تاریخچه راههای که انسانها ساختهاند به هزاران سال پیش برمی گردد و اولین جادهها توسط تمدنهای باستانی برای اهداف مختلف ایجاد شدهاند.
بین النهرین: سومریها در بین النهرین (عراق امروزی) یکی از اولین سیستمهای جادهای شناخته شده را در حدود ۴۰۰۰ سال قبل از میلاد ایجاد کردند. آنها شبکهای از جادهها را با استفاده از موادی مانند سنگ آهک و خاک رس برای اتصال شهرهای خود و تسهیل تجارت ایجاد کردند.
مصر: مصریان باستان در اوایل ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد، جادههایی ساختند و سیستمی برای نگهداری از آنها داشتند. معروفترین جاده مصر باستان «ویا ماریس» است که مصر را به سواحل مدیترانه متصل میکرد و به عنوان یک مسیر تجاری حیاتی استفاده میشد.
تمدن دره سند: هاراپاها که در دره ایندوس (پاکستان امروزی و شمال غربی هند) در حدود ۲۶۰۰ تا ۱۹۰۰ قبل از میلاد رشد کردند، دارای یک سیستم شهری سازمان یافته بودند که شامل خیابانها و جادهها میشد. برای مثال، شهر موهنجودارو دارای الگوی شبکهای از خیابانها است.
امپراتوری روم: رومیها به دلیل شبکه جادهای گسترده خود که نقش مهمی در توسعه امپراتوری آنها ایفا کرد، مشهور هستند. ساخت جادهها در روم باستان حدود ۳۰۰ سال قبل از میلاد آغاز شد و برای قرنها ادامه یافت. این جادهها که مجموعاً به عنوان سیستم جادهای رومی شناخته میشوند، بیش از ۴۰۰۰۰۰ کیلومتر درازای کلی داشتند. آنها از مواد لایهای مانند سنگ، شن و بتن اولیه ساخته شده بودند و دارای سیستمهای زهکشی کاملاً مهندسی شده بودند.
سیستم جادهای اینکا: اینکاهای آمریکای جنوبی شبکه وسیعی از جادهها را ایجاد کردند که به سیستم جادهای اینکا ی معروف است. این جادهها که بین قرنهای ۱۳ و ۱۶ ساخته شدهاند، بیش از ۴۰۰۰۰ کیلومتر در سراسر کوههای آند کشیده شده بودند و بخشهایی از پرو، بولیوی، اکوادور، کلمبیا، شیلی و آرژانتین کنونی را به هم متصل میکنندمیکردند. آنها با استفاده از ترکیبی از مسیرهای سنگ تراش خورده و پلهای طنابی معلق ساخته شدند.
جاده شاهی ایرانی: جاده سلطنتی ایران که در زمان امپراتوری هخامنشی در قرن پنجم پیش از میلاد ساخته شد، تقریباً ۲۷۰۰ کیلومتر از ساردیس در ترکیه امروزی تا شوش در ایران را در بر میگرفت. ارتباطات و تجارت در سراسر امپراتوری پهناور ایران با همین جاده تسهیل میشد.
جاده ابریشم: جاده ابریشم شبکهای از راههای تجاری بود که شرق و غرب را از حدود قرن دوم قبل از میلاد تا قرن پانزدهم پس از میلاد به هم متصل میکرد. این یک جاده واحد نبود، بلکه شبکه پیچیدهای از مسیرهای زمینی و دریایی بود که در سراسر آسیا امتداد داشت و مناطقی مانند چین، هند، ایران، آسیای مرکزی و مدیترانه را به هم متصل میکرد.
راه آپیان: یکی از اولین و مهمترین جادههای رومی بود. در سال ۳۱۲ قبل از میلاد ساخته شد و رم را به جنوب شرقی ایتالیا متصل کرد و در ابتدا به شهر بندری بروندیزیوم (بریدیزی امروزی) ختم میشد. راه آپین نقش مهمی در جمهوری و امپراتوری روم ایفا کرد و به عنوان یک راه بزرگ نظامی و تجاری عمل کرد.
جاده بزرگ شمال: جاده بزرگ شمال که در قرن هفدهم ساخته شد، بزرگراه بزرگی در انگلستان بود که لندن را به ادینبورگ، اسکاتلند متصل میکرد. تجارت و رفت و آمد بین دو شهر را تسهیل میکرد و در توسعه مناطقی که از آن میگذشت نقش بسزایی داشت.
مسیر ۶۶: مسیر ۶۶ که در سال ۱۹۲۶ ساخته شد، یک بزرگراه تاریخی در ایالات متحده بود که از شیکاگو، ایلینوی، تا سانتا مونیکا، کالیفرنیا ادامه داشت. این شهر به نماد آزادی و ماجراجویی آمریکایی تبدیل شد و در اوایل تا اواسط قرن بیستم به عنوان یک مسیر محبوب برای مهاجران، گردشگران و حملونقل تجاری عمل میکرد.
اما در اینجا میتوانید به نقشه راههای جهان نگاهی کلی بیندازید.
جاهای پرتراکم مسلما منطبق بر مناطقی است که جمعیت بیشتری دارند یا از نظر اقتصادی و راهبردی اهمین بیشتری دارند. بسیاری از جاهای تهی از جاده که مشکی هستند منطبق بر بیابانها و سحراهای پنهاور هستند ؛ اما شاید توسعهنیافتگی هم یکی دیگر از عوامل عدم تراکم جادهها در بعضی نقاط باشد.
(تصور اول این پست بقایای راه شاهی ایران است)
دیدگاه