مطالعات نشان می‌دهد که بیماری واریس، شایع‌ترین بیماری عروقی است و حدود ۲۰ درصد بزرگسالان در بازه‌های زمانی مختلف، این بیماری را تجربه می‌کنند. واریس به‌صورت رگ‌های کبودرنگ یا پیچ‌خورده در بخش‌های مختلف بدن خصوصا ساق پا و ران دیده می‌شود. احتمالاً شما هم پس از مشاهده واریس در دیگران، این پرسش برایتان مطرح شده است که دلیل واریس چیست؟ در این مقاله می‌خواهیم با این بیماری شایع، علائم و شیوه درمان آن آشنا شویم. درصورت ابتلا به این بیماری یا داشتن سابقه خانوادگی در این زمینه، پیشنهاد می‌شود که چند دقیقه وقت بگذارید و این مقاله را تا آخر مطالعه کنید.
بیماری واریس چیست؟
سیاهرگ ها مسئول برگرداندن خون از اندام‌ها به قلب هستند. جریان خون در سیاهرگ‌ها خلاف جاذبه زمین حرکت می‌کند. دریچه‌هایی به نام دریچه‌های لانه‌کبوتری در سیاهرگ‌ها قرار دارد که وظیفه کنترل جریان یک‌طرفه خون در سیاهرگ را بر عهده دارند. با آسیب دیدن این دریچه، جریان یک‌طرفه خون در سیاهرگ مختل می‌شود و خون به عقب برمی‌گردد. بازگشت خون به عقب باعث کشیدگی، تورم و پیچش عروق می‌شود.
واریس، یک بیماری عروقی است و امکان بروز آن در هر کدام از سیاهرگ‌های بدن وجود دارد. البته پاها به‌دلیل ایستادن و فعالیت، فشار خون بالاتری دارند و درنتیجه احتمال بروز واریس در پاها بیشتر از سایر بخش‌های بدن است. درصورتی‌که مبتلا به واریس پا هستید و رگ‌های متورم با احساس درد همراه است، به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با عمل واریس پا، این بیماری و درد ناشی از آن را برطرف کند.
چه نقاطی از بدن دچار واریس می‌شود؟
واریس فقط در سیاهرگ‌های بدن اتفاق میفتد. سیاهرگ‌ها در اندام‌های مختلف بدن انسان وجود دارند و خونی را که قلب به اندام‌ها فرستاده است، به قلب برمی‌گردانند؛ بنابراین احتمال بروز واریس در بخش‌های مختلف بدن وجود دارد. در ادامه به چند مورد از اندام‌هایی که احتمال بروز واریس در آن‌ها بیشتر است، اشاره شده:
• روی پا، زانو، ساق پا، اطراف و روی ران پا
• صورت
• روی شکم
• رحم و تخمدان در بانوان
• بیضه در مردان (واریکوسل)
• ساعد، دست و بازوها
• معده
• مری
• عروق قلب
با‌توجه‌‌به این موارد، واریس فقط در عروق نزدیک به پوست دیده نمی‌شود؛ بلکه در عروق داخلی بدن هم اتفاق می‌افتد. قاعدتا واریس عروق داخلی مثل عروق قلب، معده و مری، خطرناک‌تر از عروق نزدیک به پوست است؛ چون عروق داخلی بدن با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند و تشخیص و درمان آن‌ها دشوارتر است.
علل بروز بیماری واریس
عوامل مختلفی در شکل‌گیری بیماری واریس در افراد نقش دارد. در ادامه به چند مورد از این علل و عوامل اشاره شده است:
• مسائل ارثی و ژنتیکی: درصورتی‌که پدر و مادر، هر دو مبتلا به واریس باشند، احتمال بروز این بیماری در فرزند به ۹۰ درصد می‌رسد. اگر یکی از والدین، واریس داشته باشد، احتمال ابتلای فرزند پسر، ۲۵ درصد و فرزند دختر، ۶۲ درصد خواهد بود.
• جنسیت: مطالعات نشان می‌دهد که علائم واریس پا و سایر اندام‌ها در بانوان، خیلی بیشتر از مردان مشاهده می‌شود. تغییرات هورمونی بدن زنان در ابتلای آن‌ها به واریس، نقش جدی دارد.
• بارداری: دوران بارداری با افزایش حجم خون در بدن، همراه است و احتمال گشاد شدن رگ‌های پا بر اثر این افزایش خون وجود دارد.
• چاقی و اضافه وزن: چاقی و اضافه وزن هم یکی دیگر از عواملی است که با فشار آوردن به رگ‌های پا موجب شکل‌گیری واریس می‌شود.
• افزایش سن: با بالا رفتن سن، خاصیت ارتجاعی سیاهرگ‌ها کاهش می‌یابد و عملکرد دریچه سیاهرگ‌ها هم مختل می‌شود.
• ایستادن‌ها و نشستن‌های طولانی‌مدت: ایستادن، نشستن و حرکت نکردن به‌صورت طولانی‌مدت، زیان‌های مختلفی برای بدن به همراه دارد. یکی از معایب ایستادن و نشستن طولانی، تجمع خون در رگ‌ها و بروز واریس است؛ ازاین‌رو بسیاری از کارمندان اداری که ناچار به نشستن طولانی هستند، پس از مدتی مبتلا به واریس می‌شوند.
علل و عواملی که بیان شد، مهم‌ترین و رایج‌ترین دلایل بروز واریس هستند؛ ولی این احتمال وجود دارد که برخی از افراد به دلایل خاصی مثل یائسگی یا ابتلا به بیماری‌های مختلف، به واریس مبتلا شوند.
علائم بیماری واریس
بیماری واریس، علائم مختلفی دارد که در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین علائم این بیماری اشاره شده است:
• رگ های آبی برآمده
• ایجاد زخم در ساق پاها
• تغییر رنگ پوست
• احساس خارش، سوزش، سنگینی یا درد در پاها
• گرفتگی عضلات و تورم در ساق و مچ پا
• خارش در اطراف پا
درصورت مشاهده علائم واریس مثل برآمدگی و کبود شدن رگ‌های پشت پا، به پزشک متخصص قلب و عروق با تجربه در درمان واریس مراجعه کنید تا اقدامات موردنیاز برای تشخیص دقیق و درمان واریس را انجام دهد. درصورتی‌که واریس پای شما وخیم و دردناک نباشد، امکان درمان خانگی واریس پا تحت نظر پزشک متخصص وجود دارد.
به هیچ عنوان برای واریس، خود درمانی نکنید. قبل از هر کار به پزشک مراجعه کنید تا او در مورد شیوه درمان تصمیم بگیرد.
دیدگاه