به گزارش الجزیره به نقل از حقوق نیوز در حالی که تجاوزات اشغالگر اسرائیل به نوار غزه وارد سومین هفته خود می شود، میزان هزینه های جنگ و خسارات وارده به اقتصاد اسرائیل در تمام بخش های آن در حال آشکار شدن است.
بر اساس برآوردهای وزارت دارایی و بانک اسرائیل، انتظار میرود ارزش این خسارات به بیش از 18 میلیارد دلار برسد، در حالی که انتظار میرود کسری بودجه عمومی در سال 2024 از 20 میلیارد دلار فراتر رود.
طبق آمار بخش اقتصادی فدراسیون صنعت گران، بازار کار اسرائیل در طول جنگ هفتگی به ارزش 4.6 میلیارد شیکل (1.2 میلیارد دلار) متحمل ضرر می شود. در نتیجه کمبود نیروی کار و عدم مراجعه کارگران و کارمندان به محل کار، در شرایطی که سیستم آموزشی، دانشگاه ها و دانشکده ها به هم ریخته و بسیج گسترده نیروهای ذخیره در جریان است.
تخمین زده می شود که در دو هفته اول جنگ، حدود 1.3 میلیون کارگر وارد بازار کار نشده اند.
خسارتهای جنگی
به گفته الکس زابینسکی، اقتصاددان ارشد شرکت سرمایه گذاری Mitav، خسارت جنگ به بیش از 70 میلیارد شیکل (18 میلیارد دلار) خواهد رسید که حدود 3.5 درصد از تولید ناخالص داخلی اقتصاد اسرائیل را تشکیل می دهد.
خسارات به 4 حوزه تقسیم می شود:
- هزینه مستقیم جنگ
- جبران خسارت مالی
- کمک مالی به خانواده ها و مشاغل
- از دست دادن درآمدهای دولتی به دلیل آسیب به فعالیت های اقتصادی.
بر اساس برآوردهای شرکت سرمایه گذاری Mitav، جنگ حدود 60 روز به طول می انجامد و گران ترین جنگ در بین دوره های قبلی خواهد بود و هزینه مستقیم آن حدود 25 میلیارد شیکل (6.25 میلیارد دلار) خواهد بود. از نظر هزینه اسلحه، مهمات و نیروهای ذخیره، این دو برابر هزینه جنگ دوم لبنان در سال 2006 است.
هزینه غرامت برای همه قربانیان و افراد و شرکت های آسیب دیده به 17 میلیارد شیکل (4.25 میلیارد دلار) خواهد رسید، در حالی که جنگ منجر به از دست دادن درآمدهای مالیاتی - با کاهش تولید ناخالص داخلی - به ارزش 31 میلیارد شیکل (7.75 میلیارد دلار) خواهد شد.
کسری بودجه
تا پایان سال 2023، به دلیل جنگ با غزه، کسری بودجه دولت به 3 درصد و حتی 4 درصد از تولید ناخالص داخلی جهش خواهد کرد، در حالی که بر اساس برآوردهای Calcalist،روزنامه که به امور اقتصادی می پردازد، کسری بودجه قبل از جنگ حدود 1.5 درصد بود.
در نتیجه افزایش مورد انتظار در کسری بودجه، اقتصاددان ارشد شرکت سرمایه گذاری Mitav در مورد افزایش ابتکارات وزارت دارایی اسرائیل برای جذب سرمایه گذاری از صندوق های مالی اسرائیل و بین المللی به منظور تامین مالی کسری، که ممکن است تا پایان سال 2023 افزایش یابد و به 50 میلیارد شیکل (12.5 میلیارد دلار) برسد، صحبت کرد.
همانطور که ایرون زلیخا، حسابدار کل سابق وزارت دارایی انتظار دارد، این کسری در سال 2024 نیز در بودجه عمومی ظاهر خواهد شد.
برآوردهای بانک اسرائیل نشان می دهد رشد اقتصادی به 2.8 درصد در سال جاری و 2 درصد در سال آینده کاهش خواهد یافت. نسبت بدهی عمومی به تولید ناخالص داخلی در پایان سال 2024 به حدود 62 درصد در مقایسه با حدود 59 درصد در سال 2023 افزایش خواهد یافت.
اما زلیخا معتقد است که جذب پول از صندوق های سرمایه گذاری برای جبران کسری در مدت دو ماه برای وزارت مالیه دشوار خواهد بود و به همین دلیل وزارت مالیه سیاست ریاضت اقتصادی و کاهش بودجه را در وزارتخانه های مختلف دولتی کاهش هزینه در بودجه عمومی دولت، و لغو کلیه قراردادهای مالی احزاب شرکت کننده در ائتلاف دولتی را اتخاذ خواهد کرد.
در مورد سال 2024 و پیامدهای جنگ و خسارات ناشی از آن، الکس زابینسکی میگوید: «تصویر پیچیدهتر است، زیرا کسری بودجه به 4 درصد تولید ناخالص داخلی در مقایسه با کسری پیشبینیشده 2.5 درصدی قبل از جنگ خواهد رسید».
وی می افزاید که این کسری، وزارت دارایی اسرائیل را ملزم می کند تا 12 میلیارد شیکل (3 میلیارد دلار) از بازار اوراق قرضه محلی، علاوه بر جمع آوری حدود 25 میلیارد شیکل (6.25 میلیارد دلار) از بازارهای خارجی، تامین کند.
پیامدهای منفی
گاد لیور، خبرنگار امور اقتصادی یدیعوت آحارونوت، برآوردهای مشابهی را پیش بینی می کند و معتقد است که جنگ غزه با اقتصاد اسرائیل در سال 2024 همراه خواهد بود و همچنین پیامدهای منفی بر بودجه عمومی دولت خواهد داشت که شاهد کاهش در همه موارد حوزه های خدماتی برای شهروندان مانند آموزش، بهداشت و رفاه اجتماعیرخواهد بود.
لیور معتقد است که بودجه سال 2024 به شدت تغییر خواهد کرد، در زمانی که وزارت دارایی بحث های اولیه را در این زمینه آغاز کرده است. افزایش کسری بودجه به حدود 4 درصد در سال 2024، که تقریباً 4 برابر ارزش کسری سال 2023 است، می رسد.
لیور توضیح داد که کسری بودجه سال آینده به حدود 80 میلیارد شیکل (20 میلیارد دلار) خواهد رسید. بخش بزرگی از کسری بودجه از طریق وام های اسرائیل در خارج و داخل و از طریق انتشار اوراق قرضه تامین می شود.
پوشش ضرر و زیان
به گفته لیور از سوی دیگر، با توجه به شرایط سخت شرکت ها، خانواده ها و مشاغل کوچک و متوسط، افزایش مالیات ها پیش بینی نمی شود، در حالی که وزارت دارایی در حال بررسی ایجاد «صندوق ویژه» خارج از بودجه عادی دولتی است.
در مورد هزینه های جنگ تاکنون، طرح اقتصادی اولیه 4.5 میلیارد شیکل (1.2 میلیارد دلار) هزینه خواهد داشت، اما مقامات دولتی تخمین می زنند که این هزینه تا پایان نوامبر آینده حداقل دو برابر خواهد شد.
هزینه خسارت مالی حدود 5 میلیارد شیکل (1.4 میلیارد دلار) برآورد شده است که از از صندوق مالیات دارایی پرداخت خواهد شد که در حال حاضر 18 میلیارد شیکل (4.5 میلیارد دلار) است.
هزینه بازسازی 30 شهرک در "نوار غزه" - که در نتیجه نبرد "طوفان الاقصی" آسیب دیدند - بیش از 10 میلیارد شیکل (2.5 میلیارد دلار) برآورد شده است. در حالی که هزینه یک روز نبرد برای ارتش اشغالگر اسرائیل یک چهارم میلیارد شیکل (62.5 میلیون دلار) برآورد شده است.
این بدان معناست که تنها در ماه اکتبر، جنگ 25 روزه بیش از 6 میلیارد شیکل (1.5 میلیارد دلار) هزینه خواهد داشت.
دیدگاه