آگورافوبیا یکی از انواع فوبیا در دسته اختلالات اضطرابی است که در آن فرد ترسی افراطی و غیرمنطقی نسبت به فضاهای باز، بسته یا شلوغ دارد. افراد مبتلا به آگورافوبیا نمی‌توانند به تنهایی از خانه بیرون بروند یا وقتی در مکان های شلوغ قرار می گیرند نگرانند که نتوانند از آن جا فرار کنند. این مشکل ممکن است باعث شود مدت های زیادی را در خانه بمانید یا برای بیرون رفتن دائما منتظر کسی باشید تا در کنار او احساس امنیت کنید.
تعریف آگورافوبیا
آگورافوبیا (Agoraphobia) نوعی اختلال اضطراب است که فرد از مکان یا موقعیت هایی که باعث ترسش شود، دوری می کند. آگورافوبیا ترس از قرار گرفتن در شرایطی است که فرار از آن موقعیت دشوار است. بسیاری تصور می کنند که بیماری صرفاً ترس از فضای باز است. اما آگوروفوبیا در واقع یک شرایط پیچیده تری می باشد. بیمار از وسایل حمل و نقل عمومی، حضور در فضاهای باز و اجتماع و ایستادن در صف، مکان های شلوغ مثل سینما و مراکز خرید وحشت دارد زیرا امکان خروج فوری و آسان از آنها وجود ندارد. فرد به یک دوست نیاز دارد تا همراه وی باشد. فرد در مواقع ترس شدید حاضر نیست از منزل خارج شود.
این نوع ترس معمولاً با افکار اضطرابی درباره غش کردن یا از دست دادن کنترل در حضور جمع همراه است و عمدتاً منجر به اجتناب از این محل‌ها می‌شود.
درمان آگورافوبیا می تواند چالش برانگیز باشد زیرا درمان به معنای روبرو شدن با ترس است. اما با روان درمانی و دارو می توانید آگورافوبیا را درمان کرده و زندگی لذت بخش تری داشته باشید.در صورت عدم آمادگی مراجعه حضوری به پزشک، بهتر است از مشاوره تلفنی استفاده کنید.
شیوع بیماری آگورافوبیا در بین زنان بیشتر از مردان می باشد.آگورافوبیا ممکن است از دوران کودکی شروع شود، اما در بیشتر مواقع در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی دیده می شود. در سالمندان هم علائم آن می توانند بروز کند.
دلایل آگورافوبیا
از جمله دلایل آگورافویبا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- آگورا فوبیا می‌تواند به علت مشکلات در سیستم عصبی ایجاد شود و این نیز به خاطر دلایل بیولوژیکی است.
2- ابتلا یک فرد در خانواده به آگورافوبیا، افزایش احتمال این بیماری در دیگر افراد خانواده را نشان می‌دهد و این امر به دلیل عوامل ژنتیکی است.
3- اگر فردی در معرض یک آسیب روحی قرار داشته باشد، مانند آزار و اذیت و یا از دست دادن یکی از نزدیکان، ممکن است به آگورافوبیا مبتلا شود.
نشانه ها برای شناسایی آگورافوبیا
در کتاب DSM 5 نشانه‌هایی برای شناسایی اختلال آگورافوبیا یاد شده است که در زیر آمده است:
الف) ترس یا اضطراب شدید درباره‌ی دو موقعیت (یا بیشتر از دو موقعیت) از ۵ موقعیت زیر:
1- ترس یا اضطراب هنگام سوار شدن به وسایل آمد و شد عمومی مانند خودرو، اتوبوس، مترو، قطار، کشتی و هواپیما
2- ترس یا اضطراب از مکان‌ها و جا‌های باز مانند پارکینگ‌های همگانی، پل‌های عابر پیاده، فروشگاه‌ها و مرکز‌های خرید سر باز
3- ترس یا اضطراب از جا‌های سر بسته مانند فروشگاه، سینما، سالن تئاتر و …
4- ترس یا اضطراب از ایستادن در صف یا قرار گرفتن در جمعیت
5- ترس و اضطراب هنگام تنها بودن بیرون از خانه
ب) فرد از این موقعیت‌ها و شرایط می‌ترسد یا از جای گرفتن در آنها خودداری می‌کند. چون گمان می‌کند اگر دچار نشانه‌هایی همانند نشانه‌های حمله‌ی وحشت‌زدگی یا دیگر نشانه‌هایی که او را از پا می‌اندازد، یا او را شرمنده می‌کند شود به آسانی نمی‌تواند فرار کند. یا دست یافتن به کمک دشوار خواهد بود. برای نمونه سالمندان ممکن است از زمین افتادن بترسند یا اینکه نگران باشند نتوانند ادرار یا مدفوع خود را کنترل کنند.
پ) قرار گرفتن در مکان‌های باز و موقعیت‌های آگورافوبیک تقریبا همیشه فرد را دچار ترس یا اضطراب کند.
ت) فرد همه‌ی تلاش خود را می‌کند تا از موقعیت‌های آگورافوبیک یا مکان‌های باز ترس‌آور دوری کند. همیشه می‌خواهد کسی همراهش باشد یا اگر در این موقعیت‌ها باشد همیشه در حال ترس و اضطراب شدید است.
ث) شدت ترس یا اضطراب فرد با شدت خطری که موقعیت آگورافوبیک پدید می‌آورد متناسب نیست.
ج) خودداری، ترس و اضطراب پیاپی و پیوسته است و معمولا ۶ ماه یا بیشتر به طول می‌انجامد.
چ) ترس، اضطراب یا خودداری، رنج و نابسامانی در زندگی فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی یا دیگر جنبه‌های زندگی را به همراه داشته باشد.
ح) اگر فرد دچار یک بیماری جسمانی مانند بیماری التهاب روده یا پارکینسون باشد ترس، اضطراب و خودداری فرد به روشنی بیش از اندازه و افراطی است.
خ) نشانه‌هایی که در فرد دیده می‌شود با اختلال دیگری بهتر از اختلال آگورافوبیا توجیه نشود. از آن‌جایی که برخی از اختلالات روانی نشانه‌هایی همانند و نزدیک به هم دارند، در هنگام تشخیص، فرد را دچار اختلالی می‌دانیم که توضیح بهتری برای نشانه‌های فرد باشد. برای نمونه سمپتوم‌ها و نشانه‌ها به فوبیای خاص، از نوع فرعی موقعیتی محدود نمی‌شوند؛ آن‌گونه که نشانه‌ها در اختلال اضطراب اجتماعی دیده می‌شوند تنها در موقعیت‌های اجتماعی رخ نمی‌دهند؛ به وسواس‌های فکری (مانند اختلال وسواسی اجباری OCD)، عیب یا نقص در ظاهر مانند اختلال خود زشت‌پنداری یا بادی دیسمورفیک، یادآوری‌های رویداد‌های تروماتیک در اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD، یا ترس از اضطراب جدایی مربوط نمی‌شوند.
همان‌گونه که گفته شد برخی از اختلالات روانی نشانه‌هایی یکسان دارند. برای همین است که تنها با دانستن معیار‌ها و نشانه‌های یک اختلال نمی‌توانید فرد را دچار یک اختلال روانی بدانید. شناسایی و تشخیص اختلال روانی کاری دشوار و علمی است که از سوی روانشناس انجام می‌شود. روانشناس تلاش می‌کند تا نشانه‌های گوناگونی که در فرد است را شناسایی کند و بررسی کند که این نشانه‌ها مربوط به کدام یک از اختلالات روانی است. این کاری است که تنها از یک روانشناس برمی‌آید. پس اگر احساس می‌کنید دچار این اختلال هستید باید با روانشناس گفتگو کنید.
علائم آگورافوبیا
علائم معمولی آگورافوبیا شامل ترس از موارد زیر است:
- ترک کردن خانه به تنهایی
- جمعیت یا حضور در اجتماع
- انتظار کشیدن در صف
- فضاهای باز مانند پارکینگ ها، پل ها یا مراکز خرید
- فضاهای بسته مانند سینماها، آسانسورها یا فروشگاه های کوچک
- استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، مانند اتوبوس، هواپیما یا قطار
- شما ترس دارید در صورت وحشت و بروز علائم نتوانید از کسی کمک بگیرید و یا از موقعیت فرار کنید.هراس و دوری شما از موقعیت، طولانی مدت است و معمولاً شش ماه یا بیشتر طول می کشد.
عوامل خطر آگورافوبیا
- ابتلا به اختلال هراس یا هراس های دیگر
- عکس العمل های بیش از حد در مقابل حملات وحشت
- داشتن روحیه اضطراب یا عصبی
- داشتن سابقه خانوادگی
عوارض آگورافوبیا
آگورافوبیا می تواند فعالیت های زندگی شما را به شدت مختل کند. اگر بیماری شما شدید باشد، ممکن است حتی نتوانید از خانه خود خارج شوید. در موراد درمان نشده، بعضی از افراد سال ها خودشان را در خانه زندانی می کنند.
آگورافوبیا گاهی باعث می شود نتوانید خانواده و دوستان خود را ملاقات کنید، به مدرسه یا محل کار بروید.آگورافوبیا همچنین می تواند منجر به افسردگی، مصرف الکل یا مواد مخدر و سایر اختلالات سلامت روان از جمله اختلالات اضطرابی یا شخصیتی شود.
پیشگیری از آگورافوبیا
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از آگورافوبیا وجود ندارد. با این حال، اضطراب باعث می شود از موقعیت هایی که می ترسید دوری کنید. سعی کنید بارها به مکان های بی خطر بروید تا ترستان از بین برود. اگر نمی توانید تنها به این مکان ها بروید از یکی از اعضای خانواده تان بخواهید همراه شما بیایند.اگر دچار حملات اضطراب می شوید، در اولین فرصت آن را درمان کنید. برای جلوگیری از وخیم تر شدن علائم، زود اقدام کنید چون در صورت تعلل، درمان سخت تر می شود.
تشخیص آگورافوبیا
برای اینکه بتوانید اختلال آگورافوبیا را در خود تشخیص دهید، لزوما باید ترس و اضطراب شدیدی را حداقل در چند موقعیت زیر تجربه کنید.:
1- مکان های حمل و نقل عمومی
2- فضاهای باز
3- مکان های شلوغ
4- مکان های بسته (در صورتی که فقط در مکان های بسته باشد به آن کلاسترو فوبیا می گویند)
5- بودن در صف
البته این مساله را در نظر بگیرید که برای تشخیص و درمان این مشکل به نظرات غیر تخصصی یا نظرات شخصی خود و دیگران اکتفا نکنید و حتما مشکل خود را با یک متخصص در جلسات مشاوره روانشناسی درمیان بگذارید.
درمان آگورافوبیا
درمان آگورافوبیا معمولاً شامل روان درمانی و دارو است و ممکن است طولانی مدت باشد، اما درمان می تواند به بهبودی شما کمک کند.
روان درمانی
روان درمانی، شامل کار با یک درمانگر است. درمانگر مهارت های عملی، را برای مدیریت اضظراب و کاهش علائم آن به شما آموزش می دهد.شناخت درمانی رفتاری، یکی از مؤثرترین اشکال روان درمانی برای اختلالات اضطرابی از جمله آگورافوبیا است.در شناخت درمانی رفتاری، مهارت های خاصی برای تحمل بهتر اضطراب، به شما آموزش داده می شود.
این آموزش ها به طور مستقیم نگرانی های شما را به چالش کشیده و باعث می شود به تدریج به فعالیت هایی که از آنها دور شده اید، بازگردید. با استفاده از این روند، علائم شما بهبود می یابد.
شناخت درمانی
با شناخت درمانی رفتاری شما یاد می گیرید:
1- عواملی که باعث ایجاد حمله پانیک یا علائم مشابه وحشت می شوند را شناسایی کنید.
2- با علائم اضطراب مقابله کرده و آنها را تحمل کنید.
4- راه هایی که بطور مستقیم باعث نگرانی های شما می شوند، را به چالش بکشید.
4- با مدیریت اضطراب و کاهش و بهبود علائم، بتوانید آنها را کنترل کنید .
5- با تغییر رفتارهای ناخواسته یا نادرست می توانید با خیال راحت با مکان ها و موقعیت هایی که باعث ترس و اضطراب شما می شوند روبرو شوید.
6- یک دوره CBT معمولاً شامل 12 تا 15 جلسه هفتگی است که هر جلسه حدود یک ساعت طول می کشد.
داروها
انواع خاصی از داروهای ضدافسردگی و گاهی داروهای ضد اضطراب برای درمان آگورافوبیا استفاده می شوند. داروهای ضد افسردگی در درمان آگورافوبیا مؤثرتر از داروهای ضد اضطراب هستند.
برخی از داروهای ضد افسردگی به نام مهارکننده های چذب مجدد سروتونین (SSRI) برای درمان اختلال هراس با آگورافوبیا استفاده می شوند.
داروهای ضد اضطراب به نام بنزودیازپین ها آرامبخش هستند که در شرایط خاص، پزشک ممکن است برای تسکین موقت علائم اضطراب تجویز کند.بنزودیازپین ها معمولاً فقط برای تسکین اضطراب حاد به صورت کوتاه مدت استفاده می شوند.ممکن است برای رفع علائم، داروها را چند هفته مصرف کنید و حتی مجبور باشید قبل از پیدا کردن داروی مناسب، چندین داروی مختلف را امتحان کنید.
مصرف یک دوره از داروهای ضد افسردگی می تواند عوارض جانبی ایجاد کند که باعث ایجاد مشکلات جسمی یا حتی علائم حمله هراس شود. به همین دلیل، احتمالاً پزشک در طول درمان به تدریج دوز دارو را افزایش می دهد و بعد از درمان دوز آن را کم می کند.
مقابله و مراقبت در هنگام ابتلا به آگورافوبیا
ابتلا به آگورافوبیا می تواند زندگی شما را دشوار کند. درمان حرفه ای می تواند به شما در غلبه بر این اختلال و یا مدیریت آن کمک کند، تا اسیر ترس خود نشوید.می توانید این راهکارها را برای مقابله و مراقبت از خود در هنگام ابتلا به آگورافوبیا عملی کنید:
- برنامه درمانی خود را تا انتها تکمیل کنید. داروها را طبق دستورالعمل مصرف کنید. قرار ملاقات های درمانی با روان شناستان را ادامه دهید.
- مراجعه به مکان ها یا قرار گرفتن در شرایطی که شما را ناراحت کند یا باعث علائم اضطراب شود، دشوار است. اما تمرین رفتن به این مکان می تواند باعث ترس و اضطراب شما شود. خانواده، دوستان و درمانگر می توانند در این مواقع همراه شما باشند و بهتر است از آنها کمک بگیرید.
- مهارت های حفظ آرامش را یادبگیرید. با همکاری با روانشناس خود می توانید یاد بگیرید که چگونه خود را آرام کنید. مراقبه، یوگا، ماساژ و تجسم، تکنیک های ساده ای برای آرامش هستند که ممکن است به شما کمک کند.
- وقتی اضطراب و نگرانی ندارید این تکنیک ها را تمرین کنید و در مواقع استرس زا آنها را اجرایی کنید.
- از مصرف الکل و داروهای تفریحی پرهیز کنید. همچنین مصرف کافئین را محدود کرده یا از آن خودداری کنید. این مواد می توانند وحشت یا علائم اضطراب شما را بدتر کنند.
- به میزان کافی بخوابید، ورزش کنید و رژیم غذایی سالم از جمله سبزیجات و میوه های زیادی بخورید.
لینک کوتاه https://u.to/_DXJGQ
دیدگاه