مرور، فعالیت تان در فضای مجازی کاهش یابد.
13. خودکنترلی تان را تقویت کنید
فقط زمان هایی از شبکه های اجتماعی استفاده کنید که کارتان را انجام داده اید. وقتی کاری دارید که باید انجام شود، زمان خود را صرف به روزکردن پروفایل تان یا عوض کردن عکس تان نکنید. این گونه علاوه بر این که زمان تان را هدر نمی دهید، خودکنترلی هم در شما تقویت می شود.
14. محدود کردن عضویت خود در گروه ها
نیازی نیست که به طور مثال در ۱۵ شبکه اجتماعی عضو باشید. در واقع حتی نیازی نیست در ۲ شبکه اجتماعی که کارایی یکسانی دارند عضو شوید؛ به طور مثال یا وایبر را انتخاب کنید یا واتس آپ را نه این که هر دو را. به احتمال زیاد همین کار، تعداد گروه هایی را که در آن ها عضو هستید و زمانی را که صرف فعالیت در آن ها می کنید، نصف خواهد کرد.
15. داشتن برنامه ریزی مناسب و منطقی
بدون شک اگر بخواهید که یک باره ارتباط خودتان را با شبکه های اجتماعی قطع کنید، امکان موفقیت شما بسیار کم خواهد شد؛ بنابراین بهتر است با تدوین یک برنامه ریزی مناسب، تلاش کنید تا روز به روز میزان فعالیت تان در شبکه های اجتماعی را کاهش دهید تا به حد معقول و منطقی برسد. برای رسیدن به این هدف بهتر است همیشه فهرستی از کارهایی را که باید انجام دهید، همراه تان داشته باشید تا برای حضور در شبکه های اجتماعی با مدیریت زمانی بهتری عمل کنید.
گرد آورنده : محمدی
دیدگاه