بیماری پوستی اریتم مولتی فرم
اریتم مولتی فرم یک واکنش پوستی است که می تواند توسط عفونت ها یا برخی از دارو ها ایجاد شود. این وضعیت معمولاً خفیف است و طی چند هفته از بین می رود. همچنین یک فرم نادر و شدید وجود دارد که می تواند بر دهان، دستگاه تناسلی و چشم ها تأثیر بگذارد و تهدید کننده حیات باشد که به عنوان اریتم مولتی فرم ماژور شناخته شده است. اریتم مولتی فرم به طور عمده در بزرگسالان زیر ۴۰ سال تاثیر می گذارد؛ اگرچه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.
علائم و نشانه های اریتم مولتی فرم
اکثر مبتلایان به اریتم مولتی فرم فقط بثورات جلدی دارند اما علائم دیگر نیز گاهی اوقات ممکن است رخ دهد.
بثورات پوستی
بثورات به صورت ناگهانی شروع می شوند و طی چند روز توسعه می یابند و پیش از انتشار به قسمت بالای بدن و صورت، در دست ها و پاها نمایان می شوند.
بثورات پوستی مشخصات زیر را دارند:
• به عنوان نقاط قرمز کوچک شروع می شوند و ابعاد آنها تا چند سانتی متر نیز می تواند افزایش یابد
• مرکز آنها تیره تر بوده و توسط یک حلقه صورتی کمرنگ احاطه شده است
• ممکن است کمی احساس خارش داشته یا ناراحت کننده باشد
• معمولا بعد از ۲ تا ۴ هفته محو می شوند
• در موارد شدید تر، لکه ها ممکن است به هم بپیوندند تا مناطق بزرگ و قرمز ایجاد شود.
سایر علائم اریتم مولتی فرم
• تب یا افزایش درجه حرارت
• سردرد
• احساس ناخوشایندی به طور کلی
• زخم های سرد داخل دهان که خوردن و آشامیدن را سخت می کنند
• ورم لب ها
• وجود زخم در ناحیه تناسلی
• درد و قرمزی چشم
• حساسیت به نور و تاری دید
• درد مفاصل
این علائم در اریتم مولتی فرم ماژور یا یک وضعیت مشابه به نام سندرم استیونس-جانسون بیشتر دیده می شود.
علل بروز بیماری اریتم مولتی فرم
در بیشتر موارد، یک عفونت باعث ایجاد بیماری می شود. به ندرت، داروها می توانند باعث این واکنش سیستم ایمنی بدن شوند.
علت آن ناشناخته است، اما EM اغلب در ارتباط با ویروس هرپس سیمپلکس رخ می دهد، که نشان دهنده یک فرآیند ایمونولوژیک آغاز شده توسط ویروس است. به نظر می رسد در نیمی از موارد، عوامل محرک داروهایی از جمله داروهای ضد تشنج، سولفونامیدها، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی و سایر آنتی بیوتیک ها باشند. علاوه بر این، به نظر می رسد برخی موارد با ارگانیسم های عفونی مانند مایکوپلاسما پنومونیه و بسیاری از عوامل ویروسی مرتبط هستند.
ویروس هرپس سیمپلکس
هرپس سیمپلکس علت اصلی بیماری است و ویروس در 70 درصد موارد مکرر اریتم مولتی فرم وجود دارد.
هر دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) می توانند باعث بروز این بیماری شوند، اما HSV-1، که عامل تبخال است، بیشتر دیده می شود.
شیوع تبخال به طور معمول 7 تا 10 روز قبل از تکثیر بیماری اتفاق میفتد. با این حال، امکان ابتلا به اریتم مولتی فرم بدون بروز علائم تبخال هم دیده می شود.
پنومونی مایکوپلاسما
یکی دیگر از دلایل بیماری، پنومونی مایکوپلاسما است. پنومونی مایکوپلاسما یک عفونت تنفسی مسری با باکتری مایکوپلاسما پنومونیه است. اریتم مولتی فرم در کودکان، در 2 تا 10 درصد موارد می تواند ناشی از ذات الریه مایکوپلاسما است. در شرایطی که پزشک تشخیص دهد علت اصلی اریتم مولتی فرم، ناشی از عوارض ذات الریه باشد، سریعا درمان را آغاز می کنند.
سایر علل عفونی اریتم مولتی فرم
سایر دلایل اریتم مولتی فرم شامل عفونت های ویروسی هستند، از جمله:
• اچآیوی
• آنفلوانزا
• هپاتیت
• پارو ویروس
• ویروس های آدنو ویروس
• Epstein-Barr، که باعث مونو می شود.
• کوکساکی که می تواند منجر به بیماری دست، پا و دهان شود.
سایر عفونت های باکتریایی که ممکن است باعث ایجاد اریتم مولتی فرم شوند، عبارتند از:
• بیماری سل
• استرپتوکوک، که باعث استرپتوکوک گلو و سایر بیماری ها می شود.
داروها
در موارد بسیار نادر، دارو می تواند منجر به اریتم مولتی فرم شود. داروهایی که با مولتی فرم اریتم ارتباط دارند، عبارتند از:
• سیلدنافیل (ویاگرا)
• پنی سیلین ها
• فنوتیازین، برای درمان اختلالات روانی
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، اغلب مسکن ها
• هیدانتوین برای درمان برخی موارد صرع استفاده می شود.
• باربیتورات ها، گاهی اوقات برای اضطراب یا اختلالات خواب تجویز می شود.
• سولفونامیدها، آنتی باکتریال هایی که پزشکان ممکن است برای درمان کولیت اولسراتیو استفاده شود.
تشخیص بیماری اریتم مولتی فرم
آزمایش خون برای تشخیص اریتم مولتی فرم لازم نیست. معمولاً پزشکان می توانند با مشاهده بثورات این بیماری را تشخیص دهند.
گاهی ممکن است برای رد سایر شرایط، نمونه برداری از پوست تجویز شود. برای انجام این کار، پزشک نمونه کوچکی از پوست را از ناحیه آسیب دیده تهیه کرده و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد.
در صورت تشخیص ذات الریه مایكوپلاسما ممکن است رادیوگرافی قفسه سینه تجویز شود.
افراد گاهی اوقات مولتی فرم اریتم را با سندرم استیونس-جانسون یا نکرولیز اپیدرم سمی اشتباه می گیرند، زیرا این دو وضعیت پوستی، علائم مشابهی دارند.
راه های درمان اریتم مولتی فرم
اریتم مولتی فرم مینور معمولاً به خودی خود برطرف می شود، اما در برخی شرایط می تواند به درمان نیاز داشته باشد. در صورت ادامه علائم ممکن است پزشک استروئیدهای موضعی را تجویز کند.
مالتی فرم اریتما به درمان بسیار بیشتری نیاز دارد. افراد با ضایعات خونی، به باند و تسکین دهنده درد نیاز دارند. در صورت بروز تاول های دردناک و چرکی، بیمار ممکن است به تزریق مایعات داخل وریدی و بستری شدن در بیمارستان نیاز داشته باشد.
اگر HSV باعث واکنش پوستی شود، برخی از پزشکان از داروی ضد ویروسی خوراکی به نام آسیکلوویر استفاده شود. آسیکلوویر می تواند به عنوان یک روش پیشگیری برای موارد مکرر اریتم مولتی فرم ناشی از HSV مفید باشد.
اگر ذات الریه مایکوپلاسما علت اصلی بثورات پوستی باشد، پزشکان ممکن است آنتی بیوتیک هایی مانند ماکرولید، تتراسایکلین یا آزیترومایسین را تجویز کنند.
عوارض بیماری اریتم مولتی فرم
اکثر مبتلایان به اریتم مولتی فرم طی چند هفته بهبودی کامل پیدا می کنند. معمولاً هیچ مشکل بیشتری وجود ندارد و پوست بدون زخم بهبود می یابد.
این خطر وجود دارد که اریتم مولتی فرم ممکن است عود کند، به خصوص اگر ناشی از ویروس تبخال باشد.
اگر به طور مکرر این وضعیت را تجربه می کنید ممکن است داروی ضد ویروسی برای جلوگیری از عود به شما داده شود.
در موارد شدید، عوارض احتمالی می تواند شامل موارد زیر باشد:
• سپسیس
• عفونت پوستی (سلولیت)
• آسیب و زخم دائمی پوست
• آسیب دائمی چشم
• التهاب اندام های داخلی مانند ریه ها یا کبد
دیدگاه