تست اعتیاد | داروهایی که باعث مثبت شدن تست اعتیاد می شوند

آزمایش‌های ترک و بررسی وضعیت اعتیاد، قادرند حضور ماده مصرفی و مورد نظر را در ترشحات بدن ردیابی کنند.

تست اعتیاد

اعتیاد، یکی از بحران‌هایی است که افراد با شرایط سنی متفاوت با آن درگیرند. در جامعه ما هنگام استخدام خصوصا از آقایان برگه تست اعتیاد می‌گیرند که اعتیاد یا عدم اعتیاد فرد مشخص شود. تست عدم اعتیاد، هیچ گاه به معنای قطعی اعتیاد داشتن یا اعتیاد نداشتن فرد نیست! گاهی نتیجه تست به طور کاذب مثبت نشان داده می‌شود و در موارد اندکی هم به دلیل تقلب جواب تست منفی می‌شود.

تست‌ های اعتیاد شامل تست مورفین، حشیش و محرک‌ها از جمله آمفتامین، شیشه، بنزودیازپین‌ها، متادون، کدئین و… است. این آزمایش بسته به نوع ماده اعتیاد آور (مواد مخدر، محرک و توهم زا) متفاوت است و در آزمایشگاه قابل انجام است که از راه بررسی ادرار، پلاسمای خون، بزاق و عرق و حتی موی سر صورت می‌گیرد که در ادامه هر کدام توضیح داده می شود.

آزمایش اعتیاد با نمونه ی ادرار

مواد مخدر مانند هر ماده ی دیگر پس از وارد شدن به جریان خون، از طریق جریان خون دفع می شوند بنابراین بعد مدتی از مصرف در ادرار قابل ردیابی می باشد. از مزیت های این تست نسبت به سایر تست ها ارزان بودن آن و در عین سادگی انجام آزمایش بسیار متداول می باشد ولی از معایب آن می توان به دستکاری هایی که موجب منفی نشان دادن جواب اشاره کرد و برای جلوگیری از این اتفاق و اشتباه در جواب نمونه گیری با نظارت کادر باید انجام گیرد.

برای انجام تست‌ها، ادرار در هر زمانی از شبانه روز می تواند جمع آوری و آزمایش شود. جهت انجام آزمایش نیاز به ناشتایی نیست. چنان چه ادرار در دمای ۲ تا ۸ درجه‌ی سانتی‌گراد نگهداری شود، تست تا ۴۸ ساعت بعد هم قابل انجام است. برای زمان طولانی تر، نمونه باید فریز گردد و آزمایش بعد از آب شدن نمونه انجام می شود.

تست های نواری سریع (Rapid test)

این تست ها که به صورت تست های نواری است و یک روش بسیار ساده در عین حال متداول برای تشخیص می باشد. هر پارامتری که روی نوار وجود دارد، می تواند نشانگر وجود یک ماده مخدر خاص در بدن باشد. اساس آزمایش های نواری آنتی بادی مونوکلونالی است که از موش گرفته شده و روش کار آن به این صورت است که چنان چه در نمونه‌ی ادرار ماده ی مخدر یا متابولیت‌های آن وجود داشته باشد، در طول نوار حرکت کرده و به آنتی ‌بادی موجود متصل می شود و در این صورت خط رنگی در نوار دیده نخواهد شد و نتیجه‌ی تست مثبت گزارش می‌شود.

البته خط دیگری به ‌عنوان شاهد وجود دارد که باید در تمام حالات دیده شود لازم به ذکر است مثبت بودن جواب آزمایش که در برگه ی آزمایش به صورت Positive گزارش می شود، به معنای شناسایی آن ماده در نمونه می باشد. برای تشخیص وجود یک ماده باید میزان حداقل(Cut-off) آن در نمونه موجود باشد. این میزان برای مثال در مورد مورفین ng /ml 300، در مورد کانابیس ng/ml 50 و در مورد مت‌آمفتامین ng/dl 1000 می باشد.

تست اعتیاد ۱۰ گانه

این آزمایش که از نمونه ادرار انجام می شود، از جمله تست های رپید (آزمایش سریع) است که با استفاده از نوار ۱۰ پارامتری، حدود 10 نوع ماده مخدر مختلف را اندازه گیری و مورد ارزیابی قرار می دهد.

از جمله موادی که در این تست ها مورد ارزیابی قرار می گیرد، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تست های مورفین، تریاک و مشتقات آن، هروئین

• شیشه، آمفتامین، متاآمفتامین

• گل، حشیش، ماریجونا، وید، علف

• قرص های ترامادول، بوپرونورفین، متادون

• قرص های روانگردان، ایکس، اکسی کدون

• قرص های آرامش بخش می باشد.

کیت تست اعتیاد پنج گانه

تست اعتیاد ۵ گانه هم زمان پنج نوع ماده مخدری را که بیشترین مصرف را دارند در نمونه تشخیص می‌دهد. این کیت موادی مانند مورفین، شیشه، متادون و THC که در موادی مانند ماری جوانا و حشیش موجود است را تشخیص می‌دهد.

آزمایش اعتیاد با نمونه خون

در این آزمایش سطح سرمی ماده ی مد نظر اندازه گیری می شود که نسبت به آزمایش ادرار دقیق تر و همچنین احتمال دستکاری توسط بیمار بسیار کم تر است ولی به علت هزینه بر بودن آزمایش و پیچیدگی انجام آن امروزه کم تر مورد استفاده قرار می گیرد.

آزمایش اعتیاد با نمونه ی مو

با ورود مواد مخدر (مشتقات مورفین، تریاک، کوکایین و کدئین و … ) به بدن انسان (از طریق استنشاق، تزریق و یا مصرف خوراکی) ، همه سلول های بدن، از جمله فولیکول های موی سر (و ناخن) به این مواد آلوده می شوند، آزمایش موی سر، بسیار قابل اطمینان است و در صورتی که فرد آنها را کوتاه نکرده باشد، مصرف مواد را در شش ماه گذشته نیز نشان می دهد. نمونه مو، لزوما از سر تهیه نمی شود و می توان نمونه مو را از هر قسمتی از بدن فرد تهیه کرد. مقدار نمونه لازم برای این تست، کمتر از 40 میلی گرم است. صحت و اعتبار این آزمایش و دقت آن در تشخیص مصرف مقادیر کم مواد، بیشتر از آزمایش ادرار است، اما این آزمایش در کشور ما مرسوم نیست.

آزمایش اعتیاد با نمونه ی عرق و بزاق

این روش در تشخیص اعتیاد به مواد مخدر نسبت به مورد خون و ادرار جدید تر است و روش کار آن مشابه روش کار ادرار است ولی مانند تست مو، کم تر مرسوم و شناخته شده است.

داروهای مثبت کننده ی تست اعتیاد

داروهایی که ممکن است نمونه ی اعتیاد را مثبت نشان دهند به چند دسته تقسیم می شوند که برای هر آزمایش باید داروی مورد نظر را بشناسیم:

1. اپیوئیدها (تریاک و…)

به مجموعه ترکیبات شیمایی طبیعی و صنعتی مسکن شبیه به مرفین گفته می‌شود که در سیناپس گیرندهای عصبی اپیویید را تحریک می‌کنند.

عملکرد همگی آن‌ها در بدن همانند کار انتقال‌دهنده‌های عصبی ضد درد (اندورفین‌ها) است که از طریق تأثیر بر سلسله اعصاب مرکزی موجب تخفیف احساس درد در بدن می‌شوند. در زیر داروهایی که تست این ماده را مثبت می کنند آورده شده است:

ماده مورد بررسی   

آمفتامین و متامفتامین (شیشه و …)

داروها

• دکسترومتورفان

• دیفن هیدرامین

• کدئین، مورفین

• ریفامپین

• وراپامیل

• کینین

• فلوروکینولون ها

   2. آمفتامین و متامفتامین (شیشه و …)

مت‌آمفتامین به گروهی از داروها به نام “آمفتامین‌ها” تعلق دارد که محرک‌های قوی دستگاه عصبی مرکزی هستند. در زیر داروهایی که تست این ماده را مثبت می کنند آورده شده است:

ماده مورد بررسی    

آمفتامین و متامفتامین

دارو ها

• آمانتادین

• بوپروپیون

• کلرپرومازین

• دزیپرامین

• دکستروآمفتامین

• افدرین

• ایزوکسوپرین

• لابتالول

• متیل فنیدیت

• فنیل افرین

• فنیل پروپانول آمین

• پرومتازین

• سودوافدرین

• رانیتیدین

• ریتودرین

• سلژیلین

• تپوریدازین

• ترازودون

• تریمیپرآمین

• سرترالین

3. فن سیکلیدین

داروی روان‌گردان و منفک کننده است. این ماده در اواخر دهه ۱۹۵۰ به عنوان داروی بیهوشی ساخته شد ولی به دلیل عوارض جانبی آن، همچون روان آشفتگی و گمگشتگی، مصرف آن در اواخر دهه ۱۹۶۰ بیشتر تحت سو مصرف قرار گرفت. در آن سال‌ها این ماده به نام سرنیلان و به عنوان یک داروی بیهوشی برای حیوانات مورد مصرف قرار می‌گرفت.

ماده مورد بررسی   

فن سیکلیدین

داروها

• دکسترومتورفان

• دیفن هیدرامین

• ایبوپروفن

• ایمی پرامین

• کتامین

• مپریدین

• تیوریدازین

• ترامادول

• ونلافاکسین

4. ضد افسردگی های سه حلقه ای

ضدافسردگی‌های سه‌حلقه‌ای (به انگلیسی: Tricyclic Antidepressants) گروهی از داروها هستند که کاربرد اصلی آن‌ها در اختلال افسردگی است.

ماده مورد بررسی   

ضد افسردگی های سه حلقه ای

داروها

• کاربامازپین

• سیپروهپتادین

• دیفن هیدرامین

• هیدروکسی زین

• کوئتیاپین

5. کانابینوئید (حشیش و…)

مهمترین کانابینوئید فیتوکنابینوئید تتراهیدروکانانبینول (THC)، ماده روانگردان اولیه در شاهدانه است. Cannabidiol (CBD) یکی دیگر از اجزای مهم گیاه است. حداقل کانابینوئید 113 متفاوت از کانابیس وجود دارد که اثرات متفاوتی را نشان می دهد.

ماده مورد بررسی   

کانابینوئید

داروها

• افاویرنز

• ایبوبروفن

• ناپروکسن

• پیروکسیکام

• امپرازول

• پنتوپرازول

• لانسوپرازول

• تولمتین

• پرومتازین

6. باربیتورات

باربیتورات نام عمومی همهٔ داروهای دژم‌کننده (تضعیف کننده) و دپرسانت‌های سیستم عصبی مرکزی است. توان باربیتورات می‌تواند از میزان آرام‌بخش تا بی‌هوش‌کننده متغیر باشد. مصرف طولانی‌مدت باربیتورات می‌تواند وابستگی فیزیکی و روانی ایجاد کند.

نمونه این آزمایش با دو داروی زیر مثبت خواهد شد:

• ایبوپروفن

• ناپروکسن

7. ال اس دی

اِل‌اِس‌دی (LSD) با نام شیمیایی لایزرژیک اسید دی اتیل آمید (به انگلیسی: Lysergic acid diethylamide) که در فرهنگ عامه با نام اسید نیز شناخته می‌شود، معروف‌ترین سایکواکتیو در دسته روان‌گردان‌ها است. واژه LSD نخستین بار از کلمه آلمانی Lysergsäure diethylamid برگرفته شده است.

این ماده به‌طور گسترده برای مصارف تفریحی و درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌طور معمول ال‌اس‌دی بلعیده یا روی زبان نگه داشته می‌شود. این دارو همچنین بر روی حبه قند یا بلاتر هم قرار داده می‌شود.

ماده مورد بررسی    

ال اس دی

داروها

• آمی تریپتیلین

• دی سیکلومین

• ارگوتامین

• پرومتازیم

• سوماتریپتان

8. متادون

یک داروی سرکوب کننده صنعتی می‌باشد که غالباً به عنوان یک داروی نگهدارنده برای مهار اعتیاد به افیون‌ها مانند تریاک و هروئین و مرفین به کار می‌رود.

ماده مورد بررسی   

متادون

داروها

• کلرپرومازین

• کلومیپرامین

• دیفن هیدرامین

• ایبوپروفن

• کوئتیاپین

• تیوریدازین

• وراپامیل

9. کوکائین

با نام غیررسمی کُک نیز شناخته شده، یک داروی محرک قوی اعتیادآور است که از برگ‌های گیاه کوکا بومی آمریکای جنوبی استخراج می‌شود.

از این ماده به طور گسترده برای انگیزه‌های تفریحی غیرقانونی و در پزشکی از آن برای بی‌حسی موضعی پیش از عمل جراحی استفاده می‌کنند. این محرک به شکل‌های گوناگون تهیه می‌شود و شکل خیابانی آن پودری کریستالی ریز و سفید رنگ است.

نمونه ی کوکائین با مصرف سه مورد زیر مثبت خواهد شد:

• آموکسی سیلین

• چای برگ کوکا

• بی حس کننده های موضعی حاوی کوکائین

10. الکل

نمونه ی مصرف الکل ممکن است برای بسیاری، اهمیت زیادی داشته باشد و از این رو باید بدانید که تست الکل در خون می تواند با الکل های زنجیر کوتاه مانند ایزوپروپیل الکل مثبت شود.

11. بنزودیازپین ها

این ماده با مصرف داروی سرترالین که از داروهای ضد افسردگی محسوب می شود مثبت خواهد بود.