پیوره مجموعه ای از بیماری های التهابی است که بر بافت هایی که دندان ها را احاطه و پشتیبانی می کنند، تاثیر می گذارد.
بیماری پیوره
پیوره یا پیرادندان‌آماس بیماری عفونی و به بیماری بافت‌های اطراف دندان شناخته می‌شود. این بیماری در ناحیه لثه‌ها و سایر نسوج نگه‌دارنده دندان بروز پیدا می کند به‌طوری که از پای دندانها خونابه می‌آید و دهان بد بو و عفونی می‌شود.
شیوع پیوره که نوعی جدی‌تر از بیماری لثه است با افزایش سن بیشتر می‌شود و نزدیک به ۵۰ درصد بالغین بالای ۴۵ سال به نوعی با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند.
در تعریف علمی، پیوره التهاب بافت‌های پیرادندانی است که به ویرانش رباط‌های پیرادندانی و استخوان آرکی در ناحیه مبتلا، منجر می‌شود.
باید بدانید؛ پیوره پیشرفته می‌تواند به لق شدن و حتی افتادن دندانها منجر شود.
این بیماری بعد از پوسیدگی دندان ها ، دومین بیماری شایع در رابطه با دندان ها در سراسر جهان است . این بیماری به تدریج و به آهستگی پیشرفت می کند و ناشی از باکتری هایی است که بر روی دندان ها و فضای بین دندان ها و لثه ها به وجود می آیند . این باکتری ها، اسید ها، آنزیم ها و سمومی تولید می کنند که باعث پوسیدگی و از بین رفتن ساختارهای پشتیبان دندان ها (لثه ها و استخوان اطراف دندان ها) می شود . پیوره به معنای از بین رفتن تدریجی استخوان آلوئول در اطراف دندان ها است و در صورت عدم درمان ، ممکن است منجر به شل شدن و از بین رفتن دندان ها شود . بنابراین رسوبات موجود بر روی دندان ها تنها عامل اصلی بروز بیماری هایی نظیر پیوره می باشد.
علائم و نشانه های بیماری پیوره
در مراحل اولیه آن هیچ علائمی برای بیماری پیوره وجود ندارد. با این حال، بخاطر داشته باشید که اگر عادت های بهداشتی خوبی در دندان ندارید در معرض خطر هستید و یا به تمیز بودن دندان های خود بی توجهی دارید.
با پیشرفت بیماری التهاب لثه ، شروع به نشان دادن علائم و نشانه های عمده ای می کند که باید به آنها توجه کنید، مانند موارد زیر:
- بوی بد دهان
- دندانهای لق
- جویدن دردناک
- لثه های متورم یا پف دار
- لثه هایی که به راحتی خونریزی می کنند
- بوی بد دهان یا هالیتوز
- ورم مکرر لثه
- فشار بین دندانها و لثه ها
- لثه های قرمز روشن ، قرمز تیره یا مایل به ارغوانی
- فضاهای جدیدی بین دندانهای شما ایجاد می شود
- لثه هایی که در هنگام لمس حساسیت دارند
- تغییر در نحوه قرارگیری دندانهای شما
- قرمزی دندان یا لثه یا خونریزی هنگام نخ دندان یا مسواک زدن
- هنگامی که به میوه های سخت مانند گلابی ، سیب یا ... گاز می زنید، خون می آید.
- کیسه های عمیق یا با فاصله بین لثه و دندان ایجاد شده است
- دندان های شل که هنگام لمس آن با انگشت یا زبان خود در جای خود قرار می گیرند
- لثه هایی که از دندان شما دور می شوند
اگر این علائم همچنان ادامه داشت ، باید با دندانپزشک خود مشورت کنید. هرچه پیوره را بیشتر نادیده بگیرید و آن پیشرفت کند، احتمالاً برجسته ترین علامت آن، از بین رفتن کامل دندان ها است.
اثرات کلی بیماری پیوره بر روی بدن
پیوره باعث افزایش تعداد باکتری های موجود در خون، به خصوص هنگام مسواک زدن و جویدن غذاها می شود. شواهد کافی برای تایید این واقعیت وجود دارد که این باکتری های مضر و التهابات ناشی از آن می توانند باعث افزایش احتمال خطر برای بروز بیماری ها و مشکلات زیر شوند:
- انفارتاکوس میوکارد (حمله قلبی): باکتری های موجود در خون باعث جمع شدن پلاکت ها و در نتیجه ایجاد لخته در رگ های خونی (آترواسکلروز) می شود.
- سکته مغزی: به دلیل مسدود شدن شرایین ناشی از باکتری های موجود در خون اتفاق می افتد.
- زایمان زودرس: افزایش درد زایمان در زنان باردار و همچنین تولد نوزادان با وزن کم.
- در افراد بالای 60 سال، اختلالات حافظه ، افسردگی ، گردش خون ضعیف و سایر اختلالات مغزی.
- سرطان و اختلال نعوظ.
- حفظ قند خون در بیماران دیابتی مبتلا به پیوره نسبت به بیماران دیابتی بدون پیوره به دلیل وضعیت التهابی سیستمتیک ثابت، ناشی از التهابات پریودنتال، بسیار دشوار تر است. بنابراین لازم است که تمام بیماران دیابتی، تحت آزمایش دهان و دندان قرار بگیرند تا دچار عفونت های لثه ( پیوره ) نشوند.
دلایل ایجاد بیماری پیوره دندان
تشکیل ماده پلاک مهمترین عامل پیوره دندان به حساب می آید، با این حال علل دیگری که می توانند منجر به پیوره دندان شوند، عبارتند از:
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی که در طی بارداری، بلوغ، یائسگی و عادات ماهیانه رخ می دهند می تواند موجب حساس تر شدن لثه ها و افزایش احتمال التهاب آنها شود.
بیماری
بیماری هایی نظیر سرطان و HIV که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می گذارند، می توانند وضعیت لثه ها را تغییر دهند. از آنجایی که دیابت با توانایی بدن برای استفاده از قند خون ارتباط دارد، احتمال ابتلا به عفونت شامل بیماری های پریودنتیت و پوسیدگی دندان در بیماران دیابتی به بالاترین حد خود می رسد.
برخی داروها
مصرف برخی داروها می تواند با کاهش ترشح بزاق دهان که نقش محافظتی از دندان ها و لثه ها را دارد، بر سلامت دهان و دندان اثر گذارد. دارو های ضد انعقادی مانند دیلانتین و داروهای مخصوص گلو درد مانند پروکاردیا و یا دارو های آدالت (سرماخوردگی) می توانند موجب رشد غیر طبیعی بافت لثه شوند.
عادات غلط
مانند سیگار کشیدن که کار ترمیم بافت های لثه را دشوار می کند.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
مانند عدم مسواک زدن و استفاده از نخ دندان طبق موعد مقرر که امکان رشد باکتری های پیوره دندان را فراهم می کند.
پیشینه یا سابقه خانوادگی در بیماری های دهان و دندان
در صورتی که بیمار در خانواده سابقه چنین بیماری هایی را داشته باشد، خود نیز ممکن است به آنها دچار شود.
بیماری پیوره و انواع آن
پیوره یا پریودنتیت در انواع مختلفی وجود دارد. مسئله مشترک آنها این است که داشتن آنها معمولاً منجر به از بین رفتن باکتری ها در پریودنتیم می شود تا جایی که دندان هایتان لنگرهای آن را به فک خود از دست می دهد ، باعث می شود که شل شدن و افتادن دندانها راحت تر شود.
شایع ترین انواع پیروره شامل موارد زیر است:
پیوره مزمن: شایعترین نوع پیوره نوع مزمن است. این بیشتر افراد بزرگسال را تحت تأثیر قرار می دهد ، اما کودکان نیز از این بیماری رنج می برند. این وضعیت در اثر ایجاد پلاک رخ می دهد که شامل کاهش پریودنتال ، لثه و استخوان می شود که بسته به کارهایی که بیمار درمورد آن انجام می دهد ، می تواند بدتر شود یا با گذشت زمان بهبود یابد.
پیوره تهاجمی: پریودنتیت تهاجمی معمولاً در بزرگسالی یا کودکی آغاز می شود و فقط بر تعداد مشخصی از جمعیت تأثیر می گذارد. این یک نوع ارثی بیماری پریودنتال است که بیشتر از همه خانواده ها را تحت تأثیر قرار می دهد. در صورت عدم درمان ، این نوع مخرب باعث پیشرفت سریع ریزش دندان می شود.
پریودنتال نکروتیزه: پریودنتال نکروتیزه كردن یا بیماری پریودنتال بدترین نوع پیوره است كه باعث مرگ استخوان ، رباط های دندان و بافت لثه ناشی از نكروز یا عدم تامین خون است. این منجر به عفونت شدید می شود. این حالت معمولاً در افرادی که دارای سیستم ایمنی سرکوب شده مانند سرطان ، عفونت HIV و غیره هستند ، رخ می دهد. همچنین به دلیل سوء تغذیه ایجاد می شود.
روش های جلوگیری و درمان بیماری پیوره
درست همانند هر بیماری دیگری، بیماری پیوره نیز قابل درمان است . اقدامات مناسب برای جلوگیری از بروز بیماری پیوره لثه شامل موارد زیر می باشد:
1. بهداشت دهان و دندان را با استفاده از روش صحیح مسواک زدن، 2 یا 3 مرتبه در روز و همچنین نخ دندان که توسط متخصص پریودنتیست تجویز می‌شود، حفظ کنید. استفاده از نخ دندان، عمر دندان ها تا 6 سال افزایش می دهد.
2. بعد از مسواک زدن، استفاده از دهانشویه ضد عفونی کننده به رفع بوی بد دهان کمک می کند. البته باید دقت داشته باشید که در استفاده از دهانشویه زیاده روی نکنید زیرا برخی از دهانشویه های تجاری حاوی مواد شیمیایی مصنوعی و سمی هستند که از طریق دهان جذب می شوند و استفاده طولانی مدت از آن ها ممکن است باعث بروز بیماری سرطان شود . استفاده بیش از حد از این مواد ، از ایجاد باکتری های سالم دهان نیز جلوگیری می کنند.
3. علاوه بر این ها، جویدن پیاز به از بین بردن باکتری های موجود در دهان و همچنین جلوگیری از خونریزی لثه کمک می کند.
4. میوه های حاوی ویتامین C مانند لیمو و پرتقال نیز از بروز التهابات لثه جلوگیری می کنند.
5. از آن جایی که بیماری پیوره ناشی از تجمع رسوب بر روی دندان ها و زیر لثه ها است ، دندان های شما باید حداقل هر 6 ماه یکبار توسط یک متخصص پریودنتیست تحت معاینه قرار بگیرد.
6. معاینه توسط یک دندانپزشک عمومی و یک متخصص پریودنتیست تفاوت زیادی دارد و بنابراین در صورت مشاهده علائم ذکر شده، حتما به یک متخصص پریودنتیست مراجعه کنید.
دیدگاه