راهکارهای نه گفتن
1. قبول کنید که نمیتوانید هر کاری را انجام دهید
شاید بله گفتنتان به دیگران باعث شده است تا هیچ وقتی برای خودتان نداشته باشید. آیا نمیتوانید به درخواست دوستتان که برای اسبابکشی از شما کمک میخواهد، نه بگویید؟ آیا نمیتوانید به درخواست مدیرتان که کاری خارج از حدود وظایفتان را از شما میخواهد، نه بگویید؟ میتوانید با یک نه گفتن ساده خود را از این شرایط خلاص کنید. اگر جواب مثبت به درخواست دیگران وقتی برای خودتان باقی نگذاشته، تصمیم بگیرید از این به بعد به هر درخواست غیرمعقولی جواب نه بدهید.
2. از فکر خودخواه شدن نترسید
شاید پیش خودتان فکر کنید که با نه گفتن به دیگران به فردی خودخواه تبدیل میشوید. فرد خودخواه همیشه به دیگران جواب منفی میدهد و فقط به خودش فکر میکند. به خودتان بگویید که خودخواه نیستید. اگر درخواست غیرمنطقی کسی را رد کردید و او شما را خودخواه خواند، بهتر است رابطهتان را با آن فرد کاهش دهید. با نگاهی به گذشته و تمام جوابهای مثبتی که به دیگران دادهاید، میتوانید بفهمید که خودخواه نیستید.
3. بپذیرید که نمیتوانید همه را در زندگی راضی و خوشحال نگه دارید
شما نمیتوانید همهی کسانی را که در زندگیتان هستند، راضی و خشنود نگه دارید و باید خط قرمزی برای دیگران قائل شوید. شاید فکر کنید که با نه گفتن و ناامید کردن دیگران، احترام آنها را از دست میدهید، ولی اینگونه نیست. اگر کسی گمان کند شما به همهی خواستههایش جواب مثبت میدهید، شاید بخواهد با خواستههای غیرمنطقی از شما سوءاستفاده کند. به افرادی که واقعا برایتان مهماند، اهمیت ویژهای بدهید و تلاش کنید آنها را خوشحال نگه دارید.
4. به جنبههای مثبت «نه گفتن» توجه کنید
مجبور نیستید که به «نه» به عنوان یک چیز بد نگاه کنید. هر گاه به درخواستی نه بگویید، میتوانید به کارهای دیگری بله بگویید که مزایای زیادی برایتان دارد. با این روش پس از پاسخ منفی، کمتر احساس گناه میکنید. به عنوان مثال ببینید که با نه گفتن چه چیزهایی به دست میآورید:
- به جای انجام کاری که به آن علاقهای ندارید، میتوانید وقت بیشتری را با دوستان و خانوادهتان بگذرانید و از آن لذت ببرید.
- با این کار به خودتان، تفریحاتتان و کارهایی که دوست دارید، بله گفتهاید.
- به زندگی آرام و چیزهای مهم اطرافتان بله گفتهاید، نه کسانی که کماهمیتترند.
- میتوانید به کارهای منطقی و متناسب با خودتان بله میگویید و مجبور نخواهید شد که به خاطر عدم تواناییتان در نه گفتن، بیش از اندازه کار کنید یا کارهایی انجام دهید که به شما ارتباطی ندارد.
5. دلیل ناراحتیتان از نه گفتن را کشف کنید
چرا با جواب منفی به دیگران احساس ناراحتی میکنید؟ آیا میترسید که طرف مقابل دیگر با شما حرف نزند؟ آیا فکر میکنید که با دادن پاسخ منفی، فردی خودخواه به نظر میآیید؟ وقتی بفهمید دقیقا چه چیزی باعث ناراحیتان میشود، میتوانید منطقیتر به شرایط نگاه کنید. اگر میترسید با نه گفتن به یک فرد، توجهاش را از دست بدهید، وقت آن است که در رابطهتان با آن فرد تجدید نظر کنید.
6. روشهای مختلف بله گرفتن را بشناسید
گاهی اوقات دیگران با روشهای مختلفی شما را فریب میدهند تا به درخواستشان جواب مثبت بدهید. وقتی که این روشها را بشناسید، راحتتر میتوانید به خواستههای غیرمنطقی دیگران نه بگویید. برخی از روشهایی که باعث میشوند برخلاف میلتان جواب مثبت بدهید، عبارتند از:
قلدری کردن: گاهی دیگران تلاش میکنند تا با قلدری، بدجنسی یا بیادبی از شما جواب مثبت بگیرند. باید در این مواقع با خونسردی و بیتوجهی به لحن بیادبانهی آنها پاسخ منفی بدهید.
ناله کردن: فرد با ناله و شکایت و حتی بدون درخواست به گونهای رفتار میکند تا شما داوطلبانه به او کمک کنید. در این مواقع بهتر است موضوع صحبت را عوض کنید. مدتی با آن فرد ارتباط نداشته باشید یا به او بگویید از اینکه در این وضعیت قرار گرفته است، ناراحتید.
ایجاد عذاب وجدان: برخی تلاش میکنند تا با گفتن چیزهایی مانند اینکه هیچ وقت کمک نمیکنید یا در تنگنا پشتش را خالی میکنید در شما عذاب وجدان ایجاد کنند. در این مواقع با آرامش، دفعات قبلی که به او کمک کردهاید را یادآوری کنید و بگویید این بار قضیه فرق میکند و نمیتوانم به شما کمک کنم.
تعریف و تمجید: ممکن است فردی با تعریف کردن از شما و گفتن اینکه «چقدر شما در انجام فلان کار فوقالعاده هستید» یا «چه فرد باهوشی هستید»، از شما چیزی درخواست کند. در این مواقع از تعریف و تمجید طرف مقابل شرمنده یا جوگیر نشوید و جواب مثبت ندهید.
7. با آرامش صحبت کنید
تلاش کنید تا صدایتان شبیه زمانی باشد که از پشت تلفن صحبت میکنید. باآرامش، محکم و واضح حرف بزنید. اگر در صدایتان احساسات، ناراحتی یا تردید باشد، طرف مقابل از این ضعفتان استفاده میکند و میکوشد تا شما را استثمار کند. اگر آرامش در صدایتان مشخص باشد، طرف مقابل میفهمد که شما فرد معقولی هستید و امکان دارد گاهی هم نه بگویید. اگر صدایتان را بالا نبرید یا صدایتان ناراحت به نظر نیاید، احتمال بیشتری دارد که طرف مقابل توضیحاتتان را بپذیرد.
8. برای افزایش قدرت نه گفتن زبان بدن را جدی بگیرید
سرتان را بالا بگیرید و بازوان خود را در کنار بدنتان قرار دهید و با حالات دستتان بر روی گفتههای خود تأکید کنید. هنگام نه گفتن در چشمهای طرف مقابل نگاه کنید. با دستانتان یا چیزی بازی نکنید و در مورد تصمیمتان دودل به نباشید. دستان خود را جلوی سینهتان جمع نکنید یا طوری برخورد نکنید که انگار از تصمیمتان ناراحت هستید و میتوان نظرتان را تغییر داد.
9. بیش از اندازه عذرخواهی نکنید
اگر از اینکه نمیتوانید جواب مثبت بدهید، واقعا ناراحت و متأسف هستید، فقط یک «متأسفم» ساده بگویید. با عذرخواهی بیش از اندازه، عدم قاطعیت و ضعف شما آشکار میشود. در این حالت طرف مقابل تصور میکند با اصرار بیشتر میتواند شما را متقاعد کند و شما نیز با امتناع از انجام درخواست احساس بدتری خواهید داشت. اگر بیش از اندازه عذرخواهی کنید، طرف مقابل تصور میکند که با جواب منفیتان دارید در حقش کار اشتباهی انجام میدهید.
10. یک دلیل کوتاه بیاورید
یک توضیح ساده و کوتاه در مورد اینکه چرا نمیتوانید به درخواست طرف مقابل جواب مثبت بدهید، باعث متقاعد کردنش میشود. نیازی نیست که توضیح بیش از اندازه بدهید. دادن توضیحاتی در حد یک یا دو جمله در مورد مشغلههایتان کافی است. نیازی نیست که دروغ بگویید یا بهانههای الکی بیاورید. به مثالهایی که در زیر آمده است، توجه کنید.
- من نمیتونم فردا باهات بیام مطب دندانپزشک، چون فردا شب سالگرد ازدواجمه.
- متأسفانه من نمیتونم به تولدت بیام، چون صبحش امتحان پایان ترم دارم.
11. به طرف مقابل گزینههای جایگزین پیشنهاد بدهید
اگر واقعا از جواب منفیتان احساس گناه میکنید و آرزو میکنید ای کاش میشد کمکی بکنید، به طرف مقابل راه حلی جایگزین ارائه کنید. اگر فکر میکنید که میشود از راه دیگری به طرف مقابل کمک کرد، آن روش را مطرح کنید. روش موردنظر باید برای هر دوی شما مناسب باشد. نمونههای از این موارد عبارتند از:
- میتونی واسه رفتن به دندونپزشک ماشینمو قرض بگیری، من فردا لازمش ندارم.
- من نمیتونم به تولدت بیام ولی نظرت چیه آخر هفته که امتحانم تموم شد، شام بریم بیرون و در موردش حرف بزنیم.
12. فرد دیگری را برای انجام کار معرفی کنید
بارها پیش آمده که به محض مطرح شدن پیشنهادی برای انجام یک کار نام یکی از همکاران یا اعضای تیم تحت رهبری ما به ذهن مان خطور کرده که یا متقاضی انجام آن کار بوده یا بهترین گزینه برای انجام آن محسوب میشود. لذا در صورت مطرح شدن یک پیشنهاد و عدم آمادگی خود برای اجرای درست و کامل آن میتوانیم بهترین فرد یا مرجع انجام آن را به طرف مقابل معرفی کنیم تا هم خود از دردسر انجام کاری که توان و تخصص و زمان مورد نیاز برای انجام آن را نداریم خلاص شویم، هم کار طرف مقابل را راه بیندازیم.
13. با شجاعت بگویید که نمیدانید آن کار را چگونه باید انجام داد
هنگامی که انجام یک کار و اجرای یک پروژه به دانش و مهارتهای تخصصی متعددی نیاز دارد که شما فاقد آن هستید باید در برابر پیشنهادهایی که برای اجرای آن به شما میشود شجاعانه بگویید که فاقد مهارتهای لازم برای انجام آن کار هستید یا نمیدانید آن کار را چگونه باید انجام داد. بهعنوان مثال، یک مدیر فاقد وقت، علاقه و منابع مورد نیاز برای یادگیری زبانهای برنامه نویسی متعدد مورد نیاز برای اجرای یک پروژه طراحی و تولید برنامه کامپیوتری جدید است و به هیچ عنوان نباید آن را قبول کند.
14. به دیگران توضیح دهید که نمیتوانید خواستههای آنها را برآورده سازید
اگر کسی به شما مراجعه کرد تا کاری را برای او انجام دهید یا مشکلی را برای او حل کنید، چنانچه ندای درونتان به شما گفت که نباید یا نمیتوانید آن کار را انجام دهید کافی است از طرف مقابلتان بخواهید علت کمک خواستنش از شما را برایتان توضیح دهد و پس از گوش کردن دقیق به صحبتهایش و اندیشیدن به آنها برای او توضیح دهید که قادر به انجام خواسته او نیستید و علاوهبر آن پیشنهادها و راهکارهای جایگزینی را برای حل مشکل او مطرح سازید.
15. الان خودم اولویت های دیگری دارم، نمی توانم این کار را انجام دهم
اگر سرتان خیلی شلوغ است که درگیر درخواست یا پیشنهاد او شوید، جمله ی بالا به کارتان می آید. این جمله به دیگران می فهماند که وقت شما هم اکنون پر است، بنابراین او بایستی دست نگه دارد. اگر که می خواهید کارتان آسان تر شود، می توانید به جمله تان این را هم اضافه کنید که بر روی چه چیزی مشغول به کار هستید تا او بهتر متوجه شود.
16. مشتاق به انجام آن هستم، ولی...
این جمله باعث دلگرمی می شود، چرا که به او این را می فهماند که شما ایده ی او را دوست دارید و هیچ چیز اشتباهی درباره ی آن وجود ندارد.
17. اجازه بده ابتدا درباره ی آن فکر کنم، بعدا به تو خبر خواهم داد
این جمله بیشتر شبیه "شاید" گفتن است تا گفتن یک "نه" صاف و پوست کنده. اگر علاقه مند هستید اما نمی خواهید همین الان "بله" را بگویید، از این جمله استفاده کنید.
18. نه، نمی توانم
راحت ترین و ساده ترین راه برای "نه" گفتن استفاده از جمله ی بالا است.
ما موانع زیادی برای "نه" گفتن در ذهن مان ایجاد می کنیم. همانطور که در ابتدای این مطلب نیز دیدید، این موانع خود ساخته هستند و به هیچ وجه درست نیستند. خیلی درباره ی "نه" گفتن فکر نکنید و فقط آن را بی درنگ بگویید.
دیدگاه