با بهترین روش ها برای رسوب زدایی کتری آشنا شوید!

رسوب زدایی کتری

رسوب زدایی کتری رایج‌ترین مسئله مورد بحث در هر خانه‌ای است. هر خانواده ایرانی که به طور روزانه از چای استفاده می‌کند، قطعاً با مشکل رفع رسوب کتری مواجه است. از بین بردن رسوب کتری مشکلی است که به سادگی انجام نمی‌شود. همه ما به نوعی با آن درگیر هستیم. اینکه علت اصلی آن وجود املاح و موادمعدنی در آب شرب است بر کسی پوشیده نیست، اما مسئله اینجاست که با اینکه می‌دانیم علت چیست، راه‌کاری برای رفع رسوبات کتری نداریم. در بسیاری از خانه‌ها از رسوب گیر کتری استفاده می‌شود، که برای مدت کوتاهی جوابگوی رسوب کتری است، اما پس از مدتی دوباره همه چیز به حالت اول خود باز می‌گردد. یعنی دوباره کتری رسوب گرفته و همراه با آب‌جوش، ذرات ریز معلق رسوب به چای، قهوه و یا هنگام آشپزی به ظرف غذای مورد استفاده وارد می‌شود.

به طور کلی راه‌کارهای رسوب زدایی کتری همگی در منزل قابل اجرا هستند. زیرا جایی خارج از منزل برای رفع رسوب از کتری وجود ندارد. از این رو غالب افراد در فکر یافتن بهترین روش رفع رسوب کتری و یا حتی کنترل آن در منزل هستند. در بسیاری از مواقع به دلیل رسوب زیاد و پایین آمدن کیفیت کارکرد کتری، مجبور به تعویض آن هستیم. این در حالی است که با توجه به هزینه‌های جاری زندگی، شاید امکان خریدن کتری به طور سالانه و یا در صورت استفاده زیاد، خرید یک کتری جدید در هر ۶ ماه، فراهم نباشد. حال اگر ما تمهیدی در نظر بگیریم که بتوانیم رسوب‌های موجود را از بین ببریم و یا از ابتدا مانع بروز این رسوبات شویم و بتوانیم کاری کنیم تا کتری رسوب نگیرد، هم در سلامت خود و خانواده گام موثری برداشته‌ایم، هم می‌توانیم از کتری خود به مدت طولانی‌تری استفاده نماییم.

مضرات رسوب برای سلامتی

به طور کلی می‌دانیم که رسوب کتری برای بدن ما ضرر دارد. اما اینکه دقیقاً چه مشکلی ایجاد خواهد کرد را شاید ندانیم. بعضی اوقات ممکن است دقیقاً بدانیم چه اتفاقی می‌افتد که رسوب تشکیل می‌شود، اما ممکن است متوجه ضرر آن برای بدن نشویم.

رسوب‌های آب به طور کلی از دو نوع هستند:

• رسوب‌های کلسیم

• رسوب‌های سدیم

از نظر تعدد آماری، تعداد رسوب‌های کلسیم بیش از رسوب‌های سدیم است. زیرا کلسیم محلول در آب بیشتر از مقدار سدیم محلول است و همچنین کلسیم ساده‌تر از سدیم از آب جدا می‌شود، به همین دلیل برای رسوب زدایی کتری باید بیشتر روی رسوب‌های کلسیم تمرکز شود. کلسیم عنصری است که در طبیعت به وفور یافت می‌شود. خاک حاوی مقادیر بسیار زیادی کلسیم است. اگر به پرندگان تخم گذار مانند مرغ دقت کرده باشید، در جیره غذایی خود خاک را نیز گنجانده‌اند. یعنی به کرات دیده می شود که مرغ خاک می‌خورد. این دقیقاً بخاطر جذب کلسیم است. مرغ کلسیم خاک را جذب نموده و مابقی آن را دفع می‌کند. از این رو می‌تواند کلسیم لازم برای ایجاد پوسته تخم را تأمین می‌کند.

وقتی آب بر روی سطح زمین جاری می‌شود، با خاک در ارتباط مستقیم قرار دارد. لذا به دلیل ظرفیت انحلال‌پذیری آب، به سادگی کلسیم و برخی دیگر از موادمعدنی خاک در آب حل می‌شوند و باعث سنگین شدن آب می‌شوند. با بررسی سنگ‌‌های بستر رودخانه به سادگی متوجه خواهیم شد که آب باعث ساییدگی سطح سنگ شده است. این سایش یا با جابجایی خرده‌سنگ‌های شسته شده اتفاق افتاده و یا با حل شدن برخی موادمعدنی موجود سنگ.

اگر آب به داخل زمین نفوذ کند و به سفره‌های آب زیرزمینی بپیوندد نیز، همین مواضع برقرار است. لذا خواه ناخواه، به طور طبیعی آب حاوی کلسیم و سدیم است. کلسیم موجود در آب به دو صورت وجود دارد:

• کربنات کلسیم

• بی‌کربنات کلسیم

از این رو آب شرب دارای مقادیر مجاز موادمعدنی است. مگر در بعضی مواقع که آب از مناطقی با سنگ آهکی و یا خاک حاوی آهک عبور کرده باشد، که مقدار آهک آب بیشتر از حد مجاز خواهد شد و غیرقابل شرب است. در غیر این صورت اگر میزان موادمعدنی موجود در آب در محدوده استاندارد باشد، برای بدن ما مضر نیست.

حال وقتی آب در کتری به جوش ‌می‌آید، بر اثر گرما بی‌کربنات کلسیم به کربنات تبدیل شده و به صورت کربنات کلسیم رسوب می‌کند. کربنات کلسیم ماندگاری بسیار زیادی دارد و به سادگی از بین نمی‌رود. از این رو ما همواره در رسوب زدایی کتری دچار مشکل هستیم.

حال می‌دانیم که جنس رسوبات کتری از چیست. درست است که جنس این رسوب از کلسیم است و بدن ما به کلسیم نیاز دارد، اما بدن ما قادر به هضم و جذب این حالت از کلسیم، به این حجم نیست. از این رو در نقاطی مانند کلیه، دستگاه گوارش و یا در مجاری خونی منتهی به قلب، مشکلاتی را برای بدن ما ایجاد می‌کند که به سادگی قابل رفع نخواهد بود.

لذا این استدلال که رسوبات کتری از جنس کلسیم است و بدن ما هم به کلسیم نیاز دارد، پس اگر این رسوبات وارد غذا و یا نوشیدنی ما بشوند اتفاق بدی نمی‌افتد و توسط بدن جذب می‌شود، استدلال درستی نیست. بلکه آنچه که اتفاق می‌افتد دقیقاً مغایر با این تصور است. قوی‌ترین دستگاه تصفیه کننده در بدن ما، کلیه ما است. کلیه چندان قادر به تصفیه رسوبات کربنات در بدن نیست، لذا در صورت مواجهه بیش از حد با این نوع از رسوبات، دچار مشکل شده و این رسوبات در خود کلیه خود را نشان داده و باعث بروز سنگ کلیه می‌شوند. لذا تأکید می‌کنیم که به هیچ عنوان و با هیچ استدلالی خوردن رسوبات آب توجیه‌پذیر نیست و نباید انجام شود.

روش های مؤثر برای رسوب زدایی کتری

استفاده از رسوب گیر کتری

یکی از روش‌های بسیار رایج در استفاده از کتری و جلوگیری از تشکیل رسوب و یا رسوب زدایی کتری، استفاده از رسوب گیر کتری است. این وسیله به دلیل کاربری بسیار زیادی که دارد به یکی از معروف‌ترین و پرکاربردترین وسایل تبدیل شده است. تقریباً تمام خانواده‌ها حداقل یک‌بار از این وسیله استفاده کرده‌اند و متناسب با نوع آب مصرفی منطقه و یا جنس کتری آن‌ها، نتیجه‌های متفاوت دریافت کرده‌اند.

به طور کلی استفاده از رسوب گیر کتری برای همه کسانی که از کتری یا سماور استفاده می‌کنند شناخته شده است.

این وسیله که در اصطلاح به رسوب گیر یا سیم رسوب گیر معروف است، بسیارشبیه به سیم ظرفشویی است. در بعضی مواقع دیده شده که افراد از سیم‌ظرفشویی به جای این وسیله استفاده نموده‌اند. شاید برای مدت زمان محدود نتایجی نیز گرفته باشند، اما کارایی سیم‌ظرفشویی اصلاً مانند سیم رسوب گیر نیست. سیم رسوب گیر از جنس آلیاژهای اصلی استیل است. آلیاژها معمولاً بر اساس درصد وزنی تعریف می‌شوند. درصد وزنی فلز اضافه شده به فلز اصلی یا فلز پایه. در بعضی مواقع آلیاژها دارای خواص جیدی می‌شوند نسبت به خواص فلز پایه یا فلز مضاعف، اما در بسیاری از مواقع نیز آلیاژ به دست آمده بیشتر خواص فلز پایه را با خود خواهد داشت.

همانطور که گفته شد این رسوب گیر از آلیاژ استیل تهیه شده است. این آلیاژ در تماس با آب به هیچ عنوان زنگ نمی‌زند، خورده نمی‌شود و اثری از خود به عنوان آلاینده بر جای نمی‌گذارد. همه این‌ها بخاطر وجود آلیاژی از استیل است. هرچند خود استیل به نوعی یک آلیاژ است، اما وقتی با فلز دیگری به واسطه حرارت و سرد شدن ترکیب می‌شود، لذا آلیاژ جدیدی تشکیل می‌دهد.

این سیم رسوب گیر که شاید در بعضی فروشگاه‌های محلی به آن سیم کتری بگویند، از این آلیاژ است. اما این آلیاژ استیل دارای یک روکش خاص و ویژه است تا بتواند املاح و رسوبات آب را به خود جذب کند. همان طور که پیش از این اعلام کردیم، رسوب آب به شکل بی‌کربنات کلسیم است. به همین دلیل برای روکش این فیلتر رسوب گیر کتری از نیکل استفاده شده است. این عنصر بر اثر گرما نسبت به حضور کلسیم عکس‌العمل از خود نشان می‌دهد، لذا وقتی بی‌کربنات کلسیم که بسیار سبک است، نسبت به دما واکنش نشان داده و به تبدیل به رسوب کربنات می‌شود، به سرعت جذب نیکل موجود بر روی این رسوب گیر شده و به جای اینکه به دیواره کتری بچسبد، در میان منافذ بزرگ و باز این فیلتر رسوب نشسته و به آن می‌چسبد. به این ترتیب پس از مدتی با استخراج رسوب گیر کتری و جایگزین کردن آن با فیلتری دیگر، می‌توانیم مطمئن باشیم که کتری ما دچار رسوب نخواهند شد و با همین کار می‌توان مانع از تشکیل رسوب شد.

یادآور می‌شویم که این روش برای رسوب زدایی کتری نیست و فقط برای جلوگیری از رسوب‌ دهی قابل اجرا است.

از بین بردن رسوب کتری با آبلیمو

یکی دیگر از روش‌هایی که به سادگی می توان برای رفع رسوب کتری از آن در منزل استفاده کرد، استفاده از آبلیمو است. در این روش که به دفعات بسیار زیاد سنجیده شده و بسیاری به آن مطمئن هستند، به طور طبیعی و بسیار ساده می‌توان از شر رسوب کتری خلاص شد. هر چند باید این نکته را نظر بگیریم که آب شرب هر منطقه با مناطق دیگر متفاوت است. لذا این مورد ممکن است در بعضی مناطق بسیار کارآمد باشد و در بعضی مناطق دیگر بیش از یک مرتبه نیاز به اجرا داشته باشد. از طرفی به جنس وسیله مورد استفاده و به مدتی که از زمان تشکیل رسوب می‌گذرد نیز بستگی دارد. اگر پس از مدت زمان زیاد برای رفع رسوبات کتری اقدام شود، احتمال اینکه موفق به این کار شویم کمتر از زمانی است که بلافاصله پس از تشکیل رسوب فرایند رفع رسوب کتری را شروع کنیم.

یکی از عواملی که منجر به از بین بردن رسوب کتری می‌شود، استفاده از مواد اسیدی است. مواد اسیدی به طور طبیعی خاصیت خورندگی دارند. این خاصیت باعث می‌شود تا هر ساختار فیزیکی‌ای را تحت تأثیر خود قرار دهند و باعث شکستن پیوندهای فیزیکی آن ساختار شوند. به طور مثال بسیاری از فلزات در اسیدها دچار خورندگی می‌شوند. یعنی فرسوده و پوک می‌شوند و مقاومت آن‌ها تا حد بسیار زیادی کاهش می‌یابد. به طور طبیعی اسیدها ترش هستند. در مرکبات طبیعی مزه‌ترش ناشی از وجود اسید است.

اسید موجود در مرکبات اسیدسیتریک (Citric Acid) است. این اسید که به شکل خوراکی در مرکبات وجود دارد، ضمن داشتن خاصیت اسیدی، در صورتی که ب مقدار معین و استاندارد مصرف شود، آسیبی برای سیستم گوارش بدن انسان نخواهد داشت.

طعم و مزه‌ای که آبلیمو به غذا و خوراک می‌دهد ناشی از همین اسیدسیتریک است. لذا برای استفاده در این مورد خاص بسیار می‌تواند مفید و مؤثر واقع شود.

روش کار: برای رسوب زدایی کتری رسوب گرفته، ابتدا آن را بر روی اجاق گاز بگذارید. با نسبت ۱ به ۳، محول آبلیمو و آب درست کنید. یعنی به ازای هر ۳ لیوان آب، یک لیوان آبلیمو بریزید. محلول را خوب هم بزنید تا آبلیمو به خوبی در آب حل شود. این حل شدن باعث می‌شود تا آبلیمو در تمام آب به یک نسبت وجود داشته باشد.

سپس کتری را روشن کنید و بگذارید تا به جوش بیاید. پس از حدود ۱۰ دقیقه کتری را خاموش کنید و اجازه دهید تا به طور کامل خنک شود. پس از ۳۰ دقیقه مجدد آن را روشن کرده و اجازه بدهید تا آب آن برای ۱۰ دیقه بجوشد. مجدد پس از ۱۰ دقیقه آن را خاموش کنید و بگذارید تا کمی از آن داغی اولیه بیفتد. کتری نباید به طور کامل سرد شود، پیش از آنکه کاملاً سرد شود محتویات آن را کامل خالی نموده و داخل آن را با اسکاچ و مایع ظرفشویی بشویید. سپس به خوبی آب‌کشی نمایید.

رفع رسوب کتری با سرکه

یکی دیگر از روش‌هایی که برای رفع رسوب کتری مورد استفاده قرار می‌گیرد، محلول سرکه و آب است. همانطور که در بخش قبل توضیحاتی ارائه نمودیم، موادی که ترش هستند موادی اسیدی بوده و بنا بر طبیعت اسید دارای خاصیت خورندگی هستند.

همانطور که پیش از این پیرامون آبلیمو صحبت کردیم، سرکه نیز به همان صورت دارای اسید خوراکی است. این اسید در صورتی که به اندازه استاندارد و معین مورد استفاده قرار بگیرد، آسیبی به دستگاه گوارش ما نمی‌رساند. خاصیت اسیدی سرکه برای بدن ما در مواقعی مفید نیز هست، اما به دلایلی در طب سنتی چندان توصیه نمی‌شود. در هر صورت سرکه نیز دارای اسید است. چون در هر خانه‌ای سرکه به راحتی یافت می‌شود، و حتی در صورت نبودن نیز به سادگی قابل تهیه است، یکی از روش‌های بسیار پرطرفدار برای رسوب زدایی کتری استفاده از سرکه و آب، به عنوان محلول اسیدی مورد نیاز است.

همانند روش قبل، محلولی از آب و سرکه درست نمایید. نسبت این محلول نیز ۱ به ۳ باشد. یعنی به ازای هر ۳ لیوان آب، ۱ لیوان سرکه اضافه نمایید. کتری را تا حدود نصف از محلول پر کنید. یا دست کم روی تمام مناطق رسوب‌گرفته را بپوشاند. سپس آن را روی اجاق گاز قرار دهید تا به جوش بیاید.

پس از آن که کتری حدود ۳۰ دقیقه جوشید، آن را خاموش کنید و بگذارید روی اجاق گاز باقی بماند و خود به خود به آرامی خنک شود. سپس آن را خالی نمایید و به طور کامل با اسکاچ و مایع ظرفشویی بشویید. پس از آب‌کشی کامل، مجدد برای ۱۰ دقیقه با آب معمولی کتری را بجوشانید و دوباره تخلیه و آب‌کشی نمایید.

این کار کمک می‌کند تا بوی سرکه از بین برود. زیرا وقتی سرکه را در کتری می‌جوشانیم، قطعاً کتری بوی سرکه خواهد گرفت و بوی سرکه چندان بوی مطبوعی نیست، بخصوص که برای کتری‌ای باشد که هر روز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر برای بار اول رسوب‌ها از بین نرفتند، برای از بین بردن رسوب کتری، مجدد این کار را از ابتدا تکرار نمایید. متناسب با میزان و نوع رسوب کتری، ممکن است مجبور باشید بیش از یک مرتبه این کار را از ابتدا تکرار نمایید. اما اگر به موقع اقدام نموده‌باشید، معمولاً با یک یا دو مرتبه طی کردن این فرایند، باید به طور کامل رفع رسوب شده باشد.

سیب‌زمینی و رسوب زدایی کتری

در این روش که شاید خیلی از افراد از آن اطلاع نداشته باشند، به طرز جالبی از سیب‌زمینی استفاده می‌گردد. از آن‌جا که سیب‌زمینی منبع بسیار مهم و مفیدی از نشاسته است، برای این کار استفاده می‌شود.

نشاسته بر اثر حرارت و افزایش دما، به شکل یک ژل لزج با توان جذب بسیار بالا در می‌آید. این ژل رسوبات کتری را به خود جذب کرده و می‌تواند آن‌ها را از دیواره کتری جداسازد.

چون این روش به شکل‌های مختلفی انجام می‌پذیرد، در اینجا به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت:

سیب‌زمینی رنده شده: در این روش، ابتدا سیب‌زمینی را رنده کرده و سپس رنده شده آن را داخل کتری حاوی رسوب می‌ریزیم. سپس داخل کتری آب می‌ریزیم، تا جایی که مناطق رسوب گرفته را کامل بپوشاند. آن‌گاه کتری را روی اجاق‌گاز گذاشته و بگذارید تا کتری آب را به جوش بیاورد. کتری باید ۳۰ دقیقه بجوشد.

سپس در آن مقداری زاج سفید کوبیده شده بریزید و بگذارید به جوشیدن ادامه دهد. پس از حدود ۱۰ دقیقه زیر کتری را خاموش کرده و اجازه دهید کمی خنک شود. سپس محتویات کتری را خالی کرده و آن را بشویید و کامل آب بکشید. اگر با این کار موفق به رفع رسوب کتری نشدید، مجدد همین روند را تکرار کنید.

سیب‌زمینی رنده شده و هویج: این روش شباهت بسیار زیادی به روش پیشین دارد. با این تفاوت که در این روش، علاوه بر سیب‌زمینی رنده شده، مقداری هویج رنده شده نیز به آن اضافه می‌نماییم. سپس تمام محتویات را داخل کتری ریخته و می‌گذاریم تا ۳۰ دقیقه بجوشد. پس از ۳۰ دقیقه مقداری زاج سفید را کوبیده و در داخل کتری می‌اندازیم. مجدد اجازه می‌دهیم تا این ترکیب جدید رسوب گیر کتری تا ۳۰ دقیقه بجوشد. سپس اجاق را خاموش کرده و محتویات کتری را پس از کمی خنک شدن خالی می‌کنیم. سپس کتری را کامل شسته و آب‌کشی می‌کنیم.

در اینجا کمی توضیح پیرامون زاج سفید ارائه می‌نماییم. زاج سفید یا در اصطلاح علمی به آن آلوم یا سولفات آلومینیوم مضاعف نیز می‌گویند، یک ماده با پایه شیمیایی است. اما مصارف بسیار زیادی در طب سنتی دارد. این ماده را از عطاری‌ها با نام زاج می‌توانید تهیه کنید. معمولاً در عطاری‌ها به صورت پودر شده ارائه می‌گردد. اصولاً برای بهبود زخم‌های باز از آن استفاده می‌شده است. زاج اصولاً قابض و جاذب است. به همین دلیل نیز در این ترکیب از آن استفاده می‌شود.

استفاده از پوست سیب‌زمینی: این بخش نیز مانند موارد قبلی است. با این تفاوت که در بخش های قبل ما ۲ الی ۳ عدد سیب‌زمینی را برای از بین بردن گچ کتری رنده می‌کردیم، اما در این روش تنها پوست سیب‌زمینی را استفاده می‌کنیم. کافی است تا زمانی که مشغول پوست‌کندن سیب‌زمینی‌ها هستید، آن‌ها را دور نریزید و در یک کیسه در بسته نگهدارید. سپس می‌توانید مانند روش‌های قبل به طور مستقل (بدون استفاده از هویج رنده شده) آن را در کتری مورد نظر ریخته و به مدت ۳۰ دقیقه بگذارید تا بجوشد. بعد از افزودن زاج سفید نیز ۳۰ دقیقه بجوشد، سپس اجاق گاز را خاموش نموده و پس از خنک شدن محتویات کتری را تخلیه نموده و دخل آن را شسته و آب‌کشی نمایید.

استفاده از نوشابه کوکا

یکی دیگر از روش‌هایی که برخلاف عجیب و غریب بودن مورد استفاده قرار می‌گیرد، به کاربردن نوشابه کوکا (نوشابه مشکی) برای رسوب زدایی کتری است. این روش به نظر خیلی بعید می‌آید اما با انجام بررسی‌های بسیار ساده در می‌یابیم که چندان هم نشدنی نیست. از آنجایی که نوشابه یک مایع اسیدی است (هر چند که اسید آن خوراکی است) قابلیت از بین بردن رسوبات کلسیم و منیزیم را دارد. پیش از این در بخش استفاده از آبلیمو و سرکه توضیحاتی پیرامون خاصیت خورندگی اسید ارائه نمودیم. در این بخش نیز شرایط به همان منوال است، با اینتفاوت که ماده اسیدی مورد استفاده نوشابه است.

این روش به دو صورت انجام می‌پذیرد:

نوشابه را داخل کتری بجوشانید: کتری خود را از نوشابه پر کنید. متناسب با اندازه کتری ممکن است بین ۲ تا ۳ نوشابه خانواده بزرگ مورد نیاز باشد. سپس کتری را روی اجاق گاز گذاشته و بگذارید تا نوشابه داخل کتری بجوشد.

پس از آنکه مقداری جوشید، اجاق را خاموش کرده و کتری را از روی آن بردارید و بگذارید تا حدود ۳۰ الی ۴۵ دقیقه خنک شود. سپس نوشابه داخل کتری را خالی نمایید. اگر داخل کتری را نگاه نمایید، از میزان رسوبی که از بین رفته‌است متعجب خواهید شد.

این به دلیل وجود اسید کلریدریک در نوشابه است. این اسید خوراکی اسید بسیار قوی و کارامدی است. همین قوی بودن آن نیز باعث بروز مشکلات فراوانی برای دستگاه گوارش ما می‌شود.

نوشابه را در کتری بریزید و تا صبح صبر کنید: در این روش نیازی به جوشاندن نوشابه در کتری نیست. همین که شب کتری را از نوشابه پر کنید و بگذارید تا صبح بماند، برای رفع رسوبات کتری کافی است. خاصیت اسیدی نوشابه باعث ایجاد خوردگی در رسوب‌های کتری شده و با خالی کردن یک‌باره نوشابه، بسیاری از آن‌ها تخلیه خواهند شد. پس از آن کتری را با آب و اسکاچ بشویید. تا هم دیواره داخلی کتری به نوشابه آغشته نباشد و مزه نوشابه در آب کتری نماند و هم اینکه اگر خرده رسوبی باقی مانده بود، با آب و اسکاچ شسته شود.

جوش شیرین برای رفع رسوب کتری

این روش یکی از روش‌های سهل و آسان و قابل اجرا در منزل است. اگر روند انجام کار را به درستی طی نمایید، به راحتی به نتیجه دلخواه می‌رسید. این روش برای از بین بردن رسوب‌های زیاد نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. هر چند اگر قبل از زیاد شدن مقدار رسوب موجود در کتری این کار را انجام دهید خیلی بهتر است. اما اگر به هر دلیلی این کار را به موقع نتوانستید انجام دهید، نگران نباشید با انجام این روش می‌توانید مطمئن باشید که درصد زیادی از رسوب‌های کتر از بین خواهد رفت. کافی است تا روند زیر را منظم و به ترتیب اجرا نمایید:

• ابتدا به اندازه یک بند انگشت میانی آب در کتری بریزید.

• به همان اندازه به آن سرکه اضافه نمایید.

• کتری را روی اجاق گاز قرار داده و اجاق را روشن کنید. هم‌زمان تایمر گاز را (یا هر تایمر دیگری را) روی ۱۰ دقیقه تنظیم نمایید.

• وقتی محلول داخل کتری به جوش آمد، زیر آن را کم کنید تا محلول به جوشیدن خود به آرامی ادامه دهد. صبر کنید تا ۱۰ دقیقه طی شود.

• سپس کتری را از روی اجاق بردارید.

• همان‌طور که محلول به آرامی در حال جوشیدن است، ۳ قاشق غذاخوری جوش شیرین به آن اضافه کنید. در این لحظه یک فرآیند شیمیایی بین جوش‌شیرین و سرکه روی خواهد داد و تمام سطح محلول را کف فرا خواهد گرفت. وقتی با این مسئله مواجه شدید، نگران نباشید، اتفاق بدی روی نداده است. با آرامش به روند ادامه دهید.

• بعد از آن که کف کردن متوقف شد، کتری را خالی کنید و داخل آن را کنترل نمایید. اگر نیاز بود با کمی جوش‌شیرین و یک فرچه کوچک داخل کتری را از رسوب‌های باقی مانده تمیز نمایید.

• در نهایت کتری را با آب و مایع ظرفشویی به خوبی شسته، آب‌کشی نمایید و با حوله خشک کنید. با این کار اگر رسوب سستی به دیواره باقی مانده باشد، به راحتی جدا شده و می‌توانید با کمک آب آن را خارج نمایید.

اگر این روند را صحیح انجام دهید و مشکلی پیش نیاید، نباید بیشتر از ۲۰ الی ۲۵ دقیقه طول بکشد. اگر با یک‌بار انجام دادن این روند از بین بردن رسوب کتری انجام نشد، می‌توانید مجدد آن را از سر بگیرید.

نحوه رسوب زدایی کتری برقی

برای این روش نیز مانند روش‌های قبل به خواص طبیعی مواد در دسترس ما در منزل متکی است. نکته قابل توجه این است که وسیله‌ای مانند سماور که از قدیم رایج بوده است، قابل تعمیر است. وسایل مانند کتری شاید قابل تعمیر نباشند، ولی با قیمت نسبتاً مناسبی قابل تهیه هستند. وسایل برقی منزل، مانند کتری برقی، در صورت اینکه بدنه آن‌ها آسیب‌ ببیند، معمولاً قابل تعمیر نبوده و باید یک دستگاه جدید آن را تهیه نمود. به همین دلیل هر چه روش از بین بردن گچ کتری برقی ساده‌تر و غیرتهاجمی‌تر باشد، برای سلامت و طول عمر دستگاه بهتر است.

نکته قابل توجه این است که برخی بیان می‌کنند که رفع رسوب کتری با آب جوش نیز امکان‌پذیر است. در این باره ما دریافته‌ایم که این روش چندان مؤثر نخواهد بود. مگر برای رسوب‌هایی که به تازگی ایجاد شده باشند و مدت زمان کوتاهی از زمان تشکیل آن‌ها گذشته باشد. چون اگر این‌چنین بود، هر بار که در کتری برقی آب جوش می‌آمد، رسوب‌های موجود را از بین می‌برد و دیر هیچ‌گاه در کتری رواجاقی و یا کتری برقی رسوب تشکیل نمی‌شد.

ابتدا کتری برقی را تا نصف یا ۴/۳ ظرفیت با مخلوط برابر آب و سرکه سفید (هرکدام ۵۰%) پر کنید. سپس کتری را روشن کنید تا آب  داخل آن به جوش بیاید. اگر کتری به طور اتوماتیک خاموش نمی‌شود، آن را خاموش کنید و اجازه بدهید برای مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه، مخلوط آب و سرکه به جوش آمده در کتری برقی باقی بماند، سپس آن را به طور کامل دور بریزید. با این کار تا حد قابل توجهی رسوب کتری برقی خود را از بین برده‌اید. سپس با استفاده از اسکاچ و مایع ظرفشویی، داخل کتری برقی را به طور کامل بشویید. دقت کنید که اگر کتری برقی شما دارای فیلتر قبل از خروجی است، حتماً فیلتر آن را خارج کرده و به خوبی تمیز نمایید.

رسوب زدایی کتری مسی

برای از بین بردن رسوب کتری مسی روش‌های چندان زیاد یا پیچیده‌ای وجود ندارد. به طور کلی مواردی که قابل اجرا در منزل باشد، چندان گسترده نیستند. اما این را باید بدانیم که روش‌های رفع رسوبات کتری به طور کلی پیرامون خاصیت اسیدی برخی حلال‌ها و یا خاصیت جاذب بودن نسبت به موادمعدنی در بعضی فلزات مانند استیل با روکش نیکل می‌چرخد لذا چندان دست ما در انتخاب روش مورد نظر باز نیست. اما با این حال حق انتخاب‌هایی نیز وجود دارد. در این روش برای رفع رسوب کتری مسی بهترین انتخاب اسید سیتریک طبیعی است. این اسید در آبلیمو یافت می‌شود. یعنی کافی است تا محلول آب لیموترش طبیعی و آب معمولی را به نسبت ۵۰ – ۵۰ درست کنید. سپس به مدت ۲۰ دقیقه این محلول را در کتری بجوشانید. پس از خنک شدن آن را تخلیه نمایید. سپس با یک دستمال داخلی آن را به خوبی تمیز کنید. هر رسوب مقاومی که باقی مانده باشد با این روش از بین می‌رود. اگر باز هم نقاطی باقی ماندند، می‌توانید با ترکیب نمک آشپزخانه و آبلیموی طبیعی، به کمک یک دستمال زبر، نقاطی که هنوز رسوب به آن‌ها چسبیده است را تمیز نمایید.