منظور از اتباع خارجه در نمونه قرارداد کار اتباع خارجی چیست؟
اتباع جمع کلمه تبعه است. تبعه در قانون به اشخاصی گفته می‌شود که حق شهروندی یک کشور را دارند. تبعه شهروندی است که در قانون، حقوقی برای او در نظر گرفته می‌شود. البته این حقوق، میزان امکانات و حدود اختیارات تبعه هر کشور با توجه به قوانین آن کشورها متفاوت خواهد بود. اتباع خارجی، اشخاصی هستند که از کشورهای دیگر به کشور شما آمده باشند و درخواست تبعیت یا پناهندگی دهند.
بیشترین تعداد اتباع خارجی در کشور ایران، اشخاصی هستند که از کشور دوست و همسایه ما، افغانستان به ایران مهاجرت کرده‌اند. از دیرباز مساله استخدام این مهاجران بسیار زیاد مورد توجه بوده است.
فرم قرارداد کار اتباع افغانستانی ، قراردادی است که به واسطه آن، اتباع خارجی افغان نیز می‌توانند استخدام شوند. البته این مدرک تنها مدرکی نیست که باید برای استخدام آنها ارائه شود. اما سوال اصلی این است که آیا به طور کلی اتباع خارجی می‌توانند در ایران مشغول به کار شوند؟ در ادامه مطلب درباره آن توضیح خواهیم داد.
آیا تنظیم قرارداد کار اتباع خارجی صحیح است؟
در پاسخ به این سوال، موارد متعددی در نظر گرفته می‌شود. به طور مطلق نمی‌توانیم بگوییم که آیا تنظیم نمونه قرارداد کار با اتباع خارجی صحیح است یا خیر، اما می‌توانیم بیان کنیم که این قرارداد با رعایت شرایط و مقررات، صحیح خواهد بود. برای پاسخ بهتر به این سوال، به ماده 120 قانون کار اشاره می‌کنیم. این ماده برای ما توضیح می‌دهد که شرایط کار اتباع خارجی در ایران چگونه است.
ماده 120 قانون کار به صراحت بیان می‌کند که اتباع بیگانه نمی‌توانند در ایران استخدام شوند و کار کنند. این ماده در ادامه توضیح می‌دهد که البته برای اشخاصی که روادید ورود به کشور دارند یا اینکه با حق کار مشخص وارد ایران شده‌اند، امکان اشتغال به کار وجود دارد. اتباع خارجی با ارائه روادید ورود یا حق کار، برای اخذ پروانه کار اقدام می‌کنند. نکته دارای اهمیت این است که پروانه کار این اشخاص با توجه به قوانین و آیین نامه‌های مربوط به آن ارائه خواهد شد.
البته ماده 120 قانون کار، اتباع بیگانه‌ای که به واسطه ماموریت‌های دیپلماتیک و کنسولی وارد ایران شده‌اند را از این قانون مستثنا می‌داند. این اشخاص و کارشناسان وابسته به سازمان ملل با تایید وزارت امور خارجه مشغول به فعالیت خواهند شد. از طرف دیگر، خبرنگاران مطبوعات و شبکه‌های خارجی نیز با تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اجازه فعالیت می‌گیرند.
شرایط اخذ پروانه کار اتباع خارجه برای تنظیم قرارداد کار اتباع خارجی
توضیح دادیم که اتباع خارجه برای کار در ایران نیازمند پروانه کار هستند. سوال مهم این است که شرایط اخذ پروانه کار چیست و آیا به تمام اتباع خارجه پروانه کار داده می‌شود؟
پروانه کار، مجوزی است که صلاحیت تبعه خارجی را برای کار در ایران تایید می‌کند. بدون شک برای اخذ این پروانه، شروط خاصی در نظر گرفته شده است. ماده 122 قانون کار به تفصیل درباره این شروط صحبت می‌کند. براساس این ماده، وزارت کار و امور اجتماعی در شرایط زیر می‌تواند مجوز صدور، تمدید یا تجدید پروانه کار تبعه خارجی را صادر کند:
1- تبعه باید ده سال مداوم در ایران اقامت داشته باشد و از زمان ورود او، حداقل ده سال بگذرد،
2- اگر تبعه خارجی دارای همسر ایرانی باشد، می‌تواند برای دریافت پروانه کار اقدام کند،
3- به طور کلی مهاجران، به خصوص مهاجران کشورهای اسلامی و پناهندگان سیاسی که کارت معتبر مهاجرت و پناهندگی داشته باشند، می‌توانند در خواست صدور پروانه کار کنند. درخواست آنها باید توسط وزارتخانه‌های کشور و امور خارجه تایید شود.
پروانه کار برای چه مدت است؟
توضیح دادیم که اتباع خارجی برای کار در ایران باید پروانه کار داشته باشند. این پروانه که توسط وزارت کار و امور اجتماعی صادر می‌شود، دائمی نیست و برای مدت موقت ارائه خواهد شد. ماده 124 قانون کار در این خصوص توضیح می‌دهد که حداکثر مدت پروانه کار، یک سال است و وزارتخانه مربوطه می‌تواند پروانه کار اتباع خارجه را برای مدت یک سال صادر، تمدید یا تجدید کند. در پایان یک سال، اتباع باید برای تمدید مجدد این پروانه به وزارتخانه مراجعه کنند.
علاوه براین، در مواردی که تبعه خارجی روادید با حق کار دریافت کرده باشد، اگر رابطه کاری او با کارفرما به پایان برسد، موظف است که ظرف 15 روز به وزارتخانه مراجعه و پروانه کار را تسلیم کند. کارفرما نیز در این 15 روز فرصت دارد که اتمام قرارداد کار را اطلاع دهد.
استخدام بدون پروانه کار
احتمالاً مواردی را دیده‌اید که فرم قرارداد کار اتباع افغانستانی بدون توجه به پروانه کار تنظیم شده است یا اینکه کارفرمایان برای کاهش هزینه‌های خود، از اتباع خارجی استفاده می‌کنند. این عمل به لحاظ قانونی خطا و جرم محسوب می‌شود و برای کارفرما تبعات زیادی دارد.
اگر تمایل دارید که با اتباع خارجی، قرارداد کار اتباع خارجی امضا کنید، لازم است که حتما توجه داشته باشید که تبعه خارجی، پروانه کار داشته باشد. اگر پروانه کار تبعه خارجی مفقود شده یا اینکه اعتبار آن به پایان رسیده است، کارفرما نمی‌تواند با او قرارداد استخدام یا قرارداد کار معین یا قرارداد کار موقت امضا کند. علاوه براین، چنین مواردی باید به اداره کار و امور اجتماعی گزارش شود. اگر این شرایط از سوی کارفرما رعایت نشود، عمل او خطا و جرم محسوب خواهد شد و مستحق مجازات قانونی است. مجازات این جرم، حبس از 91 روز تا 180 روز است و علاوه براین باید جریمه نقدی نیز پرداخته شود.
با توجه به این ماده از قانون مدنی، پذیرش ادعای کارفرما در خصوص عدم آگاهی از پروانه کار تبعه خارجی قابل قبول نیست و کارفرما باید پیش از تنظیم و امضای قرارداد کار اتباع خارجی ، شرایط پروانه کار اتباع خارجی را بررسی کند.
دیدگاه